Rewolucje w Rosji w 1917 r.

podręcznik, str. 262-266

1. Rewolucja lutowa 1917

1. niepowodzenia wojenne, kryzys gospodarczy, despotyczna władza cara ( postać Grigorija Rasputina)- fala strajków i manifestacji ( od 18 lutego 1917)

2. abdykacja cara Mikołaja II ( 15 marca 1917)

3. przejęcie władzy przez Rząd Tymczasowy ( mienszewicy i eserowcy)- premier ks. Jerzy Lwow i wprowadzenie reform demokratycznych

4. tezy kwietniowe Włodzimierza Lenina - „cała władza w ręce rad” - rosnące wpływy Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich ( bolszewicy)

5. nieudolne rządy premiera Aleksandra Kiereńskiego ( brak realizacji reform demokratycznych, udział w wojnie)

2. Rewolucja październikowa 1917 ( 6/ 7 listopada, ale wg kalendarza juliańskiego 24/25 X) :

1. powrót do kraju Włodzimierza Lenina ( Ilicz Uljanow) przy pomocy niemieckiej i objęcia przewodnictwa w partii bolszewików

2. atak bolszewików ( sygnał do ataku dał krążownik „Aurora”) na Pałac Zimowy w Piotrogrodzie ( siedziba Rządu Tymczasowego)- przejęcie władzy przez bolszewików - Rada Komisarzy Ludowych na czele z Leninem

3. Rządy bolszewików: Rosja Radziecka państwem totalitarnym

a. dyktatura proletariatu- „kto nie pracuje, ten nie je” ( praw politycznych pozbawiono właścicieli ziemskich, kupców, fabrykantów)

b. monopartyjność- urzędy tylko dla członków Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii bolszewików, delegalizacja ( zakaz działalności) innych partii,

c. wydanie dekretu o ziemi i pokoju ( przekazanie ziemi chłopom, zakończenie wojny), początki kolektywizacji ( odbieranie ziemi chłopom i zmuszanie ich do pracy w kombinatach rolniczych - sowchozy i kołchozy)

4. powołanie Czeka ( Nadzwyczajna Komisja do Walki z Sabotażem, Kontrrewolucją i Spekulacją)- terror bolszewików wobec przeciwników politycznych- Feliks Dzierżyński

5. utworzenie NKWD- Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych- kontrola milicji i wojska

6. terror rewolucyjny- sądy doraźne, masowe aresztowania, cenzura, wymordowanie rodziny carskiej ( 16/17 VII 1918 )

7. rozwiązanie Konstytuanty- Zgromadzenia Narodowego ( parlamentu) - bolszewicy przegrali wybory ( 24 % głosów)

8. powstanie Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Rad- Rosji Radzieckiej w 1922

9. zawarcie separatystycznego pokoju z Niemcami i Austro-Węgrami- pokój brzeski ( 3 III 1918)- duże ustępstwa bolszewików- zrzekli się praw do Polski, krajów nadbałtyckich, części Ukrainy i Białorusi

10. wojna domowa w Rosji: bolszewicy- „czerwoni” ze zwolennikami caratu - białymi ( carscy generałowie- Anton Denikin, Piotr Wrangel, Aleksander Kołczak) wspierani przez kraje ententy ( brak współdziałania między poszczególnymi dowódcami białych był główną przyczyną zwycięstwa bolszewików)

---