Rozdział 2

Motywacja

TEN ROZDZIAŁ:

• pomoże Ci zrozumieć czym naprawdę jest motywacja.

• wyjaśni czym różni się starać się grać jak najlepiej, a próbować zwyciężyć.

• pokaże jak stworzyć optymalne środowisko treningu celem zmotywowania zawodników.

• wyjaśni jak ich motywować.

• zasugeruje jak motywować zawodników podczas treningu i w dniu meczu.

Tak jak wiara w siebie, motywacja jest jedną z najbardziej nadużywanych i prawdopodobnie najmniej rozumianych określeń w futbolu.

„Zawodnik nie jest zmotywowany!”, „Za mało się stara!” i „Ona nie chce tego osiągnąć!”. Te zdania najczęściej słychać z ust sfrustrowanych menadżerów i trenerów stojących przy linii bocznej podczas treningów oraz meczu. Motywację często myli się z „pompowaniem”, a ten rozdział pokaże różnicę pomiędzy tymi dwoma pojęciami. Szczególnie zaś, przyjrzy się prostym metodom motywowania zawodników.

Czym jest motywacja?

Motywacja składa się z dwóch pojęć, wagi i wiary w siebie. Zawodnikom i zespołom, którym brakuje motywacji można by zadać pytanie: „Jak bardzo chcesz coś osiągnąć?” (waga) oraz „Jak oceniasz swoje możliwości względem osiągnięcia założonego celu?” (wiara w siebie). Zawodnik, któremu brakuje chęci będzie ciężki do zmotywowania. Jednocześnie, zawodnik z chęcią, lecz bez wiary w siebie będzie równie ciężki do zmotywowania. Częstym podejściem jest wówczas „Po co się starać? ...i tak nie dam rady”.

Aby zrozumieć, co motywuje zawodnika, powinniśmy przede wszystkim pamiętać o powodach, dla których gra on w piłkę (patrz Rozdział 1). Trenerzy winni starać się rozumieć powody każdego jednego zawodnika, gdyż znacząco wpływają one na ich nastawienie, radość i grę. Środowisko, w jakim się trenuje może również wpływać na motywację zawodnika i wyzwaniem dla trenera jest stworzenie tak pozytywnego środowiska, jak to tylko możliwe.

Cytat - Lepiej zmotywujesz zawodników ciepłymi słowami, aniżeli batem.

Nie myl motywacji z pompowaniem. Niedoświadczeni trenerzy myślą, że motywowanie zawodników do gry polega na ostrych przemowach przed i w przerwie meczu. Podczas gdy, powierzchownie, może się to wydawać pożyteczne przy poszczególnych okazjach, nadużywanie takiego podejścia przyniesie więcej szkody, niż pożytku. Zbytnie pompowanie może być równie istotnym problemem, co bycie zbyt spokojnym. Jeśli chcesz, aby Twoi zawodnicy grali jak najlepiej, aby wykonywali polecenia i koncentrowali się na strategii zespołu i ich wizji gry to lepiej, żeby wychodzili na boisko spokojni, niż podekscytowani. Aby pomóc im osiągnąć optymalną motywację, musisz rozumieć i doceniać swoich zawodników jako jednostki. Niektórzy potrzebują spokojnego słowa przez wejściem na boisko, inni wolą być zostawieni w spokoju na kilka minut, aby mogli skoncentrować się na ich własnym planie gry.

Statystyki

W Związku Trenerów FA zarejestrowanych jest ponad 14 000 trenerów.

Typowe definicje motywacji odnoszą się do intensywności wysiłku. Jest to powód, dla którego ludzie robią niektóre rzeczy, a innych unikają. Motywacja składa się z kilku czynników: osobowość jednostki (genetyka), różnice społeczne (środowisko), przemyślenia pojawiające się, gdy osoba podejmuje zadanie podlegające ocenie (np. obserwacja trenera lub kolegów z zespołu), współzawodnictwo z innymi (mecz), lub próba osiągnięcia pewnego poziomu doskonałości.

Są dwa główne typy motywacji - wewnętrzna i zewnętrzna.

Motywacja wewnętrzna

Pobudki wewnętrzne odnoszą się do działań wywołanych wewnętrznie, np. radość, przyjemność, satysfakcja właściwe dla danego działania. Ten rodzaj motywacji występuje raczej przy okazji działań interesujących, które są wyzwaniem i dają zawodnikowi czysty przekaz i wolność do ich wykonywania. Czasem nazywa się to samo motywacją. Jest to powód, dla którego większość młodych zawodników w ogóle zaczyna grać w piłkę. Bo to jest zabawa! Jest to również kluczowy składnik dla wybitnych osiągnięć i najlepszych graczy.

Będąc wewnętrznie zmotywowanym jednostki doznają miłych uczuć i czują się wolne i spokojne. Nie odczuwają ciśnienia lub napięcia i koncentrują się jedynie na zadaniu. Właśnie, dlatego trenerzy powinni starać się czynić ćwiczenia i treningi praktycznymi i zabawnymi. Np., dlaczego nie zapytać zawodników, co naprawdę chcieliby robić na danym treningu i poświęcać na to trochę czasu raz w miesiącu?

Może to zaowocować różnymi ćwiczeniami dla różnych zawodników, a co za tym idzie może to wymagać więcej treningów do ich koordynowania i dać pozytywny materiał zwrotny.

Najlepsze rozwiązanie - niech zajęcia będą interesujące i z wyzwaniem. Daj zawodnikom czyste informacje. Pozwól im na trochę wolności podczas ćwiczeń i ucz się z niej. Zachęcaj zawodników do partycypowania w układaniu części zajęć.

Motywacja zewnętrzna

Pobudki zewnętrzne odnoszą się do działań wywołanych zewnętrzne, np. szukanie popularności wśród przyjaciół lub robienie czegoś dla zadowolenia rodziców, albo granie w piłkę z innego powodu tj. otrzymywanie nagród (medali, trofeów, pieniędzy) albo unikanie kary (albo negatywnej konsekwencji jak np. narzekanie rodziców). Motywacja zewnętrzna oznacza zaangażowanie się w jakieś działanie z tytułu zakończenia czegoś, a nie działania samego w sobie. Niektórzy oczekują nagród społecznych lub materialnych tylko dlatego, że biorą w czymś udział. Ta forma motywacja może prowadzić zawodników do poczucia ciśnienia, presji i nerwowości, kiedy osiąganie nagród nie znajduje się pod całkowitą kontrolą zawodnika. Społeczna akceptacja, na przykład, zależy od innych i jest poza naszą kontrolą.

• Zerknij do Zadania w Rozdziale 1 kiedy pytałeś zawodników o ich powody do grania w piłkę. Ilu z nich dało wewnętrzne, a ilu zewnętrzne powody?

Porównania do współzawodników lub do siebie

Jednym z ważnych aspektów motywacji jest zrozumienie, dlaczego zawodnik trenuje czy też uprawia futbol. Brzmi to prosto, ale znaczenie jest tu kluczowe, jeśli chodzi o rozwój zawodnika.

Cytat - Zwyciężanie nie zawsze oznacza bycie pierwszym. Zwyciężanie oznacza, że robisz coś lepiej, niż kiedykolwiek do tej pory.

Ego orientacja

Jeśli jedynym celem zawodnika podczas treningu jest pokazanie, że jest on lepszy niż inni, albo że zawsze chce wygrywać, to nazywamy to ego orientacją. Zawodnicy z ego orientacją mają tendencje do większego napięcia i poddenerwowania w sytuacjach zawodniczych, chyba, że są kompletnie przekonani, co do pokonania przeciwnika. Ma się to tak samo do treningów, jak i meczu. Zawodnicy ego zorientowani mogą częściej wykazywać złe zachowanie podczas treningów i meczy, tj. obwinianie innych, narzekania, a czasem nawet oszukiwanie. Trudniej im zaakceptować krytykę (zwłaszcza przy rówieśnikach) i łatwiej się poddają, niż zawodnicy zorientowani na zadanie.

Orientacja na zadanie

Orientacja na zadanie odnosi się do inklinacji zawodnika w kierunku opanowania sytuacji. Zawodnik, który chce się nauczyć lub usprawnić umiejętność niezależnie od tego, co potrafią koledzy z drużyny, wykazuje zorientowanie na zadanie. Tacy zawodnicy z reguły dłużej wytrzymują, wybierają sobie trudniejsze zadania i czerpią większą radość, niż zawodnicy ego zorientowani. Nie oznacza to, że zawodnicy mają się nie starać wygrywać. Chodzi jedynie o pokazanie tych dwóch perspektyw i wskazanie priorytetowego podejścia. Skup się na zadaniu, a gra sama zadba o siebie. Czy wygrasz, czy przegrasz, generalnie otrzymasz najlepsze od swoich zawodników, jeśli będziesz naciskał na orientację na zadanie.

Prosty przykład wpływów tych dwóch podejść można zobrazować dwoma zawodnikami (Zawodnik A i Zawodnik B) biorącymi udział w grupowym wyścigu. Zawodnik A chce po prostu wygrać wyścig i będzie w to wkładał minimum wysiłku. Jeśli jest dużo szybszy niż inni, nie musi się strasznie wysilać. Jeśli czuje, że nie może wygrać to po prostu się poddaje. Zazwyczaj za pomocą wymówki! Jednak Zawodnik B, nieustannie próbuje poprawić swój osobisty rekord (Personal Best). Nieważne gdzie jest w wyścigu, jego cel pozostaje niezmienny - poprawić swój rekord (PB). Zawodnik B ma większe szanse go z czasem poprawić, wykazać większy wysiłek i przetrwać. Będzie również czerpał przyjemność z zawodów i nie będzie się tak przejmował porażką, jak Zawodnik A - zwłaszcza, jeśli poprawi swój rekord (PB).

• Podczas kilku następnych treningów dokładnie obserwuj zawodników, aby zobaczyć, które orientacje reprezentują. Opracuj ze swoim sztabem strategię, która pozwoli zawodnikom skupić się na poprawie gry, niezależnie od rezultatu.

Stwarzanie optymalnego środowiska do motywowania zawodników

Motywowanie jednostek

Jedną z rzeczy, którą wszyscy dobrzy trenerzy i menadżerowie szybko zauważają to, że zawodników nie obchodzi, co trener/menadżer wie, dopóki nie wiedzą, że obchodzą jego (rozdział 1). Nie wystarczy wykazać, że Cię obchodzą, trzeba im to także pokazać! Jedną z najskuteczniejszych metod jest zainteresowanie się zawodnikiem, kiedy ma kontuzję i nie trenuje. Zadzwoń do niego i pozostań w kontakcie. Pokaż, że Cię obchodzi.

Motywowanie zespołu

Wysoce zmotywowane zespoły zazwyczaj odnoszą więcej sukcesów, odczuwają większą satysfakcje, trwają mimo porażki i wybierają dla siebie większe wyzwania, niż słabo zmotywowane zespoły. Motywowanie zespołu wymaga stworzenia odpowiedniego środowiska treningowego. Codziennie. Na każdym treningu. Jednym z najprzydatniejszych modeli do stworzenia efektywnego środowiska motywacyjnego jest wykorzystanie modelu ZAPORA opisanego w Tabeli 5. Zasadniczo, ZAPORA może być użyta do podnoszenia motywacji jednostki i zespołu, a dzieli się ona na sześć kluczowych elementów:

• Zadanie

• Autorytet

• Pochwała

• Organizacja

• Rozwój

• Alokacja

Zadanie

Podczas wyboru ćwiczeń i zadań, trenerzy winni rozważyć wiele elementów, w tym:

- umiejętności zawodników.

- różnice w umiejętnościach zawodników.

- różnice w wymogach dotyczących pozycji zawodników (np. bramkarz).

- porę sezonu.

- kiedy ćwiczenie ma miejsce podczas treningu.

Jeśli zawodnicy z powodzeniem wykonują ciężkie ćwiczenia będą odczuwali dużą pewność siebie. Nie czyń zatem zadań zbyt łatwymi. Podobnie, kiedy zawodnicy nie są w stanie podołać zadaniom, może to mieć odwrotny efekt i zmniejszać ich pewność siebie. Projekt twojego treningu musi być dokładnie zaplanowany - trzeba robić to poprawnie. Zawodnicy lubią różnorodność, stymuluje ich to i pomaga zachować element zabawy. Różnicuj więc swoje ćwiczenia podczas treningów oraz z tygodnia na tydzień. Pamiętaj, aby ćwiczenia indywidualne podczas treningów były krótkie (15-20 minut) i przechodź do następnych części. Próbuj powiązać ćwiczenia ze sobą, aby zapewnić ciągłość i nawiązanie pomiędzy nimi. Na przykład, proste ćwiczenie podań (Ćwiczenie 1) może nawiązywać do ćwiczenia trzech na jednego (Ćwiczenie 2), a następnie do gry na utrzymanie ośmiu na czterech (Ćwiczenie 3) itd.

Tabela 5. ZAPORA: sposoby na stworzenie wprawnego klimatu motywacyjnego

Stwarzanie pozytywnego klimatu
motywacyjnego Strategie

Najlepsze rozwiązanie - Podkreślaj osobistą poprawę, kiedy zawodnicy koncentrują się na swoim wykonaniu. Podkreślaj zabawę. Nie czyń treningu zbyt poważnym!

Autorytet

Nie musisz stosować stylu trenerskiego, który wykrzykuje komendy i rozstawia zawodników w odpowiednich miejscach, mówi im co mają robić i kiedy! Zaplanuj ćwiczenie i pozwól je im wykonać. Pozwól im na podejmowanie decyzji. Pamiętaj, że dzieci to mini dorośli i trzeba je odpowiednio traktować.

Najlepsze rozwiązanie - Pomyłki przyspieszają naukę, więc przyjmuj konstruktywną opinię (patrz Rozdział 6) bez sarkazmu i krytycyzmu. Pozwalaj zawodnikom na ich zdanie podczas treningu i nie obawiaj się ich opinii.

Pochwała

Bądź pozytywnym trenerem i chwal zawodników, kiedy dobrze im idzie. Czasem może chodzić o przemilczenie momentu, kiedy nie wychodzi im tak, jak powinno, a następnie odezwanie się w momencie, kiedy idzie im dobrze. Pochwała nie musi być namacalna, tak jak medal.

Najlepsze rozwiązanie - Szczera pochwała i zachęcanie może być bardziej efektywna w tworzeniu pozytywnego środowiska, niż namacalne pochwały.

Organizacja

Sposób, w jaki organizujesz zawodników może mieć i będzie miało wpływ na poziom motywacji. Czasem powinno się podzielić ćwiczenia pomiędzy bramkarzy, obrońców, pomocników i napastników, aby poczuli oni dumę ze swojej podgrupy i mogli trenować bez porównywania się do zawodników z innych grup. Zazwyczaj zawodnicy o podobnych umiejętnościach będą grupowani ze sobą, aby trening płynnie przebiegał, a zawodnicy mogli siebie nawzajem zachęcać. Czasem należy też stosować zajęcia mieszane pod względem umiejętności. Może to zmotywować zawodnika o mniejszych umiejętnościach do większego starania się i pozwala lepszym zawodnikom na skoncentrowanie się nad samo poprawą (bardziej, niż na towarzyskim porównaniu). Przekaz ma być elastyczny i nie obawiaj się stosować różnych grup i różnych ćwiczeń.

Rozwój

Aspekt powiązany z pochwałą, którego zadaniem jest dawać zawodnikom informację dotyczącą ich osobistego postępu i wysiłku. Ma być oceną zawodnika podczas zajęć. Możesz tu również być elastycznym i pozwalać zawodnikom samym się oceniać, np. pytając „Jak myślisz, jak to wyszło?”. Tym sposobem, zawodnik musi przeanalizować swoje wykonanie i wyrazić opinię. Co więcej, poproś zawodników, aby oceniali siebie nawzajem. To tylko wspomoże ich rozwój, ponieważ zaczną mocniej zastanawiać się nad tym, jak wykonują instrukcje.

Alokacja

Planuj swoje treningi i generalnie trzymaj się rozkładu czasu przypisanego do każdego zadania. Czasem będziesz musiał wydłużać ćwiczenia, aby podkreślić pewne aspekty albo dać czas na poprawę większości zawodnikom. Jednakże nie przedłużaj ich na szkodę całego treningu, czy też do momentu, kiedy pozostali zawodnicy się nudzą, jeśli innemu nadal coś nie wychodzi dość szybko. W takim przypadku możesz poświęcić zawodnikowi dodatkowy czas (jeśli liczba trenerów na to pozwala) lub dać mu zadanie domowe podczas którego będzie musiał poćwiczyć konkretną umiejętność, którą inni już opanowali.

Najlepsze rozwiązanie - Używaj modelu ZAPORA w celu stworzenia optymalnego środowiska treningowego.

Motywowanie zespołu do treningu!

Jednym z najprostszych sposobów na motywowanie zawodników do treningu jest zadanie im interesujących, wymagających i zróżnicowanych ćwiczeń. Jeśli zawodnicy przychodzą na trening i widzą stadko porozstawianych kolorowych pachołków i słupków, podzielone piłki i kamizelki, przygotowane napoje i leki, to często daje się wyczuć uczucie oczekiwania - „Co trener dzisiaj dla nas wymyślił?”. Dla porównania, wyobraźmy sobie, co myślą zawodnicy, kiedy przychodzą na trening, a trener się spóźnia - „No dobra…to trzy okrążenia wokół boiska, a ja wszystko przygotuję”. Chyba masz jasność.

Najlepsze rozwiązanie - Zobaczysz, że im lepiej przygotowanym jesteś trenerem, tym bardziej zawodnikom będą podobać się treningi. Takie to proste.

• Przez następne dwa tygodnie pozwól zawodnikom na ich własne zdanie podczas treningów i bądź na tyle elastyczny, aby zmieniać coś, co nie wychodzi.

Motywowanie zespołu w dniu meczu

W dniu meczu zawodnicy chcą naśladować swoich idoli. Sprawdzone sposoby na utrzymanie wysokiej motywacji u zawodników w dniu meczu to:

• jeśli dasz radę być wcześniej w szatni i porozwieszać ich stroje na wieszakach, to zawodnicy poczują się wybitnie wyjątkowo, kiedy tam przybędą.

• upewnij się, że wszystkie piłki, lekarstwa i napoje są przygotowane przed ich przyjazdem.

• przygotuj szeroki wachlarz ograniczonych czasowo zajęć rozgrzewających i bądź elastyczny.

• wyznacz zawodnikom cele.

• nie pozwól im się zbytnio ekscytować przed rozpoczęciem meczu.

• powiedz im, że wolno im się pomylić i żeby próbowali rzeczy, które ćwiczyli na treningu.

• nie wykrzykuj kolejno instrukcji przez cały mecz. Zaufaj, że postarają się jak najlepiej - nauczą się podejmując własne decyzje.

• daj wskazówki rodzicom (patrz Rozdział 9).

• Zaaranżuj comiesięczne spotkania sztabu, gdzie będziecie omawiać treningi i każdy z Was będzie miał w nie wkład. Zachęcaj wszystkich do otwartości i szczerości!

Wyznaczenie konkretnych celów meczowych jest przydatnym sposobem na skupienie uwagi zawodników na meczu. Tuż przed wyjściem na boisko poproś, aby usiedli, przemyśleli mecz w swoich głowach i zastanowili się, co chcą osiągnąć (patrz Rozdział 8).

Wskaźnik motywacji zespołu

Wielu trenerów ocenia morale swoich rezerwowych oraz zespołu w celu określenia, czy zespół jako całość jest zmotywowany (zakładamy tu, że „drużyna” odnosi się do meczowej osiemnastki, a „zespół” do wszystkich zawodników).

Generalnie, jeśli ostatni rezerwowy odczuwa mocne morale to zespół jako całość będzie lepie współpracował (zawodnicy będą trzymać się razem i popierać). Jest to dobry wyznacznik morale zespołu i motywacji. Na najwyższym poziomie, Ferguson, Wenger i Ranieri mają ból głowy z dużymi zespołami, i ciągle pracują nad rozwojem standardu zespołowego. Nie oznacza to, że rezerwowi mają się cieszyć, że nie grają, ale doceniają, że ich wkład jest ważny dla struktury drużyny.

Mocne strony zespołu i elementy do poprawy

Przydatnym jest, aby pytać zawodników o mocne strony zespołu oraz aspekty do poprawy i porównywać ich przemyślenia z własnymi. Może to prowadzić do dyskusji z zawodnikami i jest środkiem do zwrócenia uwagi zawodników na mocne strony podczas meczu, a na elementy do poprawy podczas treningów.

• Zaaranżuj spotkania zespołu dla zawodników celem omówienia spraw zespołu. Pytaj zawodników o mocne strony i elementy do poprawy, tak jak pokazuje Tabela 6 (lub podobna). Odpowiedzi można sumować i wykorzystać jako podstawę do następnej lub natychmiastowej dyskusji.

Zawodnicy rzadko są pytani o zdanie na temat gry zespołu. Szkoda, bo mimo tego, że trener nie musi się z nimi zgadzać, zawodnicy będą czuli się lepiej, jeśli będą o to pytani. Jeśli tylko jedna pozytywna rzecz wypłynie z takiego spotkania to możesz wprowadzić to w życie, bo może to mieć spore konsekwencje w grze i rozwoju Twojego zespołu.

Najlepsze rozwiązanie - Miej wiarę w siebie i pytaj zawodników o ich zdanie. Chciej ich słuchać. Chciej wykorzystywać ich pomysły w praktyce.

Psychologiczne potrzeby zawodników

Zawodnicy mają trzy podstawowe potrzeby psychologiczne, które, jeśli są zaspokojone, doprowadzą do zwiększonej motywacji:

1. Pokazać, że mają umiejętności.

2. Poczuć, że należą do grupy.

3. Poczuć, że mają element wyboru w robieniu tego, co robią w zespole (lub w odniesieniu do ich roli w zespole).

Tabela 6 Mocne strony zespołu i elementy do poprawy

Mocne strony zespołu i elementy do poprawy

Cel(e)

Omówienie mocnych stron zespołu i elementów do poprawy, objaśnienie współpracy pomiędzy poszczególnymi formacjami, poprawa świadomości i zrozumienia na boisku, i w końcu poprawa indywidualna i zespołowa.

Mocne strony zespołu Elementy do poprawy

1. 1.

2. 2.

3. 3.

4. 4.

5. 5.

6. 6.

7. 7.

8. 8.

9. 9.

10. 10

Mocne strony formacji/Elementy do poprawy

Bramkarze/Obrońcy/Pomocnicy/Napastnicy

1. 1.

2. 2.

3. 3.

4. 4.

5. 5.

6. 6.

7. 7.

8. 8.

9. 9.

10. 10.

Umiejętność

• Od najmłodszych lat zawodnicy mają niebywałą zdolność uczenia się.

• Są naturalnie dociekliwi i ciekawi i cieszą się, poznając różne sposoby wykonania danej czynności.

• Młodzi piłkarze zostawieni sami chętnie trenują żonglowanie, woleje lub główkowanie.

• Wystarczy im zaznaczyć bramki częściami ubrania i już mogą grać mecz.

• Będą się uczyć dryblingu, strzałów, podań i wślizgów bez wskazówek dorosłych.

Kiedy młodzi zawodnicy dorastają, rozwijają w sobie chęć pokazania innym, jacy są dobrzy, jak duże mają umiejętności. Chcą się wykazać przed trenerem, rodzicami, kolegami (przyjaciółmi), a nawet przed samym sobą. Często zaniedbywanym aspektem rozwoju zawodnika jest fakt, że nie mogą „zademonstrować”, jacy są dobrzy, a ich motywacja może spaść do poziomu, w którym po prostu zrezygnują z uprawiania sportu.

Wskazówki dla trenera to:

• upewnij się, że zawodnicy mają masę okazji do powodzenia.

• stawiaj przed zawodnikami (i przed sobą) wyzwania, aby rozwijać postępowe ćwiczenia, które, przy udanym wykonaniu, zwiększą poziom kompetencji zawodnika.

Bądź elastyczny - nie bój się zwiększać/zmniejszać poziomu oczekiwań i czynić ćwiczeń lub zadań łatwiejszymi/trudniejszymi, jeśli zajdzie taka potrzeba. To zapewni zwiększenie umiejętności zawodnika.

Sposób dzielenia zawodników na grupy jest również istotny. Różnicowanie grup może pomagać zawodnikom w różny sposób. Zgrupowanie zawodników o podobnych umiejętnościach może pomóc, kiedy zawodnicy widzą, że ich umiejętności są podobne do innych (ostrożnie, aby nie doprowadzić do zwiększenia ego orientacji). Zgrupowanie zawodników o różnych umiejętnościach może pomóc w zminimalizowaniu porównań, a zawodnicy mogą skoncentrować się na wykonaniu zadania zamiast na porównywaniu się do innych.

Jakość sesji treningowych bardziej, niż nakład treningu, jest tu kluczowym elementem.

Najlepsze rozwiązanie - Upewnij się, że zawodnicy wypełniają powierzone im zadania. Im więcej sukcesów odniesie zawodnik, tym będzie pewniejszy siebie. Im pewniejsi siebie będą, tym bardziej będą zmotywowani i wytrwali. Dawaj im masę pozytywnych informacji, aby podkreślić, jak dobrze sobie radzą. Bądź kreatywny i postępowy w sposobie planowania treningów.

Relacje wewnątrz klubu

Zawodnicy muszą czuć się akceptowani i szanowani przez kolegów i trenera. Muszą czuć wsparcie i to, że są częścią zespołu (patrz Rozdział 9). Daj im znać, kiedy wykonują dobrą robotę. Dawaj mnóstwo pozytywnych opinii i próbuj zminimalizować ciągłe korekty.

Najlepsze rozwiązanie - Upewnij się, że pokazujesz zawodnikom, że zależy Ci na nich jako jednostkach. Traktuj ich z takim samym szacunkiem, a zwłaszcza tych, którzy nie łapią się do meczowej osiemnastki. Nie wykluczaj zawodników z ćwiczeń zespołowych bez jasnego powodu i wyjaśnienia.

Wybór zawodnika

Zawodnicy lubią wiedzieć, że grają w piłkę, bo to lubią, a nie dlatego, że tak chcą ich rodzice. Chcą też mieć jakiś wybór w tym, co robią. Łatwiej się motywują do działań, które sami wybierają. Co nie oznacza, że mają prowadzić treningi! Ale jeśli zaplanujesz trening i zapytasz o ich zdanie na temat jego części lub po prostu omówisz z nimi i ustalisz zawartość treningu, będziesz mile zaskoczony jak zwiększa się z czasem ich motywacja. Pamiętaj, że to ich czas na trening, ich czas na zabawę.

Najlepsze rozwiązanie - Pozwalaj zawodnikom na wyrażanie swojego zdania podczas treningu. Omawiaj z strategie treningowe z zespołem i pozwalaj zawodnikom na ich wkład. Pamiętaj, że gra w piłkę to czas Twoich zawodników na zabawę.

Podsumowanie

• Zawodnicy mogą być zmotywowani zewnętrznie, wewnętrznie lub tak i tak.

• Zawodnicy są ego zorientowani, zorientowani na zadania lub tak i tak.

• Klimat ćwiczenia powinien maksymalizować naukę i rozwój.

• Zawodnicy są zmotywowani, kiedy zadanie odpowiada ich umiejętnościom.

• Rozwojowe, zróżnicowane, pełne wyzwań i zabawne ćwiczenia pomagają motywować zawodników.

• Przygotowanie jest kluczowe, aby utrzymać motywację.

Pytania sprawdzające

1. Wymień dwa typy motywacji.

2. Jaka jest różnica pomiędzy ego orientacją, a orientacją na zadanie?

3. Co to jest model ZAPORA służący motywowaniu grup?

Plan działania

Program ZAPORA. Przygotuj miesięczny program treningowy stosując się do zasad modelu motywacyjnego ZAPORA. Upewnij się, że stosujesz różne treningi, które rozwijają i stanowią wyzwanie dla zawodników. Pytaj zawodników o ich sugestie, co do tego, nad czym chcieliby pracować.

30

Zadanie: Zajęcia treningowe

• planuj zróżnicowane i wymagające zajęcia

• zachęcaj zawodników do skupiania się na zadaniu, a nie rezultacie

• podkreślaj zabawę

Autorytet: Jak trener pracuje
i komunikuje się z zawodnikami

• pozwól zawodnikom na ich własne zdanie

• zachęcaj zawodników do rozwiązywania problemów

• stosuj demokratyczny sposób trenowania, kiedy to tylko możliwe

Pochwała: Co jest nagradzane

• pochwalaj osobiste postępy i poprawę u zawodników

Organizacja: Praca w grupach

• bądź elastyczny przy dzieleniu na grupy podczas ćwiczeń

• bądź ostrożny, jeśli do jednej grupy trafią najzdolniejsi lub najmniej zdolni zawodnicy

• zachęcaj zawodników do wspólnego rozwiązywania problemów

Rozwój: Użycie informacji

• opieraj ocenę na postępach
  i wysiłku

• pozwól zawodnikom na samoocenę lub ocenę ze strony kolegów

• bądź ostrożny przy publicznej ocenie

Alokacja: Planowanie

• dawaj czas na ćwiczenie i poprawę

• pomagaj zawodnikom zarządzać czasem, aby zachęcać do ćwiczenia

---