Kolibakterioza
-Po porodzie (2-3 h) -W okresie zmiany karmy -Okres odsadzeniowy -jesień-zima
źródła: -Lochy - nosicielki -Chore prosięta -Źle przygotowane porodówki -obsługę, -narzędzia
|
-Biegunka żółta, papkowatawodnista żółta lub szarobiała -Szybka utrata masy ciała (40% !) -Odwodnienie -Kwasica, hiperkaliemia -Zapalenie skóry w okolicy krocza (bezwolne oddawanie kału) -Nie leczone wędrują bezcelowo po kojcu, w końcu zapadają w śpiączkę i giną. -Część wyzdrowieje i wróci do pełnej kondycji zdrowotnej.
|
-Błona śluzowa żołądka i jelit jest -ostrym nieżytowym zapaleniem -Zawartość jelit płynna -Silne przekrwienie naczyń krezki -Węzły chłonne przekrwione, powiększone -W żołądku prawie zawsze niestawione, ścięte mleko
|
-próbki kału -wymazy z odbytu -podwiązane j. cienkie(u nieleczonych) 1 PCR 2 IF, immunohistochemiczne szczepienia: -loch w końcowym okresie ciąży *Inaktywowane zawiesiny bakteryjne *Izolowane fimbrie *igG pobrane z siarą blokują receptory dla fimbrii oraz inaktywują enterotoksyny -Podać lochom między 5 a 4 tygodniem przed porodem kał prosiąt zmieszany z paszą (chorych) -Uzyskamy sIgA - w siarze do 5 dnia po porodzie -Ale ; niekontrolowany pasaż, niebezpieczeństwo rozprzestrzenienia się patogennych szczepów po chlewni
|
Patogeneza: ETEC LTaktywacja Cyklady guanylowejwzrost cAMPnadmierne wydzielanie do światła jelita wody, Na , dwuwęglanów STaktyw cykl guanylowejwzrost cGMPnadmierne wydzielanie płynów Nabł jel prosiąt może posiadać lub nie receptory dla fimbrii F4 Leczenie: -Antybiotyki (gentamycyna, kolistyna, neomycyna, norfloksacyna, enrofloksacyna, cefalosporyny) - ANTYBIOGRAM ! -Komfort termiczny) -Płyny elektrolitowe (płyn Ringera, Duphalate) -Uwaga na kwasicę (wtedy NaCl, NaHCO3) -Glukoza 20% -Zakwaszanie wody do picia (kwas mlekowy, kwas fumaranowy, kompozycje) -Probiotyki + prebiotyki |
Chor obrzękowa E. coli produkująca toksynę Stx2e(uszkodzenie śródbłonka-obrzęki) Czynniki predysponujące to : -Stres odsadzeniowy -Zmiana karmy (więcej białka) -Utrata odporności biernej -Uwarunkowana genetycznie wrażliwość osobnicza -Błędy żywieniowe przed oraz ok. 10 dni po odsadzeniu |
-Śmierć bez poprzedzających objawów -Jeśli objawy, to : -Krótkotrwała biegunka -Duszność -Niedowłady i porażenia kończyn -Konwulsje -OBRZĘK (powieki, nos oraz inne części głowy) -T - w normie !! UWAGA : p nerwowej nie towarzyszy biegunka! p. przewlekła słaby wzrost, czasem zanik mięśni
|
-Nadmierne wypełnienie żołądka treścią -Obrzęk tkanki podskórnej w okolicach oczu, głowy, szyi -Obrzęk galaretowaty błony podśluzowej żołądka, ścian jelita grubego, zwłaszcza okrężnicy, nacieczenie krezki jelit - -Treść jelita rozrzedzona, czerwona
|
|
1 Chore prosięta poddać głodówce, odizolować 2 Antybiotyki -antybiogram (zwykle chinolony, kolistyna, linkomycyna + spektynomycyna) 3 Środki uspokajające 4 NLPZ 5 prep wapniowo-fosforowy neutralizujący toksyny
|
Rotawirusy Gł gr A B C Zakaż p.o |
Zmiany powoli ustępują 2-3 tyg bardzo nasilone- nigdy |
-Ścieńczenie ściany jelita -Płynna, niestrawiona treść w okrężnicy
|
|
Niszczy kosmki jelitowe, obniża to funkcje trawienno-absorpcyjne jelit cienkich
|
Koronawirusowe zapalenie żołądka i jelit świń
PCV-1 (porcine coronavirus) z rodziny Coronaviridae
Źródła: Sukał Ptaki, Caprzenoszą
Dogi: Po oddechowa Siestwo do 8 tyg. ( zwykle po 3 tyg)
Najwrażliwsze bardzo młode, bo (duża śmiertelność): -U noworodków pH soku mniej kwaśne, dodatkowo mleko je buforuje - wyższe pH sprzyja wirusowi -Zniszczenie enterocytów - brak enzymów trawienia mleka (np. laktazy) = większa osmolarność treści = biegunka osmotyczna Starsze i dorosłe też silna biegunka, silne wychudzenie, czasem wymioty, utrata mleczności, ale upadków mało
|
OI 18-24h
Pierwsze zakażenie stada - biegunka u wszystkich, a prawie 100% śmiertelnych noworodków Duże chlewnie: Prosięta odporność biernabiegunki po spadku(odsadzenie), mała śmiertelność, straty produkcyjne -biegunki u nowo wprowadzonych warchlakówi tuczników FORMA EPIZOOTCZNA przebieg gwałtowny; utrzymanie w stadzie przez ok.7dni oseski - 100% upadków 3-4 tyg. Prosięta - gwałtownie chudną; 50-70% upadki tuczniki - 10-20% utraty m.c. czasami wymioty, zanikają po 1 dniu Biegunka -> kał szarozielony, cuchnący ) Lochy : brak apetytu,biegunka, wymioty; tracą mleko i gwałtownie chudną mogą być zaburzenia w płodności przez pół roku 5-7 następuje zdrowienie w Polsce praktycznie nie występuje FORMA ENZOOTYCZNA -słabo objawy -tendencja do długotrwałego utrzymywania się w chlewniach -tylko część miotów i tylko część prosiąt w miocie -chorują głównie te które utraciły odporność laktogenną oraz prosięta nowonarodzone która pobrały za mało siary w tuczu chorują tylko te wystawione na zew. możliwe do rozpoznania tylko laboratoryjnie, rzadko się to robi, więc się nie rozpoznaje częściej
|
-żołądek rozszerzony, wypełniony mlekiem -ścięte mleko, przekrwienie i wybroczyny w części dennej żołądka -zanik kosmków j. czczego i biodrowego (normalnie stosunek kosmek : krypta = 7:1, TGE 1:1) -maczugowate rozdęcia na szczycie kosmków - ostre nieżytowe zapalenie jelit Ⴎ krwotoczne -u 50% prosiąt w początkowym okresie choroby widoczne są wylewy krwawe w przeponowej części żołądka -jelito wypełnione żółtym, żółtozielonym pienistym płynem ze strzępami ściętego niestrawionego mleka -ściana jelita jest pergaminowa - bo zanik kosmków
|
MATERIAŁ: -świeżo padłe prosięta, -zamrożone wycinki j.cienkiego -lub zeskrobiny z bł.śluzowej j.czczego lub biodrowego 1 PCR 2 ELISA IF2-7 dn po zakażeniu 3 bad mikroskzniszczenie kosmków
szczepionki mało skuteczne -zjadliwy wirus lochom prośnym doustnie ->rozcier jelit prosiąt które padły na TGE do immunizacji ciężarnych loch, na 2-3 tyg przed porodem zapobiega zakażeniu i zachorowaniu urodzonych prosiąt
|
wnikanie wirusa do enterocyta Ⴎ złuszczanie Ⴎ skrócenie kosmków Ⴎ ucieczka składników osocza i upośledzenie resorpcji (ok. 5 dni) Ⴎ proliferacyjny rozrost krypt jelitowych Ⴎ odbudowa kosmków 6-7 dnia Ⴎ ustanie biegunki Regeneracja kosmków jelitowych po 5-7 dniach trwania choroby Odporność do 6 miesc. Po zakażeniu
-Nie da się uratować zw poniżej 3 dnia -Jeśli powyżej to: -Płyny wieloelektrolitowe -Preparaty energetyczne np. glukoza -Optymalne war.temp -doprowadzić do zakażenia i przechorowania całego stada niż izolować
roznicowa: -różyca -mykoplazmoza -zakażenia rotawirusowe -kolibakterioza prosiąt osesków -epidemiczna biegunka Su (PED) -biegunki nieswoiste
|
Salomelloza S. choleraesuis gł. warchlaki, (tuczniki i dorosłe) S. typhimurium gł. 2-4 miesięczne (ssące mają odporność siarową
|
posocznicową -S. choleraesuis jelitową - S. typhimurium -nietypowe : nerwową, płucną, macior ciężarnych, chudnięcie bez biegunki
postać posocznicowa - S. choleraesuis 1.Postać ostra: głównie u warchlaków i tuczników ( od odsadzenia do ok. 5miesc) posocznica (40,5°-41,5°) , Ⴍ oddechów, osłabienie tętna -przekrwienie skóry uszu i brzucha, sinica błon śluzowych, -biegunka w 3.-4.- nie jest typowa: rozwodniona, cuchnąca, żółta. Ⴎ odwodnienie -zahamowanie wzrostu, podkasany brzuch, zapadnięte boki, sierść matowa nastroszona -śmierć 12 - 36 h 2.Postać podostra: -objawy j/w ale słabiej wyrażone; -choroba trwa ok 14 dni -zazwyczaj kończy się zgonem postać jelitowa - S. typhimurium:
długotrwała (3-7 dni) biegunka, -kał wodnisty, szaro-żółty,Ⴎśluzowy z domieszką włóknika i krwi ; -słaba gorączka, -objawy ogólne słabsze niż w formie przedniej, -śmiertelność niska
|
postać posocznicowa - S. choleraesuis Ⴎ obrzęk węzłów chłonnych, wątroby czasami woreczka żółciowego wybroczyny pod błonami surowiczymi, w pęcherzu moczowym i jelitach; nieżytowe zapalenie w żołądku i jelitach gł. cienkich, rozrostowy obrzęk śledziony (tumor lienis hyperplasticus)- powiększona, tęga w dotyku, ciemnoczerwona; płuca zasinione tęgiej konsystencji; surowiczo-włóknikowy wysięk w jamie otrzewnej postać jelitowa - S. typhimurium Ⴎ
-wątroba i śledziona nie zmienione -miejscowe lub rozlane martwicowe zapalenie b. śluzowej okrężnicy i j. ślepego, (szaro-żółte masy martwicze); -butonowate owrzodzenia; powiększone przynależne węzły chłonne
|
-p. jelitowa - ściana jelita biodrowego i ślepego z przynależnymi węzłami chłonnymi, migdałki, -p. posocznicowa - wątroba i śledziona -badania bakteriologiczne z antybiogramem, ELISA
|
-antybiotyki - enrofloksacyna, apramycyna - parenteralnie -leki przeciwzapalne; nasercowe; wit. A, D, -Zakwaszacze treści pokarmowej -surowice odpornościowe - Suityphin, Polityphin SALMOPORC SS
młode 10-12 tyg. Ⴎ 2 x / 2-3 tyg. dorosłeႮ 6 tyg. i 3-4 tyg. przed porodem
s Typhimurium zoonoza mleko mięso jaja |
EPIDEMICZNA (EPIZOOTYCZNA) BIEGUNKA ŚWIŃ Koronawirus źródło: zw.chore bezobjawowi nosiciele wydalany z kałem
źródła -Su-nosiciele,siewcy -gryzonie -ptaki -zaniecz woda , pasza drogi: po aerogennie uszkodz skóra, bł śl śródmacicznie
|
OI-22-36h -Wodnista biegunka, czasem poprzedzona wymiotami; osowiałość, utrata chęci do ssania Śmiertelność prosiąt do 1 tygodnia 30% - w wyniku odwodnienia kwasicy -starsze prosięta zdrowieją ale wykorzystanie paszy jest mniejsze a przyrosty ciała wolniejsze Warchlaki, tuczniki i lochy zachorowalność - do 20% ( czasem 90%) -Po tygodniu ( 3 - 6 dni) zdrowieją
|
-rozdęte j.cienkie, wypełnione płynną treścią od żółtego do zielonego -nieco zgrubienie ściany okolicy odźwiernikowej -brak zmian w j. grubych
|
-kał lub jelita -> IF, ELISA, PCR -przeciwciała w surowicy ->ELISA
|
zarażenie per os: replikacja w enterocytach j. cienkich i okrężnicy Ⴎ ograniczenie adbsorbcji, obniżenie sprawności mechanizmów enzymatycznego trawienia i wchłaniania, zwyrodnienie
|