MIEJSCE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W PROGRAMIE REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
Rehabilitacja kardiologiczna: skoordynowane działania prowadzącego uzyskania optymalnej sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej pacjenta z choroba układu krążenia.
Aktywność ruchowo adaptacyjna znajduje się w II lub III etapie rehabilitacji kardiologicznej.
W okresie II (poszpitalnym), a szczególnie w okresie III (sanatoryjnym) aktywność ruchowa ma fundamentalne znaczenie.
Działania w programie rehabilitacji kardiologicznej:
Postępowanie diagnostyczne
Edukacja i zlecenia dotyczące choroby
Oddziaływania psychoterapeutyczne i terapia behawioralna
Farmakoterapia objawów chorobowych.
Pacjenci kwalifikowani do rehabilitacji kardiologicznej:
Po zawale mięśnia sercowego
Z choroba niedokrwienną serca bez zawału
Z chorobą niedokrwienną serca przed i po zabiegu
Nadciśnienie tętnicze
Niewydolność serca
Kardiomiopatia rozstrzeniowi
Po implantacji rozrusznika lub defibrylatora
Z wadami zastawki
Po transplantacji
Po operacji tętniaka
Po miażdżycy tętnic dolnych
Okresy rehabilitacji pacjentów z chorobami kardiologicznymi:
Okres szpitalny - okres ostry
Poszpitalny wczesny
Poszpitalny późny
Stabilizacja i utrzymanie uzyskanych wyników.
Cele stosowania ćwiczeń fizycznych z zwiększania aktywności fizycznej w czasie fazy szpitalnej Rehabilitacji kardiologicznej:
Ograniczenie bezczynności ruchowej
Utrzymanie aktualnej sprawności fizycznej
Przygotowanie chorego do podejmowania czynności życia domowego
Przygotowanie chorego do pełnienia ról społecznych
Zmniejszenie stresu związanego z chorobą
Sprawdzenie reakcji ma wysiłek fizyczny
Określenie możliwości fizycznych pacjenta
Ogólne warunki wstępne do podjęcia i realizacji ćwiczeń fizycznych:
Przeprowadzenie postępowania kwalifikującego określenie celów stosowania ćwiczeń
Zaplanowanie ćwiczeń
Zapewnienie odpowiednich warunków do przeprowadzania ćwiczeń lokalowych, sprzętowych, itp.
Warunki skuteczności treningu fizycznego:
Indywidualnie dostosowany do potrzeb i możliwości pacjenta
Obciążenie adaptujące musi być większe niż przeciętne obciążenie życia codziennego
Po każdym wysiłku musi być odpowiednia przerwa na odpoczynek
Specyfika obciążeń musi być zgodna z pożądanymi cechami motorycznymi
Częstotliwość ćwiczeń powinna być wystarczająca
Systematyczność
Czynniki wyznaczające możliwości prowadzenia ćwiczeń fizycznych w ramach rehabilitacji kardiologicznej:
Stan zdrowia chorego (wydolność fizyczna, zdolność do aktywności, przeciwwskazania do wysiłku)
Stan wiedzy chorego o chorobie
Motywacja pacjenta do podjęcia wysiłku fizycznego
Dostępność do instytucji prowadzących rehabilitację kardiologiczną
Potrzeba ciągłego dostosowywania ćwiczeń do możliwości chorego wynika ze zmienności stanu chorego spowodowanej postępem choroby oraz nagłymi zmianami przebiegu choroby.
Zachowanie bezpiecznego odstępu od granicy największego wysiłku tolerowanego przez pacjenta na poziomie intensywności ćwiczeń, aby spowodowane nim obciążenia były istotnie mniejsze od obciążenia uznanego za zagrażające występowaniem powikłań.
Planowanie ćwiczeń fizycznych w przebiegu rehabilitacji kardiologicznej, jest wspólnym zadaniem lekarza oraz fizjoterapeuty prowadzącego ćwiczenia z chorym.
Składniki planowania ćwiczeń w treningu pacjenta kardiologicznego:
Warunki i miejsce ćwiczeń
Określenie ćwiczeń pod kątem funkcjonalnym
Określenie ćwiczeń pod kątem fizjologicznym
Wybór rodzajów ćwiczeń
Wybór trenowanych grup mięśniowych
Określenie sposobu obciążenia
Określenie intensywności ćwiczeń
Określenie czasu trwania treningu
Zaplanowanie przebiegu sesji treningowej
Określenie zasad oceny skuteczności treningu
Bieżąca pomoc medyczna w czasie prowadzenia treningu oraz okresowa kontrola stanu zdrowia pacjenta.
Formy treningu najczęściej stosowane w programie rehabilitacji kardiologicznej:
Trening marszowy na bieżni
Trening marszowy w terenie
Trening rowerowy na cykloergometrze
Trening kombinowany kończyn górnych i dolnych
Trening na steperach, maszynach wioślarskich itp.
Bieg w terenie
Pływanie
Trening poprzez zajęcia sportowe
Przeciwwskazane są:
Ćwiczenia siłowe przebiegające z długotrwałym, izometrycznym skurczem mięśni, ćwiczenia w parach takie jak przepychanie się, pchanie lub ciągnięcie ciężkich przedmiotów.
|
Trening na bieżni ruchowej |
Trening na cykloergometrze rowerowym |
Zalety |
|
|
Wady |
|
|
Wydatek kaloryczny może być liczony wg wzoru:
X(kcal)=3,5*MET*cc*t/200
X(kcal)=MET*cc*t1
MET-pochłanianie tlenu w jednostkach metabolicznych w trakcie wysiłku, cc - ciężar ciała [kr], t - czas [min], t1 - czas [godz.]
Np.
3,5*4,5*70*30/200=165,375 kcal
4,5*70*0,5=157,5 kcal
Wartości MET
Aktywność życia codziennego |
MET |
Mycie rąk, golenie, ubieranie, zmywanie naczyń |
1,5-2,0 |
Spokojne siedzenie |
1,0 |
Bardzo wolny spacer < 3 km/h |
2,0 |
Wolny spacer 3 km/h |
2,5 |
Spacer 4 km/h, spacer z psem dla przyjemności, ćwiczenia oporowe (lekko), rower stacjonarny (bardzo lekko) |
3,0 |
Szybki spacer 6 km/h, rekreacyjna jazda na rowerze, ćwiczenia rozciągowe (joga), aerobik wodny |
4,0 |
Aerobik (lekko), jazda na nartach (rekreacyjna) |
5,0 |
Jazda na rowerze (15,0-18 km/h, lekka), tenis (gra deblowa), spacer "pod górkę" (5-6 km/h), pływanie |
6,0 |
Rower stacjonarny (umiarkowanie), jogging, jazda na nartach średnio), tenis (średnio), aerobik (intensywnie) |
7,0 |
Jazda na rowerze (18-22 km/h, wysiłek umiarkowany), tenis (gra singlowa), pływanie (styl zmienny z nawrotami, wysiłek lekki, umiarkowany), jazda na nartach (intensywna), pompki/przysiady (intensywnie), bieg 8 km/h |
8,0 |
Bieg przełajowy |
9,0 |
Jazda na rowerze (22-25 km/h, intensywna), pływanie (kraul), pływanie (styl zmienny z nawrotami, intensywnie), bieg 9,5 km/h |
10,0 |
Rower stacjonarny (intensywnie), bieg 12 km/h |
12,0 |
Zalecenia dotyczące zachowań sprzyjających zwiększeniu ogólnej sprawności
Chodź po schodach
Nie korzystaj z samochodu
Parkuj dalej miejsca, do którego się udajesz
Spaceruj w czasie przerw w pracy
Spotkanie towarzyskie połącz z aktywnością fizyczną
WARUNKI PODEJMOWANIA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
Kiedy:
Dobre samopoczucie
Nie wczesnym rankiem i późnym wieczorem
Nie wcześniej niż 1,5 godz. Po jedzeniu
Nie powyżej 30°C i poniżej -5°C
Nie w okresach silnych przeżyć emocjonalnych
Jak:
Zgodnie z zaleceniami instruktora, lekarza, fizjoterapeuty
Z zachowaniem kontroli nad reakcjami organizmu
Z zachowaniem zasad dobrej organizacji (nie w pośpiechu i z przymusu)
Gdzie:
W miejscu przyjaznym dla pacjenta, zapewniającym bezpieczeństwo, z możliwością kontaktu z innymi osobami lub telefonem, nie odosobnienie
Zalecenia dla pacjenta:
Wykonuj ćwiczenia przy dobrym samopoczuciu
Ćwicz 1-2 godz. po jedzeniu
Przed wysiłkiem nie pija alkoholu, mocnej kawy, herbaty
Dbaj o regularne picie płynów
Dostosuj ćwiczenia do pogody
Zadbaj o prawidłowe ubranie i obuwie
Bądź świadom swoich ograniczeń
Nie przekraczaj możliwości
Nie spiesz się wykonując ćwiczenia
Nie przedłużaj ćwiczeń
Intensywność ćwiczeń powinna pozwolić na spokojną rozmowę
W czasie podejść, podbiegnięć - zwolnij
Zwracaj uwagę na nietolerancje wysiłku
Pamiętaj o objawach i zgłoś je lekarzowi
Zalecenia dotyczące treningu marszowego:
Teren płaski lub o niewielkim nachyleniu (zaczynać pod górę a wracać z góry)
Przed ćwiczeniami wykonywać rozgrzewkę
Zaczynać i kończyć ćwiczenia w wolniejszym tempie
Zaplanować dystans, ale przerwać wysiłek w czasie oznak złego samopoczucia
Należy kontrolować tętno i zachowanie pacjenta.
Zasady prowadzenia treningu:
Określenie trenowanych grup mięśniowych, zaangażowanie w równym stopniu mięsni antagonistycznych
Zaangażowane powinny być duże grupy mięśniowe a składowa wysiłku dynamicznego powinna być większa o statycznego
Rozpoczynać ćwiczenia od jednej kończyny z kilkoma powtórzeniami
Częstotliwość indywidualnie powinna być dobrana di pacjenta
Nie doprowadzać do odruchu Valsalvy (ok. 80% RM repetition maximum)
Ruch płynny i zróżnicowany w pełnych zakresach
Nie zaciskać uchwytów
Prowadzenie ćwiczeń do wcześniej ustalonej granicy zmęczenia
Pomiędzy ćwiczeniami wykonywać około 2 min przerwy
Stosować ćwiczenia rozciągające
Dbałość o prawidłowa postawę ciała w czasie wykonywania ćwiczeń
Bolesność mięsni jest przeciwwskazaniem do wykonywania dalszego ćwiczeń
Najczęściej występujące objawy ostrzegawcze:
Bóle zamostkowe, między łopatkami, piekące, palące, uciskające
Duszność spoczynkowa, nie ustępująca po zaprzestaniu wysiłku
Napady szybkiego bicia serca, nieregularne bicie serca
Obrzęki okolicy kostek i stóp
Bóle i zawroty głowy
Nudności, intensywne pocenie się
Uczucie mocnej suchości w ustach
Literatura: Bromboszcz J., Dylewicz „Rehabilitacja kardiologiczna - stosowanie ćwiczeń leczniczych”
FUNDACJA AKTYWNEJ REHABILITACJI
Cel:
Docierać do wszystkich potencjalnych odbiorców programu
Dążyć do tego by adresaci programu mogli aktywnie i niezależnie żyć
Adresaci programu - niepełnosprawni sportowcy
Historia:
1976-Paralympic Games Toronto
1978-Szwecja
1988-Polska
1991-dawny Związek Radziecki
Metody:
Rekrutacja
Wprowadzenie
Kontynuacja
Rekrutacja:
Szpital
Dom
Spotkania indywidualne
Osoba pierwszego kontaktu
Rekrutacja osób z paraplegią i tetraplegią w latach 2001-2004
Wykres
Oś x - 2001-295 2002-354 2003-396 2004-505 suma-1550
Oś y - 0 500 1000 1500 2000
Wprowadzenie
Obóz aktywnej rehabilitacji
Dyscypliny sportowe realizowane w FAR:
Siłowe i kondycyjne
Pływanie
Łucznictwo
Technika jazdy
Tenis stołowy
Kontynuacja:
Grupy regionalne (GAR-grupa aktywnej rehabilitacji)
Sport
Rekreacja
Edukacja
Pomoc w miejscu zamieszkania
Programy
Dorośli
Dzieci (przede wszystkim z przepukliną oponowo rdzeniową)
Kobiety (głównie pod kątem możliwości macierzyństwa)
Sport
Edukacja
Współpraca międzynarodowa
Promocja
Oświata - szkolenie dla personelu, praktyki studenckie, spotkaniem spotkania z młodzieżą
Wolontariaty
Działalność poradnicza i informacyjna
Imprezy sportowe i integracyjne
Wystawy
Wyjątkowość Aktywnej Rehabilitacji
Wzorzec osobowy - instruktor na wózku
Samodzielność - jak największa niezależność dla każdego uczestnika, wydobycie wewnętrznego potencjału
Ciągłość - kontynuacja procesu
Założenia FAR
Wszyscy ludzie mają prawo do samodzielnego i godnego życia
Wszyscy ludzie mają duży wewnętrzny potencjał
AR wykorzystuje trening w różnych dyscyplinach sportowych jako środek do osiągnięcia aktywnego i pełnego życia
Ar jest uzupełnieniem tradycyjnych form rehabilitacji
AR chce dostrzec możliwości jednostki nie istniejące przeszkody i problemy
Poprzez wzorce osobowe AR chce pobudzać osoby niepełnosprawne do maksymalnego rozwoju fizycznego i psychicznego
Fundacja realizuje odpłatną działalność pożytku publicznego w zakresie następujących zdań publicznych:
nauki, edukacji, oświaty i wychowania - wg art. 4 ust. 1 pkt. 11 ustawy z dnia 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży - wg art. 4 ust. 1 pkt. 12 w/w ustawy;
działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3, w zakresie określonym w pkt. 1-23 ustawy - wg art. 4 ust. 1 pkt. 24 w/w ustawy.
Fundacja realizuje nieodpłatną działalność pożytku publicznego
w zakresie następujących zdań publicznych:
działalności charytatywnej - wg art. 4 ust. 1 pkt. 2 w/w ustawy;
ochrony i promocji zdrowia - wg art. 4 ust. 1 pkt. 5 w/w ustawy;
działania na rzecz osób niepełnosprawnych - wg art. 4 ust. 1 pkt. 6 w/w ustawy;
promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy - wg art. 4 ust. 1 pkt. 7 w/w ustawy;
upowszechniania kultury fizycznej i sportu - wg art. 4 ust. 1 pkt. 14 w/w ustawy;
pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą - wg art. 4 ust. 1 pkt. 20 w/w ustawy;
promocji i organizacji wolontariatu - wg art. 4 ust. 1 pkt. 23 w/w ustawy.
Dane kontaktowe:
FAR
ul. Inspektowa
02-711 Warszawa
- 1 -