LEKI USPOKAJAJĄCE, NASENNE I PRZECIWLĘKOWE. ( magda barańska)
Leki uspokajające stosowane w celu hamowania nadmiernego pobudzenia, napięcia, niepokoju oraz ułatwiania snu.
Leki nasenne stosowane w celu ułatwienia lub wywołanie snu.
Leki anksjolityczne- przeciwlękowe stosowane w celu regulacji procesów emocjonalnych.
POCHODNE KW. BARBITUROWEGO:
METOHEKSITAL - w anestezjologi, krótko działające
TIOPENTAL - -//- -//- -//- -//-
FENOBARBITAL - stosowany przeciwpadaczkowo
Mechanizm działania jest związany z wpływem na receptory GABA ( nemoprzekaźnik hamujący)- ergiczny typu A.
W tym układzie jest miejsce dla wiązania BARBITURANÓW i BENZODIAZEPIN.
BARBITURANY:
powodują hiperpolaryzację
wpływają na czas i częstość otwarcia kanałów wapniowych
nie potrzebują wiązania GABA z receptora
działania niepożądane: zatrucie, silnie tłumią neurony tworu siatkowatego i kory
skracają fazę REM snu- sen to funkcja aktywna: rośnie ukrwienie i temperatura, ma istotne znaczenie dla funkcji psychicznych- głównie dla tworu siatkowatego, który zespala informacje z zewnątrz i z wewnątrz
BENZODIAZEPINY:
działają pośrednio, bo potrzebują połączenia z GABA z receptora
nasilają one powinowactwo GABA do receptora i wzrost częstotliwości otwarcia kanałów Cl-
FAZY SNU - obie występują naprzemiennie, w warunkach prawidłowych występuje między nimi równowaga
NREM- sen wolnofalowy, charakteryzuje się narastaniem rytmów wolnych- o znacznej amplitudzie
REM - sen paradoksalny, z rytmami szybkimi o małej amplitudzie i szybkimi ruchami gałek ocznych, marzenia senne
Ważna rola noradrenaliny, serotoniny i acetylocholiny w procesach snu.
ZATRUCIE BARBITURANAMI:
OSTRE
utrata przytomności
porażenie ośrodków oddechowych
zahamowanie czynności układu naczyniowo- sercowego
PRZEWLEKŁE
zaburzenia koordynacji
zaburzenia mowy
nadmierna drażliwość
Barbiturany nasilają uwalnianie ADH, wywołują zależność psychiczną i fizyczną, połączoną z rozwojem tolerancji, zespół abstynencyjny o objawach neurologicznych: drżenie, drgawki i objawach psychicznych: niepokój, lęk, omamy oraz wegetatywno- somatycznych: zaburzenia krążenia, bóle brzucha, silne pocenie się.
NIEBARBITUROWE LEKI USPAKAJAJĄCE I NASENNE:
KLOMETIAZOL
HYDROKSYZYNA
WODZIAN CHLORALU
KLOMETIAZOL:
silne , krótkie działanie nassene
aktywuje kanały Cl
nie wykazuje powinowactwa do rec. GABA-ergicznych typu A
WSKAZANIA |
PRZECIWSAZANIA |
stany niepokoju i majaczenia w wieku podeszłym |
niewydolność oddechowa |
Stany pobudzenia i majaczenia alkoholowego |
-//- nerek |
Rzucawka porodowa, przedłużające się drgawki w stanie padaczkowym |
-//- wątroby |
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
obrzęk błon śluzowych nosa i spojówek
łzawienie
zaburzenia oddychania
zaburzenia żołądkowo- jelitowe
alergiczne stany skórne
prawdopodobieństwo lekozależności
HYDROKSYZYNA:
w stanach niepokoju
przeciwhistaminowo
cholinolitycznie
przeciwlękowo
słabo nasennie
uspakajające
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
suchość błon śluzowych
spadek ciśnienia krwi
BENZODIAZEPINY:
Działania związane z wpływem na układ GABA- ergiczny:
hamują stany napięcia, lęku , niepokoju i agresywności
zahamowanie aktywności psychoruchowej i senność
przeciwdrgawkowo, niepamięć
rozluźniają mm. szkieletowe
działają na OUN: układ limniczny i podwzgórze:
hamują czynność układu adrenergicznego- działanie uspokajające, nasenne
hamowanie Ach- działanie przeciwdrgawkowe
spadek wpływu neuronu serotoninergicznego - działanie anksjolityczne,
Wpływ BENZODIAZEPIN na fazy snu:
wydłużją czas jego trwania
podwyższaja próg budzenia w stadium zasypiania
tłumią fazę snu wolnofalowego
słabo hamują fazę paradoksalną snu ( REM)
LEKI Z KOMPONENTĄ NASENNĄ:
ETAZOLEN
MIDAZOLEN
LEKI Z DZIAŁANIEM PRZECIWDRGAWKOWYM:
KLONAZEPAM
DIAZEPAM - stos. do przerwania napadu padaczki
LEKI Z DZIALANIEM PRZECIWLĘKOWYM:
OKSAZEPAM
TEMAZEPAM
CHLORDIAZEPOKSYD
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
senność
uczucie znurzenia
zaburzenia koncentracji
dezorientacja
zaburzenia myślenia
zaostrzenie przebiegu jaskry
zamglone widzenia
objawy alergiczne
leukopenie
agranulocytoza
trombocytopenia
uzależnienie
nie prowadzić pojazdów mechanicznych
w początkowym okresie ciąży mogą powodować zaburzenia rozwojowe - rozszczep wargi
PRZECIWWSKAZANIA
zaburzenia oddechowe pochodzenia ośrodkowego
zaburzenia świadomości
nużliwość mięśni
jaskra
przerost prostaty
1 trymestr ciąży
niebezpieczeństwo uzależnienia
nie prowadzić pojazdów mech.
INTERAKCJE:
metabolizm benzodiazepin może być hamowany przez:
CIMETYDYNĘ
DISULFIRAM
IZONIAZYD
przyspieszany przez:
RYFAMPICYNĘ
KARBAMAZEPINĘ
TYTOŃ
nasilają działanie na OUN:
ETANOLU
OPIOIDÓW
NEUROLEPTYKÓW
BARBITURANÓW
osłabiają działanie l- dopy w chor. Parkinsona
SELEKTYWNI AGONIŚCI REC. BDZ1 ( benzodiazepinowy):
ZOLPIDEM - dział. uspokajające, nasenne, nie powoduje bezsenności z odbicia, niepamięci wstecznej
ALPIDEM- dział. anksjolityczne
AGONIŚCI REC. 5-HT1A ( rec. serotoninowych):
BUSPIRON
IPSEPIRON
GEPIRON
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
oszołomienie
bóle głowy
nudności
wymioty
niepokój
|
Bardzo krótko działające |
Krótko działające |
Długo działające
|
Bardzo długo działające |
TRUDNOŚCI Z ZASYPIANIEM |
MIDAZOLAM FLUNITRAZEPAM |
|
|
|
CZĘSTE BUDZENIE SIĘ W NOCY |
|
TEMAZEPAM LORMETAZEPAM OKSEZEPAM |
|
|
ZBYT WCZESNE BUDZENIE SIĘ NAD RANEM |
|
|
TENAZEPAM LORMETAZEPAM NITRAZEPAM |
|
WCZESNE BUDZENIE SIĘ + LĘK NAD RANEM |
|
|
|
NITROZEPAM DIAZEPAM KLONAZEPAM KLORAZEPAM |