JAN KASPROWICZ

Z CHAŁUPY

Sonet I

(problematyka)

Utwór ten otwiera cykl poświęcony wsi i jej mieszkańcom. Poeta maluje obraz ubogiej polskiej wsi, pełnej mizernych chat, stojących „rzędem na piaszczystych wzgórzach”. Ich otoczenie jest nędzne i zaniedbane:

„Płot się wali, piołun na podwórkach…”.

Kontrastuje z krajobrazem

„… dziewek wieniec zdrowy

W krasnych chustkach, w kolorowych sznurkach.” ,

pochłoniętych ciężką pracą w obejściu. Poeta mówi:

„Szare chaty! Nędzne chłopskie chaty!

Jak się z wami zrosło moje życie…”

Na wieś nie patrzy jak obcy obserwator z zewnątrz, lecz utożsamia się z bohaterami tego utworu, pamięta o swoich wiejskich korzeniach, które teraz są dla niego „wspomnień skarbem bogatym”. W cyklu sonetów Z chałupy poeta uchwycił wiejskie realia życia Kujaw, poruszył problematykę społeczną, moralną i obyczajową, sięgnął do wspomnień i doświadczeń chłopskiego dziecka, czyli swoich własnych. Z wielkim realizmem ukazał biednych ludzi, pokrzywdzonych i cierpiących.

---