HISTORIA ZAWODU POŁOŻNEJ, WYKŁAD 2.
Organizacje zawodowe położnych w XX-leciu międzywojennym:
Międzynarodowe Związek Akuszerek
Praga, 1925 r.,
Cele:
walka o interesy zawodowe położnych,
szerzenie wiedzy fachowej,
utrzymanie więzi koleżeńskich w skali międzynarodowej.
Polskie związki zawodowe położnych w XX-leciu międzywojennym:
Związek Akuszerek Rzeczypospolitej:
Warszawa, 1920 r.,
1. przewodnicząca: Konstancja Kulikowska,
czasopismo: „Przegląd Akuszeryjny” 1926 r.,
przystąpienie do Międzynarodowego Związku Akuszerek w 1928 r.,
Związek Położnych Rzeczypospolitej 1932 r.,
Związek Akuszerek Poznańsko-Pomorskich:
Poznań, 1922 r.,
1. przewodnicząca: Wacława Nackowska,
czasopismo: „Nowiny Akuszeryjne”, 1927 r.,
Związek Zawodowy Położnych na Poznańskie i Pomorskie, 1931 r.,
Stowarzyszenie Zawodowe Położnych w Krakowie:
Kraków, 1928 r.,
1. przewodnicząca: Ada Markowa,
czasopismo: „Położna”, 1928 r.,
Stowarzyszenie Egzaminowanych Położnych we Lwowie:
Lwów, 1928 r.,
1. przewodnicząca: Paulina Kapralska.
Zadania związków zawodowych:
ujednolicenie płac,
systematyczne podnoszenie kwalifikacji,
walka z konkurencją (tzw. „babki wiejskie”/ „partactwo położnicze”),
walka z plagą kryminalnego przerywania ciąży,
współpraca z innymi organizacjami (Międzynarodowy Związek Położnych),
starania o utworzenie jednej organizacji zawodowej,
starania o zrównanie zawodu położnej z zawodem pielęgniarki,
starania o wydanie ustawy o wykonywaniu zawodu położnej,
walka o miejsce pracy dla położnych w placówkach służby zdrowia.
Organizacje zawodowe położnych po II wojnie światowej:
Międzynarodowe Stowarzyszenie Położnych:
powstaje: 1919 r. z siedzibą w Antwerpii (Belgia),
wznowienie działalności po II wojnie światowej w 1954 r. w Londynie,
zmiana siedziby w 1999 r. -> Haga,
federacja krajowych towarzystw położnych,
90 członków z 80 krajów w 4 regionach (Afryka, Azja nad Oceanem Spokojnym, Ameryki i Europa),
sprawami stowarzyszenia zarządzają: Międzynarodowa Rada, Komitet Wykonawczy, Zarząd, Sekretariat,
misja: wspieranie towarzystw członkowskich i rozwój zawodu położnej na świecie poprzez promowanie autonomii położnych jako najbardziej właściwych osób do prowadzenia opieki w fizjologicznej ciąży i porodzie, prace na rzecz wymagania zdrowia kobiet, ich noworodków i ich rodzin,
działania: publikacja International Midwifery, www.internationalmidwives.org,
Sekcja Położnych Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego:
Warszawa, 1977 r.,
1. przewodnicząca: Hanna Jania,
cele w latach 70-tych:
aktywizacja grupy zawodowej,
podnoszenie jakości pracy,
organizowanie szkoleń podyplomowych,
starania o studia zawodowe,
starania o ustawę zawodową,
cele w latach 90-tych:
szkoły rodzenia,
opiniowanie aktów prawnych,
staranie o powoływanie stanowisk położnej środowiskowej w zespole lekarza rodzinnego,
współpraca z Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych,
staranie o przyjęcie położnych polskich do ICM,
Polskie Towarzystwo Położnych:
stowarzyszenie o charakterze naukowym i zawodowym,
powstało przy istniejącej przy Polskim Towarzystwie Ginekologicznym- Sekcji Położnych,
Lublin, 10.04.1999 r.
Rozwój ustawodawstwa i etyki zawodowej położnych.
Przepisy dotyczące położnych w XIX w.:
obowiązek tajemnicy zawodowej,
podczas udzielania pomocy kobiecie niezamężnej akuszerka miała powstrzymać się od krępujących pytań nt. ojca dziecka,
w przypadku śmierci matki w ostatnich tyg. ciąży, akuszerka uświadamiała rodzinę, że natychmiastowe wezwanie pomocy lekarskiej i otworzenie powłok brzusznych matki może uratować życie dziecka,
obowiązek dopilnowania zarejestrowania narodzonego dziecka w ciągu 24h po porodzie,
prawo udzielania chrztu,
przy porodzie nieżywego dziecka akuszerka zabiegała, by zostało obejrzane przez lekarza,
obowiązek zgłoszenia władzy lekarsko-policyjnej o zatajeniu ciąży, porodzie potajemnym, popełnieniu dzieciobójstwa,
obowiązek postępowania wobec rodzącej z największą ostrożnością i cierpliwością.
Przepisy dotyczące położnych w XX-leciu międzywojennym:
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o Położnych z 16.03.1928 r.:
prawo do wykonywania zawodu i używania tytułu położnej uzyskały obywatelki polskie, absolwentki szkół państwowych lub prywatnych po złożeniu egzaminu państwowego oraz osoby, które ukończyły równorzędną szkołę położnych za granicą, posiadające obywatelstwo polskie,
obowiązki i uprawnienia położnej:
udzielanie wskazówek w zakresie higieny i diety ciężarnej,
opieka i pomoc przy prawidłowym porodzie,
opieka w połogu,
pierwsza pomoc w nagłych wypadkach w ciąży, przy pordzie i w połogu, do czasu przybycia lekarza,
opieka nad noworodkiem i udzielanie porad dotyczących pielęgnacji i karmienia noworodka,
sankcje karne:
areszt (do 6 tyg.),
grzywna (do 500 zł),
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 02.05.1929 r. zawierające instrukcje dla położnych:
obowiązki ogólne położnych,
niezbędne przybory i leki,
postawa wobec ciężarnej, rodzącej, położnicy i dziecka,
czynności wykonywane przez położną przy udzielaniu porad ciężarnej i rodzącej.
Ustawa z 05.07.1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej:
zawód położnej i pielęgniarki są zawodami samodzielnymi,
wykonywanie zawodu położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń pielęgniarskich, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem.
Międzynarodowy Kodeks Etyki dla Położnych:
opracowany i przyjęty przez IMC,
prace nad kodeksem rozpoczęto w 1986 r., ostateczna wersja Kodeksu została przyjęta 06.05.1993 r.,
Kodeks odzwierciedlał uniwersalne zasady etyczne i jeśli to możliwe nie odwołujące się do prawa,
4 rozdziały Kodeksu:
relacje międzyludzkie w położnictwie,
praktyka położnicza,
odpowiedzialność zawodowa położnych,
rozwój wiedzy i praktyki położniczej.
Kodeksy etyki zawodowej położnych w Polsce:
„Zasady etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej”- pierwszy polski kodeks etyki zawodowej pielęgniarek i położnych uchwalony przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie w 1973 r.,
„Kodeks etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej”- drugi polski kodeks etyki zawodowej pielęgniarek i położnych przyjęty na II Zjeździe Pielęgniarek i Położnych z 1995 r.,
„Kodeks etyki zawodowej pielęgniarki i położnej Rzeczypospolitej Polskiej”- trzeci (aktualny) polski kodeks etyki zawodowej pielęgniarek i położnych przyjęty na IV Zjeździe Pielęgniarek i Położnych dnia 09.12.2003 r.
1