Na dzisiejszych zajęciach zajmiemy się zmiennymi losowymi. I na początek taka definicja. Dystrybuantą zmiennej losowej X nazywamy funkcję
okreslona wzorem
Oto własności dystrybuanty:
F jest funkcją niemalejącą
F jest funkcją lewostronnie ciągłą
Powyższe trzy własności decydują o tym, czy funkcja jest dystrybuantą. Istnieje jeszcze jednak kilka innych właściwości. A mianowicie:
Dystrybuanta zmiennej losowej wyznacza jednoznacznie jej rozkład
P(X = a) = F(
) - F(a), gdzie F(
) oznacza granicę prawostronną (jeśli a jest punktem ciągłości dystrybuanty to P(X = a) = 0).
Popatrzmy na przykład, jakie funkcje są dystrybuantami, a jakie nie są. Najpierw zaczniemy od tych, które nimi są:
Istnieje pewna kalsyfikacja zmiennych losowych.
Wyróżniamy zamienną losową skokową,
ciągłą, osobliwa i mieszaną będącą
połączeniemskokowej i ciągłej.
Osobliwą zajmowac się nie będziemy.
Zmienna lodowa jest skokowa (dyskretna),
jeśli zbiór wszystkich jej wartości jest
skończony lub przeliczalny. Rozkład zmiennej
losowej skokowej często okreslamy za pomocą funkcji
prawdopodobieństwa:
(własność:
. Liczby
nazywamy skokami, a wartości
- punktami skokowymi. Oto, jak wyglada ta funkcja w postaci tabelki:
|
|
|
… |
|
|
|
|
… |
|
Suma skoków musi równac się 1. Znając funkcję prawdopodobieństwa zmiennej losowej skokowej, można wyznaczyć jej dystrybuantę:
, oraz jej rozkład prawdopodobieństwa:
.
Spójrzmy na nastepujący przykład:
Zmienna losowa X o dystrybuancie F jest ciągła, jeśli jej dystrybuanta da się przedstawić w postaci:
gdzie f jest funkcją spełniającą warunki:
i nazywamy ją gęstością prawdopodobieństwa zmiennej losowej X.
Teraz jakie mamy własności zmiennej losowej ciągłej:
P(X = a) = 0 dla dowolnego a należącego do zbioru liczb rzeczywistych (brak punktów skokowych).
F jest funkcją ciągłą i prawie wszędzie różniczkowalną F(x) = f(x) (równość zachodzi dla punktów ciągłości gęstości)
No i popatrzmy na taki przykład. Mamy dane
. I tak:
I teraz przejdźmy do kolejnego tematu, a mianowicie do parametrów zmiennej losowej jednowymiarowej. Wartości rozkładu zmiennej losowej często charakteryzujemy jej parametrami. Jednym z nich jest wartośc oczekiwana. Oznaczamy ja EX lub m. Dla zmiennej losowej skokowej przyjmuje ona postać:
jeśli ewentualny szereg zbieżny bezwzglednie, to takie szeregi sa odporne na przykład na zmianę kolejności wyrazów. Dla zmiennej losowej ciągłej:
jeśli ewentualna całka niewłaściwa jest zbieżna bezwzględnie. Popatrzmy na taki przykład. Dla zmiennej losowej o funkcji prawdopodobieństwa:
EX = -0,2 + 1,2 + 0,6 = 1,6. Graficznie interpretacja wyglada tak:
I spójrzmy na kolejny z przykładów. Dla znmiennej losowej o gęstości:
Oto podstawowe cztery własności wartości oczekiwanej:
Ec = c, gdzie c to stała
E(aX) = aE(X)
E(X+Y) = EX + EY
Jeśli X, Y są niezależne, to E(XY) = EX * EY
Ponadto jeśli Y = g(x), to EY =
Miarą rozrzutu wartości zmiennej losowej jest wariancja. Oznaczamy ją jako:
. Wyrazona jest wzorem
.
Dla zmiennej losowej skokowej:
, a dla zmiennej losowej ciągłej:
.
Mamy pięć własności wariancji:
Uzasadnijmy przypadek e:
I na koniec jeśli rozrzut wartości zmiennej losowej chcemy mierzyć w tych samych jednostkach, co X, to stosujemy odchylenie standardowe oznaczane DX, lub
. Okreslamy je wzorem:
.
x
<a,b)
F(a)
F(b)
F(b) - f(a)
1
- 0,5
Natomiast na nastepnej stronie widoczne są funkcje nie będące dystrybuantami :
0
1
0,5
0,5
1
0,5
-1 1 -1 1
1
1
1
1
Wzór na pewna część pola figury z powyższego rysunku
2
f(x)
1
x
F(x)
1