7. Cechy wyróżniające owady Insecta spośród pozostałych Arthropoda; hipoteza wyjaśniająca sukces ewolucyjny owadów;
Wykład: biologia ogólna:
Owady (Insecta)
ciało zbudowane z głowy, tułowia i odwłoka;
głowa - 1 para czułków, oczy proste i złożone, otwór gębowy z 3 parami przysadek gębowych (duża różnorodność budowy w zależności od specjalizacji do pobierania określonego typu pokarmu);
tułów - zbudowany z 3 segmentów, każdy posiada po 1 parze odnóży lokomocyjnych, 2 i 3 segment posiada po parze skrzydeł;
odwłok pozbawiony odnóży;
pokrycie ciała - pancerz o różnej grubości i twardości;
układ nerwowy - mózg, obrączka okołoprzełykowa, zwój podprzełykowy, brzuszny łsańcuszek nerwowy;
narządy zmysłów - oczy proste i złożone; zmysł chemiczny - różnego typu szczecinki zmysłowe, jako jedyne bezkręgowce, owady posiadaja narządy słuchu;
narządy zmysłów - oczy proste i złożone; zmysł chemiczny - różnego typu szczecinki zmysłowe, jako jedyne bezkręgowce, owady posiadaja narządy słuchu;
układ oddechowy: tchawki - rurkowate rozgałęzione wpuklenia powłok ciała o ścianach wzmocnionych spiralnymi zgrubieniami
układ oddechowy: tchawki - rurkowate rozgałęzione wpuklenia powłok ciała o ścianach wzmocnionych spiralnymi zgrubieniami
układ wydalniczy - cewki Malpighiego;
układ rozrodczy: rozdzielnopłciowe, rozwój
z przeobrażeniem (metamorfozą) niezupełnym (wykluwajaca się z jaja larwa jest podobna do postaci dorosłej w budowie i sposobie życia) lub zupełnym (larwa jest całkowicie odmiennie zbudowana niż postać dorosła, prowadzi przewaznie odmienny tryb życia, ponadto wystepuje stadium poczwarki).
Biologia CA Ville:
Przystosowania które przyczyniły się do sukcesu ewolucyjnego owadów
Wytrzymały szkielet zewnętrzny chroni ciało owada przed drapieżcami i zapobiega utracie wody. Segmentacja umożliwiła powstanie specjalizacji w obrębie poszczególnych odcinków ciała. Cefalizacja i dobrze rozwinięte narządy zmysłów odgrywają ważną rolę zarówno podczas ataku jaki i obrony. W różnych grupach owadów powstały rozmaite specjalizacje związane z trybem życia. Członkowane służą do pobierania pokarmu, funkcjonują jako narządy zmysłów, umożliwiają różne typy lokomocji (chodzenie , skakanie, pływanie). Na przykład, narządy gębowe szarańczy są przystosowane do gryzienia i przeżuwania liści, ciem i motyli - do spijania nektaru z kwiatów, komarów - do wysysania krwi, mszyc i innych pluskwiaków - do nakłuwania tkanek i wysysania z nich soków.
Inną adaptacją, która przyczyniła się do sukcesu owadów, jest umiejętność lotu. W odróżnieniu od innych lądowych bezkręgowców, które mogą poruszać się tylko po lub w ziemi, większość owadów przemieszcza się bardzo szybko w powietrzu. Skrzydła i niewielkie rozmiary ciała umożliwiają im opanowanie rozległych obszarów, a nieraz pozwalają przetrwać niekorzystne warunki środowiska. Na przykład po wyschnięciu zbiornika, w którym żyją owady wodne, dorosłe osobniki mogą przemieścić się do innego .
Możliwości rozrodcze owadów są zdumiewające. W korzystnych warunkach muszka owocowa (Drosophila) może wytworzyć 25 pokoleń w ciągu roku! Jaja owadów są chronione przez grube osłony. Dodatkowo złoże jaj może być osłonięte specjalną torebką ochronną. Podział cyklu życiowego na stadia ogranicza konkurencję o pokarm i siedlisko w obrębie gatunku, ponieważ larwy prowadza inny tryb życia niż osobniki dorosłe.
Owady wykształciły wiele ciekawych przystosowań do ataku i obrony. Wszyscy mieliśmy do czynienia z żądłami os lub pszczół. Wiele owadów ma ubarwienie ochronne, które maskuje je w środowisku. Pewne owady wyglądają jak uschnięte gałęzie lub liście, natomiast inne naśladują owady trujące lub zamierają w bezruchu, udając martwe.
Owady komunikują się ze sobą za pomocą sygnałów dotykowych, wzrokowych i związków chemicznych. Na przykład niektóre gatunki mrówek stosują feromony w celu zaznaczenia drogi lub ostrzeżenia innych osobników przed niebezpieczeństwem; inne owady wabią nimi przedstawicieli przeciwnej płci.