Profilaktyka z elementami poradnictwa
i wczesnej interwencji

Blok tematyczny: Żyjemy bezpiecznie i zdrowo

Tematy kompleksowe:

1. Bezpieczna droga do szkoły

2. Bezpieczne zabawy zimowe

Wykładowca: Dr G. Piechaczek - Ogierman

Opracowanie: Dorota Cichecka

Studia podyplomowe ZEWiWP, gr

Opracowanie: Dorota Cichecka

Scenariusz zajęć z profilaktyki pierwszorzędowej w klasie II

Blok tematyczny: Żyjemy bezpiecznie i zdrowo

Temat zajęć: Bezpieczna droga do szkoły

Czas realizacji: 90 minut (2 x 45 min)

Cele ogólne:

• zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym

• rozwijanie myślenia przyczynowo - skutkowego

• przygotowanie dzieci do samodzielnego uczestniczenia w ruch drogowym

• kształtowanie odpowiedzialności za własne postępowanie

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• wie jak bezpiecznie poruszać się po drodze

• potrafi prawidłowo przechodzić prze ulicę

• zna i nazywa podstawowe znaki drogowe

• zna podstawowe pojęcia związane z ruchem drogowym: jezdnia, pobocze, chodnik, przejście dla pieszych, ruch drogowy (ruch uliczny)

• zna kierunki: w prawi, w lewo, na wprost

• potrafi wypowiadać się na dany temat

• potrafi współpracować w zespole

• zna miejsce bezpiecznych zabaw

• z uwagą słucha wypowiedzi innych

• zna numery telefonów alarmowych

Metody:

Pogadanka, ćwiczenia praktyczne, obserwacja, zabawy ruchowe, ćwiczenia dramowe

Formy pracy:

indywidualna, grupowa, zbiorowa, praktyczna (wycieczka)

Środki dydaktyczne:

Ilustracje ruchu drogowego, Ilustracja Sznupka, nagranie z piosenką o Sznupku, napisy, plakat z zasadami ruchu drogowego, arkusz szarego papieru, mazaki, tektury, papier odblaskowy, klej, nożyczki, kredki, koperty z rozsypankami wyrazowymi, kartki z scenkami sytuacyjnymi.

Przebieg zajęć:

1. Przywitanie z uczniami i wprowadzenie w tematykę zajęć.

Nauczyciel przypina na tablicy postać Sznupka i pyta uczniów, czy wiedzą, kto to jest, następnie prezentuje piosenkę o Sznupku. Nauczyciel zachęca dzieci do aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz przekonuje, że każde dziecko, które potrafi bezpiecznie zachowywać się na drodze może zostać przyjacielem Sznupka.

2. Omówienie podstawowych pojęć:

• jezdnia - część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni

• pobocze - część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub niektórych pojazdów, postoju pojazdów

• chodnik - część drogi przeznaczona do ruchu pieszych

• przejście dla pieszych - powierzchnia jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska przeznaczona do przechodzenia przez pieszych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.

• ruch drogowy (ruch uliczny) - ruch pojazdów oraz pieszych po drogach.

3. Wspólne ustalenie zasad bezpiecznego poruszania się po drodze w sytuacji, gdy nie ma żadnej sygnalizacji świetlnej - dzieci opowiadają, gdzie przechodzą przez jezdnię i po czym można poznać przejście dla pieszych.

4. Wyjście w pobliżu szkoły w celu obserwacji ruchu drogowego.

5. Pogadanka na temat obserwacji podczas wyjścia poza szkołę:

• gdzie i w jaki sposób przechodziliśmy na druga stronę ulicy?

• jak zachowywały się samochody w ruchu drogowym

• jak zachowywali się pozostali piesi w ruchu drogowym?

• czy poruszaliśmy się bezpiecznie po drodze?

• jakie znaki napotkaliśmy na drodze?

6. Przedstawienie plansz ze znakami drogowymi: przejście dla pieszych, droga dla rowerów, uwaga dzieci, sygnalizator świetlny. Omówienie przedstawionych znaków

7. Zabawa ruchowa „Ruch uliczny”. Orientacja w terenie: w lewo, w prawo, na wprost. Nauczyciel rysuje na szarym papierze drogę z poboczem, dzieci dzielą się na dwie grupy: jedne odgrywają role pieszych idących lewą stroną drugie prawą stroną pobocza.
   Zabawę należy powtórzyć, aby dzieci mogły zagrać różne role. Nauczyciel razem
   z dziećmi obserwuje i omawia różne zachowania pieszych.

8. Układanie przez uczniów w grupkach zdań z rozsypanek wyrazowych na temat
   „Zasady bezpiecznego przechodzenia prze ulicę”:

• Przez jezdnię przechodzimy tylko na zielonym świetle!

• Przechodź przez jezdnię tylko w miejscach dozwolonych!

• Nie baw się na ulicy!

• Nie biegaj po ulicy!

• Znam telefony alarmowe: 997,998, 999 lub 112

9. Ćwiczenia darmowe - przedstawianie scenek sytuacyjnych „Bezpiecznie poruszam się po drodze”. Nauczyciel dzieli dzieci na grupy 3 - 4 osobowe. Dzieci siedzą w kole - jedno dziecko z grupy losuje kartę sytuacji. Zadaniem grupy jest jej przedstawienie,
   zaś zadaniem pozostałych dzieci odgadnięcie przedstawionego problemu.
   Scenki sytuacyjne:

• prawidłowe przechodzenie prze ulicę

• gra w piłkę w pobliżu ulicy

• przebieganie prze ulicę

• dziecko jest świadkiem wypadku

• samochód rusza na czerwonym świetle

10. Zajęcie plastyczne - zaprojektowanie i wykonanie przez dzieci znaczka odblaskowego który można będzie przyczepić do plecaka. Rysowanie zaprojektowanego znaczka na tekturze, oklejenie znaczka papierem lub innym materiałem odblaskowym.

11. Podsumowanie wiadomości na temat bezpiecznego poruszania się po ulicy.
    Rozdanie tematycznych rysunków do kolorowania z wizerunkiem Sznupka.

Opracowanie: Dorota Cichecka

Scenariusz zajęć z profilaktyki pierwszorzędowej w klasie II

Blok tematyczny: Żyjemy bezpiecznie i zdrowo

Temat zajęć: Bezpieczne zabawy zimowe

Czas realizacji: 90 minut (2 x 45 min)

Cele ogólne:

• zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpiecznych zabaw na śniegu

• obserwacja zmian zachodzących w przyrodzie

• rozwijanie aktywności poznawczej, ruchowej i werbalnej

• rozwijanie myślenia przyczynowo - skutkowego

• kształtowanie odpowiedzialności za własne postępowanie

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• zna charakterystyczne cechy zimowego krajobrazu

• uważnie słucha nauczyciela

• słucha z uwagą wypowiedzi kolegów

• swobodnie wypowiada się na określony temat

• zna zabawy i sporty zimowe

• zna zasady bezpiecznej zabawy na śniegu i lodzie

• potrafi podać rozwiązanie zagadki słownej

• bierze aktywny udział w zabawach

• koncentruje się na wykonywanych zadaniach

• zgodnie współdziała w grupie

• rozwija sprawności manualne

• aktywnie uczestniczy w zajęciach.

Metody:

Pogadanka, pokaz, ćwiczenia praktyczne, zabawy ruchowe

Formy pracy:

indywidualna, grupowa, zbiorowa, praktyczna (wyjście poza szkołę)

Środki dydaktyczne: zgadywanki (M. Jach „Rok w przedszkolu”); wiersz Hanny Ożogowskiej "Na lodzie"; zabawa plastyczna „Kolorowa Zima” (A. Misiurska „Kalendarz plastyczny w przedszkolu”); obrazki przedstawiające sporty zimowe; farby; blok rysunkowy; marchewka; miotła; garnek; węgiel, sanki, arkusz papieru, mazaki, obrazki przedstawiające bezpieczne i niebezpieczne zabawy zimowe,

Przebieg zajęć:

1. Przywitanie z uczniami i wprowadzenie w tematykę zajęć.

2. Odgadywanie zagadek o zimie:

Szczypie w nosy, szczypie w uszy,

Mroźnym śniegiem w oczy prószy,

Wichrem w polu gna! (Zima)

Co za białe piórka

sypie zimą chmurka? (Śnieg)

Pod górkę je wciągamy

Potem na nich zjeżdżamy? (Sanki)

Jak nazwiesz to miejsce

Gdzie jest bardzo ślisko

Jeździsz na łyżwach

Bo to… (Lodowisko)

3. Uważne słuchanie wiersza "Na lodzie" Hanny Ożogowskiej

Pojadę ja na łyżewkach

po lodzie.

Choć nabiję sobie guza,

nie szkodzi.

Lód jest śliski, łyżwy ostre

jak noże.

Gdy upadnę, ktoś mi powstać

pomoże."

4. Rozmowa na temat wiersza, obrazków przedstawiających sporty zimowe oraz na temat zasad bezpieczeństwa podczas uprawiania sportów zimowych.

• Jaką porę roku teraz mamy i po czym można to poznać?

• Jak spędzamy czas wolny w zimie?

• Który obrazek pasuje do treści wiersza?

• Co robią dzieci na pozostałych obrazkach?

• Jakie dyscypliny sportowe wiążą się z tymi zabawami?

• Jakie przeżycia towarzyszą dzieciom podczas zabaw zimowych?

• Na co należy uważać podczas zjeżdżania na nartach?

• Na co należy uważać podczas zjeżdżania na sankach?

• Na co należy uważać podczas jazdy na łyżwach?

• Gdzie nie należy się bawić?

• Jakie zabawy są bezpieczne, a jakie nie? (wypisanie na arkuszu papieru).

5. Zabawa ruchowa „Jazda na nartach” (dzieci stają na kartkach papieru i imitują sposób poruszania się na nartach), oraz „Skoki przez zamarznięte kałuże” (skoki przez rozłożone na dywanie kartki - przejście na drugą stronę dywanu).

6. Uświadomienie konieczności zachowania bezpieczeństwa podczas zabaw zimowych
   na podstawie obrazków. Przestrogi na ferie (wpisywanie przy zabawie bezpiecznej ”tak”,
   a tam gdzie dzieci narażone są na wypadek lub przeziębienie „nie” ): oglądanie obrazków, samodzielna ocena przedstawionych sytuacji; sprawdzenie pracy dzieci poprzez omawianie poszczególnych obrazków.

7. Wyjście poza teren szkoły - zajęcia na podwórku. Spacer - obserwacja przyrody zimą. Zabawy i zajęcia ruchowe w ogrodzie:

1. „Berek - stójka” Dzieci stoją w rozsypce. Jedno dziecko wyznaczone na berka lepi kule średniej wielkości. Dzieci uciekają od berka, ale na hasło: „Stój!” zatrzymują się
   w miejscu. Wtedy berek celuje kulką w nogi najbliżej stojącego dziecka.
   Kogo kula dotknie, ten staje się berkiem. Szybko lepi kulę i zabawa trwa dalej.

2. „Kto dalej rzuci?” - dzieci stoją w rozsypce i lepią po cztery śnieżki, po czym ustawiają się na linii wyznaczonej chorągiewkami i wykonują rzuty - dwa razy prawą i dwa razy lewą ręką. Nauczycielka obserwuje zabawę i wyróżnia dzieci, których rzuty były najdłuższe.

3. „Lepimy bałwana” - podział dzieci na dwa zespoły (chłopcy i dziewczynki).
   Każdy zespół lepi ze śniegu bałwana wykorzystując: węgiel, marchewki, miotły, garnek.

8. Pogadanka na temat obserwacji podczas wyjścia poza szkołę.

9. Zabawa plastyczna „Kolorowa Zima”. Dzieci otrzymują białe kartony z bloku, różnokolorowe plakatówki i akwarele, pędzelki, tacki do mieszania kolorów.
   Dzieci malują prace plastyczne o tematyce „Kolorowa Zima”

10. Podsumowanie wiadomości na temat bezpiecznych zabaw zimowych.
    Dokonanie przez dzieci oceny zajęć i zabaw - dzieci wybierają buźkę (uśmiechnięta, obojętna, smutna) w zależności od stopnia zainteresowania i atrakcyjności zajęć, przyklejają na tablicy i wyciągają wnioski.

---