Państwo niewolnicze: Podział ludzi na wolnych i niewolników. Ludzie wolni byli właścicielami dóbr materialnych oraz niewolników. Tworzyli oni klasę patrycjuszy, posiadali podmiotowość polityczną i prawną, mogli sprawować władzę. Spośród nich pochodził monarcha, lub zależnie od panującego systemu wódz, cesarz, imperator.
W niektórych państwach ukształtowała się również druga grupa ludzi wolnych zwanych plebejuszami, posiadali oni podmiotowość prawną i polityczną, lecz nie mieli dużych majątków, przez to materialnie byli zależni od patrycjuszy.
Jednak najliczniejszą klasą byli niewolnicy, nie posiadali żadnych praw, traktowani byli przedmiotowo. Klasa ta stanowiła podstawę egzystencji całego społeczeństwa. System taki panował głównie w państwach starożytnych na bliskim wschodzie oraz w państwach śródziemnomorskich - w Grecji i Rzymie.
System feudalny - kształtował się stopniowo przez przeobrażanie systemu niewolniczego.
Podstawą ekonomiczną były duże własności ziemskie tzw. latyfundia, należące do warstw najzamożniejszych czyli monarchów, kleru i rycerstwa. Początkowo wszystkie ziemie należały do monarchy, lecz nadawał je on ludziom zasłużonym dla państwa. Struktura społeczeństwa oparta była na stanie majątkowym i publicznym. Stopniowo zanikała klasa niewolników, lecz w różnym stopniu, zależnym od stanu majątku. W konsekwencji tego ukształtowały się 4 warstwy społeczne:
1. szlachta,
2. duchowieństwo,
3. mieszczaństwo,
4.chłopstwo.
Jedynie trzy pierwsze warstwy były uprzywilejowane.
Chłopów dzieliło się na poddanych czyli na zależnych prawnie od swego pana i na pańszczyźnianych, czyli mających obowiązek pracy lub innych świadczeń na rzecz pana, ale nie byli oni całkowicie ubezwłasnowolnieni. Ustrój w feudalizmie oparty był na jednowładztwie monarchy.
Struktura: Władca → Najpotężniejsi feudałowie (parowie) → Feudałowie niższego rzędu (podwasale)→ Chłopi i niewolnicy
Państwo kapitalistyczne-Ten typ państwa ukształtował się jako efekt walki z feudalnym absolutyzmem.
Kształtował się poprzez rewolucję antyfeudalną, burżuazyjną.
Podstawowym założeniem dla tego typu była Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (opracowana we Francji po Wielkiej Rewolucji Francuskiej, 1789 roku).
Podstawą ekonomiczną dla tego typu jest ideologia liberalizmu, która zakłada swobodę działalności gospodarczej oraz wolny rynek, to toruje drogę do rozwoju ekonomicznego. Została zniesiona feudalna hierarchia własności. Własność prywatna była nienaruszalna i podlegała ochronie prawnej. Ustrój społeczny oparty był na zasadzie równości wszystkich ludzi wobec prawa, bez względu na pochodzenie, majątek, religię, rasę czy narodowość
Państwo demokratyczne:
Zgodnie z zasadą podziału władz w państwie demokratycznym władza państwowa dzieli się na:
władzę ustawodawczą (Sejm i Senat),
wykonawczą (Prezydent i Rada Ministrów)
sądowniczą (Niezawisłe Sądy).
Państwo demokratyczne to takie, w którym władza zwierzchnia należy do narodu-suwerena (społeczeństwa obywatelskiego). Charakteryzują je ograniczone rządy większości. Wszystkie organy państwowe pochodzą od suwerena, który je wybrał i zakreślił prawem granice władzy. Wszyscy obywatele mają równe szanse, bez dyskryminacji, ale i bez przywilejów, oraz możliwości dobrowolnego uczestnictwa w życiu społecznym. Mają też zagwarantowane konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie.
Państwo Totalitarne- państwo totalitarne to takie, które stara się kontrolować całokształt życia obywateli we wszystkich jego dziedzinach. Władza w takim państwie jest skupiona w ręku jednego człowieka-wodza lub wąskiej grupy.
Formy państwa:
Ustrój terytorialny wiąże się z rozczłonkowaniem państwa na jednostki terytorialne, obejmujące części terytorium i służące sprawowaniu funkcji publicznych
Państwo unitarne
Państwo federalne
Autonomia regionalna
Samorząd terytorialny
Kryterium podziału: forma rządu
- ogół organów naczelnych państwa i stosunki między nimi.
System parlamentarno-gabinetowy:
Głowa państwa powołuje rząd, zwany gabinetem.
Rząd musi mieć poparcie większości w parlamencie; wymóg poparcia dotyczy też ministrów ponieważ uprawnienia głowy państwa są w tym systemie małe;
każdy akt urzędowy podpisany przez prezydenta musi mieć kontrasygnatę właściwego ministra
System parlamentarno-komitetowy:
Rząd – powoływany przez parlament - jest tylko wykonawcą woli parlamentu
Nie ma trójpodziału władzy
System prezydencki:
Głowa państwa jest jednocześnie szefem rządu – premierem; ma pełnię władzy wykonawczej, nie odpowiada przed parlamentem. Zwykle nie może być odwołany jeżeli nie narusza konstytucji. Nie ma możliwości ustawodawczych.
System półprezydencki:
Głowa państwa powołuje i odwołuje rząd, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, może wydawać dekrety z mocą ustawy, trzy ośrodki władz (parlament, rząd ,prezydent)