Ruch „Solidarności” / stan wojenny s.283-290

1. Sierpień 1980 :

a. protesty robotnicze - Stocznia Gdańska im. Lenina, Szczecin, Jastrzębie- Zdrój ( kolejne podwyżki cen mięsa i wędlin) - około 2 mln robotników

b. powstanie w Gdańsku MKS ( Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego) na czele z Lechem Wałęsą ( „skok przez płot”) - 21 postulatów : niezależne związki zawodowe, reformy gospodarcze, uwolnienie więźniów politycznych, prawo do strajku, wzrost wynagrodzeń, wolne soboty, bardziej dostępne mieszkania,

c. podpisanie „porozumień sierpniowych”- 31 VIII 1981- Lech Wałęsa- Mieczysław Jasielski ( Gdańsk) ; 30 VIII Marian Jurczyk- Szczecin, 3 IX - Jastrzębie:

• powstanie samorządnych związków zawodowych,

• podwyżki płac, wolne soboty, prawo do strajku, mięso na kartki)

2. Powstanie „Solidarności”

a. MKS MKZ ( Międzyzakładowe Komitety Założycielskie)- 17 IX 1980 r. - NSZZ ( Niezależny Samorządny Związek Zawodowy) „Solidarność” - 10 mln członków

b. zmiana władz: Edwarda Gierka zastępuje Stanisław Kania ( I sekretarz KC PZPR)

premierem i ministrem obrony narodowej, a w październiku 1980 r. także I sekretarza gen. Wojciech Jaruzelski

3. Stan wojenny 1981-1983: zawieszony 1 stycznia, a zniesiony 22 VII 1983 r.)

a. przyczyny wprowadzenia:

• chęć pacyfikacji „Solidarności” przez beton partyjny

• naciski ZSRR ( Leonid Breżniew) i groźba użycia siły ( manewry wojskowe „Sojusz 81”),

• * zamachy na Ronalda Reagana ( 30 III) i Jana Pawła II ( 13 V) 1981

b. 12/13 XII 1981- wprowadzenie stanu wojennego- gen. Wojciech Jaruzelski, wicepremier Mieczysław Rakowski

c. przejęcie władzy przez WRON- Wojskową Radę Ocalenia Narodowego i powstanie * PRON-u ( Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego)- miała firmować działania władz

d. zarządzenia stanu wojennego:

• internowanie działaczy Solidarności ( Wałęsa) i dawnych prominentów ( Gierek)

• wprowadzenie godziny milicyjnej- 22-6, młodzież szkolna 21-6

• zerwanie połączenie telefonicznych ( „Rozmowy kontrolowane”), zamknięcie przejść granicznych, portów, lotnisk, cenzura przesyłek,

• na ulicach patrole wojskowe,

• cenzura w mediach,

• przepustki dla opuszczających miejsce zamieszkania,

• delegalizacja ( zakaz działalności) opozycyjnych partii i związków zawodowych

e. pacyfikacje strajkujących- kopalnia „Wujek”- 16 XII 1981 w Katowicach, strzały ZOMO- śmierć 9 górników

* apel prymasa Józefa Glempa- „ aby Polak nie podejmował walki z Polakiem”

f. kryzys gospodarczy:

• embargo ( zakaz wymiany handlowej) USA,

• wzrost cen - reglamentacja towarów ( kartki: mięso- 2,5 kg na osobę dorosłą w miesiącu, alkohol, cukier, papierosy, benzyna, obuwie, zeszyty)

g. zamordowanie „kapelana Solidarności” ks. Jerzego Popiełuszki przez funkcjonariuszy SB i maturzysty związanego z Solidarnością Grzegorza Przemyka w 1983 r. ( ZOMO)

---