WYKŁADY
1. Ubóstwo absolutne, ubóstwo relatywne, przyczyny ubóstwa wg Shilera i Gildea, orientacje w badaniach nad ubóstwem.
Ubóstwo absolutne- ubóstwo to stan niezaspokojenia podatkowych potrzeb w danym miejscu i czasie.
Ubóstwo relatywne(względne)-różnice w dochodach, uważa się że w każdym społeczeństwie są osoby najniżej uposażone, które w porównaniu z resztą społeczeństwa mogą czuć się ubogie, tak postrzegając kryterium ubóstwa w każdym społeczeństwie są ubodzy, których reszta powinna wspierać.
Przyczyny ubóstwa:
wg Schillera:
- teoria skażonych charakterów- winę przypisuje się tu jednostce, która włożyła zbyt mały wysiłek w zmianę swojej sytuacji (zbyt leniwa, niechętna do nauki, mało kreatywna)
-teoria nieograniczonych możliwości- winę przypisuje się państwu, a w nim wadliwej pedagogice społecznej. To państwo przyczynia się, że pewne grupy mają nierówny dostęp do dóbr i usług, podkreśla się tu mechanizm marginalizacji i dyskryminacji.
-teoria wielkiego brata(państwa)- winę ponosi państwo jak i sami ubodzy, państwo ma nadmiernie rozbudowany system zabezpieczeń społecznych (zniechęca ludzi do podjęcia inicjatywy, jak zmienić swoje życie, ale jak wyciągnąć jak najwięcej od państwa)
b) Teoria Gildera:
przyczynami jest upadek 3 wartości w życiu człowieka:
-upadek wartości, jaką jest rodzina (odejście od tradycyjnego modelu rodziny, która nie stanowi obecnie wartości nadrzędnych)
- upadek wartości jaką jest wiara (upadek wiary w wartości, człowieka i innych) wiara w Boga, siły nadprzyrodzone
-upadek wartości jaką jest praca (ludzie ubodzy traktują pracę w sposób instrumentalny. Widzą tylko i wyłącznie jej wymiar ekonomiczny stąd też praca w ich guście się nie opłaca, nie stanowi dla nich wartości. Gildera zaznacza, że praca ma płaszczyzny tj: psychologiczną, która daje poczucie satysfakcji, spełnienia, motywuje do dalszego rozwoju, i społeczną, - która buduje nasze relacje z innymi, tworzy więzi społeczne)
Orientacje w badaniach nad ubóstwem
a) orientacja kulturowa-bada się tu wąskie grupy ubogich, żyjących w skupiskach (slams,
PGR, enklawy biedy) zakłada się, że w tych subkulturach biedy działają pewne mechanizmy, jak odmienny system wartości, norm społecznych , które utrudniają wyjście z tej subkultury
b)feministyczna- w której zakłada się, że kobiety są nadreprezentowane w populacji ludzi
ubogich, wg niektórych nurtów feminizm podkreśla się, że kobiety wyżej ewoluowały w umiejętnościach przystosowania się do życia społecznego, tym lepiej radzą sobie w rozwiązywaniu problemów społecznych
c)makrostrukturalna - zakłada się, że ubóstwo jest stanem naturalnym wynikającym z
naturalnego podziału i struktury społecznej
2. Linie ubóstwa. (Pyt. Na egzaminie. Czym się różni minimum socjalne od minimum egzystencji? Dlaczego w różnych krajach się różni?)
Linie ubóstwa bezwzględnego wyznaczane są w oparciu o metodę potrzeb podstawowych. Są granicami opartymi na określonych koszykach dóbr i usług, zaspakajających niezbędne potrzeby.
minimum egzystencji- to taka linia ubóstwa, która jest linią graniczną między
przetrwaniem biologicznym, a ubóstwem. Żyjący poniżej zagrożenia są degradacją, w skład tej linii wchodzą dobra pozwalające przetrwać takie, jak:
minimum socjalne to taka linia ubóstwa, która ma z założenia chronić człowieka przed
ubóstwem. Jest to linia, między ubogimi i mniej ubogimi. Minimum socjalne jest zróżnicowane w różnych krajach, a wpływ na to ma jego dwuskładnikowość. Pierwszy składnik jest wyliczony naukowo i dotyczy potrzeb jednostki w zakresie poszczególnych dóbr i usług, drugi element oparty jest o filozofię, w której zakłada się, że minimum socjalne ma zabezpieczyć przed wykluczeniem i marginalizacją społeczną. Ustalając poziom minimum pod uwagę bierze się rozwój społeczny, cywilizacyjny i kulturowy danego kraju.
Linie ubóstwa względnego
Najczęściej stosuje się trzy linie 40,50,60% dochodu dotyczącym średniego dochodu w kraju osiągniętego w danym społeczeństwie.
Linie subiektywne ubóstwa
Wyznaczane są w sposób statystyczny poprzez prowadzenie badań sondażowych, w których to respondenci określają subiektywnie swoje zadowolenie lub niezadowolenie z danych dochodów czy też poziom, który by ich satysfakcjonował.
3. Bezrobocie, typy bezrobocia.
Bezrobocie to pozostawanie bez pracy.
Wg pedagogiki społecznej zakłada się, że bezrobocie to stan pozostawania bez pracy bez względu na czynnik leżący poza jednostką, stan odbiegający od normy, natomiast jednostka spotykana jest jako będąca w gotowości do pracy.
Typy bezrobocia:
typowe bezrobocie
- frykcyjne (bezrobocie „luksusowe” o którym marzy każdy polityk) Występuje ono w sytuacji gdy pracownicy są zwalniani bądź sami się zwalniają i przez jakiś czas pozostają bez pracy, dotyczy też grup społecznych, które dobrowolnie nie podejmują pracy.
- strukturalne, typowy rodzaj bezrobocia dla Polski, występuje gdy dochodzi do restrukturyzacji gospodarstwa, upadku gałęzi przemysłu, niejednokrotnie w jednym miejscu i czasie w skutek takich przeobrażeń z rynku pracy wypadają całe grupy pracowników związanych z dana branżą i zmiana tej sytuacji leży poza aktywnością zawodową samych pracowników (PGR, górnictwo)
-cykliczne (koniunkturalne) ten typ bezrobocia ściśle związany jest z cyklem gospodarczym gdyż okresy kryzysów bądź prosperity będą pociągały za sobą wzrost lub spadek bezrobocia. (kryzys, spadek zatrudnienia, wzrost bezrobocia).
b) nietypowe bezrobocie
-podzatrudnienie, zatrudnienie specjalistów (wysoko wykfalifikowanych pracowników) do pracy, w której ich wiedza, kompetencje i umiejętności wykorzystywane są w niewielkim zakresie bądź wcale.
- ukryte, utajone- dotyczy fikcyjnego zatrudnienia w firmach rodzinnych członków rodziny. W rzeczywistości pracownicy nie wykorzystują swojej wiedzy i umiejętności, a często nie świadczą nawet pracy
-dobrowolne - kobiety, które z rożnych względów na czas opieki nad dziećmi dobrowolnie rezygnują z pracy, kobiety onieśmielone rynkiem, o niskim poziomie wykształcenia, zamieszkujące wsie gdzie % bezrobocia jest wysoki, osoby uzależnione od pomocy społecznej, osoby pracujące na czarno, grupy patologiczne, marginesu społecznego, które czerpią zysk z innych źródeł niż zapłata za pracę,
Skutki makroekonomiczne długiego bezrobocia (makroekonomiczne dla systemu)
-migracja osób wykształconych jest stratą państwa, wiążą się z odpływem kapitału społecznego ( np., osoba w którą państwo zainwestowało pracuje za granicą)
-rośnie droga w utrzymaniu infrastruktura w bezrobociu
-dochodzi do podwójnego drenażu finansów publicznych czyli bezrobotni nie płacą podatków a z budżetu wpływają środki na świadczenia pomocy społecznej.
Psychospołeczne skutki długookresowego bezrobocia
- niewłaściwa dieta
- niewłaściwe bądź zaniechane leczenie
-brak badań i profilaktyki
-narastające tendencje zachorowalności na choroby układu krążenia, nowotwory, zwiększona liczba zachorowań o podłożu psychicznym, nerwice, lęki, zespoły paranoidalne, myśli samobójcze
-dochodzi do domocentryzmu; osoby bezrobotne izolują się od środowiska ,a także od swoich rodzin i dzieci.
-narastanie patologii, przestępczość, wzrost uzależnień i narastanie prostytucji
4. Geneza prostytucji w ujęciu, przyczyny, podejście prawne do prostytucji.
Prostytucja:
- była już w czasach prehistorycznych w celu uzyskania zysku, prostytucja „gościnna”
- prostytucja „religijna” kapłanki oddawały się mężczyznom na rzecz dobrych zbiorów, za wsparcie świątynni (starożytność)
- prostytucja „świecka” w dobie Ateńskiej salon założył Dikteron i gromadził niewolnice z obcych krajów, zakupione z pieniędzy państwowych, niska opłata dla niewolnic, pieniądze z prostytucji trafiały do państwa
-w Grecji istniała prostytucja mężczyzn
-w starożytnym Rzymie prostytucja była powiązana z niewolnictwem, prostytucja kobiet i mężczyzn, oferowano usługi towarzyskie pięknych kobiet, podatki od nierządu
-Indie, Chiny sztuka kochania, erotyzm, Kamasutra, kwiaciarki w Chinach prowadziły niebieskie domy- naturalne uzupełnienie życia małżeńskiego, ponieważ mężczyzna ma większe potrzeby
- prostytucja w Polsce pojawiła się w epoce rodowej. Prostytutki dla wojskowych, prostytucja wędrowna, osiadła przez budowanie miast, budowanie domów publicznych, budowanych przy zakładach kąpielowych, piętnowanie przez kościół. Wykształcone prostytutki nie mogły oddawać się Turkom, Murzynom i Żydom, w XVII w prostytutki wędrowniczki, publicznie sprywatyzowane/ prywatne (oddawały się 1-2 mężczyznom na jakiś czas), wiejskie 9 pracujące we własnych domach). XVII-XIX w uświadomienie sobie zagrożeń epidemiologicznych, system reglamentacji (skoszarowanie prostytutek), kontrola wenerologiczna, XXw przemieszczanie się w celach prostytucji
Prawne aspekty prostytucji:
Na świecie funkcjonują 4 systemy prawnego rozwiązywania:
- prohibicjonizm (prohibicyjno represyjny) to całkowity zakaz prostytucji, która traktowana jest jako przestępstwo, ale zakazy skierowane są tylko wobec kobiet, mężczyźni są bezkarni (kara obcięcia nosa, uszu, wypędzenie, kara śmierci) obecnie ten system stosowany jest w krajach Bliskiego Wschodu, w Iranie, Jemenie, Arabii Saudyjskiej, od 1999r. w Szwecji
-reglamentaryzm, w Europie, od czasów Napoleona, założenia doprowadziły do rejestracji osób prostytuujących się, które otrzymały prawo do prostytucji, skoszarowanie w domach publicznych, kontrola lekarska, kontrole i prawo rejestrowania miała policja. Pojawiło się sutenerstwo i handel żywym towarem uznawany z znacznej części UE
-neoreglamentaryzm , rejestracja prostytutek jest przez władze sanitarne, prostytutki musza legitymować się książeczkami z wynikami badań, zakaz prowadzenia domów publicznych, rozproszenie prostytucji, Obowiązywał w Polsce międzywojennej i po wojnie do 1952r., Holandia, Niemcy
-abolicjonizm, zaatakował domy publiczne, odejście od karania, za czerpanie korzyści z prostytucji
Rodzaje prostytuowania się:
a) ze względu na osobę prostytuującą się:
-heteroseksualna
-homoseksualna
-biseksualna
-transwestytyczna
b) wg prof. Jędzejko na:
-osoby prostytuujące się (kobiety, mężczyźni, dzieci)
-wola osoby prostytuującej (dobrowolna, przymusowa)
-sposób zorganizowania (indywidualna, pod opieką sutenera, w ramach domów publicznych)