CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA TRZECH WYBRANYCH REGIONÓW ROLNICZYCH ŚWIATA

Na świecie wyróżnia się dwanaście regionów rolniczych. Są to regiony:

• północnoamerykański

• łacińskoamerykański

• zachodnioeuropejski

• środkowoeuropejski

• śródziemnomorski

• północnoazjatycki

• środkowoazjatycki

• wschodnioazjatycki

• południowoazjatycki

• 
  australijsko-nowozelandzki

• środkowopołudniowoafrykański

• północnoafrykańsko-zachodnioazjatycki

Aby sporządzić charakterystykę porównawczą wybrałam 3 z wyżej wymienionych regionów, a mianowicie: łacińskoamerykański, australijsko-nowozelandzki oraz środkowopołudniowoafrykański. Regiony te wyróżniłam elipsami na powyższym rysunku.

Region łacińskoamerykański charakteryzuje się rolnictwem ekstensywnym. Wśród tradycyjnych, chłopskich gospodarstw wiejskich i hacjend znajdziemy wielkoobszarowe plantacje i latyfundia. Występują tu wszystkie strefy klimatyczne, począwszy od klimatu równikowego na północy, poprzez zwrotnikowy, podzwrotnikowy, umiarkowany do subpolarnego na południu Ameryki Południowej. Pod względem opadów są to tereny o obfitych opadach (Nizina Amazonki), ale również pustynne (w Andach). Na większości terenów odnajdziemy gleby laterytowe (czerwonożółte i czerwone), mady rzeczne w dolinach rzek, gleby brązowe i cynamonowe oraz inicjalne pustyń. Wszystkie te czynniki pozytywnie wpływają na uprawę kawy, trzciny cukrowej, owoców cytrusowych, bananów i ananasów, kukurydzy, fasoli, pszenicy i ryżu. Region ten specjalizuje się przede wszystkim w hodowli bydła.

W regionie australijsko-nowozelandzkim przeważa rolnictwo rynkowe. W większości miejsc znajdziemy farmy oraz małe rodzinne gospodarstwa. Klimat zwrotnikowy kontynentalny suchy lub wybitnie (skrajnie) suchy, na wschodzie (poza barierą gór) - wilgotny (częsty napływ morskich mas powietrza) nie sprzyja zbytnio uprawom, tak więc zajmują one jedynie 3% tego terenu i są utrzymywane jedynie dzięki sztucznemu nawadnianiu. Gleby inicjalne, szaroziemy oraz na nielicznych obszarach ziemie brązowoczerwone pozwalają jedynie na uprawę niewielkiej ilości pszenicy, jęczmienia, owsa, rzepaku, bawełny, ziemniaków, a także winnej latorośli, drzew owocowych i oliwek. Wyjątkiem są tu tereny Nowej Zelandii, gdzie gleby są znacznie lepszej jakości niż w Australii. Te regiony specjalizują się przede wszystkim produkcją win. Ważne znaczenie ma ekstensywna hodowla owiec i bydła. Istotną rolę w gospodarce pełni rybołówstwo.

Na koniec, w regionie środkowopołudniowoafrykańskim przeważa rolnictwo pierwotne typu żarowo-odłogowego o niewielkiej produktywności i towarowości oraz prymitywnej technice uprawy. Dominuje pasterstwo koczownicze i półkoczownicze. W południowej części regionu występuje intensywna gospodarka rynkowa. Klimat nie jest tam jednolity, wyróżniamy 5 terenów klimatycznych: tereny trawiaste, tereny podmokłe, tereny pustynne oraz tereny górzyste i lasy deszczowe. Jednak wszędzie dominuje klimat ciepły lub gorący. Gleby na ogół niezbyt urodzajne: gleby inicjalne lub laterytowe. Miejscami mady rzeczne i morskie. Uprawia się tam sporo kakao, bananów, owoców cytrusowych, daktyli, kokosów, kawy, manioku, bawełny, orzeszków ziemnych, batatów, a na południu winorośl, agawę i tytoń. W większości regionów znajdziemy tylko hodowlę owiec i kóz, na wschodzie również bydła i wielbłądów.

Porównując te trzy regiony, na pierwszy rzut oka widać, że najlepsze warunki w dziedzinie rolnictwa posiada region łacińskoamerykański. Klimat sprzyja uprawom i hodowli. Na drugim miejscu, wbrew pozorom, postawiłabym Afrykę. Mimo surowych warunków klimatycznych region ten świetnie sobie radzi przede wszystkim jeżeli chodzi o plantacje oraz chów zwierząt. W tyle nieco pozostają tereny Australii i Nowej Zelandii, które mimo nieco lepszej „sytuacji naturalnej” (lepsze gleby, sprzyjające temperatury) nie jest zbyt produktywna.

Nie można jednak powiedzieć, że któryś z tych regionów jest bardziej lub mniej potrzebny, czy przydatny. Każdy kontynent w zależności od klimatu i gleb specjalizuje się w uprawie specyficznych dla siebie gatunków roślin tak więc i wszędzie można czerpać z tego korzyści.

http://www.bryk.pl/słowniki/słownik_geograficzny/89960-

regiony_rolnicze_świata.html

Byer Beata, Wieczorek Marzena, „Atlas geograficzny - liceum. Świat. Polska.”, Demart,

Warszawa, 2003

http://www.bryk.pl/teksty/liceum/geografia/geografia_fizyczna/8391-

charakterystyka_krain_geograficznych.html

Łęcka I., Kicińska B, Plit F., Plit J., Podgórski Z., Szewczyk I., Wrona J., „Geografia -

wiesz, że umiesz”, WSiP, Warszawa, 2004

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kontynenty

Byer Beata, Wieczorek Marzena, „Atlas geograficzny - liceum. Świat. Polska.”, Demart,

Warszawa, 2003

Rysunek 1

Uproszczony schemat regionów rolniczych świata.

Źródło: http://theodora.com/maps

Opracowanie: Daria Szydłowska

---