Przypadki Rzeczownika - Odmiana Mocna w Języku Niemieckim

admin, pt., 01/21/2011 - 21:27

W kursie dotyczącym deklinacji rzeczowników przez przypadki w języku niemieckim wspomniejliśmy o trzech typach odmian: słabej, mocnej i mieszanej. Niniejszy artykuł dotyczy odmiany mocnej. Odmiana mocna jest najbardziej popularna wśród rzeczowników i występuje wśród nich najczęściej. Należy do niej większość rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego, oraz ok. 30 rzeczowników rodzaju żeńskiego.

W odmianie mocnej w liczbie pojedynczej dopełniacz rodzaju męskiego i nijakiego otrzymuje końcówkę -(e)s. W liczbie mnogiej celownik wszystkich rodzajów otrzymuje końcówkę -n.  

Końcówkę -es w dopełniaczu dodaje się zazwyczaj wtedy, gdy mamy do czynienia z rzeczownikiem jednosylabowym:

das Hemd (koszula)	des Hemdes (koszuli)
der Mann (mężczyzna)	des Mannes (mężczyzny)
das Kind (dziecko)	des Kindes (dziecka)

Rzeczowniki wielosylabowe otrzymują zazwyczaj końcówkę -s:

der Mantel (płaszcz)	des Mantels (płaszcza)
der Vater (ojciec)	des Vaters (ojca)
das Gesicht (twarz)	des Gesichts (twarzy)

Liczba mnoga przyjmuje różne formy (patrz: liczba mnoga rzeczowników), w tej odmianie najczęściej jednak rzeczowniki w liczbie mnogiej będą się kończyły na: -e, -er, -s lub nie otrzymają końcówki w ogóle.

• Odmiana rzeczownika rodzaju męskiego:

przykład: Der Vater - ojciec

	Singular (liczba pojedyncza)	Plural (liczba mnoga)
Nominativ	der Vater	die Väter
Genitiv	des Vaters	der Väter
Dativ	dem Vater	den Vätern
Akkusativ	den Vater	die Väter

• Odmiana rzeczownika rodzaju nijakiego:

przykład: Das Kind - dziecko

	Singular (liczba pojedyncza)	Plural (liczba mnoga)
Nominativ	das Kind	die Kinder
Genitiv	des Kindes	der Kinder
Dativ	dem Kind	den Kindern
Akkusativ	das Kind	die Kinder

Uwaga! Rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego pochodzenia obcego, które w liczbie mnogiej mają końcówkę -s, nie otrzymają w celowniku końcówki -n. Do takich rzeczowników należą m.in.:

das Auto                     der Tipp                      das Hobby                  das Hotel                    das Foto                     das Restaurant             das Büro

die Autos die Tipps die Hobbys die Hotels die Fotos die Restaurants die Büros

Liczba mnoga rzeczownika das Auto będzie wyglądała następująco:

	Plural
Nominativ	die Autos
Genitiv	der Autos
Dativ	den Autos
Akkusativ	die Autos

• Odmiana rzeczownika rodzaju żeńskiego

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego, które zaliczają się do odmiany mocnej są najczęściej jednosylabowe i mają końcówkę -e oraz przegłos w liczbie mnogiej. Są to m.in.:

	Singular	Plural
kiełbasa	die Wurst	die Würste
noc	die Nacht	die Nächte
miasto	die Stadt	die Städte
mysz	die Maus	die Mäuse
ławka	die Bank	die Bänke
siła	die Kraft	die Kräfte
ściana	die Wand	die Wände
panna młoda	die Braut	die Bräute
ręka	die Hand	die Hände

       a także 2 następujące wyrazy:

	Singular	Plural
mama	die Mutter	die Mütter
córka	die Tochter	die Töchter

przykład: die Mutter - mama

	Singular (liczba pojedyncza)	Plural (liczba mnoga)
Nominativ	die Mutter	die Mütter
Genitiv	der Mutter	der Mütter
Dativ	der Mutter	den Müttern
Akkusativ	die Mutter	die Mütter

Zestawienie odmiany rzeczowników rodzaju męskiego, nijakiego i żeńskiego w jednej tabeli:

	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki	liczba mnoga
Nominativ	der Vater	die Mutter	das Kind	die Väter,  Kinder, Mütter
Genitiv	des Vaters	der Mutter	des Kindes	der Väter, Kinder, Mütter
Dativ	dem Vater	der Mutter	dem Kind	den Vätern, Kindern, Müttern
Akkusativ	den Vater	die Mutter	das Kind	die Väter, Kinder, Mütter

Przykłady zdań z zastosowaniem odmienionych przez przypadki rzeczowników:

Liczba pojedyncza

Nominativ

Die Mutter steht vor dem Haus.	Mama stoi przed domem.
Das Kind spielt Verstecken.	Dziecko bawi się w chowanego.
Der Vater öffnet das Fenster.	Ojciec otwiera okno.
Hier ist die Bahnhof.	Tu jest dworzec kolejowy.
Die Lehrerin ist sehr nett.	Ta nauczycielka jest bardzo miła.

Genitiv

Das Spielzeug des Kindes wurde kaputtgemacht.	Zabawka tego dziecka zepsuła się.
Das ist das Auto des Vaters.	To jest samochód ojca.
Hier sitzt der Bruder der Mutter.	Tu siedzi brat mamy.
Das Auto des Lehrers steht vor der Schule.

Dativ

Das gehört dem Vater	To należy do ojca.
Ich hilfe der Mutter zu Hause.	Pomagam mamie w domu.
Ich erkläre dem Kind die Hausaufgabe.	Wyjaśniam dziecku zadanie domowe.
Er kauft der Freundin ein Geschenk.	On kupuje przyjaciółce prezent.

Akkusativ

Ich sehe den Vater.	Widzę ojca.
Er begrüßt die Mutter.	On wita mamę.
Der Lehrer fragt das Kind.	Nauczyciel pyta dziecko.
Sie bekam den Computer.	Ona otrzymała komputer.

Liczba mnoga

Die Schüler gehen in die Schule.	Uczniowie idą do szkoły. (Nominativ)
Der Besitzer der Häuser ist in Deutschland.	Właściciel tych domów jest w Niemczech. (Genitiv)
Die Lehrerin hilft den Kindern.	Nauczycielka pomaga dzieciom. (Dativ)
Ich bereite die Getränke vor.	Przygotowuję napoje. (Akkusativ)

---