Techniki osłuchiwania tonów serca

Zalecenia dotyczące osłuchiwania pacjenta: 
 
1. Wyciszone, dobrze oświetlone, ogrzane pomieszczenie. [To pozwala wyeliminować nadmierny hałas i ułatwia badanie serca.] 

2. Odpowiednio rozebrany pacjent. [To umożliwia przyłożenie stetoskopu bezpośrednio do klatki piersiowej.]

3. Możliwość zbadania pacjenta w pozycji leżącej na wznak, w pozycji siedzącej oraz w pozycji leżącej na lewym boku (patrz - schemat A). [Różne tony, zwłaszcza patologiczne, mogą się ujawniać w różnych pozycjach.] 

4. Możliwość zbadania z prawej strony. [To zmniejsza prawdopodobieństwo powstawania tonów pochodzących z zewnątrz, od przedmiotów, uderzających o przewód akustyczny stetoskopu.]

5. Stetoskop, wyposażony zarówno w lejek jak i w membranę lub stetoskop z możliwością pracy w trybie lejka i w trybie membrany. [Lejek trzymany lekko przy klatce piersiowej wychwytuje tony o niskiej częstotliwości. Membrana mocno dociśnięta tak, aby po jej odjęciu pozostał ślad, wychwytuje tony o wysokiej częstotliwości.] 

6. Sekwencja czynności osłuchiwania (patrz - schemat B). Należy osłuchać co najmniej cztery obszary najpierw przy użyciu membrany, a następnie przy użyciu lejka: 

a. Lewa boczna krawędź mostka (LLSB) - czwarte międzyżebrze na lewo od mostka. W tym obszarze najlepiej słyszalne są tony zastawki trójdzielnej i prawej komory serca. 
 
b. Koniuszek (apex) - piąte międzyżebrze na linii środkowo-obojczykowej.
W tym obszarze najlepiej słyszalne są tony od zastawki mitralnej (dwudzielnej) oraz lewej komory serca. 

c. Podstawa prawa - drugie międzyżebrze na prawo od mostka. Najlepiej słyszalne są tutaj tony zastawki aorty.  
 d. Podstawa lewa - drugie międzyżebrze na lewo od mostka. Najlepiej słyszalne są tutaj tony zastawki pnia płucnego. 
 
7. Zdolność do selektywnego osłuchiwania. [Należy wsłuchać się za każdym razem w jeden ton. Przy osłuchiwaniu tonów skurczów serca, tony rozkurczowe powinny być początkowo ignorowane.] 
 
Przedstawiona powyżej sekwencja jest jedną z wielu akceptowanych sekwencji. Ważne jest, aby te cztery wymienione obszary były za każdym razem osłuchiwane w konsekwentny sposób oraz aby każdy obszar był oceniany w odniesieniu do zarówno niskich jak i wysokich częstotliwości.

Schemat A Schemat B

---