ZAJĘCIA VII i VIII

PREFERENCJE ZWIĄZANE Z WYBOREM PARTNERA JAKO MECHANIZMY PSYCHICZNE WYKSZTAŁCONE W TOKU EWOLUCJI

1. KOBIECE PREFERENCJE W WYBORZE PARTNERA

Procesy ewolucji faworyzowały te kobiety, które wybierały mężczyzn obdarzonych cechami przynoszącymi korzyści, a odrzucały tych, którzy mogli narazić je na straty. Upodobanie do odpowiednich cech nie wystarczy. Kobieta musi umieć ocenić, czy potencjalny partner istotnie posiada dane zasoby oraz umieć usystematyzować tę wiedzę.

1. ZASOBY MATERIALNE

Aby wykształciło się upodobanie kobiet do mężczyzn dysponujących dużymi zasobami, musiały zostać spełnione trzy warunki:

1. mężczyźni musieli mieć możliwość pozyskiwania, obrony i kontrolowania zasobów.

2. musieli różnić się między sobą obfitością zasobów oraz chęcią dzielenia się nimi z partnerkami i potomstwem. Gdyby wszyscy w jednakowym stopniu posiadali te cechy, kobiety nie musiałyby czynić tej kwestii przedmiotem preferencji.

3. korzyści czerpane ze związku z jednym mężczyzną musiały przewyższać te, które przynosiło wiązanie się z wieloma partnerami.

Liczne badania potwierdzają, że kobiety niezależnie od miejsca zamieszkania, systemu politycznego, rasy, wyznania czy obowiązującego modelu rodziny, przykładają większą niż mężczyźni wagę do perspektyw finansowych swojego przyszłego partnera życiowego.

• Potwierdziły to badania Kenricka i współpracowników, w których studentki zdeklarowały, że ich akceptację zyskałby mężczyzna, który zarabiałby więcej niż 70% innych mężczyzn. Natomiast studenci byliby usatysfakcjonowani, gdyby ich przyszłe partnerki zarabiały nie mniej niż 40% innych kobiet.

• Na rzecz hipotezy o tym, że kobiety bardziej niż mężczyźni cenią u partnera jego możliwości finansowe świadczy analiza 1111 ogłoszeń matrymonialnych dokonana przez Wiedermana (1993). Stwierdził on, że kobiety poszukują na rynku małżeńskim mocnego wsparcia finansowego.

A. WYSOKA POZYCJA SPOŁECZNA

Kobiety pragną mężczyzn o wysokiej pozycji społecznej, ponieważ jest ona uniwersalnym i wiarygodnym sygnałem zasobności.

• Kobiety, zdecydowanie bardziej niż mężczyźni preferują partnerów o wysokiej pozycji społecznej, lub tych, którzy wykonują prestiżowy zawód. Na skali szeregującej cechy od nieistotnych (0) do niezbędnych (3), kobiety oceniają wysoką pozycję społeczną pomiędzy „ważne” i „niezbędne”, natomiast mężczyźni nie przywiązują tak dużego znaczenia do pozycji społecznej potencjalnej partnerki (Buss, Barnes, 1986).

• Te spostrzeżenia potwierdziły badania Langhorne'a i Secorda (1955), którzy przebadali 5000 studentów obojga płci. Uzyskane przez nich wyniki wykazały, że kobiety zdecydowanie częściej niż mężczyźni oczekiwali od partnera prestiżu i wysokiej pozycji społecznej.

B. STARSZY WIEK

Kolejne badania pozwoliły ustalić, jakie miejsce wśród preferencji wobec partnera zajmuje wiek. Analiza danych pochodzących z 37 społeczności, wykazała, że kobiety częściej wybierają mężczyzn starszych przeciętnie o trzy i pół roku. Potwierdza to hipotezę, że wiek mężczyzny jest dla kobiet bardzo ważnym sygnałem jego zasobności.

C. PRACOWITOŚĆ I AMBICJA

Za sprawą badań Lisy Kyl -Heku i Buss'a (1996) możliwe było ustalenie jakie cechy sprzyjają w osiąganiu wysokich zarobków oraz znaczącej pozycji społecznej. Autorzy stwierdzili, że najważniejszą rolę odgrywa tu pracowitość oraz ambicja. Pracowitość przejawia się dodatkowym czasem i wysiłkiem wkładanym w pracę, dobrą organizacją czasu, hierarchizacją celów oraz demonstrowaniem swego zaangażowania w celu wywarcia wrażenia na innych.

2. STAŁOŚĆ UCZUĆ, DOJRZAŁOŚĆ EMOCJONALNA

Wśród preferencji zarówno kobiet jak i mężczyzn, równie wysoko co miłość plasują się stałość i odpowiedzialność. Większa różnica oczekiwań wobec partnera dotyczyła stałości uczuć i dojrzałości. Kobiety oceniały je zdecydowanie wyżej niż mężczyźni (Buss i inni, 1990). Dowodzi to, że stałości i odpowiedzialność są dla kobiet wiarygodną oznaką, że partner będzie zaopatrywał rodzinę przez dłuższy czas, i że brak tych cech u mężczyzny może oznaczać duże koszty dla jego partnerki.

3. SKŁONNOŚĆ DO INWEWSTOWANIA W POTOMSTWO

Poważnym problemem adaptacyjnym, przed którym stają kobiety przy wyborze partnera, jest konieczność oceny jego tendencji do inwestowania w potomstwo.

• Ciekawych informacji na ten temat dostarczają badania La Cerra (1994), w których prezentowano badanym zdjęcia mężczyzn i kobiet w różnych sytuacjach. Kobiety uznały mężczyznę zajmującego się dzieckiem za bardziej atrakcyjnego kandydata na małżonka, niż tego samego mężczyznę stojącego samotnie, lub też stojącego obojętnie obok dziecka. La Cerra stwierdziła, że atrakcyjność mężczyzny w oczach kobiety zwiększają objawy przywiązania do dziecka, natomiast objawy obojętności wobec płaczącego dziecka tę atrakcyjność zmniejszają. W tym samym badaniu mężczyźni uznali kobietę stojącą samotnie za równie atrakcyjną co zajmującą się dzieckiem. Zatem zasada preferowania partnera gotowego inwestować w dzieci dotyczy tylko kobiet, a nie obu płci (za Buss, 2001).

II. MĘSKIE STRATEGIE DOBORU PARTNERA

Jakie korzyści mogli odnosić mężczyźni ze stałego związku?

1. Jedną z odpowiedzi na to pytanie, są zasady ustanowione przez kobiety, które wymagały wiarygodnych oznak wierności tzn. zaangażowania ze strony mężczyzny, zanim zgodziły się na seks. Mężczyźni nie wykazujący tendencji do stałego związku mogli być odrzuceni przez wszystkie.

2. Inną korzyścią jest możliwość zdobycia lepszej partnerki. Mężczyźni wytrwale zaopatrujący i chroniący rodzinę oraz inwestujący w dzieci cieszą się u kobiet wzięciem, więc mogą wybierać spośród większej liczby potencjalnych partnerek - przyciągają oni atrakcyjne kobiety.

3. Trzecią i chyba najbardziej istotną korzyścią z małżeństwa jest zwiększenie prawdopodobieństwa, że jest się ojcem dziecka, które kobieta nosi w łonie. Wiąże się to z możliwością uzyskania regularnego dostępu seksualnego do kobiety.

4. Korzyścią pośrednią trwałego związku jest (a z punktu widzenia teorii samolubnego genu bezpośrednią) zwiększenie szans przeżycia potomstwa. W środowisku naszych przodków dzieci, pozbawione trwałej ochrony ze strony rodziców miały mniejsze szanse na przeżycie.

Wszystko to wskazuje, że naciski ewolucyjne oddziałujące przez tysiące pokoleń faworyzowały mężczyzn zawierających trwałe związki. Zakładając więc gotowość mężczyzny do zaangażowania się w trwały związek, musimy pamiętać o konieczności wykształcenia się u niego preferencji wobec określonych cech potencjalnej partnerki.

1. MŁODOŚĆ I ZDROWIE

• Jednym z ważniejszych kryteriów jakim kierują się mężczyźni przy wyborze partnerki jest jej młody wiek. Stanowi on istotny sygnał informujący o walorach rozrodczych kobiety. Oczywistym jest fakt, że wartość reprodukcyjna kobiety spada wraz z wiekiem. Potencjał rozrodczy kobiety czterdziestoletniej jest niski, a pięćdziesięcioletniej - właściwie zerowy. Wyniki badań potwierdzają tę tendencje u mężczyzn niezależnie od kręgu kulturowego.

• Kolejny zestaw męskich preferencji seksualnych, wiąże się po pierwsze, z wyglądem zewnętrznym, po drugie z określonym zespołem cech zachowania. Te fizyczne oznaki młodości i zdrowia uznawane są za składowe męskiego kanonu kobiecej urody.

• Ciekawe badania tej problematyki przedstawili Langlois i Roggman (1990). Stwierdzili oni, że męski kanon pięknej twarzy kobiecej posiada cechy typowe i symetryczności. Te same zależności odnoszą się do reszty ciała. Oceny atrakcyjności spadają wraz ze wzrostem asymetryczności.

• Devendra Singh (1993) stwierdziła, że kanon kobiecego piękna dotyczy również określonych proporcji obwodu talii do obwodu bioder. Mężczyźni zdecydowanie częściej oceniają jako bardziej atrakcyjną przeciętną sylwetkę kobiety

Analiza męskich preferencji seksualnych pokazuje jasno, że przywiązują oni większą wagę do wyglądu zewnętrznego. Atrakcyjność fizyczna jest dla nich ważna, podczas gdy dla kobiet jedynie mile widziana.

2. DZIEWICTWO I WIERNOŚĆ

Ważnym problemem adaptacyjnym, przed którym stanęli mężczyźni była możliwość ustalenia swojego ojcostwa. Wiąże się to z faktem, że w odróżnieniu od innych ssaków owulacja u kobiety jest utajona. Zatem, uwzględniając możliwość zdrady, mężczyzna nie może być przekonany, o tym, czy wychowuje własne, czy cudze potomstwo. To z kolei ma znaczenie dla jego zaangażowania się w zaopatrywanie i opiekę nad dziećmi. Problem ten odzwierciedla się w preferowaniu przez mężczyzn dziewictwa i wierności u kobiet (Buss, 2000).

---