Organizacja ochrony środowiska

dr Dorota Lebowa

Zagadnienia:

1.Ochrona środowiska jako część prawa administracyjnego

2.Zasady ogólne prawa ochrony środowiska i podstawowe pojęcia

3.Organy właściwe w zakresie ochrony środowiska

4.Pozwoleia ekologiczne

5.Odpowiedzialność prawna w zakresie ochrony środowiska

6.Opłaty za korzystanie ze środowiska oraz administracyjne kary pieniężne

7.Prawne formy ochrony przyrody

Ochrona środowiska jako część prawa administracyjnego

Ochrona środowiska jest to prawo administracyjne.

Prawo administracyjne dzieli się ( doktrynalnie) na 3 części:

1.Ustrojowe

2.Materialne

3.Formalne( zwane Proceduralne lub postępowanie administracyjne)

Ad.1 Ustrojowe

Reguluje problematykę struktury i organizacji aparatu administracji , zasad jej organizacji ,podział zadań i funkcji , kompetencji tych organów jak również kwestie dotyczące podziału terytorialnego państwa dla celów administracji publicznej ( ustawa o samorządach , konstytucja zawiera regulacje dotyczące kompetencji różnych organów np. Rady Ministrów , ustawa o wojewodzie i administracji rządowej województwa z 2009 r)

Ad.2 Materialne ( zwana także szczegółową lub szczególną)

Jest to taka częśc prawa administracyjnego z której wynikają określone uprawnienia i obowiązki dla osób fizycznych , prawnych , jednostek organizacyjnych oraz dla samej administracji ( np. dowody osobiste , zmiana imienia i nazwiska , paszporty , pomoc społeczna , prawo budowlane i tez w tym jest ochrona środowiska)

Ad.3 Formalne

Zawiera normy prawne które regulują postępowanie administracyjne służące realizacji norm ustrojowego i materialnego prawa administracyjnego. Jest to jedyna część skodyfikowana prawa administracyjnego.

Ochrona środowiska ma charakter interdyscyplinarny czyli że jest przedmiotem zainteresowania się wielu dziedzin nauki. Podstawa jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska . Kolejna ustawa to ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r o Ochronie przyrody.

Zasady ogólne prawa ochrony środowiska i podstawowe pojęcia

1.Środowisko

2.Ochrona środowiska

3.Równowaga przyrodnicza

4.Zanieczyszczenie

5.Emisja

6.Zasady ogólne zrównoważonego rozwoju

Ad.1 Środowisko

to ogół elementów przyrodniczych w tym również przekształconych w wyniku działań człowieka a w szczególności powierzchnia ziemi , woda , kopaliny, powietrze , krajobraz oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne powiązania pomiędzy tymi elementami.

Ad.2 Ochrona środowiska

to podjęcie lub zaniechanie działań umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej. Ochrona ta polega w szczególności na :

1.racjonalnym gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju

2.przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom

Ad.3Równowaga przyrodnicza

to stan w którym na określonym obszarze istnieje równowaga we wzajemnym oddziaływaniu człowieka do środowiska

Ad.4.Zanieczyszczenie

to emisja która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska , może pogarszać walory estetyczne środowiska , może powodować szkodę w dobrach materialnych lub może kolidować z innymi uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska

Ad.5 Emisja

to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio w wyniku działalności człowieka do powietrz , wody, gleby lub ziemi substancje i energie takie jak ciepło , hałas , wibracje ,pola elektromagnetyczne

Zasady ogólne prawa ochrony środowiska

I. Zasada korzystania ze środowiska

Sposoby:

1.Powszechne

2.Zwykłe

3.Szczególne

Ad.1

Powszechne korzystanie ze środowiska przysługuje z mocy ustawy ( z mocy prawa) każdemu i obejmuje korzystanie ze środowiska w celu zaspokojenia potrzeb gospodarstwa domowego , potrzeb związanych z turystyką czy tez wypoczynkiem. Taki sposób korzystania nie wymaga uzyskania stosownego pozwolenia ekologicznego np. las państwowy.

Ad.2

Zwykłe korzystanie ze środowiska podobnie jak powszechne nie wymaga uzyskania pozwolenia ekologicznego jednakże w przeciwieństwie do powszechnego nie przysługuje każdemu, bowiem zakres podmiotowy ograniczony jest prawem własności np. prywatny las.

Ad.3

Szczególne korzystanie ze środowiska w przeciwieństwie do wyżej wymienionych wymaga co do zasady uzyskania stosownego pozwolenia ekologicznego określającego w szczególności zakres i warunki tego korzystania wydanego przez właściwy organ ochrony środowiska np. masz prowadzić działalność w związku z czym ona będzie odprowadzać ścieki np. odprowadzenie ścieków do wód i ziemi z garbarni.

Pozwolenia ekologiczne

A. sektorowe

1.wprowadzanie gazów , pyłów do powietrza

2.wodnoprawne wprowadzanie ścieków do wód i ziemi

3.na wytwarzanie odpadów

B. pozwolenia zintegrowane

Akt administracyjny - stosuje prawo: decyzje , postanowienia dotyczące udzielenia pozwoleń

Zgodnie z art.183ust. 1 pozwolenie wydaje w drodze decyzji - organ ochrony środowiska. Pozwolenie jest więc aktem administracyjnym podwójnie konkretnym( konkretny adresat , konkretna sprawa).Jest to akt stosowania prawa , stosuje bowiem normę prawną ( zawartą w akcie normatywnym) do konkretnego przypadku. Pozwolenia ekologiczne wydawane są na wniosek zainteresowanego podmiotu i na czas oznaczony nie dłuższy niż 10 lat

( art.188) .

Pozwolenie zintegrowane jest dosyć nową instytucją w prawie polskim bowiem wprowadzona do naszego systemu ustawą z dnia 2008r. Ustawa Prawo o Środowisku. Zgodnie z art.201 tejże ustawy pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji której funkcjonowanie może powodować znaczne zanieczyszczenia środowiska. Określenie tych instalacji zostało dokonane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26.07.2002r.

II. Pozwolenie zintegrowane jest instytucją realizującą kolejną zasadę ogólną prawa ochrony środowiska tj. wyrażona w art.5 UPOŚ zasadę kompleksowości ochrony środowiska zwaną również ochroną zintegrowaną.

W myśl tego przepisu ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem pozostałych elementów.

III. Zasada dostępu do informacji o stanie i ochronie środowiska

Zasada ta ma umocowanie w samej Konstytucji RP tj. art. 74 ust 3 zgodnie z którym każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska. Obecnie rozwiniecie tej zasady zostało dokonane w nowej ustawie z dnia 03.10.2008r o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie , udziale społeczeństwa w ochronie środowiska , oraz w ocenach oddziaływania na środowisko.

Wyjątek od zasady

Zakaz udostępniania

bezwzględny względny

Nie udostępnia np. ochrona prawa może nie udostępnić

patentowych lub toczy sie sprawa

przed sądem

Co do zasady na pisemny wniosek który powinien być rozpatrzony bez zbędnej zwłoki nie później niż w ciągu miesiąca , a w sprawach skomplikowanych termin ten może być przedłużony do dwóch miesięcy.

IV. Zasada zrównoważonego rozwoju

Ta zasada również jest zasadą konstytucyjną ma swoje odniesienie w art.5 Konstytucji RP.

Zasada zrównoważonego rozwoju jest zasadą mająca umocnienie w Konstytucji RP zgodnie z art.5 Konstytucji RP i mówi "Rzeczpospolita Polska ...... zapewnia ochronę środowiska kierując się zasada zrównoważonego rozwoju".

Zasada ta jest podstawą wszelkich działań w zakresie ochrony środowiska i została zdefiniowana prawnie w art.3 pkt. 50 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska. Zrównoważony rozwój to taki rozwój społeczno-gospodarczy w którym następuje proces integrowania działań politycznych , gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb współczesnego pokolenia jak i przyszłych pokoleń.