„Rządy Władysława Gomułki” - str. 241-246

Władysław Gomułka - cytaty

• Raz zdobytej władzy nie oddamy nigdy. * Staliśmy nad przepaścią, ale zrobiliśmy krok do przodu!

• Odkąd krowa została zapłodniona przez człowieka, znacznie wzrosło pogłowie bydła

• Naród ma pracować, a nie leżeć na piasku

• Sformułował tezę w myśl której tak, jak za upadek I RP odpowiadała ciemnota, warcholstwo i tendencje anarchiczne szlachty, a za klęskę II RP wg niego burżuazja, to grabarzem Polski Ludowej będzie klasa robotnicza.

1. Destalinizacja- „odwilż popaździernikowa” 1956:

a. VIII Plenum KC PZPR - I sekretarzem Władysław Gomułka ( „natolińczycy- dogmatycy- beton partyjny i puławianie- zwolennicy reform) - wiec poparcia dla towarzysza „Wiesława”- 400 tys. na placu defilad - „Towarzysze, obywatele, ludu pracujący stolicy” )

b. demokratyzacja życia politycznego:

- uwolnienie kardynała Stefana Wyszyńskiego, działaczy niepodległościowych,

- uchylenia wyroków sądów okresu „stalinowskiego”

- odejście z wojska marszałka Konstantego Rokossowskiego i rosyjskich „doradców”,

- większa samodzielność Polski na arenie międzynarodowej,

- powrót do starych nazw, religia w szkołach, repatriacja ( powrót ) Polaków z ZSRR

c. reformy gospodarcze:

- rozwiązanie większości spółdzielni rolniczych,

- odejście od planu 6-letniego- rozbudowa przemysłu lekkiego i spożywczego,

- ograniczenie eksportu do ZSRR

d. koniec „odwilży”: od 1957 r.

- zamknięcie tygodnika „Po prostu” ( propagował reformy),

- walka Gomułki z rewizjonistami ( „puławianami”)- czystki w partii ( usunięcie 300 tys. członków),

- rozbudowa przemysłu ciężkiego- problemy gospodarcze ( ogonki sklepowe)

- * zwalczenie opozycji sejmowej- koło poselskie Znak ( skupienie wokół Tygodnika Powszechnego i miesięcznika Znak katoliccy posłowie, swego rodzaju pomost między władzą a episkopatem: Tadeusz Mazowiecki, Stanisław Stomma, Stefan Kisielewski- „dyktatura ciemniaków”

2. Wydarzenia marcowe 1968 r.: ( 8-23 III) * Polska popierała zgodnie z dyrektywami Moskwy kraje arabskie z wojnie z Izraelem w tzw. „wojnie sześciodniowej 1967 r. )

a. nagonka antysyjonistyczna i antyinteligencja „partyzantów”- Mieczysława Moczara ( w okresie wojny dowodził oddziałem Armii Ludowej) w celu skompromitowania Gomułki i przejęcia władzy

- wielu czołowych urzędników Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i milicji politycznej było pochodzenia żydowskiego, których obarczano za zbrodnie stalinowskie,

b. * list „34” - 14 marca 1964- krytyka polityki kulturalnej w PRL-u- petycja o złagodzenie cenzury i większe przydziały papieru), Antoni Słonimski, Jerzy Andrzejewski, Maria Dąbrowska, Paweł Jasienia, Stefan Kisielewski, Jerzy Turowicz

b. zakaz wystawiania spektaklu „Dziady” w reżyserii Kazimierza Dejmka za jego antyradziecką wymowę- protest studentów i relegowanie( usunięcie) z uczelni Adama Michnika i Adama Szlajfera.

c. pacyfikacja studentów i antyżydowska propaganda władz: „Syjoniści do Syjamu”, literaci do piór, studenci do nauki” - kraj opuściło około 20 tys. młodych, wykształconych osób, - MO, ZOMO, aktyw robotniczy ( robotnicy zakładów zmuszeni do użycia siły przeciwko manifestantom)

3. Obchody milenijne- 1966

1. konflikt reżim komunistyczny- Kościół : list biskupów polskich do niemieckich- „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”- 1965 ( pojednawczy gest episkopatu, odczytany za komunistów jako mieszanie się w sprawy państwa)

2. obchody milenijne chrztu Polski i tysiąclecia państwa polskiego ( „1000 szkół na 1000-lecie”, utrudniania peregrynacji ( podróży) obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej po kraju, brak zgody władz na przyjazd papieża Pawła VI do Polski, oferty kulturalne- festyny)

4. Polityka zagraniczna Gomułki:

1. udział wojska polskiego w tłumieniu „praskiej wiosny” 1968 r. w ramach Układu Warszawskiego

2. układ z RFN ( 7 XII) 1970 r.- kanclerz Willy Brandt: nawiązanie stosunków dyplomatycznych, - nienaruszalność granic

---