MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Maria Molendowska
Stosowanie materiałów pomocniczych do produkcji
wyrobów kaletniczych
744[01].Z1.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
inż. Jolanta Górska
dr inż. Tadeusz Sadowski
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Latek
Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[01].Z1.04
 Stosowanie materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów kaletniczych , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu kaletnik 744[01]
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Wyroby papiernicze 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Wyroby metalowe 14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Wyroby drewniane 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Środki wykończalnicze 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Kleje 21
5.5.1. Ćwiczenia 21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 24
7. Literatura 34
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela który będzie pomocny
w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kaletnik 744[01].
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne,
 wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
 wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
 pokazu z objaśnieniem,
 tekstu przewodniego,
 metody projektów,
 ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 przykładowymi narzędziami pomiaru
dydaktycznego. Są nimi zestawy zadań testowych wielokrotnego wyboru, zawierające
różnego rodzaju zadania.
Test dołączony do jednostki modułowej zawiera:
 plan testu w formie tabelarycznej,
 punktacje zadań,
 propozycje norm wymagań,
 instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
 instrukcjÄ™ dla ucznia,
 kartÄ™ odpowiedzi,
 zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
 744[01].O1
Surowce i materiały
kaletnicze
744[01]. Z1.03
744[01]. Z1.02
744[01].Z1.01
Stosowanie tworzyw
Stosowanie surowców
Stosowanie surowców
sztucznych
i materiałów włókienniczych
skórzanych i skór
i materiałów skóropodobnych
wyprawionych
744[01].Z1.04
Stosowanie materiałów
pomocniczych do produkcji
wyrobów kaletniczych
744[01]. Z1.05
Ocenianie jakości surowców
i materiałów do produkcji
wyrobów
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 wykorzystywać podstawowe prawa chemii, fizyki w procesach wytwarzania
materiałów podstawowych i pomocniczych,
 posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w procesach
wytwarzania wyrobów kaletniczych,
 posługiwać się techniczną i technologiczną terminologią dotyczącą surowców,
materiałów i procesów technologicznych wytwarzania wyrobów kaletniczych,
 rozpoznawać i dobierać materiały podstawowe do produkcji wyrobów kaletniczych,
 stosować podstawowe badania organoleptyczne i oznaczenia laboratoryjne do
określania jakości skór, tworzyw skóropodobnych, tworzyw sztucznych,
 posługiwać się przyrządami pomiarowymi,
 organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji,
 przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- rozróżnić materiały pomocnicze stosowane w kaletnictwie do: łączenia elementów,
wypełniania i usztywniania, zdobienia i wykończania wyrobów,
- scharakteryzować wyroby papiernicze stosowane w kaletnictwie,
- scharakteryzować wyroby metalowe stosowane w produkcji wyrobów kaletniczych,
- określić zastosowanie środków chroniących metale przed korozją,
- scharakteryzować wyroby drewniane stosowane w produkcji wyrobów kaletniczych,
- określić rodzaje surowców stosowanych w produkcji środków wykończalniczych,
czyszczących i renowacyjnych do wyrobów skórzanych,
- rozróżnić środki do wykończania, czyszczenia i renowacji wyrobów kaletniczych,
- określić sposoby zabezpieczania i magazynowania materiałów i środków
pomocniczych,
- wyjaśnić pojęcia: klej, połączenie klejowe, powierzchnie klejone,
- scharakteryzować rodzaje i właściwości klejów,
- określić wskaz
niki jakości klejów: sucha pozostałość, lepkość, adhezja, kohezja,
trwałość klejenia,
- określić jakość i zastosowanie klejów do łączenia elementów wyrobów,
- scharakteryzować rozpuszczalniki organiczne do klejów,
- scharakteryzować kleje stosowane do wyrobów kaletniczych,
- określić zasady transportu i magazynowania klejów,
 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska na stanowiskach pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Kaletnik 744[01]
Moduł: Surowce i materiały kaletnicze 744[01].Z1
Jednostka modułowa:  Stosowanie materiałów pomocniczych do produkcji
wyrobów kaletniczych 744[01].Z1.04
Temat: Wyznaczanie nasiąkliwości tektur metodą wagową.
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności wykonywania badań laboratoryjnych,
analizowania uzyskanych wyników, posługiwania się instrukcjami
i normami.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 przygotować próbki do oznaczeń,
 przeprowadzić klimatyzację próbek,
 przeprowadzić oznaczenie,
 zapisać wyniki,
 przeprowadzić obliczenia,
 porównać wyniki z normą,
 przeanalizować uzyskane wyniki,
 korzystać z instrukcji i norm.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 indywidualna.
Czas: ustala na bieżąco nauczyciel
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki tektur,
 waga analityczna,
 naczynie do wody destylowanej,
 eksykator,
 bibuła do sączenia,
 pręcik szklany,
 przybory do pisania,
 linijka,
 literatura z rozdziału 7.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:
każdy uczeń otrzymuje próbki tektur ( np.2 szt.),
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
 uczeń przygotowuje próbki tektur,
uczeń aklimatyzuje próbki,
waży próbki,
umieszcza próbki w naczyniu z wodą destylowaną,
wyjmuje próbki i osącz,
uczeń waży ponownie próbki,
oblicza nasiąkliwość w procentach,
podaje średnią arytmetyczną wykonanych oznaczeń.
5. Po wykonaniu wszystkich działań uczeń dokonuje analizy wykonanego ćwiczenia.
6. Uczeń określa swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ją poprawnie.
8. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności wykonywania.
9. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Praca domowa
Dokonaj charakterystyki różnych rodzajów tektur stosowanych w produkcji wyrobów
skórzanych.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności,
 odpowiedzi ustne,
 zadania testowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Kaletnik 744[01]
Moduł: Surowce i materiały kaletnicze 744[01].Z1
Jednostka modułowa:  Stosowanie materiałów pomocniczych do produkcji
wyrobów kaletniczych  744[01].Z1.04
Temat: Dobieranie rodzaju kleju do łączenia elementów wyrobów.
Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności dokonywania doboru kleju do łączenia różnych
materiałów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 organizować stanowisko pracy,
 rozpoznawać materiały,
 rozpoznawać rodzaje klejów,
 dobierać kleje do materiałów, które będą za ich pomocą łączone,
 dokonać analizy doboru kleju.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 indywidualna.
Czas: 60 min.
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki materiałów,
 próbki klejów,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:
każdy uczeń otrzymuje próbki materiałów i klejów ( np. po 5 szt.),
uczeń rozpoznaje próbki materiałów,
uczeń rozpoznaje próbki klejów,
uczeń dobiera klej do materiału, który będzie za jego pomocą łączony,
zapisuje spostrzeżenia.
5. Po wykonaniu wszystkich działań uczeń dokonuje analizy wykonanego ćwiczenia.
6. Uczeń określa swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ją poprawnie.
8. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności wykonywania.
9. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Praca domowa
Zaproponuj zastosowanie klejów naturalnych w kaletnictwie.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności,
 odpowiedzi ustne,
 zadania testowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Wyroby papiernicze
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ gramaturę zaproponowanych wyrobów papierniczych, dokonaj analizy
uzyskanych wyników.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami obsługi wagi technicznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować próbki wyrobów papierniczych,
3) zważyć przygotowane próbki,
4) dokonać pisemnej analizy uzyskanych wyników.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 zestaw próbek wyrobów papierniczych,
 waga techniczna,
 nóż lub nożyczki,
 linijka,
 przybory pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 instrukcja obsługi wagi technicznej,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj sposób uszlachetniania wyrobów papierniczych. Spostrzeżenia zapisz
w zeszycie ćwiczeń.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) obejrzeć dokładnie każdą próbkę,
3) rozpoznać sposób uszlachetniania,
4) zanotować spostrzeżenia w zeszycie ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 zestaw próbek wyrobów papierniczych,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Zaproponuj zastosowanie przygotowanych wyrobów papierniczych w wyrobach
kaletniczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) ocenić organoleptycznie przygotowane próbki wyrobów papierniczych,
3) zaproponować zastosowanie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 zestaw próbek wyrobów papierniczych,
 przybory pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Rozpoznaj stopień zaklejenia przygotowanych wyrobów papierniczych, wnioski zapisz
w zeszycie ćwiczeń.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wykonać badanie stopnia zaklejenia,
3) zapisać obserwacje w zeszycie ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki wyrobów papierniczych,
 atrament lub tusz,
 pióro,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Wyroby metalowe
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaproponuj zastosowanie przygotowanych wyrobów metalowych w wyrobach
kaletniczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się dokładnie z zaproponowanymi wyrobami metalowymi,
3) pogrupować wyroby metalowe,
4) zapisać nazwy i zastosowanie wyrobów metalowych w zeszycie ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 wyroby metalowe,
 wyroby kaletnicze lub rysunki wyrobów,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Zaproponuj warunki magazynowania wyrobów metalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zaproponować sposób magazynowania wyrobów metalowych z planem rozmieszczenia
urządzeń magazynowych.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Åšrodki dydaktyczne:
 zeszyt ćwiczeń,
 przybory do rysowania i pisania,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj metodę otrzymywania zaproponowanych przez nauczyciela wyrobów
metalowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w pracowni materiałoznawstwa.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wyrobami metalowymi,
3) przedstawić w zeszycie ćwiczeń sposoby ich otrzymywania.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
wyroby metalowe,
schematy i plansze obrazujące metody otrzymywania wyrobów,
 zeszyt ćwiczeń,
 przybory do pisania
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Wyroby drewniane
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozróżnij przygotowane próbki drewna pod względem łupliwości.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) oznaczyć próbki drewna,
3) wykonać próbę łupliwości drewna,
4) zapisać wyniki w zeszycie ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki drewna,
 stół roboczy,
 klin, młotek,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Na podstawie przygotowanych próbek określ masę właściwą drewna.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami obsługi wagi technicznej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) oznaczyć próbki,
3) obliczyć objętość próbek drewna,
4) zważyć próbki drewna,
5) obliczyć masę właściwą próbek,
6) zapisać wyniki w zeszycie ćwiczeń,
7) przeprowadzić analizę uzyskanych wyników.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stół roboczy,
 próbki drewna,
 waga techniczna,
 instrukcja obsługi wagi technicznej,
 linijka,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Na podstawie przygotowanych próbek określ, które z nich należą do drewna
miękkiego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) oznaczyć próbki,
3) przeprowadzić badanie na miękkość drewna,
4) zapisać wyniki w zeszycie ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stół roboczy,
 próbki drewna,
 nóż,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Środki wykończalnicze
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przygotowanych próbek rozpoznaj woski i substancje woskopodobne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) oznaczyć próbki,
3) rozpoznać próbki organoleptycznie i na podstawie temperatury topnienia,
4) zapisać spostrzeżenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki wosków i substancji woskopodobnych,
 stół roboczy,
 palnik,
 termometr,
 tygiel,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Usuń drobne uszkodzenia występujące w zaproponowanym wyrobie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zmyć powierzchnię,
3) dokonać usunięcia uszkodzeń,
4) odczekać do wyschnięcia powierzchni,
5) sprawdzić wynik retuszu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stół roboczy,
 środki retuszujące,
 wyrób,
 środek do zmywania,
 pędzel,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Zastosuj odpowiednią apreturę do wyrobu wykonanego ze skóry garbowanej
chromowo, wykończonej farbami akrylowymi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zmyć powierzchnię,
3) dobrać apreturę,
4) nanieść apreturę,
5) odczekać do wyschnięcia powierzchni,
6) sprawdzić wynik apreturowania.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stół roboczy,
 środki do apreturowania,
 wyrób,
 środek do zmywania,
 gÄ…bka lub pistolet natryskowy,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Zastosuj odpowiednią apreturę do wyrobu wykonanego ze skóry garbowanej
chromowo, wykończonej farbami kazeinowymi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zmyć powierzchnię,
3) dobrać apreturę,
4) nanieść apreturę,
5) odczekać do wyschnięcia powierzchni,
6) sprawdzić wynik apreturowania.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 stół roboczy,
 środki do apreturowania,
 wyrób,
 środek do zmywania,
 gÄ…bka lub pistolet natryskowy,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.5. Kleje
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj rodzaje klejów stosowanych w produkcji wyrobów kaletniczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać oceny organoleptycznej próbek klejów,
3) zapisać wyniki oceny w przygotowanej uprzednio tabeli,
4) rozpoznać rodzaje przedstawionych klejów na podstawie dokonanej oceny.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki klejów  po 5 dla ucznia,
 zeszyt ćwiczeń,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Przygotuj klej rozpuszczalnikowy do prowadzenia procesu klejenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) pobrać próbkę kleju rozpuszczalnikowego,
3) określić przydatność kleju do prowadzenia procesu klejenia na podstawie jego
konsystencji,
4) doprowadzić klej do konsystencji stosowanej podczas klejenia,
5) zapisać w zeszycie sposób przygotowania kleju do prowadzenia procesu klejenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Åšrodki dydaktyczne:
 klej kauczukowy,
 rozpuszczalnik do kleju,
 pojemnik na klej,
 zlewka na rozpuszczalnik,
 mieszadło do mieszania kleju,
 pędzel do nanoszenia kleju,
 próbki materiałów do nanoszenia kleju,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Wykonaj połączenie klejowe za pomocą kleju kauczukowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować klej,
3) przygotować powierzchnie materiału,
4) odczekać aż odparuje rozpuszczalnik,
5) połączyć elementy,
6) docisnąć elementy,
7) zapisać w zeszycie ćwiczeń przebieg ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 klej kauczukowy,
 pojemnik na klej,
 elementy do połączenia,
 pędzel,
 papier ścierny,
 młotek lub prasa,
 mieszadło do mieszania kleju,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Uzasadnij, które kleje stosowane w kaletnictwie są bezpieczne dla zdrowia
pracownika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) wymienić kleje stosowane w kaletnictwie,
3) wskazać kleje bezpieczne dla zdrowia pracownika,
4) zapisać uzasadnienie wyboru w zeszycie ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 5
Dobierz klej do czynności pomocniczej, jaką jest zawijanie brzegów elementu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z próbkami klejów,
3) zapoznać się z elementami wyrobu, którego brzegi będą zawijane,
4) dobrać klej do wykonania poszczególnych klejeń,
5) uzasadnić w zeszycie ćwiczeń dokonany wybór.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 próbki klejów,
 elementy, których brzegi będą zawijane,
 przybory do pisania,
 zeszyt ćwiczeń,
 literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Stosowanie materiałów
pomocniczych do produkcji wyrobów kaletniczych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 148, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18,20 sÄ…
z poziomu podstawowego,
 zadania 1, 13, 17, 19 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej
brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczajÄ…cy - za uzyskanie od 8 ÷10 punktów,
 dostateczny - za uzyskanie od 11 ÷ 13 punktów,
 dobry - za uzyskanie od 14 ÷ 16 punktów,
 bardzo dobry - za uzyskanie od 17 ÷ 20 punktów.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. d, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. b, 9. c, 10. b, 11. a,
12. a, 13. c, 14. b, 15. c, 16. a, 17. d, 18. a, 19. d, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Stosować środki retuszujące C PP c
2 Rozpoznać surowce błonotwórcze A P c
3 Określić temperaturę mięknienia wosku B P d
4 Rozpoznać drewno miękkie A P d
5 Rozpoznać warstwy drewna A P a
6 Rozpoznać tektury specjalne A P c
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
7 Określić nasiąkliwość tektur B P b
8 Określać pochodzenie kazeiny B P b
9 Określić właściwości klejące B P c
10 Określić znaczenie trwałości drewna B P b
11 Określić pochodzenie żelaza B P a
Rozpoznać techniki zabezpieczania przed
12 A P a
korozjÄ…
Dobierać sposób otrzymywania wyrobów
13 D PP c
metalowych
14 Określić pojęcie gramatura papieru B P b
15 Rozpoznać kleje A P c
Rozpoznać urządzenia do rozwłókniania masy
16 A P a
papierniczej
Zastosować rozpuszczalniki do sporządzenia
17 C PP d
kleju
18 Określić surowce do otrzymania klejów B P a
Zastosować surowiec do otrzymywania kleju
19 C PP d
dekstrynowego
20 Określić skład stali stopowej B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej
jednotygodniowym wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami
punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę rozwiązywania testów z zadaniami wielokrotnego
wyboru.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom warunki do samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas
przeznaczony na rozwiÄ…zanie testu.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu (rozładuj
niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących Stosowania materiałów pomocniczych do
produkcji wyrobów kaletniczych. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego
wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
 w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Odpowiedzi udzielaj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję
z wykonanego zadania.
7. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 1, 13, 17, 19, gdyż są one na poziomie
trudniejszym niż pozostałe.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 60 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Åšrodki retuszujÄ…ce stosujemy, gdy
a) apretura siÄ™ Å‚uszczy.
b) apretura jest lepka.
c) występują drobne uszkodzenia.
d) powierzchnia jest brudna.
2. Szelak to
a) mleczko lateksowe.
b) farba kryjÄ…ca.
c) substancja żywiczna.
d) substancja woskopodobna.
3. Temperatura mięknięcia wosku pszczelego wynosi
a) 700C.
b) 600C.
c) 500C.
d) 300C.
4. Najbardziej miękkie drewno ma
a) sosna.
b) grab.
c) dÄ…b.
d) lipa.
5. Wewnętrzna warstwa drewna to
a) twardziel.
b) biel.
c) słój.
d) kora.
6. Tektura specjalna to
a) karton.
b) wata.
c) fibra.
d) bibuła.
7. Nasiąkliwość tektur oznacza ilość wody
a) znajdujÄ…cÄ… siÄ™ w tekturze.
b) pochłoniętą przez tekturę w określonym czasie.
c) którą tektura wydala na zewnątrz.
d) która powinna znalez
ć się w tekturze.
8. Kazeina to
a) składnik rozpuszczalnika.
b) składnik mleka.
c) składnik wosku.
d) składnik mąki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
9. Właściwości klejące mają kleje dzięki
a) lepkości.
b) suchej pozostałości.
c) adhezji i kohezji.
d) postaci technologicznej.
10. Trwałość drewna oznacza
a) twardość.
b) czas użytkowania.
c) sprężystość.
d) czas suszenia.
11. Żelazo otrzymujemy z
a) rudy.
b) lotnych cieczy.
c) czystych pokładów.
d) ropy naftowej.
12. Do galwanicznych sposobów zabezpieczania metali przed korozją należy
a) chromowanie.
b) malowanie.
c) fosfatyzacja.
d) lakierowanie.
13. Blachy otrzymujemy przez
a) tłoczenie.
b) ciÄ…gnienie.
c) walcowanie.
d) kucie.
14. Gramatura papieru jest to
a) powierzchnia 1m 2 wyrobu papierniczego.
b) masa 1m2 wyrobu papierniczego.
c) objętość 1m2 wyrobu papierniczego.
d) grubość 1 m2 wyrobu papierniczego.
15. Kleje kauczukowe zaliczane są do klejów
a) topliwych.
b) naturalnych.
c) rozpuszczalnikowych.
d) lateksowych.
16. Do rozwłókniania masy papierniczej służą
a) holendry.
b) mieszalniki.
c) bębny obrotowe.
d) rozdrabniarki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
17. Rozpuszczalnikiem w klejach topliwych jest
a) woda.
b) benzyna.
c) aceton.
d) brak rozpuszczalnika.
18. Pronikol OBT III jest klejem
a) polichloroprenowym.
b) poliuretanowym.
c) lateksowym.
d) naturalnym.
19. Kleje dekstrynowe otrzymuje siÄ™
a) z kauczuku.
b) ze skóry.
c) z poliamidu.
d) ze skrobi.
20. Stal stopowa jest stopem
a) żelaza z innymi metalami.
b) żelaza z węglem.
c) miedzi z cynÄ….
d) miedzi z cynkiem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Stosowanie materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów
kaletniczych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punktacja
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
TEST 2
Test praktyczny typu próba pracy do jednostki modułowej  Stosowanie
materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów kaletniczych
Treść zadania
Wykonaj oznaczenie wytrzymałości połączenia klejowego na ścinanie.
Postępuj zgodnie z instrukcją wykonania oznaczenia znajdującą się w laboratorium
pracowni materiałoznawstwa lub w zakładzie, w którym odbywasz praktykę.
Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia, w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych
w celach jednostki modułowej zalecane jest przeprowadzenie zadania testowego typu
 próba pracy . Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności praktycznego wykonywania czynności
badawczych stwierdzających przydatność nici do celów przetwórczych.
Uczniowie powinni wykonywać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość
samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania
analizy wykonanych badań praktycznych.
Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie
zadania zgodnie z instrukcją przeprowadzenia oznaczenia i w określonym czasie. Należy
zapewnić uczniowi warunki do samodzielnego zaplanowania poszczególnych etapów
wykonania zadania:
zorganizowania stanowiska pracy,
doboru odpowiednich urządzeń i narzędzi,
ustawienia parametrów,
wykazania się umiejętnością wykonania badania,
przeprowadzenia analizy uzyskanych wyników.
Uczeń powinien mieć udostępnione:
stanowisko pracy do wykonania badania,
próbki materiału,
pojemnik z klejem,
pędzel,
papier ścierny,
prasÄ™,
zrywarkÄ™,
instrukcje wykonania oznaczenia,
instrukcję obsługi prasy i zrywarki,
regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przed rozpoczęciem wykonywania zadania nauczyciel powinien:
zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy w laboratorium
materiałoznawstwa,
zabezpieczyć próbki materiału, kleju, papier ścierny, pędzel,
przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,
sprawdzić ubiór ochronny,
przydzielić uczniom po trzy próbki materiałów,
zatwierdzić ustalony przez uczniów plan i kolejność działań,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
 określić kryteria oceny wykonywanego zadania,
na bieżąco kontrolować pracę uczniów,
dokonać oceny wykonanej pracy.
Instrukcja dla ucznia
Uczeń powinien wykonać następujące czynności:
dobrać i założyć odzież ochronną,
zapoznać się z instrukcją wykonania oznaczenia,
zapisać plan działania: przygotować próbki do oznaczeń, przeprowadzić klimatyzację,
wskazać urządzenia i narzędzia potrzebne do wykonania oznaczenia, przygotować
stanowisko pracy do oznaczenia, sprawdzić urządzenie do oznaczeń, umieścić próbkę
w szczękach zrywarki, uruchomić urządzenie, przeprowadzić oznaczenie, zapisać
uzyskane wyniki, wykonać obliczenia, porównać wyniki z normą,
plan przedstawić do zatwierdzenia nauczycielowi,
wykonać oznaczenie,
uporządkować stanowisko pracy,
zaprezentować i omówić wykonanie oznaczenia, przedstawić wyniki do oceny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Umiejętności podlegające ocenie
Lp Punkty Punkty
Czynność wykonywana przez ucznia do przyznane
uzyskania
1. Dobranie odzieży ochronnej 2
2. Zaplanowanie kolejnych czynności 10
3. Wskazanie urządzeń i narzędzi potrzebnych do wykonania 2
oznaczenia
4. Przygotowanie stanowiska pracy 5
5. Przygotowanie próbek 10
6. Przeprowadzenie klimatyzacji 1
7. Sprawdzenie urzÄ…dzenia do oznaczenia 10
8. Umieszczenie próbki w szczękach zrywarki 5
9 Wykonanie oznaczenia kolejno dla przygotowanych próbek 10
10. Zapisanie uzyskanych wyników 5
11. Wykonanie obliczeń 10
12. Porównanie uzyskanych wyników z normami 10
13. UporzÄ…dkowanie stanowiska pracy 5
14. Zaprezentowanie i omówienie wykonanego oznaczenia, 15
przedstawienie wyników do oceny
Razem 100
Normy wymagań na poszczególne oceny
Ocena Liczba uzyskanych punktów
niedostateczny 0 ÷ 50
dopuszczajÄ…cy 51 ÷ 65
dostateczny 66 ÷ 80
dobry 81 ÷ 90
bardzo dobry 91 ÷ 100
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
7. LITERATURA
1. Christ J. W.: Kaletnictwo. WSiP, Warszawa 1987
2. Gajewski M. Pawłowa M.: Materiały obuwnicze ćwiczenia laboratoryjne. Politechnika
Radomska, Radom 1997
3. Cholewa E, Glinka Z.: Tworzywa sztuczne w przemyśle obuwniczym. WNT,
Warszawa 1971
4. Miernik A., Śmiechowski K., Wiśnios E.: Połączenia szyte i klejone w technologii
obuwia. Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2006
5. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa
1992
6. Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP,
Warszawa1997
7. Radkowska Z. (red): Tworzywa sztuczne w przemyśle obuwniczym. WNT, Warszawa 1971
8. Wirpsza Z.: Technologia syntetycznych materiałów obuwniczych. PR, Radom 1996
9. Wojtkun F., Sołncew J.P.: Materiałoznawstwo. Wydawnictwo Politechniki
Radomskiej, Radom 1999
10. Zenkteler M.: Kleje i klejenie drewna. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Poznań
1996
11. Aktualne normy związane z badaniami materiałów wykończeniowych
12. http://www.tworzywa.pwr.wroc.pl/index.php?co=klej01
13. http://www.presklej.pl
14. http://www.tito.pl/?lng=pl&id=2&sub=kleje
15. http://www.kleje.com.pl/gielda/gielda.asp?oferty=&kat=3&kat2=23&kat3=&dzial=&I
D=197
16. http://www.zlotoplatkowe.com.pl/shop/images/pearl_glue.jpg
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34