ORIENTACJA KLASYCZNA:
Cele organizacji i struktura formalna
Określenie czasowości wykonywanych czynności, naukowy sposób rekrutacji, rola pracownika jako trybik w maszynie, przedmiotowe i mechaniczne traktowanie człowieka, liczy się efekt pracy.
Adamiecki: działania racjonalne, opracował koncepcje czasowego pomiaru strat, tzn jaki czas powinien pracownik poświęcić na wykonanie pracy.
Prawo harmonii, harmonia działan, h. Ducha, h. Doboru. Jeżeli ustalamy wzorce dla czasu i pracownika to muszą one być ustalone dla każdego miejsca pracy i powinny współdziałać.
ORIENTACJA HUMANISTYCZNA:
Krytyka orientacji klasycznej, pracownicy są wydajni do pewnego momentu. Porzucono cele i nadbudowano zainteresowanie pracownikiem lata 1960-1970. E. Mayo, badania nad tym w jakich warunkach pracownicy pracują najlepiej i szukanie warunków maksymalizujących wydajność pracy. System motywacyjny uwzględnienie potrzeb pracownika. Hierarchia potrzeb Maslowa. Teoria McGregora (pracownicy leniwi i aktywni) dla każdego rodzaju pracowników stosuje się inne systemy motywacji. R. Likert - 4 systemy zarządzania. Sposób autokratyczny, życzliwy, konsultacyjny, partycypacyjny.
ORIENTACJA SYSTEMOWA
Bardzo ważne jest otoczenie zewnętrzne, firma oddziaływuje na otoczenie zewnętrzne społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa (CSR). Ekosystem, Griffin:metafora statku jako firmy, trzeba uwzględnić mielizny i wiatry - kadra wyższa średnia niższa umiejętności koncepcyjne, społeczne i techniczne.
ZZL
Działania organizacji nastawione na przyciąganie rozwój i utrzymanie efektywnie działającej siły roboczej.
Działania pozytywne: celowe poszukiwanie i zatrudnianie pracowników dysponujących odpowiednimi kwalifikacjami lub takich które mogą te kwalifikacje nabyć wywodzące się z grup rasowych płci oraz grup etnicznych niedostatecznie reprezentowanych w danej organizacji.
Zatrudnienie wg woli: tradycyjne spojrzenie na miejsce pracy zgodnie z którym organizacje mogą bez powodu zwalniać swoich pracowników.
Analiza stanowisk pracy: systematyczne procedury zbierania i rejestrowania informacji dotyczących poszczególnych stanowisk pracy.
Rekrutacja: proces przyciągania jednostek do ubiegania się o wolne stanowiska pracy.
Rekrutacja wewnętrzna: rozważanie już zatrudnionych pracowników jako kandydatów na wyższe stanowiska pracy.
Rekrutacja zewnętrzna: pozyskiwanie kandydatów ubiegających się o pracę spoza organizacji.
Realistyczna perspektywa: daje kandydatowi rzeczywisty obraz jego przyszłego funkcjonowania i wymagań na oferowanych stanowisku.
METODY DOBORU KADR: formularze podania o przyjęcie do pracy, sprawdziany, rozmowy kwalifikacyjne, ośrodki oceny.
Wynagrodzenie: finansowa zapłata jaką organizacja daje swoim pracownikom w zamian za ich pracę.
Ocena stanowiska pracy: próba oceny wartości każdego stanowiska w porównaniu z innym.
SCHEMATY ORGANIZACJI (STRUKTURY) - Omówione w Griffinie
Liniowa - dla prostych organizacji o niewielkiej licznie pracowników, specjalizującej się w jednorodnych zadaniach. Linia wyznacza układ hierarchiczny
Funkcjonalna - dla średnich i dużych organizacji, mających komórki wyspecjalizowane w poszczególnych funkcjach- one tworzą układ hierarchiczny
Macierzowa - pozwala na dobre przesuwanie pracownika w strukturze organizacji w celu realizacji zadań. W komórkach macierzowych łamana jest zasada, ze każdy powinien mieć jednego kierownika
Dywizjonalna, Departamentalizacja - jednostka zaczyna się specjalizować w określonych działaniach - każda z nich ma swój departament niezależny od innych
Sztabowa - charakterystyczny dla dużych korporacji, ponieważ taka firma musi analizować swoje położenie z punktu widzenia konkurencyjności, mus mieć tzw. Sztab ekspercki, tj. specjalistów współpracujących z pracownikami operacyjnymi, na zasadzie programu lub projektu.
Struktury smukłe - wzbogacone struktury hierarchiczne
Struktury płaskie - redukowanie hierarchii - maksymalnie 3-poziomowa
STRUKTURY ORGANIZACJI
Ludzie
każdy pracownik jest ważny (zwraca uwagę na podmiotowość pracownika)
organizacja grupy to forma zespołowa podział na czynności, całość stanowi sumę w grupie; w zespole cały zespół pracuje nad jednym zagadnieniem wspólnie
!!! W PL - przedmiotowe traktowanie pracowników
Cele i zadania
Rodzaje organizacji (podział analityczny)
- gospodarcze
- usługowe
- przechowujące wiedzę , np. biblioteki, archiwa
* Zwykle występują organizacje mieszane
* Ze wzgl. na cele organizacje spełniają pewne zadania (zawarte w misji i sposobie organizacji firmy)
Struktura formalna podział na jednostki organizacyjne
urządzenie technologiczne
Struktura organizacyjna to zestaw elementów konstrukcyjnych które mogą być użyte do ukształtowania organizacji. Wynik ich wykorzystania w postaci konkretnego układu elementów organizacji i ich wzajemnych powiązań.
Projektowanie stanowisk pracy: określenie zakresu obowiązków pracownika.
Specjalizacja stanowisk pracy to zakres w jakim ogólne zadanie organizacji zostaje podzielone na mniejsze części składowe.
Korzyści specjalizacji: wprawa pracownika, skraca się czas przechodzenia między zadaniami, łatwość opracowania sprzętu, łatwość zastępowania pracowników
Wady specjalizacji: znużenie i niezadowolenie pracownika.
Alternatywy dla specjalizacji: rotacja między stanowiskami pracy, rozszerzenie stanowisk pracy, wzbogacenie stanowiska pracy, zespół roboczy (pozwala całej grupie zaprojektować system pracy)
Grupowanie stanowisk pracy: proces łączenia w grupy stanowisk pracy zgodnie z logicznym układem.
Grupowanie wg. Wyrobów, funkcji, klientów, lokalizacji.
Rozpiętość zarządzania: liczba osób podległych jednemu managerowi.
Układ władzy: delegowanie: proces w toku którego manager powierza innym część swoich obowiązków i uprawnień centralizacja: proces systematycznego utrzymywania władzy i autorytetu w rękach managerów wyższego szczebla. decentralizacji: proces systematycznego delegowania władzy i autorytetu w ramach organizacji ku managerom średniego i niższego szczebla. koordynacja : proces integrowania działań różnych wydziałów w organizacji.
Techniki koordynacji: hierarchia organizacyjna, reguły i procedury, rola łącznika, zespół zadaniowy, wydział integrujący.
Różnicowanie stanowisk: stanowiska liniowe (stanowiska na bezpośredniej linii podporządkowania odpowiedzialne za osiągnięcie celu organizacji.) stanowiska sztabowe ( mają za zadanie służyć doświadczeniem radą i wsparciem stanowiskom liniowym)
OTOCZENIE ORGANIZACJI - wszystko to, co znajduje się poza murem organizacji i ma wpływ na jej pozycje na rynku
Bezpośrednie - w skali mikro - to:
Klienci - dzięki nim nasza organizacja trwa: Indywidualni, Grupowi, Masowy
Interesuje nas jego stopień zamożności, struktura wiekowa, gusty, preferencje, mody
Dostawcy - poprzez nich budujemy jakościowy obraz firmy, ważne z punktu widzenia dynamiki rozwoju firmy: Dostawcy jakości - drodzy, dobrej jakości; Dostawcy z pktu widzenia innowacji - nowości na rynku; Dostawcy ilości - dostarczają każdą ilość produktu, bo popytowy; Dostawcy uczciwi co do terminów i zobowiązań; Dostawcy o odroczonym terminie płatności
Konkurencja - sprawdzić, czy w ogóle jest: Ekskluzywna; Określonego segmentu rynku; Marketingowa (promocja, kolportaż); Kosztowna (przebijanie ceny)
Konkurencja nas uczy!!
Odległe - w skali makro - to:
Polityka - system władzy, zarządzania gospodarką, stosunek władzy do własności, preferowanie własności prywatnej, spółdzielczość/kolektywizacja, demokratyzacja, rola rynku, systemy mieszane itd. Ważna jest trwałość władzy, tzn nie zmienianie postanowień, preferencji. PRAWO - interesuje nas, czy ten układ jest scentralizowany, czy zdecentralizowany (gdzie załatwimy nasze sprawy)
Ekonomia - jak wygląda system podatkowy, jakie są parametry rozwoju gospodarki, zamożność państwa, stopień inflacji, poziom bezrobocia, system wskaźników związanych z opłatami celnymi, skarbowymi, zezwoleniami, korupcjogenność państwa
Technologia - jakiego typu, jaki poziom, bariery celne, typ technologii - jakie preferuje państwo
Demografia - struktura wieku ludności interesuje nas z punktu widzenia siły roboczej
Kultura - rozumiana specyficznie - jakie są tradycje zawodowe, czy są jakieś doświadczenia w układzie pokoleniowym
ETYKA
Etyka: osobiste przekonania jednostki dotyczące zachowania słusznego i niesłusznego.
Zachowanie etyczne: zachowanie które mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych.
Etyka jednostkowa określana jest przez połączony wpływ rodziny, kręgów koleżeńskich doświadczeń życiowych, osobistych wartości i obyczajów i czynników sytuacyjnych.
Etyka zarządzania: normy zachowania którymi kierują się poszczególni managerowie w swojej pracy.
3 podstawowe obszary etyki zarządzania:
stosunek firmy do pracownika, stos. Pracownika do firmy, stos. Firmy do innych podmiotów gospodarczych.
Kodeks etyki: forma pisemne zestawienia wartości norm etycznych którymi kieruje się firma w swoich działaniach.
Odpowiedzialność społeczna a organizacje.
Społeczna odpowiedzialność: zestaw zobowiązań organizacji do ochrony i umacniania społeczeństwa w którym funkcjonuje.
Era przedsiębiorców, era wielkiego kryzysu (lata 30), era społeczna
Obszary społecznej odpowiedzialności:
elektorat organizacji: osoby i org. Bezpośrednio dotknięte zachowaniem organizacji i materialne zainteresowane jej wynikami; środowisko przyrodnicze, ogólny dobrobyt społeczny.
Argumenty za odpowiedzialnością: działalność gospodarcza stwarza problemy dlatego organizacje powinny uczestniczyć w ich rozwiązywaniu, przedsiębiorstwa są obywatelami w naszym społeczeństwie, gospodarka często dysponuje zasobami niezbędnymi do rozwiązywania wielu problemów, przedsiębiorstwa są partnerem w naszej gospodarce tak samo jak rząd i społeczeństwo
Argumenty przeciw: celem działalności gospodarczej są zyski dla właścicieli, zaangażowanie w programy społeczne daje przedsiębiorstwom zbyt wielką władzę, istnieje możliwość konfliktu interesu, w gospodarce brak doświadczenia w kierowaniu programami społecznymi.
Podejścia organizacji do kwestii społecznej odpowiedzialności: opór, społeczny obowiązek, społeczna reakcja, społeczny wkład.
Oddziaływanie państwa na organizacje: regulacja (oddziaływanie rządu poprzez prawa)
Wpływ organizacji na rząd: kontakty osobiste , lobby, komitet działań politycznych, przysługi.
Nieformalne wymiary organizacji: przywództwo i kultura organizacji | uruchomienie dzwonka alarmowego |
FRANCHISING
prowadzenie działalności biznesowych, w PL w oparciu o założenia biznesowe na zachodzie, organizacyjna forma prowadzenia biznesu ,dot. obszaru usług i handlu, po raz pierwszy w USA - 1. poł. XX w. na skutek automatyzacji produkcji, w systemach dystrybucji ,nowy sposób czerpania korzyści z biznesu, bardzo sztywne reguły, dowód, że istnieje przedsiębiorczość, umożliwia start w biznesie osobom, które same nie wiedzą, nie dadzą sobie rady ,daje gotowe recepty, realizowane podobnie, niezal. od sektora, ujednolicone rady ,prototyp prowadzenia biznesu np. oferuje się pomoc w rekrutacji, kontakt z kontrahentami, w organizowaniu szkoleń
PRODUKCJA wytwarzanie usług, produktów
korzystanie ze znaku towarowego
standardowy plan marketingowy
podręcznik procedur
całościowa koncepcja prowadzenia biznesu
umowa wieloletnia m. przedsiębiorcą a franchesodawcą
GB: 69% całego biznesu
60% franchesingu lokuje się w obszarze przem. odzieżowego, obuwie, art. Spożywcze
40% - usługi, gastronomia, fryzjerstwo, kosmetyka
rozwija się dynamicznie
spełnia cele biznesowe wtedy, kiedy potrafimy negocjować umowę z frenchesodawcą
mamy świadomość, że umowa jest wieloletnia
ktoś, kto ma wizję, pomysł na rozwinięcie firmy nie powinien zatrudniać french.
ABY PODPISAĆ UMOWĘ Z FRENCHESODAWCĄ:
wkład własny: ok. 100 tys. zł
wymogi techniczne:
# zwrot poniesionego wkładu nie później niż 3-4 lata
# nie można wziąć kredytu (w innych krajach można)
jaka jest zawartość pakietów franchisingu
PAKIET
licencja na korzystanie ze znaków towarowych
korzystanie ze wzorów użytkowych
prowadzenie działań PR i reklamowych
wiedza związ. z prowadzeniem biznesu: KNOW HOW:
- wiedza techniczna
- standardy, reguły biznesu
- system kontroli jakości, system szkoleń personelu, kadry kierowniczej, zakup sprzętu
i materiałów
segment dot. gotowych rozwiązań
działalność finansowo-księgowa
pomoc w uzyskaniu kredytu
co przedsięb. dostaje w pakiecie
do czego jest zobowiązany wobec franchesodawcy
franchesodawca jest na zdecydowanie lepszej pozycji
nie ulegać presji operatora franchesingu
odsetek od dochodu 3-6% dla franch.
jednorazowa opłata wstępna
zakres i warunki świadczeń usług na rzecz franch. w jakim wymiarze, zakresie
precyzyjne określenie wyłączności terytorialnej
warunki wyjścia z french:
# w formie klauzul
# dot. tylko tych 2 stron
# umowa nienazwana
uleganie franchesodawcy (jego sugestywnej reklamie)
niedocenianie specyfiki reklamy
Dzięki franchisingowi:
rozwijanie potrzeb na szerszym obszarze
często jest efektem niezamierzonym
CECHY SIECI FRANCHISINGOWEJ:
zapewnienie właściwej ochrony znaków towarowych, wzorów użytkowych, pomysłowych technologii oraz innych działań, strategiczne planowanie, budowanie reguł wg podręcznika, ewidencja procedur, wszystko musi być zaplanowane, mieć w głowie biznes plan (nakłady, przychody, koszty)
FRANCHESODAWCA:
znajomość branży
tworzenie profilu osobowościowego, ducha przedsiębiorcy
w jakim stopniu osobiste zainteresowanie
boi się krótko trwających umów
PRZYWÓDZTWO TRANSAKCYJNE - na pograniczu przywództwa i kierownictwa
- poszukujemy kogoś, kto będzie chciał realizować naszą wizję firmy
PRZYWÓDZTWO TRADYCYJNE:
stopień wyżej niż kierownictwo
stawia cele
poszukuje zwolenników
wymaga ekwiwalentności dla zwolenników
kreatywny, aktywny
MISJA FIRMY pomysł na rozwój firmy w czasie
FRANCHISING wyklucza przywództwo!!
MOTYWACJA
Motywowanie będzie skuteczne, kiedy będziemy patrzeć z perspektywy człowieka, którego chcemy zmotywować.
Czasem pracodawcy stosują schematyczną motywację.
MOTYWATORY:
ekonomiczne płaca
partycypacja w decyzjach
# model tradycyjny tyloryzm
# model wspólnoty teorie neoklasyczne
# zasobów ludzkich pełnia wolności, możliwość uczestniczenia w decyzjach
NARZĘDZIA DO MOTYWOWANIA:
płaca / premia / dodatki finansowe
pozwolenie na rozwój pracownika
szkolenia/ warsztaty
zaangażowanie
kontakty społeczne - relacje w firmie, rozwój kontaktów
system nagród i kar - teorie wzmocnień Skinnera
Europejski Fundusz Społeczny - szkolenia dla pracowników, studia podyplomowe
Hierarchia potrzeb MASLOWA!
KONCEPCJA ERG (existence, relatedness, grow)
są to potrzeby równoważne
muszą być zrealizowane
potrzeby odnoszą się do pewnych braków
TEORIA DWUCZYNNIKOWA HEDBERGA
motywatory potrzeby niższe (bezpieczeństwa, pracy, dobrego stanowiska)
czynniki higieny elementy odnoszące się do potrzeb wspólnych (samoreal., potrzeby społ.)
TEORIE PROCESU
mówią o osiąganiu sukcesu, prawie, efektach pracy
TEORIE MOTYWACJI
nie możemy motywować kogoś jako kadra kierownicza, jeżeli nie będziemy sami motywowani
* pojęcie PRZYWÓDZTWA nie ma przywódcy bez wizji firmy i rozwoju pracownika
2 typy przywództwa:
transakcyjne
transformacyjne
OSOBOWOŚCI ORGANIZACYJNE:
biurokratyczna:
# odwołanie się do procedur i regulatorów
# mało skuteczny, nie dociera do potrzeb pracownika
przedsiębiorczy:
# typ osoby o dobrych kwalifikacjach
# duża wiedzy teoretyczna wprowadzona do praktyki
# celowość organizacji - najpierw firma potem pracownicy
# dobry, skuteczny, ale nie do końca elastyczny
autorytarna:
# podporządkowanie autorytetom
# realizacja władzy w stosunku do podwładnych
# to najprostszy sposób sprawowania władzy kierowniczej
osobowość gracza:
# chłodna kalkulacja, profesjonalizm poparty wiedzą (np. kard. Richelieu)
wynalazcza:
# nie motywuje pracowników, a sam wymaga motywacji
# jest oderwany od bazy strukturalno-prawnej organizacji
twórcza:
# skupia się na rozwiązywaniu problemów, twórcze podejście do problemów
# motywuj do kreatywności
Motywacja filozofia traktowania pracowników
PRZYWÓDZTWO
Jako proces: wykorzystanie niepolegającego na przymusie wpływu do kształtowania celu grupy lub organizacji motywowania zachowania nastawionych na osiągnięcie tych celów oraz pomagania w określeniu kultury grupy lub organizacji
Jako właściwość: zestaw cech przypisanych jednostkom które są postrzegane jako przywódcy.
Przywódca to osoba która potrafi oddziaływać na zachowania innych bez potrzeby uciekania się do użycia sily.
Organizacje potrzebują zarówno zarządzania jak i przywództwa. Przywództwo jest niezbędnym warunkiem umożliwiającym zmiany a zarządzanie jest niezbędnym środkiem uzyskania systematycznych wyników. W układzie organizacyjnym władza występuje zazwyczaj w pięciu formach: władzy formalnej władzy nagradzania władzy wymuszania władzy dzielenia oraz władzy eksperckiej.
Metody użycia władzy: uprawomocnione żądaniem(manager jest królem sedesu), instrumentalne zastosowanie się(niewolnictwo za cukierki), przymus, racjonalna perswazja i osobiste utożsamianie się, zniekształcanie informacji.