Biomedyczne podstawy rozwoju, Wykład, 05.01.2010
Literatura:
Jaczewski Biomedyczne podstawy rozwoju
Bartkowiak Z. Biomedyczne podstawy rozwoju część 1 2
Malinowska A. Norma biologiczna a rozwój somatyczny człowieka
Hosser P. Anatomia i fizjologia człowieka
Jaczewski A. red Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania
Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka
Okres szkolny
I faza 7-8 rok życia
II faza 9-10
III faza 10-12
Kościec dziecka 7 letniego zawiera mniej tkanek chrzęstnych, nie jest w pełni skostniały co powoduje dalszy wzrost i rozwój.
Organizm dziecka wzmocnił się i uodpornił.
Rozwój kośćca w tym okresie charakteryzuje się tym, że części jego krzepną, rosną i zmieniają się w różnej kolejności np. między 9 a 11 rokiem życia kostnieje przegub.
Uzębienie w końcowym okresie staje się prawie pełne ( brak zębów mądrości ).
Coroczny przyrost wynosi w tym okresie 4,5 – 5,5 cm.
Przyrost ciężaru ciała i wysokości jest powolny i w zasadzie równomierny. Jedynie na początku ( 6 -7 rok życia ) pojawia się „ skok” zwany szkolnym.
Układ nerwowy
Zakończył się wzrost mózgu – u 9 latka waży 1300 g.
Następuje proces dojrzewania komórek nerwowych, co przejawia się w rozwoju różnorodnych funkcji mózgu.
Mięśnie
U 7 latka są jeszcze słabo rozwinięte; ogólnie ich masa wynosi 27,2% ciężaru ciała, a u człowieka dorosłego 44,2.
Mięśnie są jeszcze słabe i to powoduje, że dzieci w tym okresie szybko się męczą.
Mięśnie duże rozwijają się wcześniej niż drobne. W zabawach ruchowych udoskonaliły się zespoły dużych grup mięśniowych.
Wzmocniły one działalność układu krwionośnego i oddechowego, ulepszyły trawienie i przemianę materii, przyczyniły się do rozwoju ośrodka układu nerwowego.
W związku z dużą pobudliwością, dziecko wykonuje dużo zbędnych ruchów, nie dostosowanych do tempa pracy.
Szybciej się męczą przy pracach wymagających precyzji.
Młodszy wiek szkolny charakteryzuje się wewnętrznym rozrastaniem i dojrzewaniem organizmu.
UKŁAD KRWIONOŚNY, ODDECHOWY I HORMONALNY
Serce rozwija się wolniej niż całe ciało.
Płuca jeszcze nie są w pełni rozwinięte.
Analizatory wzroku funkcjonują sprawnie jak u dorosłego.
W końcu tego okresu zaczynają zachodzić zmiany w gruczołach płciowych i budowie ciała; u niektórych dzieci, zwłaszcza dziewczynek występują już zmiany i objawy dojrzewania.
ROZWÓJ RUCHOWY
Tempo rozwoju cech motorycznych w tym okresie nie jest równomierne.
Nierównomiernie przebiega tempo rozwoju siły.
W wieku 8 – 12 lat przyrost siły u chłopców i dziewcząt nie wykazuje dużych różnic; 8 – 11 rok życia dziewczynki są silniejsze niż chłopcy.
Tempo rozwoju od 8 – 11 rokiem życia wykazuje niewielkie tylko wahania, najwyższe tempo rozwoju można zaobserwować w wieku 10 lat.
Cecha zwinności wykazuje najwyższe tempo rozwoju w wieku 8 – 11 lat.
Wytrzymałość chłopców jest słabsza.
Dzieci w wieku 9 – 12 lat łatwo i szybko opanowują nowe nawyki ruchowe.
Główne formy działalności:
nauka
zabawa i praca
Wpływ odżywiania na funkcjonowanie współczesnego człowieka
Białka – wykorzystywane są jako źródło energii, ale głównie stanowią materiał budulcowy dla komórek, tkanek i narządów. Dużą ilość białka zawierają mięso, ryby, produkty mleczne.
Pewna ilość znajduje się w jarzynach, szczególnie roślinach strączkowych ( groch, fasola ), produktach zbożowych.
Białko roślinne ( niedobór niektórych aminokwasów ) - białko drugiej klasy.
Białko zwierzęce – mięso, ryby itd.
Białko – aminokwasy – nowe związki białkowe - ( produkt uboczny – mocznik )
Tłuszcze – są źródłem energii zawartej w pożywieniu.
Głównym źródłem tłuszczów nasyconych jest mięso i produkty mleczne.
Tłuszczów nienasyconych – olej roślinny, orzechy, ryby.
Są niezbędnym składnikiem diety, ale nie powinny przekraczać 30 – 35 % przyjmowanych składników energetycznych.
Węglowodany – to głównie źródło energii dla człowieka.
Związki zawierające węglowodany można podzielić na dwie grupy:
szybko uwalniające: cukier, miód, słodycze, przetwory owocowe
wolno uwalniające zawarte w produktach zbożowych, warzywach, owocach. Są korzystniejsze dla naszego organizmu, gdyż dostarczają energii na dłuższy czas.
Węglowodany powinny dostarczać 50 % energii potrzebnej człowiekowi.
Witaminy są składnikami niezbędnymi dla normalnego przebiegu wielu procesów zachodzących w tkankach. Nie mogą być wytwarzane przez organizm i muszą być dostarczane z pożywieniem.
Witaminy A, C, E zwalniają proces starzenia.
Witaminy B, C są ważne do pobudzania energii umysłowej i fizycznej.
Witamina D pomaga kontrolować poziom wapnia.
Składniki mineralne wchodzą w skład niemal wszystkich produktów, ale zawartość ich jest różna.