09.10.2010 BEZPIECZEŃTWO SPOŁECZNE
1/14 ISTOTA I ZAKRES BEZPIECZEŃTWA SPOŁECZNEGO. POLITYKA SPOŁECZNA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA SPOŁECZNEGO.
Literatura:
Urnban A. „Bezpieczeństwo społeczności lokalnych”
Sienkiewicz-Małyjurek K,Niczyporuk Z. Bezpieczeństwo publiczne Zarys problematyki”
Wolalin „Zarys teorii Społeczeństwa obywateli”
Nowak A Wysoka E. „Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym elementy patologii społecznej i kryminologii”
„Problemy społeczne w grze politycznej współczesne zagrożenia społeczne – diagnoza i przeciwdziałanie” pod red. nauk Jadwigi Królikowskiej
Definicja Bezpieczeństwa: (subiektywne- nasze własne poczucie i obiektywne)
Ryzyko- prawdopodobieństwo, że coś się wydarzy.
Rodzaje bezpieczeństwa:
a- Podmiotowe,
b- przedmiotowe,
c- przestrzenne,
d- Sposobu organizowania się,
e- czasowe
Piramida potrzeb Maslowa
potrzeby fizjologiczne
potrzeby bezpieczeństwa
potrzeby miłości i przynależności
potrzeby Szacunku i uznania
potrzeby samorealizacji
Bezpieczeństwo Państwa
Stan w którym nie są zagrożone byt, suwerenność, przetrwanie państwa oraz istnieją warunki do realizacji interesów narodowych i osiągania celów strategicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Jest Ono „ukierunkowane na przetrwanie państwa i narodu, tym elementom podporządkowane są inne dziedziny tj, biologiczne przeżycie ludności, poziom rozwoju społeczno- gospodarczego prawa i swobody obywatelskie, styl i jakość życia przyjazne środowisko.
Bezpieczeństwo:
lokalne-regionalne-wewnętrzne–zewnętrzne-międzynarodowe
Bezpieczeństwo człowieka- stan w którym członkowie danej wspólnoty nie odczuwają zagrożenia czy lęku związanego z polityką innych państw. (Bezpieczeństwo zewnętrzne) lub też wynikającego z działań władz państw ( lub ich zaniechania) którym podlegają ( bezpieczeństwo wewnętrzne).
Akty prawne: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa o samorządzie gminnym, powiatowym o samorządzie województwa, o działach administracji państwowej
Bezpieczeństwo zewnętrzne: suwerenność, niepodległość, nienaruszalność terytorialna
Bezpieczeństwo wewnętrzne: publiczne, społeczne, ład konstytucyjno prawny, ochrona ludności i majątku narodowego przed zagrożeniami i skutkami klęsk żywiołowych, jakość życia
Definicja bezpieczeństwo społeczne:
- ogół środków i realizacji interesów społeczeństwa i państwa w sferze społecznej i socjalnej
- rozwój socjalnej struktury i stosunków w społeczeństwie systemów zapewniania życia i socjalizacji ludzi
- bezpieczeństwo obywateli spokój społeczny czy praworządność
- stan społeczeństwa zapewniający nie tylko trwanie i przetrwanie narodu lecz również jego rozwój.
Bezpieczeństwo społeczne zależy od:
Państwa- pomoc społecznego
Rynku – praca zarobkowa
Rodziny
Wartości i cele narodowe: siła moralna i materialna państwa, wysoka pozycja międzynarodowa, byt, dobrobyt, rozwój stabilność gospodarcza, zachowanie tożsamości narodowej.
Dziedziny działalności państwa: Dyplomatyczna, Edukacyjna, Gospodarcza, Naukowa, Ekologiczna, kulturowa, Społeczna, inne
Edukacja- kultura bezpieczeństwa
wynik indywidualnych i grupowych wartości, podstaw, postrzegania, nawyków, kompetencji i wzorów zachowań
wynik stylu i jakości zarządzania bezpieczeństwem w każdej organizacji.
Elementy kultury bezpieczeństwa:
wiedza - rozumienie natury zagrożenia ryzyka ich wystąpienia
sprawność – podstawy w trakcie rozumienia różnego rodzaju czynności
postawy- działania w odniesieniu do wymagań bezpieczeństwa
zachowania- uwzględnienie zagrożeń i ryzyka w bieżącej działalności oraz potrzeba świadczeń na rzecz poprawy bezpieczeństwa i właściwego zachowania się w sytuacjach kryzysowych
przyzwyczajenia- zmiana zapatrywania z filozofii rozumowania „ może zdarzyć się innym” na filozofię „Może zdarzyć się mnie”
Motywacja- wykształcenie chęci do bezpiecznego postępowania, rozumienia konieczności pro bezpiecznych zachowań
orientacja- znajomość funkcjonowania administracji, instytucji i organizacji odpowiedzialność za bezpieczeństwo
2/14 POLITYKA SPOŁECZNA I SOCJALNA W ZAKRESIE BEZPIECEŃSTWA
NADRZĘDNY CEL DZIAŁANIA PAŃSTWA- UTRZYMANIE ZDOLNOIŚCI DO REAGOWANIA – ODPOWIEDNIEGO DO ZAISTNIAŁEJ SYTUACJI – W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO ORAZ BEZPIECEŃSTWA POWSZECHNEGO, ZWIAZANYCH Z OCHRONĄ PORZĄDKU PRAWNEGO, ŻYCIA I ZDROWIA OBYWATELI ORAZ MAJĄTKU NARODOWEGO PRZED BEZPRAWNYMI DZIAŁANIAMI ORAZ SKUTKAMI KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH, KATASTROF NATURALNYCH I AWARII TECHNICZNYCH.
Funkcje Państwa:
wewnętrzna
gospodarczo organizatorska
socjalna
kulturalno-wychowawcza
zewnętrzna
Polityka Społeczna:
oznacza politykę rządów dotyczącą działania mającego bezpośrednio wpływ na dobrobyt obywateli przez dostarczanie im usług lub dochodu
jako nauka teoretyczna zajmuje się formułowaniem i weryfikowaniem twierdzeń dotyczących związków między celową działalnością grup społecznych oraz ciał publicznych a zmianami struktury społecznej
jako nauka praktyczna docieka jak w oparciu o te twierdzenia uzyskać zamierzone zmiany społeczne zgodne z dobrem człowieka.
W 2000 roku odbył się szczyt Lizboński, gdzie określono cele polityki społecznej dla Unii Europejskiej.
Istota:
wzrost znaczenia samorządów lokalnych i sektora obywatelskiego
dowartościowanie wolontariatu
wzrost roli edukacji
wzrost roli rodziny i więzi społecznych
Modele polityki społecznej
model liberalny- potrzeby społeczne realizowane są w ramach rynku prywatnego i w rodzinie, polityka społeczna to działania selektywne, świadczenia są z reguły selektywne
model redystrybucyjny- odpowiedzialność za niebezpieczeństwo socjalne jednostki ponosi społeczeństwo, polityka społeczna dokonuje redystrybucji dochodów, świadczenia z reguły powszechne
model motywacyjny- programy socjalne nie powinny zakłócać procesów gospodarki rynkowej, polityka społeczna wykorzystuje m.in. lokalny potencjał społeczny, świadczenia z reguły zależą od statusu jednostki na rynku pracy
Cele polityki społecznej
wyrównywanie warunków życia i pracy obywateli
równy dostęp do korzystania z praw obywatelskich
walka z nierównościami społecznymi
kształtowanie stosunków społecznych
Obszary polityki społecznej
ubóstwo
bezrobocie
problemy rodzinne
bezdomność
niepełnosprawność
uzależnienia patologiczne itp.
Polityka socjalna a społeczna
---------------------- |
Polityka socjalna |
Poliytyka społeczna |
Przedmiot |
Materialne warunki bytu, dochody pieniężne, poziomu życia, komsumpcja towarów i usług |
Społeczeństwo, stosunki społeczne, organizacja życai społecznego jakość życia |
cele |
poprawa materialna warunków bytu (szczególnie najbiedniejszych) zwrost komsumpcji , pokój socjalny, |
Postpo społeczny, równowaga porządek społeczny dobro wspólne moc narodu harmonia między celami osobistymi a społecznymi |
Sposób działania: |
Ratowanie, interwencja odnowa |
instytucjonalizacja |
Pomoc społeczna- instytucja polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Świadczenia społeczne:
Wszelkie środki pieniężne, dobra materialne i usługi które służą zaspokojeniu potrzeb jednostek i rodzin uzyskiwane bez ekwiwalentnie czyli nie będące bezpośrednim wynagrodzeniem za pracę, finansowane ze środków publicznych, gromadzenia i wydatkowanie środków na ten cel odbywa się z udziałem instytucji państwa lub pod ich nadzorem.
Usługi społeczne- wszystkie działania i administracje, które zajmują się społecznymi potrzebami obywateli, czyli transfery pieniężne, usługi opieki zdrowotnej, edukacja, osobiste usługi społeczne, usługi opiekuńcze, usługi mieszkaniowe, usługi zatrudnieniowe i wyspecjalizowane usługi dla różnych grup docelowych (dzieci nadużywający substancji psychoaktywnych, ludzie z problemami psychospołecznymi etc)
Zabezpieczenie społeczne: Ubezpieczenie społeczne, Świadczenia zaopatrzeniowe, Świadczenia opiekuńcze
Cechy usług społecznych
zaspokojenie potrzeb poprzez dobra materialne
zapewnienie stabilnego funkcjonowania zbiorowości społecznych
źródło: instytucje publiczne i prywatne (organizacje pozarządowe)
mogą być bez ekwiwalentne, odpłatne lub nieodpłatne.
Literatura: Ustawa o pomocy społecznej
Świadczenia pieniężne: zasiłek stały, okresowy, celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, pomoc dla rodzin zastępczych,
Świadczenie niepieniężne: praca socjalna, składki na ubezpieczenie, pomoc rzeczowa itp.
Główne problemy polityki społecznej
Polityka społeczna- narzędzie kształtowania ładu społecznego, łagodzi skutki intensywnych przemian ekonomicznych
3/14
Podział władzy w Polsce:
Władza Ustawodawcza-Sejm i Senat
Władza Wykonawcza- Prezydent i Rada Ministrów
Władza Sądownicza- Sądy: Sąd Najwyższy, Sądy powszechne, administracyjne wojskowe. Trybunały: Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu.
Podział aktów prawnych w zakresie bezpieczeństwa:
Ustawy określające ustrój państwa podział władzy, uprawnienia i zadania
Ustawy ukierunkowane na przeciwdziałanie zagrożeniom( ustawy kompetencyjne dotyczące organów władzy i administracji w zakresie bezpieczeństwa, Akty prawne regulujące problematykę przeciwdziałania poszczególnym rodzajom zagrożeń, ochrona przeciwpożarowa, przeciwpowodziowa)
Akty wykonawcze obejmujące wytyczne, dyrektywy rządowe oraz plany działania
AKTY PRAWNE:
Konstytucja RP Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.
Art
31 Wolność
człowieka podlega ochronie prawnej.
2. Każdy jest obowiązany
szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do
czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
3. Ograniczenia w
zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być
ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w
demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku
publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności
publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie
mogą naruszać istoty wolności i praw.
Ustawa z dnia 4.09.1997r. o działach administracji rządowej
Ustawa z dnia 23.01.2009 o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Art 22, Art 40 ust 1.
Ustawa o samorządzie województwa z dnia 5.06.1998r. Art 14 ust 1
Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5.06.1998r Art 4 ust 1
Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 08.03.1990r. Art 7 ust 1
Ustawa z dnia 24.04.2003r o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Art 4.
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 art 3.
Podział władzy
Administracja publiczna: Samorządowa i Rządowa
Zarządzanie a koordynacja:
Zarządzanie: planowanie, organizowanie, angażowanie, kierowanie, kontrolowanie
(Kraj, Województwo, Powiat, Gmina)
Koordynacja: Poziom krajowy – rządowy, Poziom lokalny- samorządowy
Obszary bezpieczeństwa, obszar ustawodawczy
Obszar rządowy: Rada ministrów, ministrowie, wojewodowie, policja, państwowa sytraż pożarmna, prokuratury |
Obszar prezydenci: Prezydent RP, RBN, BBN |
Obszar samorządowy: Rady samorządowe, Wójtowie burmistrzowie, prezydenci miast, komórki i centra ZK, Straże gminne |
Obszary komercji: Firmy ochrony, detektywistyczne, wywiadowcze, firmy ubezpieczeniowe |
Obszar obywatelski: Miejsca zamieszkania, miejsce pracy, więzi sąsiedzkie, więzi rodzinne |
Obszar sądowniczy: Sądy |
10.10.2010r
ZADANIA GMIN,POWIATÓW, WOJEWÓDZTW- UZUPEŁNIĆ
FORMACJE WYKONAWCZE DZIAŁAJĄCE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA:
wyspecjalizowane organy państwowe podległe MSWiA: Policja, Straż Graniczna, Biuro ochrony Rządu, Państwowa Straż Pożarna
wyspecjalizowane organy państwowe podległe prezesowi Rady Ministrów: ABW, CBA, Agencja Wywiadu
wyspecjalizowane organy państwowe podlegające innym centralnym organom administracji rządowej: Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Żandarmeria Wojskowa, Służba Celna, Służba Więzienna, Straż Ochrony Kolei, Inspekcja transportu Drogowego'
Organy kontroli i inspekcje.
Podstawowe organizacje wykonawcze:
obszar rządowy: Policja, Państwowa Straż Pożarna, Straż Graniczna, Państwowe Ratownictwo Medyczne
Obszar samorządowy: Straż gminna
Obszar komercyjny: firmy ubezpieczeniowe, firmy detektywistyczne, firmy ochrony osób i mienia.
Zespolenie Administracyjne
To budowa aparatu państwowego. Może mieć dwie formy: zwierzchnictwa osobowego lub służbowego.
Zwierzchnictwo osobowe: służby, inspekcje i straże są wcielone do struktury Urzędu
Zwierzchnictwo służbowe: jeżeli kompetencyjnie podlegają pod Urzędy
Administracja zespolona: Policja, PSP, Inspekcja sanitarna, Budowlana, weterynaryjna, handlowa, Służba Ochrony Zabytków, Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Ochrony Roślin, Inspekcja Nasienna).
Administracja niezespolona: Sztaby Wojskowe, Izby Skarbowe, Urzędy Skarbowe, Urzędu Górnicze, Urzędy Miar, Urzędy Probiernicze, Dyrekcje Lasów Państwowych, Zarządy Gospodarki Wodnej, Urzędy Celne, Inspektorzy Celni, Urzędy Statystyczne, Dozór Techniczny Żeglugi Morskiej, Inspektorzy Żeglugi Śródlądowej, Straż Graniczna, Agencja Rynku Rolnego
OCHRONA LUDNOŚCI NA SZCZEBLU PODSTAWOWYM
zbiór potencjalnych i realnych zagrożeń dla bezpieczeństwa ludzkości
SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI |
|
DZIAŁALNOŚĆ PODSTAWOWA rozpoznawanie, zapobieganie, wykrywanie, orzekanie, informowanie, ochrona, ratowanie |
|
DZIAŁALNOŚĆ POMOCNICZA zapobieganie kogistyczne, ewakuacyjne, kadrowe itd |
KIEROWANIE SYSTEMEM formułowanie celów, zadań, prognozowanie, planowania, organizowanie, przewodzenie, kontrolowanie, decydowanie itp. |
Koszty bezpieczeństwa
Koszty związane z zapewnieniem bezpieczeństwa |
||
Koszty utworzenia oraz względnie stałe koszty utrzymania systemu bezpieczeńwta |
Koszty zawodności systemu bezpieczeństwa i obszaru prewencyjnego ( straty) |
|
|
Koszty działań operacyjnych związanych ze zdarzenam |
Koszty szkód w wymiarze ekonomicznym i społecznym |
Zagrożenie- jest to potencjalne źródło szkód, warunkowa możliwość powstania strat pojawiająca się w wyniku zdarzenia niepożądanego, sytuacja w której istnieje zwiększone prawdopodobieństwo utraty życia zdrowia wolności albo dóbr materialnych.
Zagrożenie społeczne: zjawiska szkodliwe i niepożądane społecznie. Wiążą się z istnieniem podmiotu tj. człowieka pozostającego pod wpływem ujemnych zjawisk społecznych, powodują piętrzenie się krytycznych sytuacji które zakłócają zarówno życie jednostki jak i społeczeństwa.
ZAGROŻENIA SPOŁECZNE
Bezrobocie: liczba osób zdolnych i poszukujących pracy a nie znajdujących zatrudnienia
Czynniki wywołujące bezrobocie: Ekonomiczne, Demograficzne i Społeczno prawne.
Bezrobotny Wg Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu uznaje się osobę która spełnia warunki:
jest obywatelem polskim ( lub cudzoziemcom posiadającym kartę stałego pobytu)
ukończyła 18 lat (z wyjątkiem młodocianych absolwentów) lecz nie osiągnęła wieku emerytalnego 65 lat (dla mężczyzn) lub 60 lat (dla kobiet)
jest zdolna do pracy ale pozostaje bez pracy i nie uczy się w szkole w systemie stacjonarnym.
nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej ani nie posiada gospodarstwa rolnego (powyżej 2 ha)
nie ma uprawnień do emerytury lub renty oraz nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu
jest zarejestrowana w PUP jako osoba poszukująca pracy i jest gotowa ją podjąć w pełnym wymiarze czasu (z wyjątkiem osób niepełnosprawnych, gotowych podjąć pracę w połowie obowiązującego czasu)
nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia.
Mierniki bezrobocia
Ogólna liczba bezrobotnych (Lb) wg stanu w określonym dniu lub stanu przeciętnego w dłuższym okresie
Stopa bezrobocia:
1.formuła ogólna – liczba osób bezrobotnych (Lb) do ogólnej liczby osób aktywnych zawodowo (La)
a) Stopa bezrobocia I- liczba bezrobotnych w stosunku do osób aktywnych w sektorze cywilnym
b) Stopa bezrobocia II- liczba bezrobotnych do liczby osób pracujących poza rolnictwem indywidualnym.
Rodzaje bezrobocia:
rejestrowane ( jawne) i ukryte ( utajone)
frykcyjne jest to minimalny poziom bezrobocia obejmuje osoby które do pracy są niezdolne lub właśnie są w trakcie zmiany pracy
strukturalne - w zależności od regionu
koniunkturalne – zależy od podaży pracy
technologiczne – zależy od zamiany pracy ludzi na pracę maszyn
sezonowe – zależy od pory roku, zbiory owoców, obsługa letnich kurortów
typu keynesowskiego – niskie stawki zarobkowe, za mały popyt na pracę
klasyczne – zamrożenie płac
krótkookresowe- do 3 miesięcy
średniookresowe- od 3 miesięcy do 12
długookresowe powyżej 12 miesięcy
Fazy bezrobocia:
antycypacja bezrobocia
szok po utracie pracy
wchodzenie w sytuację bezrobocia i optymizm
pesymizm i rezygnacja
fatalizm i apatia
Zagrożeni bezrobociem długotrwałym:
- ok 30% ogółu bezrobotnych
- ludzie źle przygotowani do pracy: brak prawa jazdy, brak telefonu komórkowego, nieumiejętność nawiązywania kontaktów, nadużywanie alkoholu, zła samoocena.
Indywidualne skutki bezrobocia:
pogorszenie standardu życia, ubóstwa
problemy z zagospodarowaniem wolnego czasu
poczucie obniżenia statusu
ograniczenie lub zaniechanie uczestnictwa w życiu społecznym
objawy depresyjne (smutek, przygnębienie, zniechęcenie, zobojętnienie)
zaburzenia zdrowia psychicznego (lęk, depresja, dolegliwości psychosomatycznej)
reakcje emocjonalne – negatywne napięcia i emocje, niższy poziom poczucia szczęścia zadowolenia z życia poczucia bezsilności.
Społeczne skutki bezrobocia:
duże koszty świadczeń socjalnych
podwyższone podatki i składki ubezpieczeniowe
niewykorzystany potencjał ludzkiej pracy
spadek dochodu rodzin, rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa
degradacja psychiczna i moralna osób pozostających bez pracy( poczucie beznadziejności, pesymizm, uczucie społecznej bezużyteczności)
poczucia zagrożenia bezrobociem ludzi zatrudnionych
nasilenie się społecznej patologii ( np. agresja, rozpad tradycyjnych więzi rodzinnych)
Proces destrukcji jednostki:
brak kontaktu społecznego
izolacja społeczna
brak zaufania do samego siebie
niskie dochody
stres w rodzinie
spadek kondycji intelektualnej i duchowej
pogorszenie zdrowia psychicznego i fizycznego
ograniczony dostęp do rynku mieszkaniowego itd.
mniejsze możliwości transportu
niewystarczający stopień mobilności zawodowej
zwiększone trudności ze znalezieniem pracy
Sposoby walki z bezrobociem – Rząd
ograniczenie biurokracji związanej z otwieraniem nowych firm
upusty w podatkach dla pracodawców uruchamiających nowe stanowiska pracy
wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw
uznanie części obowiązkowej składki ZUS jako podatku od wartości dodanej pracy
zwolnienie a płatności VAT przy eksporcie
polityka proeksportowa państwa prowadzącego do zwiększenia produkcji i zatrudnienia
skracanie czasu pracy
stworzenie systemu bardziej elastycznego kształcenia.
Sposoby walki z bezrobociem – samorządy
wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw
współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami
walka z odpływem ludzi za granicę
przyciąganie kapitału zagranicznego
korzystanie z unijnych dotacji
uruchomienie robót publicznych
Działania bezrobotnych
większa elastyczność
podwyższanie swoich kwalifikacji
nauka nowego zawodu
BIEDA
Bieda- to sytuacja niezaspokojenia lub zaspokojenia na niskim poziomie potrzeb człowieka jeśli spełniony jest przynajmniej jeden czynnik:
brak lub niedostateczna ilość i jakość środków do zaspokajania potrzeb
brak lub istotne ograniczenie zdolności/możliwości legalnego i szybkiego zdobycia odpowiednich środków
brak lub istotne ograniczenie zdolności/możliwości zaspokajania potrzeb posiadanymi środkami
brak woli zaspokojenia potrzeb.
Rodzaje ubóstwa: relatywne, subiektywne, oficjalne (ustawowe).
Biedny to osoba której wydatki :
Są poniżej ustalonego przez ekspertów minimum potrzebnego do zaspokojenia najważniejszych potrzeb----bezwzględna (absolutna) linia ubóstwa
Są znacznie mniejsze niż u innych ludzi w danym społeczeństwie ( np. poniżej 50% średnich wydatków) ----względna (relatywna) linia ubóstwa
Są na tyle niskie, że uprawniają do korzystania z pomocy społecznej ---- ustawowa linia ubóstwa
Są na tyle niskie, że osoba uważa się za biedną ---- subiektywna linia ubóstwa.
Cechy biedy w Polsce:
Trwałość: coraz częściej dziedziczenie ubóstwa „ społeczności permanentnego ubóstwa”
Zróżnicowanie przestrzenne ( szczególnie zagrożone na wsi tereny popegeerowskie, w mieście biedne dzielnice)
juwenilizacja bieda dzieci i młodzieży ( 44% rodzin z czwórką dzieci lub więcej żyje poniżej minimum egzystencji 12% w całym społeczeństwie
feminizacja (większa długotrwałość biedy, niższe zarobki, większe bezrobocie, kobiety jako menedżerki biedy w biednych gospodarstwach domowych)
bieda na wsi ( np. poniżej minimum egzystencji 18,7% mieszkańców wsi i 8,2% mieszkańców miast)
Związek z bezrobociem ( spośród członków gospodarstw domowych w których minimum 1 osoba bezrobotna 27% poniżej minimum egzystencji, spośród gospodarstw bez bezrobotnych – 9%)
|
Minimum egzystencji |
Minimum socjalne |
Wskaźnik czego |
Ubóstwa, poniżej którego następuje biologiczne zagrożenie życia |
Zaspokajania potrzeb na niskim poziomie ale wystarczającym dla reprodukcji |
Rodzaj dóbr i usług |
Umożliwiające wyłącznie przeżycie biologiczne |
Umiżliwiające życie na niskim poziomie i utrzymanie więzi ze społeczeństwem |
Rozwiązywanie problemu biedy
Kategorie absolutnie- polityka socjalna: świadczenia i usługi społeczne aktywizacja zawodowa osób
kategorie relatywne- polityka społeczna zapobieganie rozwarstwianiu się społeczeństwa: edukacja poprawa warunków zatrudnienia rozwój demokracji.
Statystyki dotyczące biedy
a) 17,7 % ubóstwo umiarkowane
b) poniżej 10% głębokie skrajne
c) 15,2% bieda uprawniająca do pomocy'18,3 subiektywne poczucie ubóstwa
Bezdomny- osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych i nigdzie niezameldowana na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
Przyczyny bezdomności: alkoholizm, utrata o pracy, brak środków do życia, eksmisja z miejsca zamieszkania, rozpad rodziny, powrót z zakładu karnego bez możliwości zamieszkania, przemoc w rodzinie, likwidacja hoteli pracowniczych, opuszczenie domu dziecka, czy szpitala psychiatrycznego bez określonego miejsca powrotu.
Rodzaje bezdomności:
1 Czas trwania
Bezdomność trwała
bezdomność tymczasowa- dotyka ludzi tylko przez określony czas
2 Uwarunkowana
bezdomność z przymusu – nieposiadający własnego mieszkania w wyniku okoliczności zewnętrznych
bezdomność dobrowolna- wędrowcy, tułacze, którzy odrzucają normy społecznego współżycia
3 Uzewnętrznianie:
bezdomność jawna- sytuacja rzeczywistego braku dachu nad głową
bezdomność sytuacyjna- osoba ma mieszkanie, ale z jakichś powodów nie może lub nie chce tam przebywać'
bezdomność ukryta- gdy warunki mieszkaniowe odbiegają od przyjętych i akceptowanych w społeczeństwie standardów
Instytucje udzielające pomocy bezdomnym:
- Ministerstwo Pracy i polityki społecznej
- Służba zdrowia
- Policja
- administracje samorządowe
- organizacje pozarządowe wyznaniowe
- organizacje pozarządowe świeckie
PROBLEMY;
brak zintegrowanego systemu informacji o bezdomności na poziomie krajowym
deficyt danych określających skalę zjawiska zarówno na poziomie regionalnym jak i narodowym
brak systemu zbierania danych o ludziach zagrożonych biedą i bezdomnością
(35,5% ludności mieszka w bardzo złych warunkach, 3,2 miliona nie mieszka samodzielnie)
Wykluczenie społeczne- sytuacja uniemożliwiająca lub znacznie utrudniająca jednostce lub grupie zgodnie z prawem pełnienie ról społecznych, korzystanie z dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie zasobów dochodów w godny sposób.