background image

ORGANIZACJA OCHRONY 

ŚRODOWISKA

Prowadzący: dr Wojciech Gliniecki

background image

Wykład 7

I. Jakość środowiska i prawo emisyjne

II. Gospodarowanie odpadami

III. Gospodarowanie i ochrona wód

IV. Ochrona przyrody

V. Ochrona biosfery

background image

I. Jakość środowiska i prawo emisyjne

Standard jakości środowiska - poziomy 

dopuszczalne substancji lub energii, które muszą 

być osiągnięte         w określonym czasie przez 

środowisko jako całość lub jego poszczególne 

elementy przyrodnicze.

Obowiązek ustalenia standardów jakości obciąża ministra 

właściwego do spraw ochrony środowiska działającego        

         w porozumieniu z innymi organami i jest realizowany 

poprzez wydanie odpowiednich rozporządzeń 

wykonawczych na podstawie upoważnień zawartych w 

ustawie – Prawo ochrony środowiska lub ustawach 

szczególnych.

background image

 

Konsekwencją stwierdzenia naruszenia wymaganego stanu 

jakości środowiska jest obowiązek przeprowadzenia 

programu naprawczego. 

Program naprawczy – akt prawa miejscowego, 

przyjmowany przez upoważniony szczegółowymi 

przepisami organ terenowej administracji publicznej.

Programy naprawcze służą przede wszystkim wypełnieniu 

zobowiązań wynikających z prawa wspólnotowego.

background image

 

PRAWO EMISYJNE – WYMAGANIA OGÓLNE

Regulacje dotyczące ochrony przed zanieczyszczeniem 

można podzielić na następujące grupy:

1) Przepisy ogólne określające cele i podstawowe zasady 

ochrony przed zanieczyszczeniami.

2) Przepisy ustalające ogólne zasady i obowiązki związane  

         z ochroną przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z 

określonych źródeł takich jak:

a) instalacje i urządzenia,

b) substancje i produkty,

c) tzw. źródła liniowe i rozproszone (drogi, linie kolejowe, linie 

tramwajowe, lotniska, porty, linie energetyczne.

3) przepisy określające podstawowe wymagania 

materialne            i proceduralne dla wydawania pozwoleń 

na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii.   

background image

 

Zanieczyszczenie – emisja, która może:

- być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska,  

- powodować szkodę w dobrach materialnych,                

- pogarszać walory estetyczne środowiska lub

- kolidować z innymi, uzasadnionymi sposobami 

korzystania ze środowiska.

Emisja – wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w 

wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby 

lub ziemi:

- substancje,

- energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola 

elektromagnetyczne.

Substancja – pierwiastki chemiczne oraz ich związki, 

mieszaniny lub roztwory występujące w środowisku lub 

powstałe w wyniku działalności człowieka. 

background image

 

Wymagania dotyczące instalacji:

a) wymagania, które należy spełnić przed oddaniem 

instalacji do użytku,

b) wymagania związane z normalnym 

funkcjonowaniem instalacji,

c) wymagania dotyczące funkcjonowania instalacji        

            w warunkach odbiegających od normalnych 

(okres rozruchu, awarii lub likwidacji)

.

Wyjątkiem dopuszczającym naruszenie zakazu naruszania 

standardów jakości środowiska w stosunku do instalacji 

wprowadzającej gazy lub pyły do powietrza, powodującej emisję 

hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych na 

obszarach znajdujących się poza terenem, do którego 

prowadzący instalację ma tytuł prawny są obszar ograniczonego 

użytkowania oraz strefa przemysłowa.   

 

background image

 

Obszar ograniczonego użytkowania

Obszar ograniczonego użytkowania tworzony jest dla:

a) oczyszczalni ścieków,

b) składowiska odpadów komunalnych,

c) kompostowni,

d) trasy komunikacyjnej,

e) lotniska,

f) linii i stacji elektroenergetycznej oraz

g) instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i 

radiolokacyjnej

jeżeli:

- z przeglądu ekologicznego albo

- z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, albo

- z analizy porealizacyjnej 

wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań 

technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być 

dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu 

lub innego obiektu. 

background image

 

Obszar ograniczonego użytkowania tworzony jest w formie aktu 

normatywnego         w postaci uchwały sejmiku województwa lub 

uchwały rady powiatu.

Strefa przemysłowa

Strefa przemysłowa tworzona jest:

- na obszarach określonych w miejscowym planie 

zagospodarowania przestrzennego jako tereny przeznaczone do 

działalności produkcyjnej, składowania oraz magazynowania 

- i równocześnie użytkowanych zgodnie z przeznaczeniem

jeżeli mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, 

technologicznych i organizacyjnych, nie mogą być dotrzymane 

standardy jakości środowiska oraz wartości odniesienia poza 

terenem zakładu lub innego obiektu.

Strefa przemysłowa tworzona jest w formie aktu normatywnego w 

postaci uchwały sejmiku województwa, podejmowanego w 

uzgodnieniu z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym i 

regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

 

  

background image

 

Wymagania dotyczące substancji i produktów:

Zabronione jest wprowadzanie do obrotu lub ponowne 

wykorzystanie substancji stwarzających szczególne 

zagrożenie dla środowiska, w szczególności:

1) azbestu,

2) PCB.

- substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska 

powinny być wykorzystywane, przemieszczane i eliminowane 

przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności.

- instalacje lub urządzenia, w których są lub były 

wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie 

dla środowiska, powinny zostać oczyszczone lub 

unieszkodliwione,

- wykorzystujący substancje stwarzające szczególne zagrożenie 

dla środowiska jest obowiązany do dokumentowania rodzaju, 

ilości i miejsc ich występowania oraz sposobu ich eliminowania.

background image

 

Produkt powinien być zaopatrzony w informację dotyczącą:

1) zużycia paliw lub materiałów eksploatacyjnych,

2) wielkości emisji związanej z użytkowaniem produktu,

3) bezpiecznego dla środowiska użytkowania, demontażu, 

powtórnego wykorzystania lub unieszkodliwienia produktu.

- sprzedawca produktów powinien zapewnić, aby przedmiotowa 

informacja znajdowała się także w miejscach sprzedaży 

produktu,

- reklama i inny rodzaj promocji, zawierające informację o 

produkcie       w zakresie określonym w ustawie, powinny być 

czytelne oraz powinny uwzględniać wymagania ustalone w 

rozporządzeniu wykonawczym,

- wprowadzający produkt do obrotu powinien zapewnić 

spełnienie przez produkt wymagań ochrony środowiska.

background image

 

POZWOLENIA EMISYJNE:

Pozwolenie emisyjne – pozwolenie na wprowadzanie do 

środowiska substancji lub energii.

Eksploatacja instalacji powodującej emisję może się 

odbywać:

a) na podstawie uzyskanego pozwolenia na emisję,

b) na podstawie zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia 

eksploatacji instalacji,

c) na podstawie ogólnego upoważnienia ustawowego 

(w 

ramach korzystania zwykłego)

.

Pozwolenie emisyjne jest decyzją administracyjną 

wydawaną przez organ ochrony środowiska.

background image

 

Rodzaje pozwoleń emisyjnych:

1) pozwolenia zintegrowane,

2) pozwolenia sektorowe:

a) na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,

b) wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do 

ziemi,

c) na wytwarzanie odpadów.

Pozwolenia sektorowe oraz pozwolenie wodnoprawne na 

pobór wód nie są wymagane w przypadku obowiązku 

posiadania pozwolenia zintegrowanego.

background image

 

Podstawowe warunki uzyskania pozwolenia emisyjnego:

- spełnienie wymagań określonych w ustawie – Prawo ochrony 

środowiska lub w innych przepisach, w szczególności w ustawie o 

odpadach,

- niepowodowanie wskutek eksploatacji instalacji przekroczenia 

dopuszczalnych standardów emisyjnych,

- niepowodowanie wskutek eksploatacji instalacji przekroczenia 

standardów jakości środowiska,

- nienaruszenie wskutek wydania pozwolenia programu 

naprawczego,

- upływ 2 lat od dnia, gdy decyzja w przedmiocie cofnięcia lub 

ograniczenia stała się ostateczna, a wniosek dotyczy uprawnień 

wnioskodawcy objętych taką decyzją w przypadkach, kiedy miała 

ona charakter sankcyjny,

- niepowodowanie wskutek eksploatacji instalacji położonej w 

granicach strefy przemysłowej naruszenia ustaleń zawartych w 

rozporządzeniu o jej utworzeniu.

background image

 

Najważniejsze elementy treści pozwolenia:

1) rodzaj i parametry instalacji istotne z punktu widzenia 

przeciwdziałania zanieczyszczeniom,

2) wielkość dopuszczalnej emisji w warunkach normalnego 

funkcjonowania instalacji, nie większą niż wynikająca z prawidłowej 

eksploatacji instalacji, dla poszczególnych wariantów 

funkcjonowania,

3) maksymalny dopuszczalny czas utrzymywania się uzasadnionych 

technologicznie warunków eksploatacyjnych odbiegających od 

normalnych,   w szczególności w przypadku rozruchu i wyłączenia 

instalacji, a także warunki wprowadzania do środowiska substancji 

lub energii w takich przypadkach,

4) źródła powstawania albo miejsca wprowadzania do środowiska 

substancji lub energii.

Jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes społeczny związany z 

ochroną środowiska (zwłaszcza z zagrożeniem pogorszeniem stanu 

środowiska w znacznych rozmiarach), w pozwoleniu może być ustanowione 

zabezpieczenie roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w 

środowisku oraz szkód w środowisku (depozyt, gwarancja bankowa, 

gwarancja ubezpieczeniowa lub polisa ubezpieczeniowa).

background image

 

Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia:

Pozwolenie jest wydawane na czas oznaczony, nie dłuższy niż 

10 lat.

Pozwolenie wygasa:

1) po upływie czasu, na jaki zostało wydane,

2) jeżeli podmiot przestał być prowadzącym instalację w rozumieniu 

ustawy lub          z innych powodów pozwolenie stało się 

bezprzedmiotowe,

3) na wniosek prowadzącego instalację,

4) jeżeli prowadzący instalację nie rozpoczął działalności objętej 

pozwoleniem           w terminie dwóch lat od dnia, w którym pozwolenie 

stało się ostateczne,

5) jeżeli prowadzący instalację nie prowadził działalności objętej 

pozwoleniem przez dwa lata,

6) jeżeli decyzja o pozwoleniu, wydana w wyniku postępowania 

kompensacyjnego, nie stanie się wykonalna w terminie dwóch lat od jej 

wydania.

background image

 

Pozwolenie podlega cofnięciu lub ograniczeniu bez 

odszkodowania, jeżeli instalacja nie jest należycie 

eksploatowana, przez co stwarza:

- zagrożenie pogorszenia stanu środowiska w znacznych 

rozmiarach lub

- zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.

Pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone bez 

odszkodowania, jeżeli:

- eksploatacja instalacji jest prowadzona z naruszeniem warunków 

pozwolenia, innych przepisów ustawy lub ustawy o odpadach,

- przepisy dotyczące ochrony środowiska zmieniły się w stopniu 

uniemożliwiającym emisję na warunkach określonych w 

pozwoleniu,

- instalacja jest objęta postępowaniem kompensacyjnym,

- nastąpiło przekroczenie krajowych pułapów emisji określonych w 

ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami 

gazów cieplarnianych i innych substancji.

background image

 

Pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone za 

odszkodowaniem, jeżeli:

- przemawiają za tym względy ochrony środowiska lub

- korzystanie z pozwolenia stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia 

ludzi.

Ustalenie odszkodowania następuje w drodze decyzji 

organu właściwego do cofnięcia lub ograniczenia 

pozwolenia, decyzja jest niezaskarżalna.

Odszkodowanie przysługuje od organu właściwego do 

cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia.

Strona niezadowolona z przyznanego odszkodowania może 

wnieść powództwo do sądu powszechnego:

- w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji,

- w terminie 3 miesięcy od zgłoszenia żądania przez 

poszkodowanego w razie niewydania decyzji przez właściwy organ. 

background image

 

POZWOLENIE ZINTEGROWANE

Uzyskania pozwolenia zintegrowanego wymaga 

prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze 

względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej 

działalności,     może powodować znaczne 

zanieczyszczenie poszczególnych elementów 

przyrodniczych albo środowiska jako całości.

Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego powinny 

spełniać wymagania ochrony środowiska wynikające z 

najlepszych dostępnych technik, a w szczególności nie 

mogą powodować przekroczenia granicznych wielkości 

emisyjnych.

background image

 

Najlepsze dostępne techniki – najbardziej efektywny oraz 

zaawansowany poziom rozwoju technologii i metod prowadzenia 

danej działalności, wykorzystywany jako podstawa ustalania 

granicznych wielkości emisyjnych, mających na celu 

eliminowanie emisji lub, jeżeli nie jest to praktycznie możliwe, 

ograniczanie emisji i wpływu na środowisko jako całość, z tym że 

pojęcie:

a) "technika" oznacza zarówno stosowaną technologię, jak i sposób, w 

jaki dana instalacja jest projektowana, wykonywana, eksploatowana 

oraz likwidowana,

b) "dostępne techniki" oznacza techniki o takim stopniu rozwoju, który 

umożliwia ich praktyczne zastosowanie w danej dziedzinie przemysłu, z 

uwzględnieniem warunków ekonomicznych i technicznych oraz 

rachunku kosztów inwestycyjnych    i korzyści dla środowiska, a które to 

techniki prowadzący daną działalność może uzyskać,

c) "najlepsza technika" oznacza najbardziej efektywną technikę w 

osiąganiu wysokiego ogólnego poziomu ochrony środowiska jako 

całości. 

Graniczne wielkości emisyjne – takie dodatkowe standardy 

emisyjne, które nie mogą być przekraczane przez instalacje 

wymagające pozwolenia zintegrowanego.

background image

II. Gospodarowanie odpadami

Odpady – każda substancja lub przedmiot należący do 

jednej       z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do 

ustawy o odpadach, których posiadacz:

- pozbywa się,

- zamierza pozbyć się lub

- do ich pozbycia się jest obowiązany.

Odpady niebezpieczne – odpady:

- należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A 

załącznika nr 2 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z 

właściwości wymienionych   w załączniku nr 4 do ustawy lub

- należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B 

załącznika nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek ze składników 

wymienionych                 w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające 

co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do 

ustawy

 

background image

 

Gospodarowanie odpadami – zbieranie, transport, 

odzysk              i unieszkodliwianie odpadów, w tym również 

nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami 

unieszkodliwiania odpadów.

Zbieranie odpadów - każde działanie, w szczególności 

umieszczanie      w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie 

odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do 

miejsc odzysku lub unieszkodliwiania.

Odzysk – wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, 

zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu 

odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z 

odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, 

określone w załączniku nr 5 do ustawy.

Recykling – taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu 

substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie 

produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu 

pierwotnym lub o innym przeznaczeniu,   w tym też recykling organiczny, 

z wyjątkiem odzysku energii.

background image

 

Unieszkodliwianie odpadów – poddanie odpadów 

procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub 

chemicznych określonym w załączniku nr 6 do ustawy w 

celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza 

zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska.

Głównym adresatem obowiązku właściwego 

gospodarowania odpadów jest posiadacz odpadów.

Posiadacz odpadów – każdy, kto faktycznie włada odpadami 

(wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub 

jednostkę organizacyjną), z wyłączeniem prowadzącego 

działalność w zakresie transportu odpadów, domniemywa się, że 

władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów 

znajdujących się na nieruchomości.

Wytwórca odpadów – każdy, którego działalność lub 

bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdy, kto 

przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne 

działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych 

odpadów.

background image

 

Podstawowe zasady gospodarowania odpadami:

a) zapobieganie powstawaniu odpadów,

b) ograniczanie powstawania odpadów oraz ich 

uciążliwości dla ludzi i środowiska,

c) odzysk z odpadów substancji, przedmiotów i produktów 

wraz      z ich wykorzystaniem,

d) unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem 

składowania,

e) składowanie odpadów.

 

background image

 

Wytwórca odpadów jest obowiązany do uzyskania 

pozwolenia na wytwarzanie odpadów, które powstają w 

związku z eksploatacją instalacji, jeżeli wytwarza:

- powyżej 1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie lub

- powyżej 5 tysięcy Mg odpadów innych niż niebezpieczne 

rocznie.

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie 

odzysku lub unieszkodliwiania odpadów jest wydawane, w 

drodze decyzji, przez właściwy organ na czas oznaczony, 

nie dłuższy niż 10 lat.

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie 

zbierania lub transportu odpadów wydaje się w drodze 

decyzji przez właściwy organ na czas oznaczony nie 

dłuższy niż 10 lat.

Ustawa o odpadach przewiduje łączenie decyzji 

zezwalających na wytwarzanie i gospodarowanie 

odpadami (art. 31 – wytwarzanie odpadów, art. 32 – odzysk i 

unieszkodliwianie odpadów).

background image

 

Wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku 

gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów.

Posiadacz odpadów może je przekazywać wyłącznie podmiotom, 

które uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie 

działalności     w zakresie gospodarki odpadami, chyba że 

działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia.

Posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia ich 

ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z przyjętym 

katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych a w 

szczególności do:

a) sporządzania karty odpadu,

b) przekazywania odpadów na podstawie karty przekazania 

odpadu,

c) sporządzenie zbiorczego zestawienia odpadów i 

przekazywanie go marszałkowi województwa po upływie roku. 

background image

 

Szczególne zasady postępowania dotyczące 

odpadów:

1) Rozdział V ustawy o odpadach:

- postępowanie z osadami z oczyszczalni ścieków 

komunalnych,

- postępowanie dotyczące PCB,

- postępowanie z olejami odpadowymi,

- postępowanie dotyczące odpadów pochodzących z 

procesów 

wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z procesów 

przetwarzania tych odpadów,

- postępowanie z określonymi rodzajami odpadów 

medycznych

i weterynaryjnych,

- postępowanie dotyczące odpadów metali.

background image

 

2) inne ustawy:

- postępowanie z odpadami opakowaniowymi,

- postępowanie z pojazdami samochodowymi wycofanymi z 

użytku,

- postępowanie ze zużytym sprzętem elektrycznym i 

elektronicznym,

- postępowanie ze zużytymi bateriami i akumulatorami,

- postępowanie z odpadami wydobywczymi,

- postępowanie z odpadami komunalnymi,

- transgraniczne przemieszczanie odpadów. 

background image

III. Gospodarowanie i ochrona wód

Prawne instrumenty zarządzania zasobami 

wodnymi:

1) plany gospodarki wodnej,

2) pozwolenia wodnoprawne,

3) opłaty i należności w gospodarce wodnej,

4) kataster wodny,

5) kontrola gospodarowania wodami.

background image

 

Własność wód:

a) Skarb Państwa:

 wody morza terytorialnego,

 morskie wody wewnętrzne wraz z morskimi wodami 

wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej,

 śródlądowe wody powierzchniowe płynące oraz

 wody podziemne,

b) inne osoby prawne,

c) osoby fizyczne.

Wody publiczne – wody stanowiące własność Skarbu 

Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Płynące wody publiczne są wyłączone z obrotu cywilnoprawnego  z 

wyjątkiem przypadków określonych w ustawie. 

background image

 

Rodzaje korzystania z wód:

1) Powszechne korzystanie z wód publicznych:

– przysługuje z mocy prawa każdemu,

– w stosunku do:

 śródlądowych powierzchniowych wód publicznych,

 morskich wód wewnętrznych wraz z morskimi wodami 

wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej,

 z wód morza terytorialnego, 

– służy do:

 zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub 

rolnego,  bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, 

 wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz, na 

zasadach określonych w przypisach odrębnych, amatorskiego 

połowu ryb.

background image

 

2) Zwykłe korzystanie z wód:

- obejmuje korzystanie:

 z wody przez jej właściciela,

 z wody podziemnej znajdującej się gruncie właściciela,

- służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa 

domowego oraz gospodarstwa rolnego,

- nie stanowi zwykłego korzystania z wód:

 nawadnianie gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą 

deszczowni,

 pobór wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 

m3 na dobę,

 korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej,

 rolnicze wykorzystanie ścieków lub wprowadzanie do wód lub do 

ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 

5 m3 na dobę.

background image

 

3) Szczególne korzystanie z wód:

- obejmuje każde korzystanie wykraczające poza 

ramy powszechnego i zwykłego,

- możliwe jest wyłącznie na podstawie pozwolenia 

wodnoprawnego lub innego rodzaju zgody i musi się 

odbywać      w tych ramach,

- za określone rodzaje szczególnego korzystania z wód 

pobierane są opłaty na zasadach określonych w 

ustawie - Prawo ochrony środowiska lub ustawie - 

Prawo wodne.   

 

background image

 

Szczególnym korzystaniem z wód jest w szczególności:

1) pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub 

podziemnych,

2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

3) przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych,

4) piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód 

powierzchniowych,

5) korzystanie z wód do celów energetycznych,

6) korzystanie z wód do celów żeglugi oraz spławu,

7) wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych 

materiałów,      a także wycinanie roślin z wód lub brzegu,

8) rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych.

background image

 

Ochrona jakości wód przed zanieczyszczeniem 

realizowana jest za pośrednictwem 

następujących działań:

a) ustalanie wymagań jakościowych dla danego 

elementu środowiska,

b) badanie przestrzegania ustanowionych wymagań 

(monitoring),

c) podejmowanie przeciwdziałań (programów 

naprawczych)           w przypadku stwierdzenia 

naruszenia określonych wymagań jakościowych.

background image

 

Prawne instrumenty ochrony wód przed 

zanieczyszczeniem:

a) standardy emisyjne dotyczące ścieków,

b) generalne zakazy i ograniczenia związane z 

odprowadzaniem ścieków,

c) określenie warunków wprowadzania ścieków do wód,

d) ochrona wód przed azotanami pochodzącymi ze źródeł 

rolniczych,

e) obowiązek instalowania i eksploatowania urządzeń 

ochronnych,

f) obowiązek uzyskania zgody na odprowadzanie ścieków 

(pozwolenie wodnoprawne i emisyjne),

g) obowiązek prowadzenia pomiarów ścieków,

h) obszarowa ochrona ujęć i źródeł wody. 

background image

IV. Ochrona przyrody

Ochrona przyrody – polega na zachowaniu, 

zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, 

tworów i składników przyrody:

1) dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów,

2) roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną 

gatunkową,

3) zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia,

4) siedlisk przyrodniczych,

5) siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i 

chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów,

background image

 

6) tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych 

szczątków roślin i zwierząt,

7) krajobrazu,

8) zieleni w miastach i wsiach,

9) zadrzewień. 

Przedmiotem ochrony przyrody są:

a) elementy przyrody żywej,

b) ukształtowane elementy o charakterze abiotycznym,

c) krajobraz.

background image

 

Celem ochrony przyrody jest:

1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności 

ekosystemów;

2) zachowanie różnorodności biologicznej;
3) zachowanie dziedzictwa geologicznego i 

paleontologicznego;

4) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, 

zwierząt               

i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie 

lub 

przywracanie do właściwego stanu ochrony;
5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i 

wsiach 

oraz zadrzewień;
6) utrzymywanie lub przywracanie do właściwego 

stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych 

zasobów, tworów i składników przyrody;
7kształtowanie właściwych postaw człowieka 

wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję   

           

w dziedzinie ochrony przyrody.

background image

 

Rodzaje ochrony:

Ochrona ścisła – całkowite i trwałe zaniechanie 

bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, 

tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów 

przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w 

przypadku gatunków - całoroczną ochronę należących do 

nich osobników i stadiów ich rozwoju.

Ochrona częściowa – ochrona gatunków roślin, zwierząt   

            i grzybów dopuszczającą możliwość redukcji 

liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych 

gatunków lub ich części.

Ochrona czynna – stosowanie, w razie potrzeby, 

zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego 

stanu ekosystemów  i składników przyrody lub zachowania 

siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub 

grzybów.

Ochrona krajobrazowa – zachowanie cech 

charakterystycznych danego krajobrazu.

background image

 

Formami ochrony przyrody są:

1) parki narodowe,

2) rezerwaty przyrody,

3) parki krajobrazowe,

4) obszary chronionego krajobrazu,

5) obszary Natura 2000,

6) pomniki przyrody,

7) stanowiska dokumentacyjne,

8) użytki ekologiczne,

9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,

10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

background image

  

Organy w zakresie ochrony przyrody:

1) minister właściwy do spraw środowiska (wykonujący 

swoje zadania przy pomocy Głównego Konserwatora 

Przyrody),

2) Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska,

3) wojewoda,

4) regionalny dyrektor ochrony środowiska,

5) starosta,

6) wójt, burmistrz albo prezydent miasta,

7) marszałek województwa,

8) dyrektor parku narodowego.

background image

  

Organy opiniodawczo-doradcze w zakresie ochrony 

przyrody:

1) Państwowa Rada Ochrony Przyrody, działająca przy ministrze 

właściwym do spraw środowiska,

2) regionalna rada ochrony przyrody, działająca przy 

regionalnym dyrektorze ochrony środowiska,

3) rada naukowa parku narodowego, działająca przy dyrektorze 

parku narodowego,

4) rada parku krajobrazowego lub rada zespołu parków 

krajobrazowych, działająca przy dyrektorze parku 

krajobrazowego lub dyrektorze zespołu parków krajobrazowych.

background image

V. Ochrona biosfery

A. Korzystanie z zasobów leśnych:

Las – grunt:

1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną 

(uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub 

przejściowo jej pozbawiony:

a) przeznaczony do produkcji leśnej lub

b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku 

narodowego albo

c) wpisany do rejestru zabytków,

2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla 

potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji 

wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod 

liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a 

także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne. 

background image

 

Gospodarka leśna - działalność leśna w zakresie:

a) urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu,

b) utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych,       

            c) gospodarowania zwierzyną,

d) pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, 

choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa 

leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz 

e) realizacja pozaprodukcyjnych funkcji lasu.

Nadzór nad gospodarką leśną sprawują:

1) minister właściwy do spraw środowiska - w lasach 

stanowiących własność Skarbu Państwa,

2) starosta - w lasach niestanowiących własności Skarbu 
Państwa

.

background image

 

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe –

 

państwowa jednostka organizacyjna nieposiadająca 

osobowości prawnej reprezentująca Skarb Państwa w 

zakresie zarządzanego mienia, w skład której wchodzą:

1) Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,

2) regionalne dyrekcje Lasów Państwowych,

3) nadleśnictwa,

4) inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości 

prawnej.

Służba Leśna – formacja zajmująca się:

- sprawami zarządu lasami będącymi w zarządzie Lasów 

Państwowych,

- prowadzeniem gospodarki leśnej i ochroną lasów,

- zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa 

leśnego   i ochrony przyrody oraz wykonywaniem innych zadań 

w zakresie ochrony mienia,

- sprawami nadzoru nad gospodarką leśną w razie powierzenia 

takiego nadzoru.

background image

 

B. Korzystanie z zasobów zwierzyny łownej:

Zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, 

stanowią własność Skarbu Państwa.

Gospodarka łowiecka – działalność w zakresie ochrony, 

hodowli       i pozyskiwania zwierzyny.

Organy administracji w zakresie łowiectwa:

1) minister właściwy do spraw środowiska,

2) samorząd województwa (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej).

Państwowa Straż Łowiecka – umundurowana, uzbrojona i 

wyposażona    w terenowe oznaki środki transportu formacja 

tworzona w województwach    i podległa wojewodzie.

Polski Związek Łowiecki – zrzeszenie osób fizycznych i prawnych, które 

prowadzą gospodarkę łowiecką poprzez hodowlę i pozyskiwanie zwierzyny 

oraz działają na rzecz jej ochrony poprzez regulację liczebności populacji 

zwierząt łownych.

background image

 

C. Ochrona użytkowa zasobów żywych wód 

śródlądowych.

D. Korzystanie z zasobów żywych mórz.

E. Humanitarna ochrona zwierząt.

F. Korzystanie z zasobów genowych.

G. Rolnictwo ekologiczne.


Document Outline