Formułowanie i rozwiązywanie problemów

1.Samodzielność i aktywność w procesie uczenia się prowadzi do zadań trudnych jakimi są : formułowanie i rozwiązywanie problemów.

2. Problem to trudność teoretyczna lub praktyczna, którą uczący napotyka i rozwiązuje w wyniku własnego myślenia i działania.

3.Akt myślenia wg J. Dewey :

- odczucie trudności

- wykrycie jej i określenie

- nasuwanie się możliwego rozwiązania

- wyprowadzenie przez rozumowanie wniosków z przypuszczalnego rozwiązania

- dalsze obserwacje i eksperymenty prowadzące do przyjęcia lub odrzucenia przypuszczenia

4.Taki przebieg procesu myślenia stanowił w dydaktycznych propozycjach J. Deweya podstawę układu zajęć lekcyjnych. Uczniowie mogli w ten sposób : odczuć daną trudność, określić ją, formułować hipotezy, wnioski dotyczące poszczególnych rozwiązań, sprawdzić hipotezy za

pomocą obserwacji lub eksperymentów.

5.Była to nowa metoda prowadzenia lekcji, która wzbogacała zakres obowiązków nauczyciela, wprowadzała nowe wartości do procesu kształcenia: odwoływała się głównie w procesie uczenia

się do naturalnych form poznawania rzeczywistości, redukowała pamięciowe przyswajanie treści, czyniła własną aktywność umysłową lub praktyczną uczącego się.

6.Nauczanie i uczenie się problemowe stało się przedmiotem analiz i badań dydaktycznych.

7.Cykl postępowania dydaktycznego rozwiązywania problemu powinien

przedstawiać się następująco:

-dostrzeganie problemów na podstawie obserwacji określonych rzeczy, zjawisk, wydarzeń lub procesów

-formułowanie hipotez zmierzających do rozwiązywania tych problemów, a zwłaszcza stawiania pytań o charakterze analitycznym oraz wstępnej, niejako przed empirycznej oceny wysuwanych hipotez

-wskazywania logicznych następstw tych hipotez

-decydowania o tym, jakie dane będą niezbędne dla oceny wybranej hipotezy, a także dokonywania selekcji materiałów źródłowych z punktu widzenia ich przydatności do weryfikacji tej hipotezy

-analizowania, interpretacji i oceny danych pod kątem ich zgodności z rozwiązywanym

problemem

-oceny hipotez w świetle zebranych danych

-postępowania zgodnego z hipotezą uznaną za prawdopodobną w świetle czynności

wymienionych powyżej

Jest to propozycja typu badawczo-weryfikującego o rozbudowanej części weryfikującej. Wynika z niej tok postępowania właściwy dla uczących się, czyli rozwiązujących problem: przede wszystkim muszą oni umieć dostrzegać problemy,

interpretować je i formułować hipotezy rozwiązania, z kolei badać przydatność

hipotez, wskazywać ich słuszność i następstwa, analizować dane właściwe dla

rozwiązania, jego celu i niezbędnych metod postępowania.

8.Współczesna dydaktyka nic sprowadza procesu kształcenia do rozwiązywania problemów, ale akcentuje ich dostrzeganie i formułowanie, co uznano za trudniejsze i bardziej kształcące niż rozwiązanie konkretnej i wyraźnie sformułowanej trudności.

9.Każdy uczeń powinien nie tylko chcieć, ale i umieć dostrzegać, formułować i rozwiązywać problemy, ponieważ jest to kierunek współczesnego rozwoju edukacji, wskazujący na aktywność i samodzielność poznawczą uczestnika, na ich żywy udział w życiu i kulturze, na rozwijanie myślenia i twórcze podejście do rzeczywistości oraz własnej edukacji.

10.Nauczanie i uczenie się problemowe ciągle rozwija się i jego nowe propozycje wzbogacają proces edukacji, zbliżając go do realnych potrzeb, akcentując różne rodzaje myślenia i aktywnego

poznawania wiedzy.