POPYT I PODARZ NA RYNKU USŁUG LOGISTYCZNO SPEDYCYJNYM
Zmiany, które nastąpiły w ciągu ostatnich lat w gospodarce światowej (takie jak globalizacja, deregulacja, rosnąca konkurencja czy szybki rozwój nowych technologii,) oraz pojawienie się nowych koncepcji w zarządzaniu i organizacji produkcji (np. lean management) sprawiły, że zarządzanie logistyką produkcji i dystrybucji staje się coraz większym wyzwaniem dla przedsiębiorstw. Z kolei wzrost gospodarczy i rosnąca w skali globalnej wymiana handlowa powodują dynamiczny rozwój rynku transportu. Nieustająca presja na redukcję kosztów i coraz powszechniejsza tendencja wśród przedsiębiorstw do koncentracji na działalności kluczowej sprawiają, że funkcje transportowe i logistyczne coraz częściej powierzane są wyspecjalizowanym firmom, co prowadzi do szybkiego wzrostu popytu na wszelkiego rodzaju usługi logistyczne i transportowe. Znajduje to odzwierciedlenie w strategii firm transportowo-logistycznych, które w obliczu otwierających się możliwości i rosnących oczekiwań klientów rozszerzają działalność na nowe segmenty rynku (geograficzne i produktowe) oraz stale rozwijają ofertę, aby dostarczać klientom dopasowane do indywidualnych potrzeb zintegrowane rozwiązania logistyczne,
Wzrost gospodarczy, rosnąca międzynarodowa wymiana handlowa i wysoki poziom inwestycji zagranicznych stwarzają doskonałe perspektywy dla rozwoju polskiego rynku usług transportowych i logistycznych. Rośnie również rola Europy Środkowo-Wschodniej jako miejsca lokalizacji zakładów produkcyjnych przez europejskie przedsiębiorstwa, a Polska, ze względu na swoje znaczenie w regionie i położenie geograficzne, powinna być jednym z największych beneficjentów tego trendu. Co więcej, nasze członkostwo w Unii Europejskiej i związany z nim napływ funduszy daje nam niepowtarzalną szansę na zmniejszenie najważniejszej bariery w rozwoju rynku, jaką jest obecny stan infrastruktury transportowej. Według Ministerstwa Transportu w latach 2007-2013 będziemy mogli przeznaczyć na ten cel nawet 120-150 mld złotych
Innym istotnym elementem wpływającym na rozwój rynku transportu i logistyki jest rosnąca wielkość inwestycji zagranicznych, związanych między innymi z przenoszeniem produkcji do Europy Środkowo-Wschodniej przez wiele europejskich firm (tzw. nearshoring). Polska jako największy rynek w regionie przyciąga znaczącą część tego strumienia - w 2006 roku wielkość inwestycji zagranicznych w Polsce osiągnęła rekordowy poziom blisko 15 mld dolarów. W sumie udział naszego kraju w inwestycjach zagranicznych w skali całego regionu wynosi ponad 30%. Rosnąca rola Europy Środkowo-Wschodniej jest w tej chwili jednym z głównych czynników makroekonomicznych wpływających na funkcjonowanie łańcuchów dostaw w Europie. Popyt na wszelkiego rodzaju usługi magazynowe, transportowe i logistyczne w regionie rośnie dynamicznie i ten trend będzie się utrzymywał w najbliższej przyszłości. Potwierdzają to wyniki badań zrealizowanych w 2006 roku wśród europejskich firm logistycznych jako potencjalny obszar lokalizacji nowych centrów dystrybucyjnych, państwa naszego regionu zdecydowanie wyprzedzają kraje tzw. starej piętnastki Unii.
Udział kosztów związanych z logistyką jest bardzo zróżnicowany, w zależności od profilu przedsiębiorstwa, dla około 40% firm wydatki związane z szeroko rozumianą logistyką i transportem stanowią od 5% do 25% kosztów operacyjnych, a kilku respondentów zadeklarowało, że logistyka odpowiada za ponad jedną czwartą kosztów operacyjnych.
Zdecydowana większość przedsiębiorców zleca firmom zewnętrznym usługi transportowe, przy czym w połowie przypadków jest to outsourcing pełny. Usługi logistyczne są zlecane przez ponad 60% przedsiębiorstw, ale tylko wśród jednej piątej mamy do czynienia z pełnym outsourcingiem. Rynek ma przed sobą obiecujące perspektywy.
Rosnące wymagania klientów powodują, że firmy systematycznie rozszerzają działalność na nowe segmenty rynku i zwiększają zakres oferowanych usług. W najbliższej przyszłości nacisk będzie położony na doradztwo logistyczne, kontrolę jakości, zarządzanie zapasami i systemy komunikacji z klientami za pośrednictwem Internetu. Planowane inwestycje obejmują przede wszystkim systemy informatyczne i nowoczesne technologie. Od momentu wejścia do Unii Europejskiej rośnie aktywność polskich firm w transporcie międzynarodowym, ponad połowa naszych producentów prowadzi działalność poza granicami Polski, przede wszystkim w krajach tzw. starej piętnastki Unii. Wśród barier utrudniających codzienną działalność przedsiębiorstw i ograniczających rozwój rynku na pierwszy plan wysuwają się z jednej strony rosnące koszty działalności (zatrudnienia i paliwa), z drugiej zaś zły stan infrastruktury transportowej. Przekonanie o braku spójnej i perspektywicznej polityki zmierzającej do rozwoju i modernizacji infrastruktury powoduje, że bariera ta pozostanie główną przeszkodą hamującą rozwój rynku również w przyszłości.
Polskie przedsiębiorstwa współpracujące z zewnętrznymi dostawcami najczęściej skłonne są zlecać podstawowe usługi transportowe, spedycję i usługi celne. Znacznie rzadziej korzystają z zaawansowanych usług dodanych, takich jak wdrażanie i obsługa systemów informatycznych wspierających logistykę, zarządzanie zapasami czy doradztwo. Może to wynikać z faktu, że outsourcing na ogół dotyczy poszczególnych funkcji, a rzadziej obejmuje kompleksową współpracę w zakresie całego łańcucha dostaw. Ale znaczenie usług dodanych powinno rosnąć w najbliższej przyszłości, co świadczy o dojrzewaniu rynku i rosnącej świadomości logistycznej polskich przedsiębiorstw. W zgodnej opinii klientów podstawowym kryterium decydującym o wyborze usługodawcy jest jakość oferowanych usług, chociaż firmy transportowo-logistyczne zwracały uwagę, że dla części klientów najważniejszym czynnikiem decydującym o wyborze wciąż pozostaje cena. Generalnie klienci są zadowoleni ze współpracy z usługodawcami, wysoko oceniając najważniejsze w ich opinii elementy oferty, jakość świadczonych usług, poziom cen, wielkość dostępnego taboru i sposób rozliczania umów. Wśród najczęściej występujących problemów respondenci wymieniali trudności z realizacją zamówień (nieterminowość, pomyłki i uszkodzenia) oraz z ograniczoną dostępnością (np. ze względu na brak taboru). Oczekujemy, że korzystna koniunktura gospodarcza, rosnące potrzeby i świadomość logistyczna klientów oraz stałe doskonalenie oferty przez usługodawców otwierać będą nowe możliwości przed operatorami transportowymi i logistycznymi, a wsparte świadomą i spójną polityką w zakresie rozwoju transportu i infrastruktury powinny przyczynić się do dynamicznego rozwoju rynku w najbliższych latach.