1. Rola państwa w gospodarce - poglądy różnych szkół ekonomicznych

Państwo w ujęciu szerokim:

Złożona, zróżnicowana wewnętrznie, wieloszczeblowa struktura administracyjna społeczeństwa zamieszkującego określone terytorium, dysponująca władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Państwo pełni funkcje ekonomiczne, społeczne i polityczne.

Rola państwa w gospodarce:

1. NURT LIBERALNY - zapoczątkowany przez klasyków ekonomii

1. KONCEPCJA „PAŃSTWA - MINIMUM” (A. Smith, D. Ricardo, ekonomia klasyczna):

• „niewidzialna ręka” rynku - samoczynnie działający mechanizm rynkowy sprawia, że działania przedsiębiorców (egoistyczne), stają się pożyteczne dla ogółu,

• rynek działa dobrze, jeżeli w gospodarce i społeczeństwie panuje porządek oraz sprawiedliwe prawa, nie występują monopole

• państwo jako „stróż nocny”: daje obronę narodową, stoi na straży porządku i ładu publicznego, gwarantuje obywatelom podstawowe wolności, chroni konkurencję

• państwo nie powinno ograniczać inicjatywy jednostek oraz działania mechanizmu rynkowego, jego funkcje ekonomiczne powinny być ograniczone do niezbędnego minimum.

2. WSPÓŁCZESNE KIERUNKI LIBERALNE (neoliberalne)

• głęboka wiara w system prywatnej przedsiębiorczości i wolny, konkurencyjny rynek,

• niechęć do rozszerzania ekonomicznych funkcji państwa,

• podzielanie klasycznej koncepcji „państwa - minimum”,

• sceptyczny stosunek do mnożących się w praktyce państwowych instytucji regulujących gospodarkę, rosnących wydatków publicznych i podatków,

• szczególnie eksponowany cel polityki ekonomicznej - walka z inflacją.

2. NURT INTERWENCJONISTYCZNY - rozwinięty przez J.M. Keynesa:

• reakcja na niedoskonałości rynku,

• konieczność aktywnego uczestnictwa państwa w rozwiązywaniu problemów wywołanych słabościami rynku,

• najważniejszym problemem gospodarki rynkowej jest bezrobocie. Należy go zwiększyć poprzez m.in. pobudzanie inwestycji prywatnych i publicznych.

3. MONETARYZM (M. Friedman)

• państwo powinno zrezygnować z polityki krótkookresowego regulowania koniunktury typu keynesistowskiego (stymulowanie popytu w celu ograniczenia bezrobocia itp.) - zakłóca to naturalną grę sił rynkowych

• bieżąca polityka ekonomiczna powinna być nastawiona głównie na zapewnienie minimum elastyczności w gospodarce,

• państwo powinno koncentrować się na realizacji celów długookresowych, przez oddziaływanie na wielkości globalne,

• głównym zadaniem państwa jest walka z inflacją, należy ją zwalczać przede wszystkim środkami polityki monetarnej,

4. NOWA EKONOMIA KLASYCZNA (R. Lucas, R. Barro) - skrajny monetaryzm:

• aktywna polityka stabilizacyjna jest nieskuteczna w długim i krótkim okresie, ponieważ państwo nie jest w stanie trwale oddziaływać na wielkości realne, takie jak produkcja czy zatrudnienie,

• państwo nie jest zdolne do skutecznego oddziaływania na koniunkturę bez względu na to, czy stosuje politykę fiskalną czy monetarną

• państwo powinno przeciwdziałać inflacji i stymulować podażową stronę gospodarki

2. Instytucje jako elementy ładu gospodarczego

ŁAD GOSPODARCZY - w aspekcie międzynarodowym jest to równowaga w sferze międzynarodowych stosunków gospodarczych, osiągana poprzez relacje gospodarcze pomiędzy państwami i organizacjami w świecie.

Bank Światowy - rozpoczął działalność w lipcu 1944 roku.

Cel statutowy: wsparcie dla rozwijających się krajów Azji, Ameryki Łacińskiej i Afryki.

Skupia 188 krajów członkowskich. Siedzibą jest Waszyngton. Fundusze na udzielanie kredytów państwom słabiej rozwiniętym pochodzą ze składek państw członkowskich, spłaty przez państwa wcześniejszych długów.

Zadania:

• zapewnia długoterminowe pożyczki dla najbardziej potrzebujących krajów członkowskich oraz przedsiębiorstw publicznych

• dotacje,

• pomoc techniczna - wszystko do celów walki z ubóstwem i finansowania rozwoju takich dziedzin życia społecznego jak ochrona zdrowia, edukacja, ochrona środowiska.

W zamian wymaga:

• walka z korupcją,

• rozwój demokracji

• rozwoju sektora prywatnego.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy - powołany 1944 roku w USA. Działalność rozpoczął 2 lata później. Zrzesza 187 państw.

• Organizacja w ramach ONZ, zajmuje się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie.

• Dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących.

• Może udzielać kredytów państwom członkowskim,

• Nadzoruje realizację programów i celów oraz wykorzystanie kredytów.

Światowa Organizacja Handlu - organizacja międzynarodowa, siedziba w Genewie. Powołana w 1994 w Marrakeszu. Polska była jednym z państw założycielskich.

Zadania:

• liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami,

• prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel,

• rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej,

• przestrzegania praw własności intelektualnej.

ŁAD GOSPODARCZY: w aspekcie krajowym ład gospodarczy oparty na zasadach konstytucyjnych. 

Instytucje tworzące ład gospodarczy:

• Parlament - organ władzy ustawodawczej, stanowi powszechnie obowiązujące prawo.

• Samorząd terytorialny - tworzą akty prawne o charakterze regionalnym, mające wpływ na regionalną gospodarkę, dysponują środkami i nimi rozporządzają,

• Bank Centralny (NBP) - odpowiedzialny za funkcjonowanie systemu bankowego oraz prowadzenie bieżącej polityki pieniężnej państwa.

• formułuje cele polityki pieniężnej państwa i steruje nią za pomocą dostępnych instrumentów,

• utrzymuje i zarządza rezerwami dewizowymi kraju,

• nadzoruje działalność banków komercyjnych, dbając o bezpieczeństwo systemu bankowego,

• reguluje podaż pieniądza w obiegu

• jest bankiem państwa, obsługuje dług publiczny

• Instytucje para fiskalne - te, które mają podobny charakter do instytucji fiskalnych: ZUS, KRUS, PFRON

1. Wymiar czasu (teoria opóźnień) i przestrzeni (zróżnicowanie przestrzenne)
   w polityce gospodarczej

Wymiar czasu i przestrzeni w polityce gospodarczej związany jest z rozwiązywaniem problemu instrumentalnego (dotyczącego ustalenia celów i doboru środków (instrumentów) do ich realizacji).

WYMIAR CZASU (TEORIA OPÓŹNIEŃ)

Potrzeba uwzględnienia wymiaru czasu związana jest z faktem, że w polityce gospodarczej
(i innych politykach) występuje zjawisko opóźnień o obiektywnym charakterze.

Przykładowy problem - zmniejszający się krajowy eksport

Opóźnienie informacyjne

Jeśli wydarzenie nastąpi w okresie 0-1 i to będzie np. styczeń to jak się podmioty polityki gosp. (państwo, samorządy terytorialne, instytucje para fiskalne, bank centralny, instytucje ponadpaństwowe) dowiedzą o tym w marcu (np. z GUSu lub deklaracji watowskich składanych do Urzędu Skarbowego) to będzie dobrze. Powodem tej sytuacji jest fakt, że do GUSu składa się sprawozdania w określonych terminach, GUS potrzebuje czasu żeby te dane przetworzyć, uzgodnić, wyeliminować błędy i ok. połowy marca przekazuje to do podmiotów polityki gospodarczej.

Opóźnienie diagnostyczne - jak się podmiot o tym dowie to robi opis stanu i możliwych konsekwencji.

Opóźnienie prognostyczne - gdy posiada się diagnozę, można zrobić prognozę działań o charakterze ostrzegawczym - co się stanie jeśli nic nie zrobimy.

Opóźnienie planistyczne - jeśli z prognozy wyniknie, że będą zagrożenia, to należy opracować plan nowej polityki - zmian, które trzeba wprowadzić.

Opóźnienie decyzyjne - plan wykonują komórki sztabowe, następnie trafia on do biura ministra i dopiero po pewnym czasie jest on punktem obrad.

Opóźnienie realizacyjne - czas, który upływa od momentu podjęcia decyzji o użyciu środka, do momentu kiedy zacznie on działać. Np. Wakacjo Legis - ustawa jest już uchwalona, ale dopiero wejdzie w życie.

Opóźnienie skutków zastosowanych środków - jeśli środek zacznie działać to wcale nie oznacza, że od razu wystąpią skutki. Opóźnienie to ma charakter złożony, gospodarka i społeczeństwo to nie maszyna, reakcja na skutki zależy od poszczególnych obywateli i układów.

WYMIAR PRZESTRZENI

Konieczność uwzględniania wymiaru przestrzennego przy rozwiązywaniu problemu instrumentalnego wynika z przyczyny, że cele polityki gospodarczej mogą być przestrzennie zróżnicowane.

Uzasadnienie 1. Nie wszystkie cele polityki gospodarczej mogą być przestrzennie zróżnicowane, tylko niektóre nadają się, aby je różnicować.

Cele, których nie można różnicować:

• cel zewnętrznej równowagi gospodarczej mierzony saldem eksportu i importu (odnosi się do całej gospodarki narodowej, nie ma uzasadnienia żeby różnicować go w regionach, może być obrazowany w skali ogólnonarodowej)

• stabilizacja wartości pieniądza mierzona stopą inflacji.

Cele, które można różnicować:

• wzrost gospodarczy

• cel pełnego zatrudnienia (stopa bezrobocia na ogół jest różnicowana regionalnie)

Uzasadnienie 2. Od podmiotu polityki zależy czy chce różnicować przestrzennie cele.

2. Bezrobocie: jego przyczyny, skutki oraz sposoby łagodzenia

Przyczyny bezrobocia:

Indywidualne:	Instytucjonalne:	Koniunkturalne:
bierna postawa bezrobotnych, 2. niskie wykształcenie, 3. nieznajomość języków obcych, 4. brak umiejętności (np. obsługa komputera), 5. brak doświadczenia zawodowego, 6. nieumiejętność dotarcia do informacji (np. o wolnych miejscach pracy), 7. brak wiedzy i kontaktów społecznych, 8. niskie umiejętności interpersonalne, 9. niski poziom adaptacyjności i mobilności, 10. uzależnienia	wysokie dla pracodawców koszty pracy, niekorzystnie sformułowane prawo pracy, modyfikacja polityki celnej, niewielki wysiłek i zainteresowanie firm sytuacją bezrobotnych, niedostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy, niesprawne działanie instytucji rynku pracy, wyznaczanie przez rząd stawek płacy minimalnej, wysokie świadczenia socjalne, działalność związków zawodowych.	niedostosowanie poziomu i struktury kształcenia do potrzeb i wymagań gospodarki, spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego, zmiany w technologii, nastawienie gospodarki na import, zmniejszenie popytu na konkretne dobra i usługi, niedorozwój gospodarczy niektórych regionów, brak miejsc pracy w regionie, zmniejszająca się liczba firm, wielu kandydatów do pracy w danej branży. zmniejszająca się liczba wolnych miejsc pracy,

Skutki bezrobocia:

Ekonomiczne:

• Pozbawienie części zasobów siły roboczej możliwości aktywnego uczestnictwa w procesie produkcji społecznej,

• Wykluczenie bezrobotnych z możliwości korzystania w pełni z efektów procesu produkcji społecznej

• Powiększenie kręgu społecznego ubóstwa,

• Luki w PKB- różnice pomiędzy poziomem PKB przy pełnym i niepełnym zatrudnieniu,

• Oddziaływanie na postawy zatrudnionych pracowników w sferze ich wydajności

• Wpływanie na zachowania przedsiębiorców przez pobudzanie wzrostu konkurencyjności między nimi,

• Obciążenie gospodarki, jakie wynika z konieczności wypłaty zasiłków dla bezrobotnych,
  

Społeczne:

• Materialna degradacja

• Patologie społeczne,

• Reprodukcja społecznych nierówności,

• Konflikty społeczno- polityczne i inne niekorzystne zjawiska społeczne

Sposoby łagodzenia bezrobocia:

Aktywne:

• Organizacja prac interwencyjnych, publicznych i sezonowych,

• Ochrona istniejących miejsc pracy oraz tworzenie nowych przedsiębiorstw,

• Organizowanie kursów dokształcających lub zmieniających kwalifikacje,

• Udzielanie pożyczek na rozpoczęcie przez bezrobotnych własnej działalności,

• Organizacja zatrudnienia u pracodawców zagranicznych.

Pasywne:

• Uruchamianie osłony socjalnej dla bezrobotnych,

• Promowanie pracy w niepełnym wymiarze godzin,

• Obniżenie wieku emerytalnego.

3. Metody i narzędzia prognozowania zjawisk turystycznych

Metody prognozowania

- Metody ekstrapolacyjne (opierają się na zaobserwowanych tendencjach i trendach rozwojowych danego zjawiska w przeszłości, które stanowią podstawowe przesłanki wnioskowania prognostycznego, wykorzystującego różne modele ekonometryczne).

- Metody intuicyjne (nie są poparte ścisłymi obliczeniami, a cały proces prognozowania opiera się na twórczych możliwościach ludzkiego umysłu).

- Metody interferencyjne (umożliwiają przewidywanie jednych zjawisk na podstawie innych, mimo, że nie obserwuje się między nimi związków przyczynowo - skutkowych).

Prognozowanie rozpoznawcze: (związane z metodami ekstrapolacyjnymi), gdzie koncentrujemy sięna ekstrapolacji trendów oraz poszukiwaniu uzasadnionego logicznie rozwoju zdarzeń (ze zbioru alternatywnych możliwości). Pewną specyfikę majątzw. scenariusze, które można określićjako hipotetyczne sekwencje wydarzeń prognozowanie heurystyczne: (związane z metodami intuicyjnymi), ma w dużym stopniu charakter subiektywny, bowiem mamy w nim do czynienia z kombinacją:

- intuicji,

- ekspertyzy,

- założeń.

Prognozowanie normatywne: podstawową rolęodgrywa w nim jasne i wyraźne sformułowanie wartości i norm, mających obowiązywać w przyszłości. Podstawowym narzędziem metodologicznym w tej technice prognozowania są scenariusze.

Prognozowanie zintegrowanie: jest najbardziej skomplikowaną formąprojekcji przyszłości. Zakres postępowania w tej metodzie obejmuje wszystkie techniki stosowane w omówionych wcześniej rodzajach prognozowania.

Natomiast prognozowanie rozwoju turystyki zazwyczaj polegało na wykorzystaniu danych wtórnych, zbieranych często przez rządy lub inne agencje. Ze względu na charakter tych danych popyt turystyczny był zazwyczaj mierzony liczbą turystów, choć kilku naukowców traktowało w analizach wydatki turystów jako środek popytu (Song, Smeral, Li, Chen, 2008), (Athanasopoulos, Hyndman, Song, Wu 2011), (Song, Wi{ , Jensen, 2003). Dodatkowo w oparciu o metody ilościowe oraz jakościowe został opracowany przez unwto podręcznik metodyczny prognozowania w turystyce (unwto, 2008). Swoistym rodzajem połączenia metod składających się na prognozowanie i przewidywanie były badania przeprowadzone przez Yüksel (2007), który wykorzystując m.in. średnie ruchome, metodę Holt- -Winters, model arima w połączeniu z panelem eksperckim metodą Delphi uzyskał bardziej wiarygodne wyniki w zakresie prognozowania zapotrzebowania na usługi pięciogwiazdkowego hotelu w Ankarze. Tak przeprowadzony proces prognozowania, który zintegrował jednocześnie metody ilościowe i jakościowe, pozwolił na dostosowanie się przedsiębiorstwa do zachodzących zmian na rynku.

4. Podmioty i instrumenty polityki społecznej

Polityka społeczna - nauka o działaniu organów publicznych i niepublicznych na rzecz grup oraz jednostek

• wspierania grup ekonomicznie najsłabszych (płace minimalne, zasiłki, zwolnienia podatkowe)

• wyrównanie szans w dostępie do dóbr i usług (stypendia, zasiłki rodzinne, kształcenie publiczne).

• równouprawnienie (eliminowanie dyskryminacji np. w dostępie do zatrudnienia).

• potrzeba asekuracji ryzyk życiowych (system ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych,

Zakres podmiotowy polityki społecznej:

• Ujęcie wąskie (państwo)

• Ujęcie średnie (państwo, organizacje społeczne)

• Ujęcie szerokie (państwo, organizacje społeczne, przedsiębiorstwa prywatne).

Polityka społeczna ogranicza się do potrzeb (wyżywienie, mieszkanie, pomoc materialna, ochrona zdrowia, edukacja, kultura) + sfera psychologiczna (poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego, stabilność, poczucie satysfakcji z pracy).

Instrumenty polityki społecznej:

• ustawodawstwo społeczne (określa jak ma funkcjonować polityka społeczna, ramy prawne)

• służby społeczne (osoby zajmujące się polityką społeczną -> urzędnicy, wolontariusze)

• usługi społeczne (informacja, poradnictwo, edukacja itp.)

• świadczenia społeczne (pieniężne i rzeczowe)

• infrastruktura społeczna (pomieszczenia, budynki, zaplecze techniczne: szkoły, szpitale)

• system podatkowy ( źródła finansowania świadczeń społecznych)

Instrumenty prawne:

• prawa socjalne w Konstytucji RP

• Kodeks Pracy

• Ustawodawstwo socjalne

Instrumenty finansowe:

• Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

• Fundusz Pracy (świadczenia związane z bezrobociem - szkolenia, zasiłki dla bezrobotnych)

• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

• PFRON (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

• Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników

• Fundusz Rezerwy Demograficznej

• Narodowy Fundusz Zdrowia

8. Globalizacja, glokalizacja, integracja - zakresy pojęciowe, uwarunkowania

Globalizacja - charakteryzuje sie:

• nasileniem się mobilizacji i przepływu dóbr, kapitałów i siły roboczej w skali ogólnoświatowej, rozwój transportu, komunikacji, telekomunikacji oraz szybki przepływ informacji w mediach.

• zmianami w sferze społecznej, kulturowej, ustrojowej, politycznej prowadzące do konfrontacji i zbliżenia w tym zakresie między państwami, narodami, ludźmi całego świata.

Powstała w wyniku:

• kryzysu naftowego - wycofanie z parytetu złotego ( pieniądz przestaje mieć pokrycie w złocie).

• Zaciąganie długów- zacieśnienie więzi między gospodarkami, rozwój korporacji transnarodowych.

Czynniki sprzyjające globalizacji:

1. Likwidacja barier celnych, ograniczeń przepływu kapitału

2. Standaryzacja norm prawnych i reguł polityki gospodarczej poszczególnych państw,

3. Kompatobilność reguł postępowania,

4. Odpowiednio dostosowana do działań biznesowych infrastruktura ( komunikacja, bankowość),

5. Powstanie instytucji o charakterze międzynarodowym ( MFW, Bank Światowy, OECD).

Glokalizacja - proces polegający na dostosowywaniu globalnych trendów, produktów i usług do lokalnych uwarunkowań społecznych, kulturowych, religijnych itd. To efekt globalizacji wynikający z napięcia między lokalnością a globalnością.

Uwarunkowania:

1. przeciwdziałające silne motywacje religijne oraz kulinarne

2. zmiany społeczne i ciągłość tradycji kulturowych

3. podział na kraje bogatych producentów i kraje biednych konsumentów

4. ratowanie kulturalnego dziedzictwa przed „ujednolicającym wpływem globalizacji

Integracja - to proces polegający na zacieśnianiu współpracy gospodarczej przez co najmniej 2 państwa, poprzez stopniową eliminację barier ograniczających współpracę gospodarczą. Proces prowadzi do scalania gospodarek narodowych poszczególnych krajów i powstania jednego organizmu gospodarczego.

Istota - wyodrębnienie z całej gospodarki światowej grupy krajów i połączenie ich w jedną strukturę ekonomiczną.

Przesłanki integracji:

• Ekonomiczne: efekty skali gospodarowania, duży rynek, zmniejszenie kosztów jednostkowych produkcji, specjalizacja produkcji i skoncentrowanie środków na rozwój o postęp, wyższa konkurencyjność na tle gospodarki światowej,

• Polityczne: umacnianie pozycji gospodarczej i politycznej całego ugrupowania i państw wchodzących w jego skład.

Czynniki sprzyjające integracji:

1. Porównywalny poziom rozwoju społeczno- gospodarczego, coraz częściej kwestionowany,

2. Komplementarność struktur gospodarczych ,

3. Położenie geograficzne- bliskość przestrzenna ( niskie koszty transakcyjne i transportu),

4. Pointegracyjna polityka ekonomiczna, rozwinięta wymiana handlowa.

9. Współczesne trendy cywilizacyjne. Wpływ na zachowania podmiotów gospodarki turystycznej

Najważniejsze uwarunkowania i wyzwania rozwoju turystyki powinny uwzględniać tzw. megatrendy rozwoju cywilizacji, które można podzielić na:

• czynniki polityczne (P),

• ekonomiczne i ekologiczne (E),

• społeczno-demograficzne (S)

• technologiczne (T).

W grupie czynników politycznych najważniejsze :

1. wojny i niestabilna sytuacja polityczna w wielu regionach świata,

2. terroryzm i radykalizacja niektórych ruchów społecznych, religijnych, etnicznych,

3. wzrost znaczenia organizacji międzynarodowych i korporacji transnarodowych,

4. integracja i rozszerzanie się Unii Europejskiej

Grupa czynników ekonomicznych obejmuje:

1. transgraniczny charakter działalności przedsiębiorstw,

2. dysproporcje w poziomie rozwoju i poziomie życia pomiędzy krajami bogatymi a biednymi,

3. narastające bezrobocie i zadłużenie

4. wprowadzenie euro i wzrost znaczenia tej waluty w wymianie międzynarodowej

Czynniki ekologiczne:

1. kurczenie się zasobów naturalnych

2. postępująca urbanizacja, która oddala ludzi od środowiska naturalnego,

3. poszukiwanie kontaktu z przyrodą i zarazem świadomość jej zagrożenia.

Najważniejsze czynniki demograficzne:

- starzenie się społeczeństw

- wzrost liczby kobiet pracujących zawodowo,

- malejąca średnia liczba osób przypadająca na jedno gospodarstwo domowe

- nasilające się migracje ludności

Najważniejsze zjawiska o charakterze społecznym to:

- wzrost ilości czasu wolnego

- rosnący poziom wykształcenia oraz wzrost odsetka osób posiadających wykształcenie,

- rosnący wpływ mediów na społeczeństwo, przeniesienie się autorytetów do Internetu,

- profesjonalizacja hobby ze względu na coraz większą ilość wolnego czasu i dostęp do wiedzy,

Czynniki technologiczne:

1. komputeryzacja oraz rozwój i powszechne zastosowanie systemów informatycznych,

2. rosnące znaczenie Internetu

3. automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych

4. rozwój telekomunikacji, w tym telefonii komórkowej i Internetu,

5. rozwój środków transportu oraz związanej z tym infrastruktury

Zmieniające się uwarunkowania społeczne, gospodarcze, środowiskowei technologiczne, oddziałując na zmianę zachowań turystów, wymuszają zmiany w zakresie funkcjonowania branży turystycznej. Obrazuje to m.in. koncepcja Hard & Soft Tourism J. Kippendorfa, nawiązująca głównie do problematyki zrównoważonego rozwoju. W. Alejziak poszerzył ją, przeciwstawiają c sobie dwa rodzaje turystyki: tradycyjnej oraz nowoczesnej, pokazując, jak wielowymiarowe i zarazem wieloźródłowe są zmiany obserwowane na rynku turystycznym.

Dążenie do konsumpcji zrównoważonej nie wymaga rezygnacji z podróżowania, ale odpowiedniego skorygowania konsumpcji (doboru najmniej „szkodliwych” środków transportu, wyboru określonych form zakwaterowania, usługodawców wdrażających programy CSR, deklarujących działania na rzeczochrony środowiska). Odpowiedzialny turysta okazuje szacunek i partnerstwow kontaktach z gospodarzami, drobiazgowo przygotowuje się do spotkania z odwiedzanym regionem, żyje według wzorów ludności miejscowej- i oczekuje takich możliwości od organizatora wyjazdu. Inne zmiany to renesans podróży indywidualnych, celebrowanie doświadczeń, kontakty z lokalnymi mieszkańcami, model opierający się na kilku nieco krótszych wyjazdach wypoczynkowych w roku w miejsce jednego długiego urlopu, indywidualne i spontaniczne decyzje programowe, nastawienie na jakość, edukację, rozwój osobisty, wysiłek i aktywność oraz przez życie. Ważnym elementem związanym z celebrowaniem doświadczeń jest poszukiwanie nietypowych pamiątek i rejestracja zdarzeń (np. fotografia, film). „Nowy turysta” jest świadom znaczenia kontaktów z miejscową ludnością, poszukuje ich i stara się znosić bariery, chociażby wybierając określone formy wypoczynku i rozrywki, przyswajając przynajmniej podstawowe zwroty w języku miejscowym, dostosowując swój strój i obyczaje do norm akceptowanych społecznie w odwiedzanym miejscu. Maleje znaczenie szybkości przemieszczania się na rzecz spokojnego delektowania się odwiedzanymi miejscami.

Ich identyfikacja jest tym łatwiejsza, że (potencjalni) turyści szeroko dyskutują o swoich pragnieniach lub przyczynach (nie) zadowolenia na forach internetowych i portalach społecznościowych. Najbardziej konkurencyjni przedsiębiorcy turystyczni wykorzystują te same kanały w celu komunikacji swoich programów CSR, osiągnięć w zakresie ochrony środowiska, popularyzacji ofert odpowiadających zindywidualizowanym potrzebom nabywców, a tak że projektując nowe usługi (wyjazdy tematyczne, specjalistyczne).

Eskapizm w świat przygody i fantazji to nieograniczone pole popisu - natym gruncie wyrosły zarówno ciekawe oferty tematyczne biur podróży, jak i liczne atrakcje turystyczne (animacje w obiektach historycznych i poprzemysłowych, rekonstrukcje wydarzeń historycznych, parki tematyczne). Turyści coraz rzadziej interesują się typową ofertą wypoczynkową 3xS (z ang. sea, sun,sand) - wyjazd musi być wyreżyserowany i mieć ciekawą fabułę. Uwarunkowania technologiczne wpłynęły bodaj najsilniej na strukturę i charakter podaży turystycznej: poczynając od pojawienia się urządzeń komputerowych i telekomunikacyjnych, które zmieniły sposób dokonywania rezerwacji i dystrybucji świadczeń, po technologie Web 2.0 (w tym rozwiązania z zakresu social media), które zmieniły rozkład sił i skalę dostępu konsumentów do informacji oraz ograniczyły kontrolę przedsiębiorców nad przekazem rynko-wym. Domocentryzm sprawia, że powodzeniem cieszą się wszelkie formy sprzedaży bezpośredniej. Nie inaczej przebiega proces wyboru i zakupu ofertturystycznych (choć sam wyjazd wymaga opuszczenia domowych pieleszy). Dystrybucja w zaawansowanym technologicznie społeczeństwie sprowadza się do zapewnienia dogodnego dostępu do informacji. W turystyce trend ten przyjął się szczególnie szybko, ponieważ podjęcie decyzji o zakupie produktu tury-stycznego zawsze możliwe było tylko dzięki istnieniu zaufania, wspomaganego odpowiedniej jakości informacją. Metody multimedialne, audiowizualnei skomputeryzowane narzędzia marketingowe umożliwiają budowanie wyobrażeń o wakacjach i konkretnych usługach. Wzmaga to chęć podróżowania i skłonność do zakupów.

Internet diametralnie zmienił warunki i sposoby zawierania transakcji między stronami, co uderza szczególnie silnie w usługi pośrednictwa turystycznego. Internet daje nieograniczone możliwości kontaktu oddalonych od siebie obszarów generujących i przyjmujących ruch turystyczny, kojarzenia popytu z konkretną ofertą przedsiębiorstw turystycznych, ustalania terminów, cen, warunków sprzedaży itd. Korzystanie z sieci oznacza lepszy dostęp do wiedzy i informacji, skuteczniejszą promocję. I wreszcie bezpośredni (tańszy) kontakt z potencjalnymi usługobiorcami. Umożliwia lepszą obserwację ich zachowań nabywczych, pozyskiwanie informacji zwrotnej i szybszą reakcję na ewentualne zmiany rynkowe - czyli realizację zadań, które leżały w gestii agencji turystycznych. Producenci usług cząstkowych (przewoźnicy, agencje wynajmu samochodów osobowych, ubezpieczyciele, producenci atrakcji turystycznych itp.) również zyskują możliwość kontaktu z touroperatorem (z pominięciem usług agenta) lub bezpośredniej sprzedaży internetowej swojej oferty (rezygnacji z jakiegokolwiek pośrednictwa), tym bardziej że w odniesieniu do prostych transakcji, takich jak zakup biletów lotniczych czy rezerwacje noclegów, zmiany zachowań nabywczych potencjalnych turystów są szczególnie duże.

10. Determinanty i uwarunkowania konsumpcji usług turystycznych w wymiarze międzynarodowym

1. Czynniki ekonomiczne.

• Popyt na specyficzne usługi turystyczne jest dodatnio skorelowany ze wzrostem poziomu dochodów realnych ludności. Wraz ze wzrostem zamożności mieszkańców danego kraju, w tym ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarczego, rośnie skłonność do przeznaczenia wolnych środków finansowych na usługi turystyczne.

• W krajach zamożnych obserwuje się, że turystyka staje się integralnym elementem modelu życia, a poziom dochodów realnych w znaczącym stopniu wpływa na podjęcie decyzji wyjazdu.

• Przemysł turystyczny daje olbrzymie możliwości zatrudnienia.

• Biznes w turystyce zachęca potencjalnych inwestorów niewielkimi początkowymi nakładami oraz relatywnie szybkim zwrotem kosztów z inwestycji.

2. Czynniki społeczne.

• upowszechnienie oświaty

• zmiana w sferze obyczajów danego społeczeństwa.

• wysoki poziom kultury społeczeństwa oraz duża świadomość potrzeby aktywnego wypoczynku

• decyzje społeczeństwa odnośnie wyboru miejsca spędzenia czasu wolnego lub innych usług turystycznych zależą od istniejącej w społeczeństwie tradycji, nawyków oraz stereotypów. Czynniki te z kolei są zdeterminowane przez obyczaje i styl życia.

3. Czynniki polityczne.

• stwarzanie dobrych warunków do rozwoju tzw. gospodarki turystycznej

• każde otwarte państwo prowadzi własną politykę proturystyczną

• stabilna polityka międzynarodowa

• ruch bezwizowy

• uproszczenie odpraw celnych

4. Czynniki techniczne.

• Stan infrastruktury technicznej, w tym rozwój środków transportu

• Czynniki techniczne pozwalają na wzrost mobilności społeczeństwa

• Poziom rozwoju technologii informatycznych. Internet jest obecnie nieodłącznym medium pośredniczącym w wyborze miejsca docelowego oraz konkretnej usługi turystycznej.

• Czas przygotowania do podróży znacznie skracają zamawianie biletów, rezerwacje noclegów i płatności za pomocą komputera i Internetu.

5. Czynniki demograficzne.

• wysokim udziałem osób w wieku poprodukcyjnym, tj. emerytów i ludzi starszych

• zwiększa się popyt na usługi turystyczne zrównoważone.

• poziom wykształcenia społeczeństwa. Im jest on wyższy, tym większy udział w turystyce, zarówno w celach wypoczynkowych, jak i służbowych.

11. Specyfika badań marketingowych na rynkach zagranicznych

Badania marketingowe na rynku zagranicznym - gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie danych niezbędnych do podejmowania decyzji marketingowych przez przedsiębiorstwo działające na tym rynku.

Zakres badań: szerszy niż w przypadku badań krajowych, ale może być ograniczony tylko do jednego rynku zagranicznego.

Cechy charakterystyczne badań rynków zagranicznych to:

1. Złożoność procesu badań

obejmują wiele krajów o różnych językach oraz o zróżnicowanym poziomie rozwoju gospodarczego i kulturalnego; konieczność zapewnienia porównywalności danych z krajów objętych badaniem.

2. Trudny dostęp do informacji wtórnych i pierwotnych o rynkach zagranicznych

badania wtórne: niski poziom wiarygodności, dokładności i aktualności danych, brak instytucji,
badania pierwotne: problemy z dostępem do respondentów, brak wykwalifikowanej kadry i firm badawczych.

3. Problemy z realizacją badań pierwotnych i ich wysoki koszt

wysokie koszty wiążą się z koniecznością przeszkolenia personelu badawczego, uzyskanie zgody władz lokalnych.

4. Trudności z porównywaniem wyników badań dotyczących różnych rynków zagranicznych

wynikają one ze specyfiki tych rynków, z zastosowania odmiennych metod gromadzenia i analizy informacji albo różnic w dostępie do źródeł informacji.

5. Dyskusyjność wiarygodności i dokładności danych wtórnych

dane są gromadzone nieregularnie, przez co nie odzwierciedlają realnych sytuacji i tracą swoją aktualność.

6. Problemy z organizacją badań i zbieraniem danych

konieczność uzyskania w wielu przypadkach zezwoleń władz lokalnych lub zlecenia przeprowadzenia badania specjalizującej się w tym zagranicznej firmie.

7. Większy zasięg czasowy objęty badaniem

decyzje marketingowe mają często charakter inwestycji rynkowych, co wymaga przeprowadzenia badań o dłuższym zasięgu czasowym.

8. Konieczność zebrania znacznie większej ilości informacji

należy zebrać informacje dotyczące czynników kształtujących zagraniczne otoczenie rynkowe: ekonomicznych, kulturowych, socjalnych, prawnych, technologicznych, politycznych.

12. Uwarunkowania i przesłanki procesów internacjonalizacji

Podstawowe ogólne uwarunkowania umiędzynarodowienia oraz globalizacji procesów gospodarowania i zarządzania:

1. rozwój i liberalizacja handlu międzynarodowego,

2. rozpowszechnienie się wzorców gospodarki rynkowej,

3. ujednolicenie i liberalizacja rynków finansowych,

4. rozwój i szybkie upowszechnianie się nowych technologii, zwłaszcza informatycznych,

5. wzrost zagranicznych inwestycji bezpośrednich oraz portfelowych,

6. rosnący wpływ organizacji międzynarodowych,

7. ujednolicenie wzorców technologii oraz konsumpcji i stylów życia

Internacjonalizacja - proces umiędzynaradawiania działalności przedsiębiorstw. Poszerzanie zakresu działalności przedsiębiorstwa z rynku krajowego na rynki obce.

Przesłanki:

• rynkowe - chec wyprzedzenia konkurentów, cheć zmniejszenia ryzyka

• kosztowe - niskie koszty surowców, niskie koszty siły roboczej

• zaopatrzeniowe - zaopatrzenie w czynniki produkcji, niskie koszty prowadzenia badań

• polityczne - stabilna polityka, ulgi podatkowe

14. Główne założenia polityki turystycznej UE

Polityka turystyczna - wyraża się w stwarzaniu sprzyjających warunków rozwoju gospodarki turystycznej. W ramach polityki turystycznej mogą być preferowane:

• rodzaje środowisk społecznych, które uczestniczą w ruchu tur. na zasadach preferencyjnych np. młodzież, emeryci, renciści itp.

• wybrane rodzaju ruchu turystycznego np. ekoturystyka, agroturystyka,

• tereny - regiony, gminy, miasta - dla których rozwój turystyki stanowi szansę rozwoju gospodarczego.

W strategii rozwoju turystyki Unii Europejskiej ujęto cele polityki turystycznej:

- pobudzenie konkurencyjności przemysłu turystycznego:

1. walka z sezonowością, utrzymanie warunków zatrudnienia poza sezonem,

2. podniesienie świadomości przemysłu turystycznego, zwłaszcza MŚP

3. rozszerzenie zakresu korzystania z nowych technologii, ( informatycznych i telekomunikacyjnych)

4. wzmocnienie współpracy z organizacjami europejskimi i międzynarodowymi oraz z podmiotami „tworzącymi wiedzę”,

- rozwijanie zrównoważonej turystyki w Europie

1. wspieranie rozwoju innych form zrównoważonej turystyki,

2. zachęcanie do stosowania systemu wskaźników dla zrównoważonego zarządzania destynacjami,

3. zachęcanie do podejmowania inicjatyw promujących stosowanie odpowiedzialnych praktyk przez europejskie przedsiębiorstwa turystyczne w ich działalności w obrębie UE oraz w krajach trzecich,

4. promowanie odpowiedzialnego nastawienia turystów europejskich poprzez organizowanie kampanii podnoszenia świadomości społeczeństwa

- promowanie „europejskiego regionu turystycznego” w głównych krajach trzecich

1. poprawa wizerunku Europy na głównych rynkach krajów trzecich (Stanów Zjednoczonych, Japonii, Chinach, Rosji, Indiach, Brazylii itd.) poprzez stworzenie i promowanie marki „Europa”, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi oraz innymi publicznymi i prywatnymi podmiotami działającymi w dziedzinie turystyki

2. wzmocnienie współpracy, na poziomie władz publicznych i przemysłu turystycznego, z głównymi wyłaniającymi się gospodarkami np.Chinami, Rosją, Indiami, Brazylią.

1. Organizacja podmiotowa i podział zadań z zakresu polityki turystycznej (szczebel krajowy, regionalny i lokalny)

ORGANIZACJA PODMIOTOWA POLITYKI TURYSTYCZNEJ

Polityka turystyczna jest kształtowana przez administrację rządową, administrację samorządową i administrację pozarządową.

Struktura organizacyjna polityki turystycznej w Polsce.

1. SZCZEBEL CENTRALNY	2. SZCZEBEL REGIONALNY	3. SZCZEBEL LOKALNY
Administracja rządowa (NTA) : minister właściwy ds. turystyki: Minister Sportu I Turystyki Aparat wykonawczy ministra: Ministerstwo Sportu I Turystyki Komórka organizacyjna: Departament Turystyki	Administracja rządowa: Urząd Wojewódzki z Wojewodą	-
-	Administracja samorządowa: Samorząd Wojewódzki z Marszałkiem	Administracja samorządowa: Starosta, Wójt Gminy, Prezydent Miasta; Samorządy Powiatowe, Gminne
Administracja pozarządowa: Polska Organizacja Turystyczna	Administracja pozarządowa: Regionalne Organizacje Turystyczne	Administracja pozarządowa: Lokalne Organizacje Turystyczne

PODZIAŁ ZADAŃ Z ZAKRESU POLITYKI TURYSTYCZNEJ

1. SZCZEBEL CENTRALNY:

1. Administracja rządowa:

• Ministerstwo Sportu i Turystyki - Departament Turystyki

• nadzór nad realizacją zadań z zakresu promocji turystyki na rynku krajowym i zagranicznym.

• prowadzenie spraw związanych z zagospodarowaniem turystycznym kraju;

• sprawowanie nadzoru nad POT i LOT

2. Administracja pozarządowa

• POT.

• promocja Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie poprzez targi, wystawy, promocję w Internecie, podróże studyjne

• pomoc w rozwijaniu Polskiego Systemu Informacji Turystycznej w kraju i na świecie; certyfikacja

• inne: badania i analizy rynku turystycznego, Poland Convention Bureau,

2. SZCZEBEL REGIONALNY

1. Administracja rządowa

• Urząd Wojewódzki z Wojewodą

1. wydawanie paszportów i wiz,

2. prowadzenie rejestru zaproszeń,

3. wydawanie cudzoziemcom tymczasowych dokumentów podróży

2. Administracja samorządowa

• Samorząd Wojewódzki z Marszałkiem Województwa

• dokonywanie wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych oraz kontrola ich działalności,

• wydawanie uprawnień pilota wycieczek i przewodnika turystycznego oraz kontrola ich działalności

• kategoryzacja obiektów hotelarskich, prowadzenie ich ewidencji oraz kontrola obiektów,

3. Administracja pozarządowa

• Regionalne Organizacje Turystyczne

• promocja regionu i jego walorów turystycznych w kraju i zagranicą

• prowadzenie badań i analiz marketingowych w dziedzinie turystyki

• prowadzenie wojewódzkiego centrum informacji turystycznej;

3. SZCZEBEL LOKALNY

1. Administracja samorządowa

• Starosta, Wójt Gminy, Prezydent/Burmistrz Miasta; Samorządy Powiatowe, Gminne

• prowadzenie ewidencji pól biwakowych i innych obiektów, w których świadczone są usługi

• rozwijanie infrastruktury turystycznej

• prowadzenie współpracy ze stowarzyszeniami związanymi z turystyką i wypoczynkiem,

2. Administracja pozarządowa

• Lokalne Organizacje Turystyczne

• integracja społeczności lokalnej, głównie jednostek samorządu lokalnego i branży turystycznej,

• utrzymanie i prowadzenie lokalnych punktów informacji turystycznej,

• współpraca z Polską Organizacją Turystyczną.
  
  

15. Międzynarodowe instytucje i organizacje turystyczne

- Światowa Organizacja Turystyki - siedziba: Madryt Roz,poczęła działalność w 1975 roku.

Celem organizacji jest działanie na rzecz popierania, ułatwiania i rozwoju turystyki na świecie i służenie radą i pomocą w tej dziedzinie rządom państw członkowskich.

Program działania WTO obejmuje działalność:

• badawczą

• informacyjno-publicystyczną

• operacyjną (przygotowywanie międzynarodowych konferencji i seminariów, koordynacja działalności komisji regionalnych, szkolenie kadr turystycznych). Ważną rolę w działalności tej organizacji odgrywa współpraca z wyspecjalizowanymi agendami Organizacji Narodów Zjednoczonych realizującymi tzw. „Program Rozwoju".

- UNESCO - jest organizacją multilateralną koordynującą działania służące rozwojowi międzynarodowej współpracy kulturalnej, oświatowej oraz naukowej. Tworząc standardy współpracy poprzez ustanawianie prawa międzynarodowego w wymienionych dziedzinach oraz mobilizując społeczność międzynarodową dla wspólnych działań, realizuje cele polityki, którą nazwalibyśmy dzisiaj public diplomacy.

- Międzynarodowa Federacja Campingu i Caravaningu (IFCC)

Powołana w 1933 roku gromadzi 56 federacji i klubów z 32 państw.

Promuje i chroni interesy uczestników ruchu kampingowego i karawaningowego.

- Europejska Sieć Dostępnej Turystyki (ENAT)

ENAT to europejska sieć zrzeszająca ponad 180 organizacji członkowskich bezpośrednio zainteresowanych promowaniem i rozwojem ośrodków turystycznych, produktów i usług, dostępnych dla turystów w każdym wieku i o różnych zdolnościach.

- Grupa Działania na Rzecz Turystyki Europejskiej (ETAG)

Celem jest identyfikowanie i promowanie wspólnych interesów w zakresie rozwoju turystyki, łącząca wszystkie sektory by zachęcić do efektywnej łączności technicznej oraz współpracy między rządami, krajowymi agencjami turystycznymi, a także sprawami operacyjnymi z zakresu turystyki w obrębie sektora publicznego i prywatnego.

- Stowarzyszenie Europejskich Touroperatorów (ETOA)

Paneuropejskie stowarzyszenie handlowe dla europejskich firm turystycznych, zrzeszające ponad 400 członków.

15. Pojęcie, cele i bariery wdrażania zrównoważonego rozwoju

Rozwój zrównoważony - rozwój społeczno-gospodarczy zgodny z przyrodniczymi uwarunkowaniami, nieniszczący równowagi ekologicznej i sprzyjający także przetrwaniu przyszłych pokoleń

Szereg działań polegających na prowadzeniu wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą w taki sposób, aby nie spowodować nieodwracalnych zmian w żywej przyrodzie oraz nie umniejszając możliwości przyszłych pokoleń do zaspokojenia swoich potrzeb

Cele wdrażania:

1. Wzrost dobrobytu społecznego i jednostkowego oraz harmonijne ułożenie relacji pomiędzy człowiekiem a przyrodą;

2. Osiągnięcie dobrobytu i bezpieczeństwa;

3. Zaspokojenie fizycznych i psychicznych potrzeb poprzez prawidłowe stosunek do środowiska przyrodniczego

4. Zaspokojenie potrzeb podstawowych, koniecznych dla prawidłowego rozwoju fizycznego psychicznego człowieka- osiągnięcie zrównoważonej jakości życia.

Bariery wdrażania:

• Nieznajomość zasad zrównoważonego rozwoju,

• Brak świadomości długofalowych korzyści oraz przeciwstawianie ochrony środowiska rozwojowi lokalnemu, a zwłaszcza gospodarczemu,

• Bariera popytowa ( wysokie bezrobocie, niskie płace realne),

• Bariera finansowa ( sprzedaż banków kapitałowi zagranicznemu),

• Niezapewniające zrównoważonego rozwoju i niestabilne przepisy prawne.

18. Podmioty realizacji zrównoważonego rozwoju turystyki

19. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw w turystyce

Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw stanowi dziś często wyznacznik pozycji firmy i jej rzeczywistego podejścia do otoczenia, w którym funkcjonuje. Zgodnie bowiem z definicją stosowaną przez Ministerstwo Gospodarki jest to „dobrowolne, wykraczające poza minimalne wymogi prawne, uwzględnianie przez przedsiębiorstwa problematyki społecznej i środowiskowej w swojej działalności komercyjnej i stosunkach z zainteresowanymi stronami”, którego zasadniczym założeniem jest „odpowiedzialne i etyczne postępowanie względem grup społecznych, na które oddziałuje z możliwie największym poszanowaniem środowiska przyrodniczego.

Wybrane obszary CSR realizowane w hotelu

Obszar - stosunki pracy

Większość pracowników hotelu to mieszkańcy wsi Sromowce Niżne, dla których praca w hotelu stanowi jedyne lub dodatkowe źródło dochodu. Ponadto właściciel hotelu utrzymuje szerokie kontakty z wieloma organizacjami turystycznymi i aktywnie włącza się w wojewódzkie inicjatywy w zakresie podnoszenia jakości świadczonych usług, tym samy stwarza możliwości uczestnictwa pracowników w wielu kursach, warsztatach, seminariach podnoszących ich kwalifikacje zawodowe.

Obszar - środowisko naturalne

Dla zneutralizowania szkodliwego oddziaływania na środowisko naturalne wykorzystuje się w obiekcie zamknięty obieg wody, bezpieczne dla środowiska naturalnego środki czyszczące. Oświetlenie części basenowej, jak i pozostałych części hotelu, stanowią świetlówki energooszczędne i światła ledowe. Ogranicza zużycie energii i jest przyjazne środowisku naturalnemu. W hotelu, jak i na zewnątrz budynku znajdują się pojemniki do segregacji odpadów. Goście przyjeżdżający do obiektu własnym samochodem nie muszą każdego dnia uruchamiać silnika i wyjeżdżać w okolice, gdyż w cenie np. pobytu zimowego mają zorganizowany transport busem do okolicznych wyciągów. Ogranicza to emisję spalin do powietrza i poprawia komfort wypoczynku odwiedzającym.

Obszar - uczciwe praktyki rynkowe
Hotel korzysta z wielu usług i produktów firm lokalnych. Warzywa, owoce, sery pochodzą w 100% od gospodarstw w Smardzewicach i gminy. Lokalni dostawcy innych produktów i usług są zawsze rozważani jako pierwsi i główni dostawcy. Wpływa to na mocną identyfikację oferty hotelu z miejscem, w którym się znajduje i zadowolenie kooperantów - lokalnych partnerów sukcesu hotelu „Nad przełomem”.

Obszar - zaangażowanie społeczne

Hotel „Nad przełomem” funkcjonuje w ścisłym związku ze społecznościami lokalnymi. Właściciele angażują się rozwój lokalnej placówki oświatowej, inicjują lokalne festyny, udostępniają swoją infrastrukturę na dzieci i młodzieży ze wsi Sromowce Niżne. Ponieważ, hotel ze swoją infrastrukturą jest silnym czynnikiem zatrzymującym turystów w miejscowości, to lokalna społeczność mocno angażuje się oferowanie różnych usług gościom hotelowym. Wpływa to na uatrakcyjnienie oferty pobytowej i staje się czynnikiem kreującym przedsiębiorczość w lokalnej społeczności.

20.Turystyka jako czynnik rozwoju lokalnego i regionalnego

Zależność regionu od turystyki i rozwoju gospodarki turystyczne(rozwoju lokalnego i regionalnego) jest tym większa, im wyższy jest poziom atrakcyjności turystycznej regionu. Atrakcyjność tę tworzą walory naturalne oraz infrastruktury turystyczna i paraturystyczna.

Turystyka może być na tyle istotną dziedziną gospodarki regionu, że staje się akceleratorem rozwoju regionalnego. Może też być jedną z wielu dziedzin działalności gospodarczej, którą należy wkomponować w rozwój regionu.

Turystyka wpływa na cały region, ale bardzo często może rozwinąć się tylko w części regionu w tzw. obszarach recepcji turystycznej (pozostałe obszary regionu mogą pełnić inne funkcje). W zależności od ilości i atrakcyjności obszarów recepcji turystycznej oddziaływanie turystyki na region może mieć charakter polaryzujący, stymulujący lub neutralny.

Turystyka stanowi istotny czynnik rozwoju regionu turystycznego, a także źródło rozwoju dla funkcjonowania przedsiębiorstw bezpośrednio i pośrednio związanych z turystyką. Funkcja ekonomiczna turystyki związana jest przede wszystkim z wydatkami, jakie ponoszą turyści w miejscu docelowym. Jednak każdy etap podróży uczestników ruchu turystycznego kreuje różnorodny popyt na dobra i usługi.

Potrzeby turystów wywołują skutki ekonomiczne w postaci wzrostu produkcji lub importu dóbr turystycznych. Wzrost zapotrzebowania turystów na produkty turystyczne skutkuje powstawaniem nowych miejsc pracy i inwestycji w regionie. Tak więc turystyka nie tylko zwiększa ilość nabywanych na co dzień dóbr i usług, ale powoduje także powstawanie całkiem nowych form popytu, które nie zaistniałyby bez jej udziału.

Rozwój turystyki powoduje wzrost inwestycji związanych przede wszystkim z budową, jak i unowocześnianiem istniejącej infrastruktury transportowej. Ruch turystyczny angażuje do pracy nowych ludzi przy obsłudze turysty, a także wpływa na wynik finansowy przedsiębiorstw transportowych. Infrastruktura transportowa oddziałuje również na inne przedsiębiorstwa związane z obsługą podróżnych. Warto zaznaczyć, że skutki ekonomiczne tego etapu odnosić się mogą zarówno do obszarów emisyjnych, jak i recepcyjnych

Napływ turystów przekłada się głównie na wzrost zatrudnienia w sektorach pośrednio i bezpośrednio związanych z obsługą turystów. Popyt kreowany przez tych turystów powoduje wzrost produkcji artykułów, dóbr i usług związanych z pobytem gości w miejscu docelowym. Do kluczowych korzyści ekonomicznych wynikających z rozwoju turystyki możemy z pewnością zaliczyć powstawanie nowych źródeł dochodu w miejscowościach turystycznych. Będą to wpływy do budżetów lokalnych w postaci podatków i dewiz. Do zalet możemy również zaliczyć wzrost wpływów dla lokalnych przedsiębiorców czy wzrost standardu życia mieszkańców regionu poprzez nowe inwestycje w postaci rozbudowy lub unowocześnianie bazy turystycznej.

Rozwój gospodarczy jak wspomniano, jest natomiast pojęciem szerszym niż wzrost gospodarczy. Dotyczy wzrostu produkcji, zatrudnienia, inwestycji, a także zmian rozmiarów kapitału, dochodu, spożycia (konsumpcji).

Do podstawowych korzyści gospodarczych związanych z rozwojem turystyki należy:

* napływ dewiz,

* wzrost produkcji,

* rozwój przedsiębiorstw,

21. Strategie rozwoju regionu turystycznego. Podejścia do budowy strategii. Podmioty strategii

Zarządzaniem regionem turystycznym nie opiera się na jednej zwartej teorii, jej zręby stanowią różnorodne koncepcje i metody badawcze, które składają się na całościową instrukcję planowania, organizowania, wdrażania i kontrolowania działań mających na celu rozwój turystyki w regionie.

Koncepcje/modele rozwoju:

• Model „diamentu” konkurencyjności Portera

• Koncepcja kompleksowego zarządzania jakością TQM

• Model pętli jakości w regionie turystycznym

• Model turystycznego łańcucha wartości

• Model doskonałości Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakością

• Model ewolucji partnerstwa turystycznego.

Budowa strategii pozwala na:

• Integrację przedmiotów,

• Ustalenie celów jakościowych i rozpoznanie zasobów.

Ogólne zasady i metodologia budowy strategii turystyki w regionie powinny być oparte na koncepcji zarządzania strategicznego, które w ostatnich kilkunastych latach stopniowo wypiera tradycyjne planowanie. Samo planowanie strategiczne, czyli proces tworzenia i realizacji strategii, jest centralnym elementem tej koncepcji.

Planowanie strategiczne daje możliwość odpowiedzi na trzy fundamentalne pytania zobrazowane:

1. Gdzie jesteśmy? (zebranie wszystkich informacji na temat obecnego stanu )

2. Gdzie chcemy być? (zidentyfikowanie uzgodnionego stanu docelowego)

3. Jak chcemy tam dotrzeć? (znalezienie sposobów wypełnienia luki między stanem obecnym a pożądanym)

Podmioty planowania strategicznego w obszarze turystyki:

• Władze samorządowe

• Lokalne/regionalne organizacje turystyczne

• Lokalne grupy działania

• Organizacje pozarządowe, grupy nacisku

• Mieszkańcy regionu

• Przedsiębiorstwa turystyczne (szeroki zakres)

• Eksperci z zakresu planowania strategicznego i turystyki

• Inne podmiotu ważne dla rozwoju turystyki

• Stowarzyszenia, fundacje, zrzeszenia gospodarcze

• Instytucje publiczne

22.Determinanty konkurencyjności przedsiębiorstw i regionów turystycznych

Mówi się o czynnikach pierwotnych i wtórnych.

• Czynniki pierwotne wynikają za naturalnych uwarunkowań lub historycznej akumulacji zasobów i są przesłanką do rozwoju czynników wtórnych,

• Czynniki wtórne, które są efektem celowych zabiegów administracji regionu w kierunku uzyskania przewagi w określonych dziedzinach.

Na konkurencyjność regionów wpływa:

1. zróżnicowanie ich struktur ekonomicznych,

2. dostępność komunikacyjna,

3. istnienie zaplecza naukowo-badawczego

4. istnienie otoczenia okołobiznesowego.

Czynniki realnie istniejące w regionach, które determinują budowę ich potencjału konkurencyjny:

1. zróżnicowana struktura gospodarki, obejmująca gałęzie i przedsiębiorstwa zdolne do rywalizacji w procesach międzynarodowej produkcji i wymiany,

2. inwestycje - krajowe i zagraniczne, publiczne i prywatne,

3. infrastruktura techniczna - sprawny system transportowy, telekomunikacyjny, zaopatrzenie w wodę, energię elektr.

5. infrastruktura społeczna - system edukacji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej i in.,

6. działalność badawczo-rozwojowa - placówki naukowo-badawcze, jednostki badawczo-rozwojowe, szkoły wyższe,

7. zasoby środowiska naturalnego,

8. instytucje okołobiznesowe - agencje rozwoju lokalnego, izby gospodarcze, fundusze doręczeniowe

Wg modelu diamentu Portera przewaga konkurencyjna jest budowana poprzez interakcję następujących czynników:

1. Uwarunkowania zasobowe:

• Naturalne i kulturowe walory turystyczne,

• Wspomagane przez podstawowe zagospodarowanie turystyczne usługi noclegowe, gastronomiczne i transportowe,

• Potencjał inwestycyjny,

• Stan infrastruktury turystycznej,

• Ogólny poziom cen.

2. Uwarunkowania popytowe:

• Pojawianie się nowych trendów w zachowaniu turystów odwiedzających region

• Rozwój wymagań jakościowych turystów,

• Rozwój kultury obsługi wśród usługodawców w regionie.

23. System zarządzania jakością w regionie turystycznym

Systemu zarządzania w regionie turystycznym (IQM - Integrated Quality Management).

- Dążenie do modelu zarządzania na obszarach destynacji turystycznej, w wyniku którego uzyskujemy wzrost satysfakcji odwiedzającego przy zagwarantowaniu rozwoju ekonomicznego tych obszarów, ochrony środowiska i jakości życia społeczności lokalnej .

- Zarządzanie to realizowane jest przez dwa typy podmiotów: władze lokalne reprezentujące społeczność lokalną oraz firmy turystyczne - producentów usług.

Wszyscy uczestnicy „gry” zajmujący się obsługą odwiedzających (zarówno firmy, jak i społeczność lokalna) mają za zadanie obsłużyć ich w sposób satysfakcjonujący. Na satysfakcję odwiedzającego region składa się szereg usług, które można ułożyć w tzw. turystyczny łańcuch wartości.

Zarządzanie jakością polega na dostosowaniu standardu usług do oczekiwań nabywców w poszczególnych ogniwach łańcucha. Pomiędzy tymi oczekiwaniami a wiedzą, doświadczeniem i wolą producentów mogą powstać luki, których wypełnienie jest celem IQM. Luki te zostały określone dzięki zastosowaniu jednej z nowszych metod zarządzania jakością, jaką jest metoda SERVQUAL.

Model zarządzania jakością może być określony przy pomocy 9 elementów: pięć z nich ma charakter strukturalny i funkcjonalny, pozostałe cztery związane są z rezultatami podjętych działań.

1. Do 1 grupy zaliczyć możemy kwestię przywództwa w procesie zarządzania jakością w regionie, określanie strategii rozwoju turystyki, zarządzanie personelem, wykorzystanie zasobów oraz procesy dostarczania usług.

2. Do 2 drugiej satysfakcję klienta, satysfakcję załogi, integrację ze społecznością lokalną oraz rezultaty działań operacyjnych.

Struktura systemu zarządzania jakością:

• zaprojektowanie całości układu sieciowego, selekcja partnerów, negocjowanie z nimi, konstruowanie sieci oraz jej uruchomienie

• ustalenie standardów jakościowych w odniesieniu do produktów oraz procesów usługowych realizowanych przez organizacje w sieci

• standardy w formie wzorcowych wymagań mogą znaleźć się w umowach określających warunki przystąpienia do sieci, poddania się certyfikacji, uzyskania rekomendacji.

24.Sieci współpracy w turystyce. Rola partnerstwa i przywództwa

Partnerstwo i przywództwo najogólniej można rozumieć jako zdolność wpływania na grupę, aby osiągnęła określone cele.

Przywódca może być wyznaczony:

* W sposób formalny (wynikać z formalnych uprawnień: zajmowanego stanowiska/formalnego autorytety, np. przywództwo w przedsiębiorstwie)

* Wyłonić się oddolnie z grupy współpracujących podmiotów, dzięki ujawnionemu potencjałowi przywódczemu danego podmiotu.

Wyróżnić można następujące funkcje przywódcze w regionie turystycznym:

1. Informatora

2. Koordynatora

3. Aktywizatora

4. Analityka

5. Reprezentanta

• Informator: nadawca, odbiorca informacji, inicjuje działania w zakresie pozyskania informacji potrzebnych do dalszego rozwoju regionu turystycznego, może pełnić funkcje inicjatora kooperacji.
  

• Koordynator ułatwia wzajemne oddziaływanie podmiotów, wzmacnia stabilność współpracy między tymi podmiotami, przeciwdziała zakłóceniom i konfliktom mogącym pojawić się w regionie,
  

• Akwizator - motywuje i inspiruje podmioty do sprawniejszego działania, co przekłada się na jakość oferty regionalnej.
  

• Analityk - identyfikuje silne i słabe strony, szanse i zagrożenia dla regionu, następnie wytycza cele działania.
  

• Reprezentant - przedstawiciel regionu i współpracujących podmiotów na zewnątrz, nawiązuje relacje z podmiotami spoza regionu.

Funkcje może pełnić jeden podmiot, ale również kilka zależnie od kompetencji.

W przedstawionym tu podziale funkcji przywódczych funkcja informatora zawiera w sobie funkcję inicjatora, zaś funkcja koordynatora - funkcję negocjatora (inaczej mediatora).

Sieci współpracy.

1. Klaster turystyczny - „geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji np. uniwersytetów, konkurujących między sobą, ale także współpracujących”.

2. Zwykle funkcjonują one wokół walorów turystycznych. Położenie tych walorów wyznacza lokalizację klastra, ich rozległość - stopień skupienia, a atrakcyjność - rozmiary klastra mierzone liczbą podmiotów świadczących usługi na rzecz turystów.

3. Warunek istnienia klastrów: występowanie i współpraca wyspecjalizowanych dostawców. Pomiędzy konkurującymi ze sobą podmiotami, np. gestorami bazy noclegowej, obserwujemy współpracę. W proces świadczenia usługi turystycznej zaangażowane są podmioty wyspecjalizowane w świadczeniu poszczególnych usług cząstkowych, np. noclegowych, transportowych, przewodnickich czy organizacyjnych.

4. Obserwuje się rozwój przedsiębiorstw funkcjonujących w sektorach pokrewnych, np. handlu, rekreacji, kulturze czy budownictwie. Obserwowane są różne przejawy formalizowania współpracy - w postaci funkcjonowania stowarzyszeń branżowych. W rozwój turystyki zaangażowane są lokalne władze i instytucje naukowe i edukacyjne.

25. Innowacje w gospodarce turystycznej - istota, przykłady stosowania

Innowacją w turystyce może być:

• stworzenie „od podstaw” oryginalnego produktu turystycznego (np. dinoparki, niektóre wioski tematyczne)

• stworzenie profesjonalnego otoczenia marketingowego do istniejących walorów przyrodniczych czy kulturowych (np. zorganizowanie usług i infrastruktury turystycznej wokół obiektów kultury materialnej i ich promocja).

• produkt turystyczny w postaci miejsca (obiektu, obszaru, szlaku), wydarzenia (np. festiwalu, imprezy kulturalnej), usługi lub zespołu usług (np. zorganizowanej wycieczki).

Rozwiązania innowacyjne w turystyce mogą polegać również na:

• zarządzaniu rezerwacją miejsc i informacją turystyczną (np. Bieszczadzki Transgraniczny Klaster Turystyczny, tzw. hotel rozproszony),

• zastosowaniu innowacyjnych kanałów i instrumentów promocji,

• łączeniu z turystyką wiejską tych rodzajów turystyki, której produkty nie występują raczej w jej kontekście (np. turystyka medyczna na wsi).

Przykład innowacyjności zastosowanej w turystyce :

• wykorzystanie urządzeń i aplikacji informacyjno-nawigacyjnych w turystyce na przykładzie Łódzkiego Szlaku Konnego

• powstawanie klastrów turystycznych

• plecaki ABS dla narciarzy i turystów uprawiających turystykę extremalną

• tytanowe raki do wspinaczki górskiej -mniejsza waga,

• żagle wykonane z kevlaru, bardziej wytrzymale, co ma zapobiegać ich podarciu.

• lekarstwo na chorobę morską - plastry ze skopolaminą, które przykleja się za uchem.

• w Japonii istnieje usługa polegająca na możliwości przesłania na inną wyspę sprzętu narciarskiego, który jest odbierany dwa, trzy dni wcześniej od turysty przez wyspecjalizowaną firmę, przewożony przez nią i czeka na niego w miejscu docelowym.

26. Analiza strategiczna jako podstawa budowy strategii przedsiębiorstwa

Analiza strategiczna - podstawowe narzędzie metodologiczne pomocne przy formułowaniu strategii gospodarczej.

1. Identyfikuje czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, które determinują kształt strategii.

2. Sprowadza się do kompleksowego monitorowania otoczenia oraz wnętrza firmy.

3. Pozwala stworzyć odpowiednią strategię podejmowanych w przedsiębiorstwie działań.

4. Przyczynia się do rozwoju firmy oraz budowy pozytywnego wizerunku na tle konkurencji.

Zakres analizy strategicznej

• cele wyznaczane przez osoby związane z organizacją

• zasoby przedsiębiorstwa

• otoczenie zewnętrzne

Cele analizy strategicznej

1. Określenie szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie firmy

2. Ustalenie źródeł i przyczyn występowania wszelkich nieprawidłowości w przedsiębiorstwie.

3. Ocena i ustalenie pozycji firmy, którą zajmuje na rynku konkurencyjnym.

4. Określenie mocnych i słabych stron firmy, w celu stworzenia najlepszego planu działania.

5. Ustalenie kosztów oraz ryzyka związanego z podejmowanymi działaniami.

Obszary analizy strategicznej

• Otoczenie makroekonomiczne - polityczne, ekonomiczne, społeczne, międzynarodowe, technologiczne, demograficzne.

• Otoczenie konkurencyjne (mikrootoczenie) - dostawcy, nabywcy, konkurenci.

• Firma
  

Etapy analizy strategicznej

1. Badanie i analiza otoczenia przedsiębiorstwa.

a) Badanie i analiza makrootoczenia

b) Badanie i analiza mikrootoczenia

2. Analiza potencjału strategicznego przedsiębiorstwa.

3. Zestawienie wyników analizy strategicznej i ocena pozycji przedsiębiorstwa.

Metody analizy strategicznej - klasyfikacja

METODY ANALIZY MAKROOTOCZENIA

1. metody scenariuszowe - polegają na określeniu i prognozowaniu zdarzeń, które mogą mieć miejsce oraz ich wpływ na prosperowanie firmy.

2. analiza luki strategicznej - jedna z metod statystycznych, w których określa się trendy. Zwykle analizowany jest w tej metodzie wzrost sprzedaży badanej firmy na tle sprzedaży całego sektora.

METODY ANALIZY OTOCZENIA KONKURECYJNEGO

1. analiza „5 sił” Portera - określenie siły przetargowej dostawców, siły przetargowej nabywców, natężenia konkurencyjności w branży, zagrożenie nowych wejść, zagrożenie pojawienia się substytutów.

2. benchmarking - szukanie wzorcowych rozwiązań oraz wdrażanie ich do strategicznego działania przedsiębiorstwa.

METODY ANALIZY POTENCJAŁU STRATEGICZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA

• model łańcucha wartości - analiza procesów zarządzania oraz działalności w danym sektorze przedsiębiorstwa, określenie mocnych i słabych stron firmy.

• cykl życia produktu, technologii, organizacji - pozwala na określenie faz rozwoju produktu, technologii oraz organizacji.

METODY ZINTEGROWANE ANALIZY STRATEGICZNEJ

• analiza SWOT - ocena i określenie pozycji strategicznej firmy, na podstawie analizy makrootoczenia i mikrootoczenia, w celu doboru odpowiedniej strategii.

27. Potencjał strategiczny (konkurencyjny) przedsiębiorstwa turystycznego i jego składniki

Przez potencjał konkurencyjności rozumie się system zasobów materialnych i niematerialnych umożliwiających budowanie przewagi konkurencyjnej. Traktowany jest jako źródło przewagi konkurencyjnej, od którego składników zależy w dużym stopniu pozycja konkurencyjna.

Elementy potencjału konkurencyjności turystycznej:

• czynniki ekonomiczne - zasoby czynników produkcji, stan infrastruktury społecznej, stan infrastruktury techniczno-ekonomicznej ogólnego przeznaczenia, dostępność komunikacyjną, sytuację rynku pracy,

• czynniki społeczne - zasoby siły roboczej, predyspozycje społeczeństwa do przedsiębiorczości i innowacyjności, lokalne elity polityczne, gospodarcze i kulturalne;

• czynniki związane ze środowiskiem przyrodniczym i kulturowym - walory naturalne oraz kulturowe.

28. Misja, wizja i cele przedsiębiorstwa turystycznego

MISJA

• Misja przedsiębiorstwa jest podstawą strategicznego zarządzania firmą. Dobrze sformułowana
  i zakomunikowana silnie motywuje i integruje pracowników. 

• Misja określa sens istnienia firmy, jej główne i najważniejsze zadanie oraz wartości oferowane klientom/konsumentom.

• Jest to zamysł firmy - czym chce ona być dla otoczenia.

• Misja jest podstawą do określenia celów przedsiębiorstwa turystycznego.

Przykład: Misją Biura Podróży Funclub jest osiągnięcie wiodącej pozycji na polskim rynku branży turystycznej poprzez:

• oferowanie wysokiej jakości usług, dbając przede wszystkim o bezpieczeństwo i komfortowe warunki wypoczynku klientów

• tworzenie atrakcyjnej i satyfakcjonującej ścieżki kariery, która pomaga naszym pracownikom realizować swoje aspiracje zawodowe i doskonalić umiejętności,

• wytyczanie najwyższych norm jakościowych i etycznych w biznesie.

WIZJA

Wizja przedsiębiorstwa opisuje stan docelowy, do którego ono dąży. Jest opisem wizerunku przedsiębiorstwa w odległej przyszłości, przy optymistycznym założeniu wystąpienia korzystnych uwarunkowań. Jest to, często idealna, koncepcja organizacji w przyszłości. To aspiracje i marzenia właściciela, zarządu o jej przyszłym kształcie, wielkości i sukcesach

Wizją Biura Podróży Funclub jest zajęcie czołowego miejsca w sprzedaży imprez turystycznych na terenie Polski oraz przynależność do grona najlepszych biur podróży w Europie. 

CELE

Cel - przyszły stan jaki chcemy osiągnąć, ukierunkowuje nasze działania i wyznacza ich strukturę; jest to określony przedmiotowo i podmiotowo przyszły pożądany stan możliwy do osiągnięcia w przedziale czasu objętym wieloletnim lub krótkookresowym planem działania.

Cele przedsiębiorstwa powinny być wyznaczane zgodnie z metodą SMART:

• Specific - szczegółowe, zawierające konkretny przekaz.

• Measurable - mierzalne, czyli ich realizacja powinna być wyrażona w liczbach.

• Achievable - osiągalne.

• Realistic - możliwe do zrealizowania.

• Time-related - określone czasowo. Wyznaczenie czasu realizacji projektu mobilizuje wykonawców.

Głównym celem przedsiębiorstwa jest osiąganie i maksymalizacja zysku, ale nie jest to jedyny cel.

Cele przedsiębiorstwa:

2. Koncepcja niemiecka: celem głównym jest wynik finansowy i są mu podporządkowane inne cele: produkcyjne, finansowe, marketingowe, kształtowania kadr;

3. Koncepcja amerykańska: firma zmierza do wiązki celów:

- cele rynkowe/marketingowe np. wzrost obrotów, zdobywanie nowych rynków

- cele ekonomiczne np. zysk, rentowność sprzedaży

- cele finansowe np. zdolność kredytowa, płynność finansowa

- cele kadrowe - rozwój personelu, management

- cele wizerunkowe np. pozycja firmy w środowisku lokalnym, krajowym, międzynarodowym

29. Ogólna strategia marketingowa przedsiębiorstwa turystycznego i jej opcje

Strategia marketingowa utożsamiana jest w szerokim rozumienia z marketingowymi zasadami postępowania. W rozumieniu szczegółowym odnosi się do określonej firmy lub jej części i oznacza system średnio- i długookresowych zasad postępowania, które wyznaczają ramy decyzjom i działaniom operacyjnym.

Każdą strategię marketingową tworzy się specjalnie na potrzeby konkretnej firmy.

Nie jest możliwe ujednolicenie działań podejmowanych w celu jej realizacji.

Fazy, które powinny być realizowane przy tworzeniu każdej strategii marketingowej:

• analizę otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego,

• analizę SWOT,

• wyznaczanie celów marketingowych,

• segmentację rynku i wybór rynku docelowego,

• wybór odpowiedniej strategii marketingowej związanej z elementami marketingowymi: produktem, ceną, dystrybucją, promocją, personelem,

• realizację i kontrolę strategii marketingowej.

Do ogólnych strategii marketingu firmy należą tzw.

1. strategie intensywne rozwoju firmy,

2. strategie integratywnego rozwoju

3. strategie dywersyfikacji.

Wobec rozpoznanych segmentów rynku przedsiębiorstwo może wybrać odmienne alternatywne strategie:

• tzw. marketing niezróżnicowany,

• marketing zróżnicowany,

• marketing skoncentrowany

Do najistotniejszych czynników należy brać pod uwagę przy wyborze strategii należą:

1. zasoby przedsiębiorstwa,

2. homogeniczność wzoru wyboru,

3. faza cyklu życia produktu,

4. homogeniczność rynku,

5. działania innych przedsiębiorstw.

Fazy w procesie formułowania strategii marketingowej:

1. analiza otoczenia, zasobów i warunków,

2. identyfikacja celów strategicznych,

3. segmentacja rynku i wybór rynków zamierzanych,

4. oznaczenie pozycji produktu (lub firmy),

5. sformułowanie marketingu-mix,

6. podział i uruchomienie środków.

30. Warunki skuteczności i efektywności komunikacji w biznesie turystycznym

Skuteczna komunikacja pozwala przedsiębiorstwom na zrozumienie swoich klientów i ich potrzeb, a z drugiej strony pozwala na osiągnięcie zrozumienia wśród klientów. Stanowi proces interakcji między firmą i jej otoczeniem, która doprowadza do wzajemnego poznania i osiągania wspólnych celów związanych z procesem wymiany.

Aby przekaz komunikacyjny kierowany zarówno do klientów, pracowników czy innych podmiotów, był skuteczny, należy stworzyć program komunikacji, który dzieli się na poszczególne etapy:

• identyfikacja odbiorców,

• ustalenie celów,

• projektowanie przekazu,

• wybór mediów,

• wybór form komunikacji,

• ustalenie budżetu,

• pomiar skuteczności.

Aby komunikacja byłą efektywna komunikat musi trafić tam, gdzie są odbiorcy. Odbiorcy muszą dostrzec komunikat. Komunikat powinien wzbudzić pozytywny stosunek do oferty, a pozytywny stosunek musi przekształcić się w chęć działania (np. zakupu). W procesie komunikacji należy również konfrontować wyniki z zamierzonymi celami.

Sukces komunikacji zależy również od:

• wielkości budżetu,

• jakości komunikacji konkurentów,

• właściwego doboru mediów,

• treści i formy własnych komunikatów.

W procesie komunikacji należy także zwracać uwagę na szumy i różnice kulturowe. Szumy mogą zakłócić proces komunikacji (wyróżnia się szumy semantyczne, mechaniczne, środowiskowe, psychologiczne, wewnętrzne i zewnętrzne).

Aby komunikacja międzykulturowa mogła się powieść zarówno nadawca jak i odbiorca powinien mieć:

• umiejętność nawiązywania kontaktów społecznych,

• umiejętności komunikacyjne (werbalne i niewerbalne),

• umiejętność dostosowywania się do nowych sytuacji,

• zrozumienie dla czynów i sposobu myślenia ludzi reprezentujących różne kultury,

• tolerancję i akceptację innych,

• poczucie własnej wartości i samoakceptację.

31. E-commerce w turystyce. Pojęcie, zakres stosowania

E-commerce (handel elektroniczny) to bazująca na technologii sieciowej koordynacja materiałów, procesów i ludzi, ułatwiająca wymianę handlową, w skład której wchodzą takie rozwiązania jak:

• elektroniczna wymiana dokumentów (EDI);

• elektroniczny transfer środków pieniężnych;

• interaktywne systemy informacji wizualnej i głosowej;

• elektroniczne zakupy;

• elektroniczna bankowość.

Zakres stosowania w turystyce to:

• prowadzenie interakcji - klienci oprócz dostępu do aktualnej informacji mają możliwość zadawania pytań i otrzymywania odpowiedzi (np. strony internetowe hoteli, biur podróży itp.);

• zawieranie transakcji - proces zakupu towaru, a więc wybór płatności, dostawy np. zakup sprzętu turystycznego, biletów lotniczych, imprezy turystycznej

• przeniesienie części obsługi klienta do Internetu np. elektroniczna odprawa przed wylotem

• wykorzystywanie marketingu internetowego przez przedsiębiorstwa turystyczne i jednostki samorządu terytorialnego - strony internetowe, portale społecznościowe, mailing,

32. Rynek spotkań i wydarzeń. Podmioty podaży i popytu

Rynek turystyki biznesowej jest rynkiem instytucjonalnym.

Struktura podmiotowa podaży:

- miejsca spotkań i miejsca noclegowe:

• hotele, ośrodki szkoleniowe

• sale teatralne, widowiskowe, wykładowe

- usługi wspomagające:

• transport, łączność, gastronomia

- lokalni przedsiębiorcy:

• atrakcje dodatkowe, wyposażenie audio-wideo

• pamiątki, sklepy, obsługa przewodnicka

Miejsca spotkań:

- hotele - kompleksowa obsługa spotkań

- centra konferencyjne - możliwość organizacji wyjątkowo dużych spotkań, dostępne są tam nowoczesne technologie oraz miejsca wystawowe

- ośrodki naukowe - uniwersytety, uczelnie techniczne; zapewniona jest dobra naukowa atmosfera, szeroka gama różnej wielkości pomieszczeń na spotkania, duży wybór obiektów - tradycyjny lub nowoczesny styl

- centra konferencyjne z zakwaterowaniem - najczęściej nie ma w nich dużych możliwości dodatkowych rozrywek, co sprzyja atmosferze biznesowej

- nietypowe miejsca, miejsca niezapomniane, aspekt nowości i zaskoczenia (np. statki wycieczkowe, promy, zamki, specjalne pociągi itp.)

Struktura podmiotowa popytu:

- korporacje (przedsiębiorstwa)

- organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, naukowe, branżowe, religijne)

- administracja państwowa

*Pośrednicy:

I grupa - profesjonalni organizatorzy konferencji, agencje i firmy organizatorskie w miejscach docelowych

II grupa - organizacje odpowiedzialne za marketing miejsca (Conventions Bureaus), agencje turystyczne, agencje PR, biura podróży

III grupa- organizacje i instytucje kształtujące politykę turystyczną np. UNWTO, UE, państwo, POT

Podmioty wewnętrzne:

• Mieszkańcy

• Przedsiębiorstwa

• Organizacje

• Inwestorzy miejscowi

• Władza lokalna

Podmioty zewnętrzne

• Przedsiębiorstwa

• Inwestorzy zewnętrzni

• Organizacje

• Turyści

---