Proces pokojowy w konflikcie izraelsko-egipskim rozpoczął się po zakończeniu Wojny Jom Kippur w 1973 roku i doprowadził do zawarcia traktatu pokojowego pomiędzy Izraelem a Egiptem, kończąc trwającą od 1948 wojnę. Konflikt izraelsko-egipski stanowił częśćkonfliktu izraelsko-arabskiego.
Wojna Jom Kippur zakończyła się 25 października 1973, gdy egipski prezydent Anwar Sadat pod naciskiem Związku Radzieckiego zgodził się na ogłoszenie zawieszenia broni z Izraelem.
28 października 1973 przy międzynarodowej mediacji odbyły się rozmowy izraelskiego gen. Aharona Jariva z egipskim gen. Muhammadem al-Ghani al-Gamasy. Izrael wyraził zgodę na dostarczenie przez Czerwony Krzyż pomocy humanitarnej dla otoczonych na Półwyspie Synajegipskich żołnierzy. Następnie 11 listopada 1973 izraelscy i egipscy dowódcy wojskowi podpisali porozumienie na 101 km szosy Kair-Suez(w Egipcie). Na mocy zawartego porozumienia rozpoczęto wycofywanie wojsk izraelskich z zachodniego brzegu Kanału Sueskiego naPółwysep Synaj. 15 listopada dzięki amerykańskiej mediacji nastąpiła wymiana jeńców wojennych.
Do 5 marca 1974 ostatnie oddziały izraelskie wycofały się z zachodniej części Kanału Sueskiego. Izraelczycy zajęli pozycje w odległości 40 km od Kanału, aby umożliwić swobodną żeglugę. Strefa Kanału została przejęta przez Egipcjan. Na Wzgórzach Golan Izraelczycy wycofali się na "Purpurową Linię". Na obu granicach utworzono strefy buforowe, obsadzone przez międzynarodowe siły UNDOF i UNEF.
Odzyskanie strefy Kanału Sueskiego przez Egipcjan umożliwiło ponowne otwarcie go dla żeglugi. Nastąpiło to 5 czerwca 1975. Kanał był zablokowany od czasu wojny sześciodniowej (1967 r.).
21 grudnia 1973 rozpoczęła się konferencja pokojowa w Genewie. W obradach uczestniczyli przedstawiciele Izraela, Egiptu,Jordanii, Związku Radzieckiego, Stanów Zjednoczonych i ONZ. Delegacja Egiptu reprezentowała interesy Organizacji Wyzwolenia Palestyny, na co nalegała Syria, Jordania i Związek Radziecki. Izrael i Stany Zjednoczone sprzeciwiły się formalnemu uznaniu obecności Organizacji Wyzwolenia Palestyny w konferencji, ponieważ OWP nie uznawała prawa do istnienia państwa Izrael. Z tego powodu Syria nie wysłała swojej delegacji na konferencję.
Po raz pierwszy w tak ważnej konferencji omawiano problem palestyński, jednak najważniejszym problemem było rozwiązanie kluczowych problemów po zakończonej niedawno Wojnie Jom Kippur. Egipt, pragnąc osiągnąć porozumienie w sprawie odzyskaniaPółwyspu Synaj, po raz pierwszy odciął się arabskiego nacjonalizmu. Było to przełomowe wydarzenie, które otworzyło drogę do rozpoczęcia procesu pokojowego w stosunkach pomiędzy Izraelem a Egiptem.
Jako konsekwencja konferencji w Genewie, 18 stycznia 1974 zawarto ostateczne porozumienie izraelsko-egipskie o wycofaniu wojsk izraelskich z zachodniego brzegu Kanału Sueskiego na Półwysep Synaj. Ustalono przebieg linii demarkacyjnej na Synaju. 25 lutego 1974 ostatni izraelski żołnierz opuścił zachodni brzeg Kanału Sueskiego.
Kryzys gospodarczy w Egipcie
W 1975 roku Egipt zaczął pogrążać się w kryzysie gospodarczym wywołanym wysokimi kosztami Wojny Jom Kippur. Wydatki na zbrojenia pochłaniały jedną piątą dochodu narodowego, rosła inflacja, a Związek Radziecki zażądał zwrócenia długu w wysokości 7 mld USD. Pogarszająca się sytuacja zmusiła rząd egipski do poszukiwania nowych dróg rozwiązań, co wykorzystała amerykańska dyplomacja przeciągając stopniowo Egipt w swoją sferę wpływów.
1 września 1975 doszło do zawarcia izraelsko-egipskiego porozumienia w sprawie Półwyspu Synaj. Na jego mocy Izrael przeprowadził częściowe wycofanie swoich wojsk na odległość 70 km na wschód od Kanału Sueskiego. Umożliwiło to odbudowanie infrastruktury i wznowienie żeglugi na Kanale, a tym samym przyniosło wpływy do budżetu Egiptu. Równie duże znaczenie dla egipskiej gospodarki miało wycofanie się izraelskich wojsk z roponośnych obszarów we wschodniej części Półwyspu Synaj, umożliwiając wznowienie dostaw własnej ropy naftowej do rafinerii w Egipcie. W zamian Egipt obiecał złagodzić bojkot ekonomiczny oraz umożliwić żeglugę po Kanale Sueskim statkom handlowym wiozącym towary do lub z Izraela. Równocześnie Stany Zjednoczone przyznały Izraelowi pomoc w wysokości 2-3 mld USD rocznie. Była to rekompensata za straty poniesione przez Izrael w wyniku oddania Egiptowi obszarów roponośnych na Synaju.
W okresie od 15 listopada 1975 do 26 lutego 1976 izraelskie wojska w czternastu etapach przeprowadziły pierwszą fazę wycofywania się z Półwyspu Synaj.
Proces pokojowy
W 1977 prezydent Stanów Zjednoczonych Jimmy Carter rozpoczął starania o uruchomienie bliskowschodniego procesu pokojowego. W tym celu przeprowadził serię rozmów z egipskim prezydentem Anwarem Sadatem, jordańskim królem Husajnem, syryjskim prezydentem Hafez al-Assadem i izraelskim premierem Icchakiem Rabinem. Wynikiem tych rozmów było ogłoszenie 10 listopada 1977 przez egipskiego prezydenta Anwar Sadata gotowości do rozpoczęcia negocjacji pokojowych z Izraelem.
W dniach 19-21 listopada 1977 egipski prezydent Anwar Sadat jako pierwszy arabski przywódca przyjechał z oficjalną wizytą dyplomatyczną do Izraela. Doszło do przełomowego spotkania z premierem Beginem w Jerozolimie, a 19 listopada Sadat w przemówieniu w Knesecie wezwał Izrael do całkowitego wycofania swoich wojsk z terenów okupowanych i podjęcia negocjacji z wszystkim sąsiadami jednocześnie. W zamian Egipt proponował Izraelowi bezpieczeństwo i pokój.
26 listopada 1977 prezydent Anwar Sadat kontynuując proces pokojowy zaprosił wszystkie strony konfliktu bliskowschodniego na konferencję pokojową do Kairu. Izrael z zadowoleniem przyjął zaproszenie, jednakże Syria, Organizacja Wyzwolenia Palestyny oraz Związek Radziecki odrzuciły je. Równocześnie większość państw arabskich zamroziła swoje stosunki dyplomatyczne z Egiptem, a Syria dodatkowo wydała zezwolenie oddziałom OWP w południowym Libanie swobodnego atakowania terytorium Izraela.
25 grudnia 1977 izraelski premier Menachem Begin przyjechał z oficjalną wizytą dyplomatyczną do Egiptu. Rozpoczęto oficjalne pokojowe negocjacje pomiędzy Izraelem a Egiptem.
Camp David
W dniach od 5 do 18 września 1978 roku odbyła się trójstronna konferencja pokojowa izraelsko-egipsko-amerykańska w Camp David. 18 września podpisano dwa izraelsko-egipskie porozumienia, które tworzyły podstawę dla przyszłych negocjacji w sprawie trwałego pokoju pomiędzy oboma państwami. Izrael zgodził się wycofać w ciągu 3 lat wszystkie swoje wojska z Półwysep Synaj, w zamian Egipt zgadzał się na nawiązanie normalnych stosunków dyplomatycznych z Izraelem, uznając tym samym prawo do istnienia państwa Izrael. Egipt gwarantował również swobodną żeglugę izraelskich statków przez Kanał Sueski i inne drogi wodne, takie jak Cieśniny Tirańskie.
Traktat pokojowy
26 marca 1979 roku podpisano traktat pokojowy pomiędzy Izraelem a Egiptem. 27 maja otworzono granicę egipsko-izraelską, a 30 kwietniapierwszy izraelski frachtowiec swobodnie przepłynął przez Kanał Sueski. 18 lutego 1980 roku nastąpiło otwarcie ambasady Izraela w Kairze
Porozumienie Camp David zostało podpisane 18 września 1978 roku przez egipskiego prezydenta Anwara Sadata i izraelskiego premieraMenachema Begina. Podpisanie porozumienia nastąpiło po 12 dniach tajnych negocjacji prowadzonych w rządowym ośrodku wypoczynkowym Stanów Zjednoczonych w Camp David. Dwa izraelsko-egipskie porozumienia zostały podpisane w Białym Domu w obecności prezydenta Jimmy Cartera. Porozumienia doprowadziły do zawarcia w 1979 traktatu pokojowego pomiędzy Izraelem a Egiptem.
10 listopada 1977 egipski prezydent Anwar Sadat ogłosił gotowość do rozpoczęcia negocjacji pokojowych z Izraelem, a następnie w dniach 19-21 listopada jako pierwszy arabskiprzywódca przyjechał z oficjalną wizytą dyplomatyczną do Izraela. Doszło do przełomowego spotkania z premierem Beginem i historycznego przemówienia w Knesecie. Egipt w zamian za wycofanie wojsk izraelskich zaproponował Izraelowi bezpieczeństwo i pokój. 25 grudnia 1977 Menachem Begin przyjechał z oficjalną wizytą dyplomatyczną do Egiptu. Rozpoczęto oficjalne pokojowe negocjacje pomiędzy Izraelem a Egiptem.
Rozmowy
W dniach 5-17 września 1978 roku odbyły się rozmowy pokojowe Menachema Begina z Anwarem Sadatem w rezydencji amerykańskich prezydentów Camp David. W rozmowach uczestniczył amerykański prezydent Jimmy Carter.
Zawarte porozumienia
18 września 1978 podpisano dwa izraelsko-egipskie porozumienia:
Podstawy dla Pokoju na Bliskim Wschodzie - składało się z trzech części. Pierwsza część tworzyła podstawy dla przyszłych negocjacji w sprawie utworzenia palestyńskiego samorządu w Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu Jordanu. Zostały one później odmiennie zinterpretowane przez Izrael, Egipt i Stany Zjednoczone tworząc liczne nieporozumienia. Druga część tworzyła podstawy pod zawarcie porozumienia pokojowego między Izraelem a Egiptem. Trzecia część tworzyła zasady, które powinny być stosowane w kontaktach Izraela z arabskimi sąsiadami.
Podstawy dla Traktatu Pokojowego między Egiptem a Izraelem - tworzyło podstawę do traktatu pokojowego, który został podpisany 6 miesięcy później. Porozumienie rozstrzygało przyszłość Półwyspu Synaj, z którego Izrael zgodził się wycofać w ciągu trzech lat wszystkie swoje wojska. Z Synaju mieli zostać ewakuowani wszyscy żydowscy osadnicy (około 4,500 ludzi). W zamian Egipt zgadzał się na nawiązanie normalnych stosunków dyplomatycznych z Izraelem, uznając tym samym prawo do istnienia państwa Izrael. Egipt gwarantował również swobodną żeglugę izraelskich statków przez Kanał Sueski i inne drogi wodne, takie jak Cieśniny Tirańskie. Postanowiono ograniczyć siły wojskowe: izraelskie w odległości do 3 km od granicy egipskiej oraz egipskie w odległości 30 km od granicy izraelskiej.
Zawarte porozumienia były powiązane z gwarancjami Stanów Zjednoczonych udzielenia Izraelowi i Egiptowi wielomiliardowych dotacji. Egipt od 1979 do 1997 otrzymywał 2 mld USDrocznie. Dodatkową pomocą była modernizacja egipskich sił zbrojnych, które stały się jednymi z największych na Bliskim Wschodzie. Natomiast Izrael otrzymywał 3 mld USD rocznie. Dodatkową pomoc stanowiło wybudowanie przez Stany Zjednoczone dwóch baz sił powietrznych na pustyni Negew.
Konsekwencje
Proces pokojowy spotkał się z oburzeniem państw arabskich, których przedstawiciele (Algieria, Jemen, Libia, Syria i Organizacja Wyzwolenia Palestyny) spotkali się 24 września 1978w Damaszku. Postanowiono wówczas zerwać stosunki dyplomatyczne i gospodarcze z Egiptem. Miała być to forma ukarania Egiptu za politykę pojednania z Izraelem. Następnie w listopadzie 1978 ministrowie państw arabskich na konferencji w Bagdadzie ustalili szczegółową listę sankcji gospodarczych, które miały zostać nałożone na Egipt w razie zawarcia pokoju z Izraelem.