POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE 14.11.2012 wykład 05
STRONA POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO c.d.
Stroną może być każdy kto ma interes prawny (zgodnie z art. 29 k.p.a.).
Może nią być osoba fizyczna i osoba prawna.
Może nią być państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna oraz organizacja społeczna.
Może nią być jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, ale mająca zdolność prawną (np. spółka jawna).
Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych rozumie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego (więc małe dziecko może być stroną postępowania administracyjnego – będzie miał swojego przedstawiciela ustawowego).
BADANIE LEGITYMACJI STRONY:
Gdy organ administracji publicznej stwierdzi, że żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędące stroną, wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, na które służy zalżalenie. Organ bada legitymację proceduralna wnioskodawcy na etapie poprzedzającym wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie objętej wnioskiem (art. 61a k.p.a.).
Organ administracji publicznej jest zobowiązany zawiadomić o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron wszystkie osoby będące stronami w sprawie, co oznacza, że musi zbadać legitymację podmiotów, które mogą być stronami w sprawie (art. 61 par. 4 k.p.a.)
Stwierdzenie w toku postępowania, że dany podmiot nie ma interesu prawnego, więc nie jest stroną, organ administracji publicznej wydaje decyzje o umorzeniu postępowania.
PRZEDSTAWICIELE USTAWOWI I STATUTOWI
Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych przedstawicieli ustawowych.
Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez ustawowych lub statutowych przedstawicieli.
NASTĘPSTWO PROCESOWE (ART. 30 PAR. 4 K.P.A.):
W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni.
Przez następstwo procesowe należy rozumieć sytuację, w której w miejsce strony (uczestnika na prawach strony) postępowania wchodzi inna osoba, a dotychczasowa strona występuje z postępowania.
Następstwo procesowe może zajść wyłącznie w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych.
WIELOŚĆ STRON W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM
Współuczestnictwo materialne
Można o nim mówić w przypadku występowania wielości stron w jednej sprawie stanowiącej przedmiot postępowania administracyjnego.
Mamy z tym do czynienia jeśli w postępowaniu rozstrzygana jest jedna sprawa administracyjna, której rozstrzygnięcie ukształtuje sytuacje wielu podmiotów – a zatem kryterium decydującym, czy mamy do czynienia z wielością stron w jednej sprawie, jest kryterium wpływu ukształtowania sytuacji prawnej jednego podmiotu na sytuację prawną innego podmiotu.
Przepisy materialne są podstawą do tego, że kilka podmiotów ma interes prawny w jednej sprawie.
Strony mogą mieć interesy prawnie zgodne bądź też sprzeczne.
Wydaje się zawsze jedną decyzje niezależnie od tego, ile jest stron.
Współuczestnictwo formalne
W sprawach, w których prawa lub obowiązki stron wynikają z tego samego (tożsamego, analogowego) stanu faktycznego oraz z tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ administracji publicznej, może wszcząć i prowadzić jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony (art. 62 k.p.a.).
W razie wielości stron w jednej sprawie administracyjnej stanowiącej przedmiot postępowania administracyjnego art. 62 k.p.a. nie ma zastosowania – przepis ten reguluje inne sytuacje, tzw. sytuację współuczestnictwa formalnego.
Postępowanie administracyjne prowadzone w kilku sprawach administracyjnych, musi zakończyć się wydaniem odrębnej decyzji administracyjnej w każdej sprawie łącznie rozpatrywanej w jednym postępowaniu. Wydaje się tyle decyzji, ile spraw się połączyło w jednym postępowaniu. Każda ze stron będzie adresatem decyzji w sprawie, a tylko czynności postępowania poprzedzające wydanie decyzji tych decyzji są wspólne. Każda ze stron ma prawo do wniesienia odwołania od takiej decyzji rozstrzygającej o jej prawach i obowiązkach.
UCZESTNICY NA PRAWIE STRONY
Są to: organizacje społeczne, prokurator, RPO, RPD i inne podmioty.
Organizacja społeczna (art. 31 k.p.a.):
może żądać wszczęcia postępowania administracyjnego – uzasadnione celami statutowymi organizacji i przemawia za tym interes społeczny,
może żądać dopuszczenia do udziału w postępowaniu administracyjnym- uzasadnione celami statutowymi organizacji i przemawia za tym interes społeczny,
może przedstawić pogląd w sprawie będący elementem materiału dowodowego, który jest brany pod uwagę przez organ przy wydawaniu decyzji administracyjnej.
Prokurator (art. 182-189 k.p.a.):
może żądać wszczęcia postępowania administracyjnego – w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem
może żądać dopuszczenia do udziału w postępowaniu administracyjnym – aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem.
może wnieść sprzeciw od decyzji ostatecznej – prowadzi to do wszczęcia postępowania w jednym z trybów nadzwyczajnych.
RPO i RPD
na tych samych zasadach, co prokurator,
udział musi być umotywowany ochroną praw obywatela i dziecka.
Inne organy administracji publicznej
u. o inspekcji ochrony środowiska – organy inspekcji mogą żądać wszczęcia postępowania albo dopuszczenia do udziału w postępowaniu.
ZASTĘPSTWO PROCESOWE W OGÓLNYM POST. ADMIN.
Istota pełnomocnictwa administracyjnego:
Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania (art. 32 k.p.a.).
Udzielenie pełnomocnictwa następuje przez jednostronną czynność prawną, jaką jest oświadczenie woli mocodawcy.
RODZAJE PEŁNOMOCNICTWA:
ogólne – do prowadzenia wszelkich spraw mocodawcy,
szczególne – do prowadzenia konkretnej sprawy, konkretnej kategorii spraw),
do podejmowania poszczególnych czynności w postępowaniu administracyjnym.
PODMIOTY MOGĄCE BYĆ PEŁNOMOCNIKIEM W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM:
K.p.a.: Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. (art. 33 par. 1).
O.p.: Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Przepisy szczególne mogą ograniczać krąg osób, które mogą być pełnomocnikiem w danym rodzaju spraw (art. 236 u. o własności przemysłowej).
PEŁNOMOCNICY W POSTĘPOWANIU SĄDOWOADMINISTRACYJNYM (art. 35 p.p.s.a.):
1.Pełnomocnikiem strony może być adwokat lub radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
2.Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnych.