Parazyty wyklad 10


PARAZYTOLOGIA Wykład 10 12.05.2004.

INWAZJE PRZYWR

Typ: Platyhelminthes ( czyli płazińce)

Gromada: Digenea ( czyli dwuustki)

Cechy wspólne:

- są to endopasożyty

- wykorzystują co najmniej 2 żywicieli pośrednich ( pierwszy to ślimak)

- 2 przyssawki

- są obupłciowe (obojnaki) tylko Schistosomatidae są rozdzielnopłciowe!

Tegument dorosłej przywry- syncycjalny tegument ma grubość 1-30μm w zależności od gatunku, miejsca ciała przywry i stadium rozwojowego. Tegument wielu Monogenea, radziej Digenea jest pofałdowany tworząc często dość głębokie kanały. U samca Schistosoma na grzbietowej powierzchni występują guzki o gatunkowo swoistym kształcie. Cytoplazma tegumentu zawiera AG, rybosomy, granule glikogenu, tłuszcze, wakuole oraz białkowe kolce, haczyki lub sklerotynowe haki.

Funkcje tegumentu:

- absorpcja glukozy, wielocukrów i aminokwasów przez tegument drogą endocytozy

- u cerkarii zewnętrznej błona cytoplazmatyczna jest ciągle wymieniana, jej tegument powstaje w AG

- gruby płaszcz powierzchowny (surface coat) chroni cerkarię przed środowiskiem I rzędu i środowiskiem żywicieli

- u Schistosoma mansoni błona kom. cerkarii jest w ciągu 3 godz. od penetracji do żywiciela zastąpiona przez nową błonę

Podobnie jak wirki przywry mają drabinkowy układ nerwowy z dużym zwojem wokół przełyku (obrączka okołoprzełykowa- „mózg”)

przywry posiadają protonefrydialny układ wydalniczy ( kom. płomykowe- ich liczba i rozmieszczenie jest cecha diagnostyczną niektórych Digenea)

mięśnie mają budowę zbliżoną do m. poprzecznie prążkowanych kręgowców

jelito- złożone z pojedynczej warstwy komórek nabłonkowych ulokowanych na blaszce podstawnej, w niektórych mięśniach obecne są podłużne i okrężne włókna mięśniowe

z wyjątkiem Schistosomatidae są obojnakami, liczba, kształt i układ jąder gatunkowo swoiste. U monogenea 1 jądro, u większości Digenea 2 jądra

Część żeńska

- pojedynczy jajnik oraz struktury charakterystyczne dla rodzaju:

a) ootyp- formowanie jaja i osłonek

b) żółtniki- wydzielane substancje służą do budowy osłonek jaja

c) gruczoły Melisa (outer egg)- substancje nadają jajom poślizg

d) macica- pełni też rolę pochwy u Digenea

Cykl życiowy (w skrócie)

Występują co najmniej 2 żywiciele. Jaja przywr mają wieczko. Wewnątrz jaj rozwija się miracidium, które wykluwa się w wodzie, gdzie sobie pływa (ma rzęski) aż zje je ślimak. Miracidium jest wolno żyjącą postacią, aktywnie penetruje ścianę, posiada plamki oczne i tegument. Żyje ok. 8-12 godzin. Nie jest inwazyjne, gdy jest starsze niż 24 h. po zjedzenie miracidium w ciele ślimaka powstaje sporocysta, z niej mogą powstać sporocysty potomne, ale najczęściej redie, z nich redie potomne II-go rzędu i w końcu cerkarie. Z 1 miracidium może rozwinąć się ok. 600 cerkarii w motylicy wątrobowej. Cerkaria to stadium wolnożyjące, które wydostaję się ze ślimaka i otorbia się w metacerkarie. Te atakują ż. pośredniego.

Z miracidium może powstać bezpośrednio redia lub sporocysta i cerkaria (bez redii).

Sporocysta

- workowate

- nitkowate

Redia

- ma zaczątek układu pokarmowego

- ma układ protnefrydialny

- ma układ rodny skąd wydostają się redie potomne lub cerkarie

Cerkaria

- w przedniej części przypominają postać dorosłą

- mają ogonek umożliwiający ruch

Dorosła przywra

- od 1 mm do kilkunastu cm.

- najmniejsza to Heterophyes heterophyes a największa to Fasciola gigantica (ok. 11cm długości)

INWAZJE PRZYWR U PRZEŻUWACZY I ŚWIŃ

Nazwa gatunku

Ż. pośredni

Ż. ostateczny

Lokalizacja w ż. ostatecznym

Fascioloides magna

Parafasciolopsis fasciolaemorpha

Paramphistonuum cervi

P. daubnei

Dicrocoelium dendriticum

Fasciola hepatica

Schistosoma bovis

Lymnea truncatula

Planorbis corneus

Planorbis planorbis, Lymnea sp.

I. Zebrina sp.,

Helicella sp.

II. Formica (mrówki)

Galba truncatula,

G. occulta

Bulinus contortus

Bulinus truncatus

Owce, kozy, bydło, jeleniowate

Łoś, owce, bydło, dzikie przeżuwacze

Bydło, owce

Bydło, muflony

Owce, kozy, bydło

Konie, psy, ludzie

Owce, kozy, bydło, koń, świnia, ludzie

Bydło, owce, kozy, konie

Młodociane: miąższ wątroby, płuca

Dorosłe: przewody żółciowe

Przewody żółciowe, trzustka, 12-stnica

Żwacz

Przewody żółciowe

Przewody żółciowe; koń- płuca

Żyła wrotna i krezkowa

Dicrocoelium dendriticum- motyliczka

- ślimak, w nim rozwijają się 2 pokolenia sporocyst, z drugiego pokolenia powstają cerkarie otoczone są kulami śluzowymi, które są apetyczne dla mrówek. W mrówkach cerkarie przekształcają się w metacerkarię. Większość z nich wędruje do odwłoka ale zwykle 1-2 mrówki idą do zwoju mózgowego mrówki. Taka mrówka wspina się na czubki traw. W ten sposób są lepiej dostępne dla ż. ostatecznego.

Patogenność:

- zależy od liczebności inwazji, jeśli mało to przebieg bezobjawowy

- inwazja liczna- zaburzenia wątroby, bliznowacenie, proliferacja przewodów żółciowych, dochodzi do zniszczenia wątroby, zwierzęta mają słabsze przyrosty, spada mleczność, może rozwinąć się anemia

Fasciola hepatica- motylica wątrobowa

- żywiciele: większość ssaków ( myszy, szczur, królik, koń, dzikie przeżuwacze)

- najistotniejsi żywiciele to owce i bydło ( 17% bydła zarażone, 30% owiec, 18% łosi, żubry)

- ż. pośredni to ślimak: Galba truncatula lub Galba occulta

Cykl:

- jaja z kałem żywiciela ostatecznego w wodnym środowisku zewnętrznym, z nich rozwijają się miracidia ( 9-14 dni w temp 22-27°C lub kilka tygodni w niższej temp.). Światło stymuluje wylęganie się miracidiów. Ich żywotność jest bardzo mała i muszą osiągnąć żywiciela pośredniego w ciągy 3 godzin ( ale mogą przetrwac do 36 godz.). penetrują przez jamę płaszczową lub w okolicach czułka ale nie przez nogę.

- Redie- w ż. pośrednim rozwijają się redie, cerkarie. Zajmuje to ok. 6-8 tyg. w sprzyjającym warunkach środowiska lun nawet kilka miesięcy miesięcy mniej sprzyjających. Sprzyjających 1 miracidium może powstać nawet 600 cerkarii.

Cerkarie- aktywnie opuszczają ciało ślimaka, podpływają do roślin i otorbiają się w metacerkarie (incystacja). Często metacerkarie osadzają się na tzw. sałacie wodnej0 jest to najczęstsze źródło zarażeń u ludzi w Europie.

- Addeskaria- metacerkaria w środowisku zewnętrznym

- osłonka metacerkari zbudowana jest z 4 warstw:

  1. kom. zawierające ta\ninowane białka

  2. kom. zawierające śluz

  3. warstwa kom. z mukopolisacharydami

  4. warstwa kom. keratynowych

- Metacerkarie w sprzyjających warunkach pozostają inwazyjne przez kilka miesięcy.

- Metacerkarie połknięte przez ż. ostatecznego ekscytują się w jelicie cienkim, migrują poprzez ścianę jelita i jamę otrzewnową do torebki wątroby.

Młode przywry przekopują się przez parenchymę wątroby przez 6-8 tyg, kiedy osiągają małe przewodziki żółciowe, gdzie osiągają dojrzałość płciową w ciągu ok. 4 tyg. Młodociane przywry w chwili osiągnięcia wątroby mają 1-2 mm długości. Gdy docierają do przewodów żółciowych >12mm.

Okres prepatentny 8-12 tyg., tak więć F. hepatica potrzebuje co najmniej 17-18 tyg. do zamknięcia cyklu życiowego. Długość trwania inwazji u nie leczonych owiec może wynosić lata, u bydła poniżej 1 roku.

Młodociane F. hepatica migrujące przez miąższ wątroby w czasie fazy migracyjnej powodują mechaniczne uszkodzenie miąższu. Wywołuje to odp. zapalną, infiltrację kom. zapalnych a końcowym efektem odczynu zapalnego są rozległe zwłóknienia.

Faza pobytu w przewodach żółciowych- F. hepatica żywi się krwią. Ponad 200 dorosłych przywr wywołuje u owiec i bydła głęboką anemię i hypoalbuminemię.

dojrzałe motylice zaczopowują przewody żółciowe i mechanicznie uszkadzają ich wyściółkę, co z kolei powoduję odkładanie się w ścianach przewodów soli wapnia, fosforu i magnezu

produkty przemiany materii młodocianych i dojrzałych przywr działają toksycznie na cały organizm żywiciela. Dochodzi do uszkodzenia miąższu wątroby ( marskość, zwyrodnienia), pojawia się ropień i przerost tk. łącznej i w efekcie do dysfunkcji wątroby

Bydło - objawy kliniczne:

Fascioloza ostra: okres prepatentny 2-3 m.-ce. Występuje u zwierząt młodych przebywających na pastwiskach (często 1-szy raz)

- zaburzenia przewodu pokarmowego, biegunki

- albumin, beta-globulin i gamma-globulin

Przewlekła fascioloza (późna jesień i zima)

Po 9-12 miesiącach ginie populacja dorosłych przywar

Fascioloza owiec

Postać ostra - na przełomie lata i jesieni (lato ciepłe i wilgotne)

Postać podostra- nieco mniejsza inwazja, po okresie pastwiskowym

Postać przewlekła- zima

- wzrost eozynofilów

Zmiany anatomopatologiczne:

I okres:

Zmiany będące wynikiem NEJ (młodocianych form podczas wędrówki):

II okres:

III okres (przewlekły, motylice w przew. żółciowym)

Zmiany poza wątrobą:

WYSTĘPOWANIE: pn-zach.

- ostrołęckie 16,4% chorych

- siedleckie 15,3% chorych

- suwalskie 14% chorych

Odpowiedź immunologiczna na F. hepatica

Owce: produkcja dużo Ig G1, nie nabywają odporności na ponowną inwazję (bydło nabywa). Th2 regulują odp. jedynie w fazie ostrej, w przewlekłej - regulacj inna, ale mechanizm nie znany.

Bydło: we wczesnej fazie inwazji odpowiedzią jest Th1 i Th2 zależna, później Th2.

Unikanie efektów odpowiedzi obronnej przez F.h.

- glikokaliks ( gruby płaszcz powierzchowny) postaci młodocianych jest antygenowo różny od płaszcza dorosłych

- proteazy cysteinowe modulują odp immunologiczną żywiciela przez odcinanie rec.CD-23 dla IgE z aktywowanych limfocytów B, eozynofitów, nentrofilów, a także rozcinają Ab.

- u dorosłych F. hapatica znanych jest ponad 10 proteaz cysteinowych, występujących w nabłonku i mikrokosmkach jelita, oocytach, żółtnikach i kom. parenchymy przyczepionych do jelita

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
parazytologia wykład 10 moniezjozy
rozwojowka slajdy, SREDNIA DOROSLOSC wyklad 10
wyklad 10 MNE
wyklad 10
Wyklady 10 12c PRCz
wyklad 10
wykład 5 10
wyklad 10 terapia BD[1]
Wyklad 10 Wypalenie zawodowe i jego konsekwencje
Wykład 10 dodatek
Wykład 8 10
Wykład 10
Wykład 10 12
Wykład 10 Klimatologia, klimaty świata, Europy i Polski
WYKLAD 10
wyklad 10 leki antydepresyjne 2
Wyklad 10
fin pub wykład,10
Matematyka Wykład 1 10 14

więcej podobnych podstron