Historia masażu i masaż sportowy
Początki masażu giną w pomroce dziejów. Nie można z całą pewnością stwierdzić, kiedy ludzie docenili leczniczą moc dotyku, ale chyba niewielką pomyłkę popełnimy zakładając, że to procedura równie stara jak ludzkość, a nawet jeszcze starsza. Wystarczy spojrzeć na zachowania zwierząt opiekujących się swoimi małymi, na troskę, z jaką kotka wylizuje kocięta, albo owca nowo narodzone jagnię - to czynność, która jest nie tylko pieszczotą, ale także np. pobudza krążenie i ułatwia trawienie. Rozmasowywanie stłuczeń, bolących miejsc, kojenie cierpień poprzez dotyk jest zachowaniem, które przychodzi nam w sposób naturalny.
Pierwsze pisemne wzmianki o masażu pochodzą z Dalekiego Wschodu: z ksiąg Starożytnych Chin - opis tego zabiegu pojawia się w dziełach Kung-Fu z Tao Tse oraz Klasycznej Medycynie Wewnętrznego Żółtego Cesarza. Także w Indiach powstawały teksty o sztuce życia i zachowaniu zdrowia, zawierające informacje o masażu. Nie był tam traktowany jako osobny zabieg leczniczy, ale jako część kompleksowej terapii chorego ciała i ducha.Skuteczność masażu doceniał Hipokrates, doradzając jego zastosowanie w rozlicznych chorobach. Zabiegowi temu często poddawali się sportowcy greccy, których masowano, wcierając w ich ciało oliwę z oliwek, co zapewniało nie tylko rozluźnienie i relaks mięśniom, ale również zdrowy wygląd i dobrą kondycję skórze.
Starożytny Rzym, czerpiący obficie z greckiego dziedzictwa, przejął również masaż, stosowany zarówno w celach leczniczych jak i relaksacyjnych. W rzymskich łaźniach był to jeden z popularnych zabiegów, a bogaci patrycjusze mieli niewolników szkolonych specjalnie na masażystów. Z dobrodziejstw masażu korzystał także Juliusz Cezar, cierpiący z powodu rwy kulszowej.
W średniowiecznej Europie masaż jako zabieg leczniczy popadł w zapomnienie. Wiedza o nim zachowała się w świecie Islamu, masaż doceniał sam Avicenna, uważając, że ma on niebagatelne znaczenie w usuwaniu niepotrzebnych produktów przemiany materii.
W czasach nowożytnych dobroczynne właściwości masażu zostały odkryte na nowo w epoce renesansu dzięki francuskiemu lekarzowi Ambrożemu Pare. Uważany za jednego z ojców współczesnej chirurgii, dokonał wielu przełomowych odkryć i obserwacji, które pozwoliły m.in na znaczne zmniejszenie śmiertelności podczas amputacji. Mniej znanym, acz równie ważnym jego dokonaniem jest przywrócenie masażu na salony medycyny. Pare na podstawie swoich obserwacji wywnioskował, że masaż może mieć duże znaczenie terapeutyczne, i podzielił się swoim odkryciem z innymi lekarzami. Po jego śmierci o metodzie tej co prawda nie zapomniano, ale też nie zdobyła zbytniej popularności - w lekarskim arsenale do walki z chorobami była bronią, po którą sięgano raczej rzadko. Sytacja zmieniła się w XIX wieku, kiedy grono skandynawskich lekarzy skupionych wokół Centralnego Królewskiego Instytutu Gimnastyki Per Henrika Linga ponownie odkryło tą metodę i rozpowszechniło ją, stosując m.in do leczenia stawów, problemów laryngologicznych i w klinikach chirurgicznych.
Po II wojnie światowej o masażu znów na krótką chwilę zapomniano. Ale wraz ze wzrostem popularności tzw. medycyny niekonwencjonalnej, masaż ponownie wraca do łask. Słusznie, bo nie ma metody leczniczej tak przyjemnej i skutecznej jednocześnie jak masaż.
Masaż sportowy
Osoba wykonująca masaż sportowy powinna być zorientowana, które mięśnie w danym momencie trzeba masować (niekoniecznie musi to być całe ciało). Masażysta sportowy powinien mieć wiedzę dotyczącą poszczególnych dyscyplin, być dobrym psychologiem oraz umieć odpowiednio rozgrzać mięśnie. Ruchy rozcierania w masażu sportowym stosuję się przy rozgrzewaniu stawów i mięśni, natomiast ruchy ugniatania i wałkowania przyczyniają się do szybkiej regeneracji zmęczonych mięśni i wydalenia produktów przemiany materii .
Rodzaje masażu sportowego zależą od okresu wykonywania.
1.Masaż kondycyjny (podtrzymujący) -jest zalecany w tzw. Martwym sezonie , choć obecnie nie ma już takich okresów w sporcie. Wykonujemy go zatem tylko w przypadkach , kiedy lekarz i trener zalecą odpoczynek mięśniom : rano- 20 minut automasażu, wieczorem -40 minut wraz z gimnastyką (wieczorny masaż i gimnastyka są niejako środkiem nasennym )
2.Masaż treningowy (bardzo trudny do wykonania) - jest włączony do cyklu treningów . Rodzaj masażu zależy od uprawianej dyscypliny sportowej. Wykonuje się go na dużych grupach mięśniowych , ze zwróceniem szczególnej uwagi na mięśnie zaangażowane w danej dyscyplinie.
3.Masaż bezpośrednio przed zawodami - rozpoczyna się na 2 dni przed zawodami w celu utrzymania sprawności fizycznej i psychicznej zawodnika .W tym czasie liczba treningów jest mniejsza, więc masaż powinien być delikatny, bez wywoływania efektów zmęczenia i zakwaszenia mięśni . Przed samym startem zaleca się masaż na dużych grupach mięśniowych z zastosowaniem ruchów ugniatania i głaskania, a dla mięśni najbardziej zaangażowanych w danej dyscyplinie sportu - wprowadza się ruchy rozcierania i intensywnego ugniatania. Mięśnie te masuje się nie dłużej niż 5-8 minut , pamiętając aby nie doprowadzić do ich przegrzania (wtedy mięsień za szybko się zmęczy i zakwasi), ani niedogrzania ( w takim przypadku może dojść do zerwania mięśni)
4.Masaż restytucyjny - polega na jak najszybszej regeneracji mięśni zmęczonych (zakwaszonych ) przez intensywne ruchy głaskania , ugniatania, rozcierania. Przyczynia się on do porawy przebiegu krwi i chłonki, wydalenia produktów przemiany materii oraz rozluźnienia zesztywniałych grup mięśniowych .Jeśli zawodnik tego dnia startuje ponownie , to po masażu należy przykryć go kocami i zalecić leżenie.
Masaż sportowy wykonuje się w kierunku:
Do węzłów chłonnych pachy i pachwiny
Od dolnych żeber do pachy
Od ręki do pachy
Mięśnie poniżej żeber masuje się od węzłów pachwinowych.