Czarodziejska Góra Tomasz Mann, tłum. Józef Kramsztyk // Jak Łukowski, wykład prof. J. Święcha.
Na pierwszy rzut oka jest to powieść realistyczna, posługuje się jej środkami, lecz nią nie jest. Pojawia się czasoprzestrzeń laboratoryjna, bohater jest wyizolowany w przestrzeni zamkniętej. Gdy Hans przybywa do Davos, jest `tabula rasa', ma 23 lata. Jedyna jego determinanta to pochodzenie.
Ma pewne wykształcenie, które jednak nie wpływa na jego światopogląd. Nie ma w nim żadnych głębszych refleksji.
Castorp jest przeciętną osobą: dość zdolną, lecz nie najzdolniejszą, po studiach ma objąć posadę i zostać szanowanym obywatelem.Castorp szanuje pracę, lecz za nią nie przepada. Jako dziecko Hans lubił się zagapiać, co wskazuje na jego tendencje do refleksyjności. Wtedy też lekarz zalecił mu spożywanie porteru. Taka charakterystyka bohatera zmierza do potwierdzenia etosu mieszczańskiego.
Hans przybywa do Davos (uzdrowisko w górach) na 3 tygodnie w odwiedziny do kuzyna Joachima. Bohater wkracza w zupełnie inny, czarodziejski świat. W górach, na wysokości 5 tyś m. traci się poczucie czasu, pory roku nakładają się na siebie, izolacja wymusza pewien specyficzny tryb życia. W Davos ścierają się symboliczne kierunki świata. Idea środka to recepta dla cywilizacji europejskiej.
Czas w powieści jest świadomie zaplanowanym konstruktem - charakteryzuje go względność (kurczenie i rozciąganie się czasu), jest pozbawiony subiektywizmu (czas w stanie czystym).
Istnieje asymetria kompozycyjna: 7 rozdziałów; tom I: 7 miesięcy, po nich następuje wyznanie (Castorp darzy uczuciem Klaudię), a pozostałe 2 rozdz. obejmują ponad 6 lat. Czas przestaje być liczony w rozdz. 6.
Hans reprezentuje zbiorowy stan świadomości człowieka końca XIX w.
Hans poznaje Nephatę i Settembriniego, którzy toczą spór. Kłócą się o 2 podstawowe stanowiska filozoficzne:
Nephata: dualizm filozoficzny, czyli platońsko-augustyńska tradycja
Uważa, że spór, walka to podstawowa racja bytu człowieka w świecie. Nephata to żydowskie dziecko, pochodzi ze wschodu. Jego ojciec zginął w pogromie,a on wyemigrował z matką na zachód. Opiekę znalazł u jezuitów, przed wstąpieniem do zakonu czytał Marksa. Reprezentuje pogląd, zalążek późniejszych postaw. Jest prototypem rewolucjonisty, burzyciela, pierwowzorem intelektualisty, który będzie służył systemowi totalitarnemu. Ten chrześcijański konserwatysta, a zarazem rewolucjonista twierdzi, że aby osiągnąć pewne cele można uciec się do terroru.
Settembrini: monizm filozoficzny, czyli arystotelesowsko-tomistyczna tradycja.
Twierdzi, że najistotniejsze w myśleniu o świecie jest pojęcie harmonii, a nie sporu. Punktem wyjścia jest dla niego progresizm, jest postępowcem, przejął ideały rewolucji francuskiej. U kresu postępu stoi obraz cywilizacji zachodniej z wartościami uniwersalnymi, ale niezmotywowanymi religijnie (wolność-równość-braterstwo). Przywiązany jest do wartości narodowych.
W sporze estetycznym, Nephata reprezentuje stanowisko zwolennika sztuki średniowiecznej, takiej, w której króluje brzydota. Piękne jest to, co jest brzydkie. Twierdzi, że choroba pozwala osiągnąć pełnię człowieczeństwa - duch zmaga się z chorobą i przez to subtelnieje.
Settembrini gloryfikuje zdrowie, uważa, że piękne jest to, co harmonijne.
Hans widzi niekonsekwencje w poglądach obu tych postaci. Zastanawia się, kto jest właściwie obrońcą pobożności, a kto wolności? Ateista Settembrini jest właściwie obrońcą cnoty. Nephata nieustannie manifestuje swój indywidualizm.
Ten pojedynek to dowód, że kultura XIX w., kultura negocjacji się załamała. Samobójstwo Nephaty jest zaś świadectwem nadchodzącego nihilizmu.
Po wyjeździe z Davos, Castorp nie ma jednej konkretnej wizji. Najważniejsza jest dla niego pieśń Schuberta i jej wezwanie: miłości i śmierci. Zastanawia się, co jest piękniejsze.