Wstep do jezykoznawstwa wyklad II


Fonemy- jednostki z których tworzymy wyrazy wyższego rzędu, posiadające znaczenie.

Systemy znakowe:

- naturalne,

- żywe,

- mają charakter konwencjonalny,

- jesteśmy świadkami tworzenia języka.

Semiologia - nauka o znakach (problem ten interesował badaczy starożytnych).

Znakiem jest związek, jaki istnieje między oznaczanym i oznaczającym.

Badano czy są to znaki naturalne czy konwencjonalne.

(piktogramy, emotikony, znaki drogowe, na przewodnikach turystycznych)

Symbol filiżanki - oznacza, że w pobliżu znajduje się restauracja.

Semiologia - nie jest tylko nauką o języku, ale również o różnych znakach, których używamy do komunikowania się.

0x08 graphic
0x01 graphic

Niektórzy oddzielają językoznawstwo od semiologii.

Językoznawstwo - nauka o znakach językowych.

Semiologia - nauka o znakach niejęzykowych.

Semiologia komunikacji rozróżnia 2 fundamentalne grupy:

  1. jednoklasowe - jeden znak przekazuje jeden komunikat (np. znaki drogowe, widelec skrzyżowany z nożem, itp.)

  2. dwuklasowe - z mniejszych jednostek tworzymy jednostki wyższego rzędu.

Działem filologii jest semantyka - związek między formą znaku a znaczeniem.

Pragmatyka - związek między znakami a użytkownikami. Znaki mają być używane w różnych celach.

Funkcje znaków:

- informacyjna

- ekspresywne

- impresywne

Funkcjonalne pojmowanie znaków służy wyrażaniu pewnych emocji.

Każda rzecz, przedmiot może mieć znak.

Konwencjonalny charakter znaków - między nadawcą a odbiorcą powstaje pewna umowa (konwencja), jakiś element zastępuje inny element (staje się innym elementem).

Kod - przypisuje znaczenia znaków. (arbitralne, ikoniczne)

Niemiecki językoznawca koniec XIX w. Schemat K. Bühler:

Z (znak)

Nadawca------------------------------------------------------------Odbiorca

K (komunikat)

To jest związek między nadawcą a odbiorcą, ale nie jest bezpośredni..

Schemat Prieto:

Brak intencji komunikacyjnej

Intencja komunikacyjna

Symptomy

0x08 graphic
0x01 graphic
Obserwacja

Sygnały - znaki konwencjonalne

Symbole - forma znaku przypomina formę treści

Znaki niejęzykowe - Np. sygnalizacja świetlna - nic nie wskazuje na to, że jest to związek między kolorem czerwonym a niebezpieczeństwem.

Znaki językowe, arbitralne, umowne

KWIAT

Semiologia

Językowe

Piktogramy - małe obrazki, dają się tłumaczyć przy pomocy znaków językowych, służą komunikacji.

Referent (coś konkretnego, nie mają znaczenia, np. imiona własne - mają referent - odnosi się do konkretnej osoby, np. Lech Wałęsa) Obiekt konkretny, pozajęzykowy.

0x08 graphic

Oznaczany Oznaczający

(koncept, abstrakt, które pozwalają na odróżnianie

drzewa, kwiatu , itp.- wszystkie cechy minimalne,

odróżniające jedne rzeczy od innych)

Funkcja referencyjna języka - odsyłająca do konkretnej rzeczywistości pozajęzykowej.

Schemat R. Jacobson:

Kontekst

Komunikat

Nadawca Odbiorca

Kod

Kontakt

6 funkcji języka:

- f. referencyjna (poznawcza, informacyjna) - używamy języka; język pozwala nam na mówienie o tym co jest poza językiem.

- f. metajęzykowa

- f. ekspresywna - (od strony nadawcy dowiadujemy się o opiniach i odczuciach)

- f. impresywna - (koncentrowany na odbiorcy)

- f. poetycka - komunikaty (forma komunikatu - figury stylistyczne)

- f. faktyczna - pozwala na wchodzenie w kontakt z innymi obywatelami i utrzymywanie tego kontaktu.

Znaki językowe:

- mimiczne,

- słowne,

- dotykowe,

- smakowe,

- pełniące funkcję ostrzegawczą,

  1. są różnie realizowane;

  2. w różny sposób przez nas odbierane;

  3. są odnoszone do różnych dziedzin (np. turystyka, itp.)

Związek między oznaczanym a oznaczającym staje się konieczny.

Znak językowy rozwija się w czasie a inne znaki w przestrzeni.

Cały system językowy oparty jest na opozycji.

Tłumaczenia sensu komunikatów wizualnych:

W '63 ukazał się artykuł R. Jackobson, w którym wyróżnił 3 formy tłumaczenia:

  1. Tł. wewnątrzjęzykowe:

- etap powtarzania,

- etap, w którym dziecko jest w stanie powiedzieć to samo, ale innymi słowami,

  1. Tł. miedzyjęzykowe- przetłumaczenie sensu języka za pomocą innego; interpretacja znaków języka znakami innego języka.

  2. Tł. intersemiotyczne - interpretacja znaków językowych za pomocą systemu znaków niejęzykowych lub odwrotnie.

Przenoszenie sensu - cel wszystkich operacji

Autorem sensu w języku A jest ktoś, a dokonywanie tłumaczenia (sensu) jest pośrednik, a w tłumaczeniu intersemiotycznym jest sama osoba.

Większość piktogramów jest tłumaczona przez zjawiska.

Cechy pozwalające poznać znaczenie piktogramów:

  1. wartość monosemiczna - jednoznaczna.

  2. mają zdolność realizowania różnych aktów językowych (symbolizacja jest widoczna w znakach drogowych, np. trójkąt oznacza ostrzeżenie)

  3. kontekstualizacja znaków:

- czasu (np. słońce związane jest z datą a więc kontekst czasowy)

- przestrzeni

  1. wartość prototypowa - prototyp

  2. zasady diachroniczne - znaki podlegają pewnym ewolucjom

  3. zdolność tworzenia opozycji

a) obecność znaku lub jego brak

b) negacja - coś tak, coś nie

Wizualnie polega na przekreśleniu (np. znak przekreślony drogi dla pieszych).

Obraz może nas kierować (informować) do konkretnego miejsca (np. strzałki w jakimś kierunku).

Wstęp do językoznawstwa 16.04.07

Semiologia

Językoznawstwo



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA, WYKŁAD I, 02 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD II,# 02 11
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XI, 4 05 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IV, 9 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XII, 05 11
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IV, 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VI,0 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 04 11
Wstęp do prawodawstwa wyklad, FILOLOGIA POLSKA - UMCS-, II ROK, SPECJALNOŚĆ KOMUNIKACJA URZEDOWA I B
WPO II - Łukaszewski - Opr. wykładów v.3, Studia, Psychologia, SWPS, 1 rok, Semestr 02 (lato), Wstęp
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD III, 2 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD XIV, 1 06 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VIII, 6 04 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VI,# 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD XIII, 05 11
jez, Wstęp do językoznawstwa
Wstęp do językoznawstwa  X 11

więcej podobnych podstron