Koncepcja ważenia interesu prawnego - stosowana przez sądy USA i polega na tym, że USA porównują swój interes w rozciągnięciu swojego prawa na zdarzenia, do których doszło na terytorium innego państwa, z interesem państwa terytorium, co do tego, by prawo amerykańskie nie miało zastosowania do tego zdarzenia.
Przykład zastosowania koncepcji ważenia interesu państwowego.
Nie uznawanie zagranicznych rozstrzygnięć na gruncie własnego porządku prawnego.
Rozporządzenie Rady Wspólnoty Europejskiej z dnia 22.11.1996.
JURYSDYKCJA WYKONAWCZA
Należy postawić pytanie czy państwo uprawnione jest do tego, by egzekwować ustanowione przez siebie prawo w stosunku do każdego, kogo to prawo dotyczy, innymi słowy: czy zakres jurysdykcji wykonawczej jest taki sam jak zakres jurysdykcji ustawodawczej.
Jurysdykcja wykonawcza państwa ma co do zasady charakter ściśle terytorialny. Państwo X nie może wykonywać kompetencji wykonawczej na terytorium państwa Y, o ile państwo Y na to się nie godzi.
Sprawa Adolfa Eichmanna.
Sprawa Alvareza.
Przypadki wyrażania przez państwo zgody, o której wyżej mowa, są dosyć rzadkie.
Umowy „Ship-rider”.
JURYSDYKCJA SĄDOWNICZA
W przypadku jurysdykcji sądowniczej w dużym uproszczeniu można wyróżnić dwa jej rodzaje:
Jurysdykcja w sprawach karnych - jest w tym przypadku pochodną jurysdykcji ustawodawczej, to znaczy o ile danemu państwu w danej sprawie przysługuje jurysdykcja ustawodawcza, to ma ono również w tej sprawie jurysdykcje sądowniczą.
Jurysdykcja w sprawach cywilnych. Kompetencja sądów do rozpoznawania spraw cywilnych jest w zasadzie swobodnie określana przez dane państwo. Teoretycznie umożliwia to sądom danego państwa orzekanie w sprawach cywilnych nawet wówczas, gdy nie istnieje żaden istotny związek między rozstrzyganą sprawą a tym państwem.
Amerykańska ustawa o roszczeniach cudzoziemców.
Na gruncie prawa wspólnotowego osoby, mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, mogą być pozywane przed sądy innego państwa członkowskiego wyłącznie w przypadkach określonych w:
Rozporządzenie Rady nr 44/2001.
OGRANICZENIA W ZAKRESIE KOMPETENCJI TERYTORIALNEJ PAŃSTWA
Przedstawione zostaną wybrane przykłady takich sytuacji, w których pełna i wyłączna kompetencja państwa na jego terytorium jest ograniczona.
Nietykalność przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych (opracować z podręcznika).
Immunitet jurysdykcyjny przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych (jw.)
Immunitet suwerenny państwa. Państwa są suwerennie równe, a w związku z tym par in parem non habet imperium (równy wobec równego siebie nie może wykonywać zwierzchniego władztwa)
W świetle prawa międzynarodowego państwo oraz jego organy wyłączone są spod władzy sądów innego państwa. Znaczy to, że powołanie się przez państwo X w toku postępowania toczącego się przed sądem państwa Y na immunitet jurysdykcyjny, prowadzi do wyłączenia kompetencji sądu państwa Y w zakresie merytorycznego rozstrzygnięcia sporu, którego stroną jest państwo X.
Przykład teoretyczny.
Podmiot, chcący skutecznie powołać się na immunitet suwerenny musi wykazać, że:
istnieje państwo w rozumieniu prawa międzynarodowego
on (podmiot) jest owego państwa elementem
ad a) immunitet suwerenny przysługuje tylko tym jednostką, które są państwami w rozumieniu prawa międzynarodowego.
Sprawa Klinghoffer.
ad b) termin „państwo” ma charakter abstrakcyjny i obejmuje różne agendy i jednostki organizacyjne wykonujące prerogatywy suwerennego państwa. Na immunitet suwerenny powołać się zatem mogą:
rząd, ministerstwa, głowa państwa, urzędy dyplomatyczne i konsularne (na marginesie dodać należy, że na gruncie polskiej procedury cywilnej ambasada nie ma biernej zdolności procesowej i nie może być pozywana)
Postanowienie Sądu Najwyższego z 27 maja 2007.
części składowe państw federalnych oraz jednostki podziału administracyjnego w państwach jednolitych, o ile wykonują one suwerenne kompetencje państwa
inne podmioty i agendy, wykonujące prerogatywy władzy państwowej lub kontrolowane przez państwo
Sprawa Auster vs Ghana Airways.
Skarb Państwa
nie można wykluczyć, że w pewnych przypadkach zarzut immunitetu suwerennego podnosić może osoba fizyczna, wykonująca prerogatywy państwa, np. żołnierze na służbie.
Sprawa McElhinney.
Przyjmuje się, że immunitet suwerenny ma charakter ograniczony. Przysługuje on państwom tylko wtedy, gdy w grę wchodzą akty państwowe o charakterze władczym (ACTA DE IURE IMPERII).
Immunitet nie chroni państw w sprawach, gdy w grę wchodzą akty inne niż suwerenne (ACTA DE IURE GESTIONIS).
Prawo międzynarodowe publiczne - wykład 10, 28.04.2008.
26
EP - all rights reserved ;)