1. „Przez uszkodzenie słuchu rozumiemy każde uszkodzenie narządu słuchu lub indywidualnej zdolności przetwarzania wrażeń słuchowych na sensowne informacje . A zatem osoba z uszkodzonym słuchem to pojęcie bardzo obszerne , obejmujące zarówno osoby z lekkim , średnim i ciężkim niedosłuchem , osoby z resztkami słuchu oraz niesłyszące względnie głuche. , której uszkodzenie słuchu , określone audiogramem progowym i przeliczone według tabeli Międzynarodowego Biura Audiofonologii , przekracza 20 dB i kwalifikuje ją do jednego ze stopni uszkodzeń”.
2. „głuchym jest człowiek , który nie słyszy bądź posiada tak znikome resztki słuchu , że praktycznie nie tylko nie może porozumieć się z innymi za pomocą mowy , ale słuch nie odgrywa u niego żadnej roli tak w pracy jak i w życiu codziennym. Za głuche uważane są te osoby , które nie odbierają mowy naturalnym słuchem , a więc u niektórych średni ubytek słuchu wynosi 70 dB , chociaż zdarzają się uwarunkowane różnymi czynnikami różnice indywidualne „
3. Klasyfikacja uszkodzeń słuchu , opracowana i zalecana przez Międzynarodowe Biuro Audio fonologii , jest klasyfikacją audiometryczną, wykorzystującą wyniki progowego audiometrycznego badania słuchu . Za pomocą urządzenia , zwanego audiometrem , bada się wrażliwość słuchową dla tonów o różnych częstotliwościach , określając dla każdej z nich natężenie w decybelach , jakie powinien posiadać podawany ton , aby osoba z uszkodzonym słuchem mogła go usłyszeć
4. Tabela 2. Klasyfikacja Fowlera (za : O. Lipkowski 1979 , str. 122)
Ubytek słuchu [dB] |
Upośledzenie słuchu w stopniu |
Ocena opisowa dotycząca słyszenia z odl. 1,5 m |
powyżej 20 |
lekkim |
badany słyszy normalną mowę , lecz nie słyszy szeptu |
20 - 40 |
umiarkowanym |
badany słyszy mowę umiarkowanie głośną, lecz nie słyszy mowy słabo akustycznej |
40 - 60 |
niezbyt ciężkim |
badany słyszy mowę głośną , lecz nie słyszy mowy umiarkowanie głośnej |
60 - 80 |
ciężkim |
badany słyszy wykrzykiwane słowa , lecz nie słyszy mowy głośnej |
ponad 80 |
bardzo ciężkim |
badany słyszy głośny krzyk , lecz nie słyszy wykrzykiwanych słów |
brak percepcji słuchowej |
zupełna głuchota |
badany nie słyszy nawet bardzo głośnego krzyku |
5. W medycynie , gdzie najistotniejszy jest problem leczenia i protezowania wad słuchu , stosowane kryterium kwalifikacyjne wykorzystuje lokalizację uszkodzenia analizatora słuchowego i związany z tym typ ubytku słuchu . W myśl tej klasyfikacji uszkodzenie słuchu może mieć charakter :
obwodowy (odnoszący się do samego narządu słuchu) ;
centralny (uszkodzenie dalszej drogi) elementów drogi słuchowej aż do ośrodków podkorowych (B. Szczepankowski 1999) .
Ponadto w medycynie i pedagogice spotykamy klasyfikację odnoszącą się do momentu powstania uszkodzenia . Według tej klasyfikacji wyróżnia się :
głuchotę prelingwalną , powstałą przed opanowaniem języka (2 - 3 rok życia) ;
głuchotę perilingwalną , powstałą w okresie opanowania języka (3 - 5 lat) ;
głuchotę postlingwalną , powstałą po 5 roku życia .
W zależności od wpływu głuchoty na rozwój mowy podając za
Z. Sękowską (1998 , str. 167) kategorie dzieci z upośledzeniem słuchu są następujące :
dzieci słabosłyszące , u których utrata słuchu wynosi około 40 dB (dzieci te nie słyszą z większej odległości , mowa ich nie rozwija się normalnie , występuje wadliwa artykulacja niektórych głosek) ;
dzieci o średnim ubytku słuchu w granicach 60 dB (słyszą mowę bardzo głośną z bliska , ich mowa jest poważnie niedorozwinięta , o zniekształconej artykulacji) ;
dzieci o dużym ubytku słuchu w granicach 70 - 90 dB (kontakt słowny z takimi jednostkami mimo aparatów słuchowych jest niemożliwy) ;
dzieci o całkowitej utracie słuchu (głuchota) , u których utrata słuchu sięga 90 dB (dzieci te nie słyszą żadnych słów , jedynym porozumiewaniem może być odczytywanie mowy z ust) .
Istnieje wiele przyczyn powodujących zaburzenia w działaniu narządu słuchu . Do tych , które mogą uszkodzić narząd w istotny sposób , naruszający jego podstawowe funkcje i ograniczający sprawność słuchową człowieka , należy zaliczyć :
Czynniki wrodzone (tzw. związane z czynnikami , które zadziałały przed urodzeniem - dziedzicznymi lub innymi uszkadzającymi w okresie płodowym) .
W głuchocie wrodzonej wyróżniamy :
głuchotę dziedziczną , którą dzielimy w zależności od sposobu jej dziedziczenia na :
dominującą - występuje często w sprzężeniach z innymi upośledzeniami ;
recesywną - może wystąpić raz na kilka pokoleń .
Głuchota dziedziczna jest często trudno wykrywalna z wyjątkiem wypadków , gdy rodzice są głusi lub gdy wyraźnie stwierdzono występowanie głuchoty u krewnych . Głuchota dziedziczna może nie wystąpić zaraz po urodzeniu , ale później , nawet między 15 - 30 rokiem życia i wtedy bywa mylnie zaliczana do wady o charakterze nabytym .
głuchota nabyta , do której należą :
czynniki związane z wpływem organizmu matki , jej różne choroby (szczególnie wirusowe) , zwłaszcza przebyte w czasie ciąży (różyczka , kiła , gruźlica) . Również : złe warunki zdrowotne i psychiczne , zatrucia zawodowe , nadużywanie tytoniu , alkoholu , a także nadużywanie różnych środków farmakologicznych . Wszystko to może spowodować uszkodzenie słuchu dziecka . Także konflikt serologiczny pomiędzy grupami krwi płodu dziecka i matki .
uszkodzenia lub niedorozwój narządu słuchu lub inne wady rozwojowe związane ze słuchem , które powstały na skutek nocyceptywnych działań na zarodek lub płód drogą zmian genetycznych .
Czynniki związane z aktem porodu i okresem okołoporodowym - zbyt szybki lub powolny poród (niedokrwienie lub zamartwica) , nieudana interwencja lekarza (poród kleszczowy , który wywołał krwiaki pajęczynowe) , ogniska krwiotoczne (przedwczesny lub patologiczny poród) , niedostatecznie szybkie zlikwidowanie skutków konfliktu serologicznego i inne .
Czynniki uszkadzające w okresie postnatalnym : zapalenie mózgu i opon mózgowych (zwłaszcza w dwóch pierwszych latach życia) oraz ostre choroby zakaźne , takie jak : błonica , dur brzuszny , a u maleńkich dzieci nawet koklusz i inne (za : M. Siadlanowską - Brzosko 1967) .
.
Średni wiek wykrycia uszkodzenia słuchu u dziecka wynosi od 2 do 4 roku życia . Opóźnieniom takim mogą zapobiec tzw. badania przesiewowe słuchu u noworodków . Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia badanie przesiewowe stanowi wstępny etap identyfikacji nie rozpoznanych chorób , zaburzeń lub wad , w tym przypadku uszkodzenia słuchu (J. Puzio , A. Senderski , 1999) .
Jeśli nie prowadzi się badań przesiewowych , wykrycie wady słuchu może nastąpić znacznie później . Wczesne wykrycie uszkodzenia słuchu i rozpoczęcie działań rewalidacyjnych zapewni znacznie większe efekty , niż te same działania podjęte 2 lub 3 lata później .