DROGA NIEMCÓW DO PONOWNEGO ZJEDNOCZENIA PAŃSTWA 1949-1990, POZNAŃ 1991
Środkiem pobudzania zainteresowania państw socjalistycznych tymi koncepcjami rozwiązania problemu niemieckiego miały być ofiary terytorialne i materialne. Pierwsza z nich opierała się na założeniu, że problem przyszłej wspólnej granicy polsko-niemieckie będzie można załatwić dopiero na drodze kompromisu terytorialnego, tzn. jedynie częściowego przywrócenia przedwojennych granic Niemiec. Idea ofiar materialnych miała aa celu stworzenie (materialnego zainteresowania państw socjalistycznych dla procesu normalizacji stosunków z RFN na warunkach korzystnych dla strony zachodnioniemieckiej.
Precyzując cele tej taktyki G. Schröder stwierdzał w 1965 r., że jego nadzieje wiążą się z możliwością rozpoczęcia przez poszczególne państwa socjalistyczne „włączania do swoich rozważań i uwzględniania przy decyzjach w dziedzinie (polityki zagranicznej i wewnętrznej odrębności interesów również wówczas, kiedy „odbiegałyby one lub całkowicie kolidowały z interesami innych krajów socjalistycznych”. Na inny aspekt celów tej taktyki zwracał uwagę ekspert CDU/CSU w dziedzinie polityki zagranicznej E. Majondca, pisząc, że polityka umacniania niezależności państw Europy Środkowej i Wschodniej musi być skierowana przeciwko Moskwie, jako centrum światowego ruchu komunistycznego. Innymi słowy chodziło nie tylko o pobudzenie egoizmów narodowych państw socjalistycznych, ale także o rozluźnienie ich więzów ze Związkiem Radzieckim. Toteż, jak pisze E. Dylawerski, podjęto w ten sposób próbę stworzenia w polityce zagranicznej RFN iunctim między realizacją zachodnioniemieckich roszczeń terytorialnych a „wolnością" w krajach socjalistycznych Europy wschodniej, „wolnością" od komunizmu.
Wyrazem tej polityki, obliczonej nie tylko na reakcję ze strony państw socjalistycznych, ale również na redukcję wrażenia grumkjącego się w opinii międzynarodowej, że RFN jest jedynym krajem stanowiącym przeszkodę na drodze do odprężenia europejskiego, (była m.in. tzw. nota pokojowa RFN z 25 marca 1966 r., skierowana do ponad stu państw na świecie. W nocie tej rząd zachodnioniemiecki, wysuwając propozycję nawiązania stosunków dyplomatycznych z państwami socjalistycznymi (z wyjątkiem NRD), zaznaczył jednocześnie jakoby pod względem formalno-prawnym obowiązywały granice Niemiec według stanu z 31 gru-
34
I.4.3