Wykład 2 25,11,12

T : Choroby metaboliczne - rola diety

!!!!!!!!!!!!! 16 grudnia ---> test z wykładów !!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Choroby metaboliczne :

Metabolizm obejmuje skomplikowane procesy biochemiczne. Dokonuje się to wszystko za sprawą reakcji chemicznych przebiegających łańcuchowo i cyklicznie, regulowanych przez :

- ukad nerwowy

- zespół enzymów

- witaminy

- hormony

Przyczyny :

* genetyczne

* m.in. żywieniowe

Schorzenia to :

+ cukrzyca

+ ketoza

+ kwasica

+ alkaloza

+ zaleganie okołoporodowe

+ zatrzymanie łożyska

+ tężyczka pastwiskowa

+ przemieszczenie trawieńca

+ zespół stłuczonej wątroby

CUKRZYCA

jest chorobą metaboliczną charakteryzującą się niedoborem insuliny lub brakiem reakcji na insulinę (oporność na insulinę). Występuje stosunkowo często u psów i kotów w średnim i starszym wieku.

Choroba powoduje zaburzenia w metabolizmie węglowodanów, tłuszczy i białek.

Manifestują się :

- wzmożone pragnienie

- zwiekszona objętość i częstotliwość oddawania moczu

- wzmożony apetyt

- utrata masy ciała

Zaburzenia ogólne :

* odchudzenie zwierzęcia

* ewentualna kastracja psa lub kocura

Zalecenia żywieniowe :

+ zwiększona ilość włókna, witamin i związków mineralnych

+ zaleca się zbilansowaną energetycznie i składnikowo dietę o zmniejszonej ilości tłuszczu i węglowodanów

+ dieta ma za zadanie pomóc w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała, zapewniajac jednocześnie niezbędne składniki pokarmowe

+ przestrzeganie właściwej diety

KETOZA

Przyczyna ---> niedobór witaminy E

Nieprawidłowe żywienie, tj. podawanie nieprłnowartościowej karmy ubogiej w węglowodany i niedostatecznej jej ilości. Schorzenie występuje zwłaszcza :

* u zwierzat z cukrzycą

* u krów wysoko produkcyjnych, będących w dobrej kondycji, przeważnie 10 - 60 dni po wycieleniu

* u krów starszych o czwartej i dalszych laktacjach

Ketozy u bydła mlecznego :

- laktacyjna

- poporodowa

W zależności od stężenia tych związków w krwi, mleku, ślinie, moczu.

Ketoza może przebiegać w :

+ postaci podklinicznej (utajonej)

+ postaci klinicznej (z wyraźnymi objawami)

Podstawowe objawy :

~ utrata apetytu

~ spadek masy ciała i kondycji

~ zmniejszona aktywność ruchowa

~ apatia

~ zaparcia, twardy suchy kał

~ wyczuwalna woń acetonu w wydychanym powietrzu (oraz w mleku i moczu)

~ zmniejszona wydajność mleka

~ napady szału, agresji, nieskoordynowane ruchy zwierzęcia

Zapobieganie :

- zapewnienie wystarczajacej ilości dobrej paszy z uwzględnieniem zapotrzebowania na energię

- unikaniu nagłych zmian pasz

- nie skarmianiu kiszonek złej jakości, szczególnie zawierających kwas masłowy

- stosowanie preparatów profilaktycznych zawierających gospodarkę węglowodanową, np.:

niacyna, glikol propylenowy

Dalsze postępowanie rutynowe polega na :

* podawaniu związków glikogennych

* witamin z grupy B

Z leków glikogennych zaleca się (w kolejności) :

+ glikol propylenowy

+ propionian sodu

+ glicerol

Przebieg lekki ---> glikol propylenowy

Cięższe przypadki ---> glikol propylenowy

glukoza

insulina

zespoły witamin z grupy B

Potrzebny weterynarz.

W leczeniu stosowane są również steroidy anaboliczne.

KWASICA

stan zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, w którym dochodzi do nagromadzenia się we krwi nadmiernych ilości substancji o carakterze kwaśnym i w efekcie tego obniżenia jej pH

Objawy :

+ zaburzenia oddechowe (oddech "gonionego" psa)

+ zaburzenia elektrolitowe (hiperkaliemia)

+ zaburzenia świadomości

+ zaburzenia rytmu serca

+ zaburzenia kontroli ciśnienia tętniczego krwi (hipotonia lub hipertonia)

Przyczyny :

- cukrzycowa kwasica ketonowa

- kwasica mleczanowa

* A ---> niedotlenienie tkankowe

* B ---> niezwiązany z niedotlenieniem

~ leki na narkotyki

~ leki na choroby

~ nowotwory

- niewydolność nerek

- biegunka

- zatrucie alkoholem metylowym lub glikolem etylowym

- przedawkowanie salicylanów

Przy kwasicy zaleca się :

# uzupełnianie płynów, uzupełnianie niedoboru insuliny oraz uzupełnianie potasu

# dla zachpwania równowagi kwasowo-zasadowej organizmu zaleca się aby, 80% jadłospisu stanowiły produkty zasadotwórcze, a 20% produkty kwasotwórcze.

ZESPÓŁ STŁUSZCZENIA WĄTROBY :

Wpływ zywienia funkcjonowania wątroby. Wątroba uczestniczy w :

+ trawieniu

+ przemianach składników pokarmowych

+ transporcie składników pokarmowych do tkanek docelowych

Uszkodzenie wątroby wynika z :

* niewłaściwego żywienia

* zatruć pokarmowych

---> zwyrodnienie wątroby

---> martwica wątroby

Wątroba :

+ przetwarza substancje odżywcze

+ synteza białek

+ przemiana, odtruwanie i wydalanie substancji szkodliwych dla organizmu

+ reguluje stężenie krwi

+ przetwarza tłuszcze

+ magazynuje witaminy, a w szczególności wit. A

+ tworzy więszość białek, od których zależy krzepnięcie krwi

+ wytwarzanie żółci

Żywienie jednostronne	- niedobór witaminy A, - zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby
Nadmiar lipidów w paszy	- zwyrodnienie tłuszczowe - otłuszczenie - martwica hepatocytów
Niedożywienie	- zanik hepatocytów
Substancje toksyczne w paszy	- zwyrodnienie wątroby - martwica komorek wątroby

Przyczyny :

- niedobór białka w pożywieniu przy dostatecznej podaży energii, węglowodanów i tłuszczu

- niedobór zarówno białka, jak i energii nie daje specyficznych zmian histopatologicznych

Rozwija się dysproporcja między :

* wydalaniem trójglicerydów

* utlenianiem

* syntezą wewnątrzwątrobową

* ilością napływających do wątroby kwasów tłuszczowych

Wyróżniamy 4-ry etapy stłuszczenia :

1) proste stłuszczenie

2) stłuszczenie z zapaleniem

3) stłuszczenie z wrotnym włóknieniem

4) stłuszczeniowa marskość wątroby

utlenianie

Lipidy CO2

Tracyloglicerole + białka = kompleks lipoproteinowy

LDL

uszkodzenie ER,

hepatocytów

Zatrzymanie TAG

w komórkach

Stłuszczenie zwykłe / proste	w komórkach gromadzą się wakuole zewnętrzne TAG	Wątroba : - powiększona - pojedyncze komorki ulegają obumarciu
postęp postępuje
Stłuszczenie, zwyrodnienie i martwica	hepatocyty ulegają zniszczeniu	- wątroba ulega dalszemu powiększeniu - staje się żółta

Dystrofia wątroby u prosiąt ---> podanie zbyt dużej dawki Fe.

STŁUSZCZENIE WĄTROBY INACZEJ = SYNDROM TŁUSTEJ KROWY

wystepuje najczęściej do 24 godzin po porodzie. Bezpośrednia przyczyna zapasienie krów w okresie zasuszenia.

watroba zdrowa	1% TAG
łagodne zwyrodnienia tłuszczowe	1 - 5% TAG
umiarkowane stadium zwyrodnienia	5 - 10% TAG
ostre stadium zwyrodnienia = syndrom tłustej krowy	ponad 10% TAG

Pojawia się przy chorobach takich jak :

= ketoza

= przemieszczenie trawieńca

= zapalenie macicy

= mastitis

= porażenie poporodowe

TĘŻYCZKA PASTWISKOWA

na każdy 1 litr udojonego mleka krowa wydala około 0,15 g magnezu. Choroba występuje we wczesnej laktacji i zwiazana jest z niedoborem magnezu (hipomagnezja). Uzupełnianie dawek pokarmowych odpowiednimi związkami magnezowymi zapobiega chorobie. Objawy :

~ napięcie nerwowe

~ wytrzeszcz oczu

~ ryczenie

SKRĘT TRAWIEŃCA

Przyczyny :

* nadmiar pasz treściwych w dawce pokarmowej

* wysoko zbożowe + nisko objętościowe dawki pokarmowe stymulują przechodzenie do trawieńca LKT powstajacych w trakcie fermentacji mikrobiologicznej pasz

Zapobieganie zchorzeniom wątroby :

- dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych w ilościach zaspokajających zapotrzebowanie bytowe i/lub produkcyjne zwierząt

- dostarczenie organicznych substancji wspomagających funkcję wątroby (prostaglandyna ER,

glutation)

1) Metionina i cholina ---> chronia tkankę wątrobową przed gromadzeniem sie tłuszczu

2) Nienasycone kwasy tłuszczowe ---> zmniejszają ilość tłuszczu w wątrobie

3) Zawartość odpowiedniej ilości Se, wit. E i C ---> zmniejszaja stres oksydacyjny

4) Lecytyna, wit. B12, B2, kwas foliowy ---> ... ?? ...