Vitsentzos Kornaros 1553 - 1613/1614

- Dzieła przypisywane Kornarosowi

- erotokritis Kornarosa

Erotokritos(Etotokritos, 1640) - 10 tys. Wersów politycznych, pięcioczęściowy, miłość młodzieńca z niższych sfer do królewny ateńskiej Aretuzy. Akcja dzieje się w Atenach starożytnych.

- streszczenie: Aretuza jedyna córka króla Iraklisa i Artemidy. Syn sekretarza królewskiego - Erotokritos ma przyjaciela, któremu zwierza się ze swojej miłości. Jest turniej rycerski w którym Erotokritos odbiera z od księżniczki złoty wieniec, po ciężkiej walce. Chcą się ożenić, ale umiera ojciec Erotokritosa, więc młodzieniec musi opuścić Ateny. Po jego wyjeździe księżniczka Arteuza nie zgadza się wyjść za nikogo, dlatego zostaje uwięziona. Oblężenie Aten, które ratuje przebrany za Saracena Erotokritos , pokonując Aristosa wodza wrogów, król chce dać mu półkrólestwa, on chce tylko ręki jego córki. Arteuza się zgadza dopiero rozpoznawszy pierścień zaręczynowy na palcu Erotokritosa. (Zaręczyli się po turnieju) Żenią się szczęście i miłość.

„W utworze dominuje duch greckiej mitologii ludowej, niema wcale elementów religii chrześcijańskiej. Szczegóły owiane są ciepłym liryzmem , język ludowy, bogaty, plastyczny, melodyjny - podnosi walory utworu zbliżonego do pieśni gminnej.” Psychologiczne uzasadnienie postaci.

- Pierwowzorem: Paris et Vienne - Pierra de la Cypede, jednak w Erotokritosie inaczej bo nie liczy się przebiegłość a honor i odwaga rycerza, oraz księżniczka nie ucieka z pałacu królowej. Szuka się też inspiracji z Ariosta i Tassa.

Lekceważone przez zwolenników Katharevusy - Korais nazwał je dziełem „Homera plebejskiej literatury”. Inni twórcy- Palamas i Solomos docenili.

Ofiara Abrahama(1635) - dwuaktowe misterium, dramat na podstawie Starego Testamentu i apokryfów. 1200 wersów piętnastosylabowych. Brak podziału na sceny, niektórzy uważali, że to epos, ale ma didaskalia intonacje które wskazuje na to, że to był dramat. Sam gatunek typowy dla Bizancjum.

- streszczenie historia Abrahama, który musi poświęcić syna Izaaka. Rozpacza razem z żoną Sarą, chce oddać swoje bogactwa a nawet poświęcić siebie. Bóg dopiero widząc gotowość i posłuszność daruje życie Izaakowi.

-Napisany w Dimotiki. Pokazuje dramat ludzki. Wzorem Luigi Grotta „Lo Isach”

Szkoła Fanarioci

Nazwa od Fanaru dzielnica Stambułu gdzie mieściła się od XVII siedziba Patriarchy. Obejmuje ona Plutokracje potomków rodów bizantyjskich i zamożnych kupców.

Grecka flota obsługiwała Morze Egejskie, Adriatyckie, Śródziemne, Czarne. W XVII Turcy pozwolili na lepsze uzbrojenie tych statków z racji na piratów, ale to pomogło w 1821 r.

- Cechy wspólne z tradycja bizantyjską ekskluzywizm, encyklopedyzm, eklektyzm, kosmopolityzm. Ataki na liberalizm oświeceniowy i reformatorskie tendencje językowe.

Nikolaos Mavrokordatis (1680-1730) - „O Obowiązkach” polemika z Machiavellim usprawiedliwiając bezgraniczną i nieograniczoną władzę panów.

Kesarios Dapontes (1714-1784) mnich na górze Athos. „Zwierciadło kobiet”, „Ogród Charyt”- cieszyło się powodzeniem, ze względu na anegdotę i humor, parodię.

Istniał tez w Grecji nurt oświeceniowy Misiodakas, Vulgaris czaspismo Hermes Oświecony.

Adamantios Korais (1748-1833)

Urodził się w Smyrnie, mieszkający od 1788 w Paryżu.

Choć głosił demokratyczność języka, to w rzeczywistości zastępował wyrażenia ludowe, słowami z dialektu attyckiego. Struktury gramatyczne które utworzył stały się podstawą katharevusy.

Wydawał Bibliotekę Grecką - w której publikował starożytne dzieła.

od 1805 r. głosiciel świeckiego oświecenia i wybitny filolog.

Po przeciwnej stornie stał arkadyjski poeta Yannis Vilaris, który chciał języka oczyszczonego z zasad zapisywanego w sposób fonetyczny

Szkoła jońska i jej przedstawiciele

- Inspirowana rewolucyjnym, programowym nurtem romantyzmu, rozwija poezję walczącego narodu.

Dionisios Solomos ur 1798 na wyspie Zakinthos Zmarł na Kerkirze 1857. Jego utwory zachowane we rragmentach,

ojciec bogaty, matka służąca i to od niej przejął fascynacje i znajomość ludowości. Studiował prawo w Padwie. Łączył romantyzm z klasycyzmem jego hasło to „Najpierw trzeba mocno ująć rozumem, a potem sercem gorąco poczuć, że rozum ujęło.” Po studiach wraca na swoją wyspę będącą pod protektoratem Brytyjskim i tworzy szkołę jońską o wyraźnie narodowym charakterze. W tej szkole między innymi Trykupis, który namawia go do pisania po grecku a nie po włosku czy łacinie.

- Debiutuje w 1822 „Rime Impovisate.” Romantyczne w bezpośredniości uczuć. Wzruszały obrazami nieszczęść i cierpień, rozwijały zasady moralne, odsłaniały prawdy o życiu człowieka, poglądy ludu na temat dobra i zła, życia i śmierci. W stylistyce nawiązujące do poezji arkadyjskiej.

- „Hymn do Wolności ” 1823 r.- 158 cztero wersowych strof trocheicznych. Antyczna siła wspiera nową Grecję aby mogła być wolna, opisywane są bohaterstwo, wolność i przyszłość narodu.

-„Na śmierć lorda Byrona” 1824r. - formalnie podobny do poprzedniego, niechętny Anglii, która nie chce pomóc Grecji.

Od tych dwóch wierszy Solomos czuł, ze ma bezpośredni kontakt z narodem, „W sztuce widział siłę wyzwoleńczą, nakaz, upełnomocnienie ojczyzny,. Naczelnym hasłem Solomosa stała się teraz wolności i język. Ważny jest prawdziwy język ludu, który ma bogactwo i życie.

-„Kobieta z Zakinthos” 1826 - wzór użycia i zapisu języka ludowego. Na wyspie Solomosa pojawiają się uchodźcy, jedna z kobiet odmawia pomocy wypędza i przeklina uchodźców. Przeciwko bezdusznej postawie bogatych, o charakterze paszkwilu. Deprecjacja wartości ludzkich.

- „Wolni oblężeni” -inspirowani klęską Messolungi (10-11 kwietnia 1826) z 3600 ocaliło się 1200. ołtarz godności ludzkiej. Smutne pokorne bohaterstwo. „Język - bogaty, barwny, apokaliptyczny, dziewiczy, biblijny w prostocie - podniósł Solomos do wyżyn artyzmu”. Chciał on opisać działanie, słowa służące idei.

W 1828 przenosi się na Kerkirę gdzie istnieje Akademia jońska założona w 1824

- „Kreteńczyk” 1833 - bohater stracił w powstaniu wszystko, jedzie z ukochaną kobietą na Kretę, ale pojawia się zjawa, która mu tę kobietę odbiera. Piętnastosylabowy, dystychem, łączył najlepsze cechy Kreteńskiej literatury.

Anreas Kalvos (1792-1867)

- przynależy do szkoły jońskiej.

Studiował we Florencji filozofię i filologię, Osiedla się na Kerkirze tam uczy w Akademii Jońskiej i pisze teksty nieliterackie do gazet. Zmarł w Luth 1869. Za życia nieznany odkryty przez Palamasa w 1888.

- „Lira” 1824 - dziesięć ód wydanych w Genewie po grecku.

- „Liryczne” 1826 - następnych 10 ód patriotycznych w prologu mówi, ze chce jechać i walczyć, ale nie wyrusza.

- Jego ody: „Kochający ojczyznę” - o rodzinnej wyspie Zakinthos. „O śmierci” z powodu śmierci matki. Najznakomitsze to „Brytyjska muza” i „Ocean” poetyka romantyczna. W tej ostatniej historia Grecji od upadku Konstantynopolu (1453) aż do czasów poety. „Grecja została zwyciężona, zniewolona, ale nie umarła. Niczym nowy Prometeusz w okowach, znosi cierpliwie okropne bóle, nie poddaje się.”

- Kalvos formalnie jak i językowo jest klasykiem a nie romantykiem. Stosuje metrum siedmiosylabowe przypominające strofę soficką. Jego język jest pełen odniesień do mitologii. W słownictwie unika ludowości jego wzorem jest Korais, a nie Solomos. Jest to neoklasycyzm.

- Jego twórczość robi wrażenie na Filhelenach i jest publikowana na łamach europejskich gazet. Napisał też dwie tragedie, ale niezbyt oryginalne.

Gregorios Xenopoulos

Szkoła Ateńska (1830-1880)

- Inaczej niż szkoła jońska rozwija się w Grecji Kontynentalnej, odwołuje się dużo do tradycji i posługuje się archaicznym językiem. Przewodzą temu fanarioci, którzy po powstaniu 21-28 i uznaniu niepodległości 1830 roku sprawują rządy, narzucając swój język i kulturę. W oświacie wszyscy posługują się katharevusą. Większość osób wracających do Grecji znała tylko tę odmianę języka, a wyspy jońskie znalazły się poza granicami państwa.

- Połączenie romantyzmu i archaizmu. Nowobizantynizm, akademickość i uczuciowość, ucieczka w świat fantazji i rycersko-feudalnych legend, melodramatyczność.

Aleksander Sutsos (1803-1863)

Pochodził z wyspy Chios. Inspirował się Koraisem i francuskim romantyzmem. W 1825 roku wrócił do Grecji. Jego poezja zawsze uwięziona w opozycyjnych poglądach politycznych, silne retoryka, prozaizm i emocjonalizm. Wielokrotnie aresztowany za przeciwstawianie się absolutyzmowi Ottona - króla Grecji.

„Parweniusze” - satyra na kolaborantów, serwilistów i bogaczy.

„poezja nowej Grecji” atakuje Solomosa za odejście od Koraisa, a Kapodistriasa za wprowadzenie cenzury.

„Satyry” 1827, „Panorama Grecji” 1833, „Tułacz ” 1839, „Wygananiec” 1835, komedie: „Premier” 1843, „Marnotrawny” 1843.

Rizos Rangavis (1779-1855)

Kształcił się w szkole wojskowej w Monachium, wrócił do Grecji w 1829 po skończonej rewolucji. Ambasador i minister spraw zagranicznych. Ucieczka w świat antyczny, korzystanie z języka archaicznego, potępia Solomosa. Publikował też naukowo i leksykalnie. Tłumaczy Plutarcha, Dantego, Goethego, Lessinga.

„Różne wiersze” 1837 w tym pierwszym zbiorze umieścił dramat „Eufrosyne” nawiązujący językiem, stylem i formą do pieśni ludowych.

Duża popularnością cieszyła się jego pieśń „Zbójnik”(Kleftis)

„Dzieła filologiczne” 1874-1880 w XIX tomach dzieła zebrane

Achilleas Paraschos (1838-1895)

Za życia cieszył się wielka sławą, uczestniczył w różnych uroczystościach narodowych. W 1880 roku w Missolungi wygłosił swój ostatni wiersz romantyczny poświęcony Byronowi. Miał łatwość w pisaniu. Opiewał miłość, ojczyznę i śmierć. Sprzeciwiał się wobec konwenansów, normą społecznym i estetycznym, uważał, że sztuka powinna być sztuką dla sztuki.

Parlos KALLIGAS

„Thanos Vlekas” - publikowana na łamach „Pandory” w latach 1855-1856. powieść społeczno obyczajowa. Życie chłopów w czasach króla Ottona. O dwóch braciach Tasosie żołnierzu, który zostaje złodziejem drugi Thanos uczciwy chłop ale musi uciekać przez tamtego. Potem pracuje u bogatego Greka zakochuje się w jego córce ale musi uciekać. W końcu pracuje jako ekonom na Peloponezie u brata Tasos'a, który się nie uczciwie dorobił. Ale wybucha bunt i ginie Tasos i przy okazji Thanos..

Archaiczny język.

Przedstawiciele nowej szkoły Ateńskiej

Jest to przełom roku 1880- okres zwrotu ku pieśni ludowej i badania folkloru. Greak ludowa naturalnie ewoluowała ze starożytnej.

„Turkawki i żmije” 1878 - Papadiamantopulusa, który wyjechał do Paryża i tam pod pseudonimem Jean Moreas współtworzył szkołę symbolistów.

„Strofy”1880 Kambasa

„Przędziwo Arachne” 1880 - Idylle Drosinisa

Kostis PALAMAS 1859-1943

- osierocony, wychowany przez wuja, wpływ atmosfery Missolungi W 1895 zaproszony do napisania hymnu olimpijskiego rok później otwierają się tym hymnem pierwsze nowożytne igrzyska.. Umiera w 1943 jego pogrzeb narodową manifestacją

Debiut w Kalendarzu Attyckim.

- „Pieśni mojej ojczyzny” 1886 - pierwszy tomik

- „Hymn Ateny” 1889 - nagrodzony na pierwszym ogólno greckim konkursie poetyckim. - początek działalności nowej szkoły ateńskiej. - sprzeciw wobec bezmyślnego pojmowania Grecji starożytnej, scholastyce, postawienie na dynamizm Hellady. Atena z marmurowego posągu przekształca się w życiodajny symbol.

- „Oczy mojej duszy” 1890

Okres drugi Palamasa dwa poematy

„Dekalog Cygana” 1907 - cygan poniewierany, ożywia wartości ruch i dynamizm to postęp pozytywny. „Fujarka Króla”1910

Trzeci okres „Pragnienie Zatoki” „Miasto i Samotność” wspomnienia z Misolungi, proste życie otwartego wieśniaka, dola kobiety greckiej, przyroda.

Jego testamentem intelektualnym melancholijne „Noce Fimosa” „Wieczorny ogień”

Ionanis Psycharis/ Psicharis 1854-1929

Urodzony w Odessie, kształcił się w Paryżu. W 1884 został docentem językoznawstwa na Sorbonie.

Odegrał ważną role jako propagator języka ludowego demotiki. Pisał powieści:

„Sen Jannirisa” 1897

„Życie i miłość w samotności” 1904

„Dwaj Bracia” 1911

„Agrill”/Agni 1912 miłosny patos, problem łączenia słów z muzyką, ważna rolę odgrywa interpretacja Marszu żałobnego F. Chopina

Aleksandros Papadiamantis (1851-1911)

Pochodził z wyspy Skiathos, na morzu egejskim jego ojciec był duchownym. On sam pojechał do Aten gdzie pracował w drukarni, i jako tłumacz (Turgieniewa, Dostojewskiego, Maupassanta, France'a). Drukował też swoje opowiadania - w sumie było ich 181. W 1908 powrócił na rodzinną wyspę. Tuż przed śmiercią otrzymał państwowe odznaczenie za osiągnięcia na rzecz literatury. Jako pierwszy wprowadził do literatury tematykę morską. Zalicza się go do nurtu naturalistycznego, w ramach którego opisywał życie prostych ludzi z sympatią, z ironią i sarkazmem możnych i tyranów. Posługiwał się „katharevousa” w swojej własnej jej wersji. Poruszał problemy alienacji, biednych dzielnic Aten, albo swojej wyspy. Bohaterowie mówią swoim autentycznym „demotiki”

Znany jest z powieści odcinkowych „Żydówka”/ „żydowska dziewczynka”, „Emigrant”

„Morderczyni” drukowana w „Panathinea' od stycznia do czerwca 1903.

- stara- Chadula, przekonana, że kobiety są po to aby cierpieć i nieść cierpienia, popełnia zbrodnie bez wyrzutów sumienia aby naprawiać świat. Dlatego zabija małe dziewczynki, najpierw swoją wnuczkę potem trzy inne, ścigana jest za utopienie dziewczynki, czego nie zrobiła a chciała. Ściga ja policja chce się schronić w Świątyni Zbawiciela w górach wyspy Skiathos ale nie zdąża, rzuca się w morze i tonie. Ginie między boską a ludzką sprawiedliwością. -„Tragiczna bohaterka jest tu symbolem - oskarżenia w imieniu pokrzywdzonych - warunków życia, upokorzenia i praw społecznych. Język noweli jest archaiczny w opisach, ludowy w dialogach.” Opis losów bohaterki pokazany jest z empatią.

Konstantinos Kavafis

Modernizm 1903-1929

Urodził się w 1863 w Aleksandrii. W 1870 po nagłej śmierci ojca wyjeżdża z matką do Liverpoolu tam uczy się angielskiego i francuskiego, wracają do Aleksandrii w 1879. Trzy lata spędza u dziadków w Konstantynopolu. Uczy się posługiwać zarówno katharewusą jak i dimotiki z których kunsztownego połączenia tworzy swój język. Od 1885 stale mieszkał w Aleksandrii poza krótkimi podróżami. Był urzędnikiem Ministerstwa Robót Publicznych i maklerem giełdowym. Od 1886 publikuje artykuły i eseje i wiersze w czasopismach ukazujących się w Aleksandrii, Lipsku i Atenach. Znany od 1903 roku dzięki Grigorisowi Xenopulosie. W 1904 pierwszy zbiór „Wiersze” 14 wierszy, w 1910 wzbogacono je jeszcze o 7 utworów. Pełne wydanie Kawafisa dopiero w 1935 roku.

Zgłębiał starożytną Grecję i jej język. Specyficzne podejście „poetycka historiografia” ukrywa współczesne odczucia w postaciach historycznych np. w „Timolaos Syrakuzańczyk” 1894, pisze o dojrzewaniu artysty, a w „Pierwszym Stopniu” w rozmowie Eumenesa z Teokrytem prrezentuje własne zmagania się ze sztuką. Takie podejście wzorowane jest na Robercie Browningu Kawafis żyje przeszłością która jest dla niego teraźniejszością. Podobnie do renesansowych twórców, Petrarki który pisze po łacinie do Cycerona, Janicjusza dla którego Owidiusz jest współczesny. Równocześnie pojawiają się postacie fikcyjne, które noszą znamiona bohaterów historycznych - dokładne daty i szczegóły. „tysiąclecia hellenizmu są dla Aleksandryjczyka jednym, niepodzielnym, osobistym i rodzinnym wspomnieniem . ”Bardzo dba o szczegóły. Często jego spojrzenie jest inne niż to do którego przyzwyczaili nas historycy jak w „Cezarionie” z 1912 r. Albo w wierszu. „W jakimś mieście Azji Mniejszej” 1926 obserwujemy bitwę pod Akcjum (31 przed Chr. ) między Cezarem Oktawianem a Antoniuszem i Kleopatrą z punktu widzenia mieszkańców miasteczka, przygotowujących proklamację dla zwycięzcy, choć niewiedzą jeszcze kto wygra. Kavafis dostrzega w historii losy zwykłych ludzi, którzy niezależnie od wydarzeń chcą sprzedać oliwę i zjeść kolację. Jego poezja ewoluuje do coraz bardziej skondensowanej słownie. Odrzucenie przymiotników, najwyżej jedno określenie rzeczy to określenie konkretne. Styl Tukidydesa i filozofów z Digenesa Lae rtiosa oraz poetów Aleksandryjskich zawartych w Antologii Palatyńskiej. Niechęć do publikowania potrzeba nieustannego szlifowania.

Od 1981 drukuje wiersze na kartkach, od 1903 broszury kompletuje, od 1910 kompletuje księgę swoich wierszy, którą ciągle zmienia na koniec życia liczy ona 68/68 wierszy.

Posługiwał się tylko lampami naftowymi i świeczkami, miał dwa salony mniejszy i większy, sam wybierał czy podać tańszy alkohol czy lepszy i w czy, Stateczność, wieczność, opanowywanie a nie przezwyciężanie bólu.

Nikos Kazantzakis1883

Utwór nowogrecki a antyczny

Modernizm 1903-1929

- najbardziej poczytny i dyskusyjny powieściopisarz grecki

Urodził się w Iraklio na Krecie. W 1902 przyjeżdża na studia prawnicze, które kończy z tytułem doktora.

Tłumaczył nietzschego, Bergsona, Maeterlincka, James'a, Ecekermanna,Laisanta, Buchnera, Darwina.

Jako ochotnik brał udział w owjnie bałkańskiej (1912-1913) W 1914 zaprzyjaźnił się z Giogisem Zorbą pierwowzorem Greka Zorby. W 1927 wydał dwutomową historię literatury rosyjskiej W trakcie II wojny pisarz jest na Eginie działając w ruchu oporu. W 1946 roku opuszcza Grecje i jedzie do Francji, ponieważ Grecja go niedocenia. W 1957 r. umiera. W między czasie był ministrem.

Na jego nagrobku „Nie oczekuję niczego/ Nie boję się niczego/ Jestem wolny” Pisał reportaże z podróży cieszące się dużą popularnością. Apologeta szlachetności i godności o czystym sumieniu.

„Choroba wieku” 1906 - debiut na łamach „Pinakoteki”

„Wąż i lilia” 1906 - powieść o hedoniźmie i śmierci pod pseudonimem Karamas Nirvamis

„Dnieje” 1907 - dramat, zostaje wyróżniony w ogólno greckim konkursie.

„Salvatores Dei. Asceza” 1927 - dzieło filozoficzne „człowiek przechodzi prze kolejne sfery - Ja, Ludzkość, Ziemia, Wszechświat i Bóg. Dzieło to stało się powodem prześladowań pisarza przez kościół.

„Odyseja” 1938 - człowiek w nic niewierzący walczy. Zasadniczym działaniem było szukanie Boga. Odyseusz wracana Itakę, potem porywa Helenę ze Sparty, robi przewrót na Krecie i osadza ją jako królową. Spotyka się z Buddą, Chrystusem i Don kichotem .

W czasie II wojny I tłumaczy Iliadę, piszę trylogię „Prometeusz”, oraz „Greka Zorbę”

„Grek Zorba” wydany w 1946 - W powieści przeciwstawione są rozważania filozoficzne abstrakcyjne, nie zdeformowanemu przez nic instynktowi człowieka. Człowiek czerpiący radość z obcowania z naturą i wszystkiego co go otacza. Ostatnie słowo należy do ludzi prostych bo oni bardziej przystosowani są do życia.

Angelos Sikelianos

Modernizm 1903-1929

(1884-1951)

Urodził się na wyspie Lefkada. Przyjechał do Aten na studia prawnicze i aktorskie, jednak poświęcił się zupełnie poezji. W 1907 poślubia Ewę Palmer w Ameryce. W 1909 rodzi mu się syn Glafkos. Próbują razem z żoną odtworzyćigrzyska artystyczne w delfach, tracą majątek na tym a żona wraca do Ameryki. W 1939 rozwodzą się a w 1940 żenis ię z Anną Karamani Sikelianos W czasie wojny angażuje się w ruch oporu, i zaczyna się angażować w współczesność

Nie tęskni za przyrodą tak jak Palamas, on żyje pośród niej, odnajduje w niej mityczną jedność świata. Widzi on w ludzie i w ziemi siłę, dlatego chce być blisko ludu. Silnie związany ze swoją mała ojczyzną. Umiłowanie wsi i ludu widoczne w „Wschód”, „wiosna”, „Zmierzchy”, „Gaje sosnowe”, „Sowy w gaju oliwnym”, „baran” Fenomen poprzez postrzeganie świata zbliża się do miejsca, które zajmuje demiurg i alegoria.

Pierwsze wiersze publikuje na łamach „Dionisos'a” w 1902

„Wizjoner”1909 - poemat napisany w Libii. „Jest liryczną autobiografią młodego poety, pieśnią powrotu do ziemi, do własnej Itaki, hymnem na cześć ziemi, pracy, ludzkiej siły, życia.”59 utworów łączy je samouwielbienie, kult przyrody i ludu.

„Rapsodie morza Jońskiego” 1909 pieśni śpiewane przez ludowego bajdałę wędrującego po Lefkadzie. Łączy się w niej tradycja ludowa ze starożytną.

„Wstęp do życia” 1915-1917 składa się z czterech części 1 „Świadomość swojej ziemi” przyroda jako kosmologiczne odczuwanie duszy, 2„Świadomość swojej rasy” naród to są więzi krwi, w szczególności dorycki duch prowadzi do heroicznego ujęcia życia, 3 „Świadomość kobiety” miłość źródłem wieczności. Wielość hedonistycznych obrazów, 4„Świadomość wiary” synkretyzm, nadzmysłowe zjednoczenie duszy z absolutem po 30 latach dołączona 5 „Świadomość swojej pracy” życie realizuje się w poezji.

„Matka boska” 1917 - poświęcona siostrze, jeden z bardziej muzycznych utworów poetyckich. Poemat zaczynając się od elegii o śmierci kończy się hymnem do życia optymizm i wiara w siłę i radość.

„Poematy orfickie” w tym „Świętą drogę” z 1935, która mimo pesymizmu teraźniejszego jest zbudowany na wierze w przyszłość.

„Marsz żałobny” odczytał na pogrzebie Palamas'a odczytał.

W 1951 umiera niedoceniony przez swoje państwo, jego pogrzeb manifestacją narodową.

Stratis Mirivilis (1892-1969)

Od wczesnej młodości zajmował się dziennikarstwem. Walczył w 1912/13 przeciwko Turcji a po raz drugi w 1916

- „Czerwone historie” 1915 - debiutujący tom opowiadań. Zawarte są w nich autentyczne obrazy wojny np. w opowiadaniu „Kilkis”

- „Życie w Grobie”/ „De Profundis” 1924 - uprzednio drukowane w „Dzwonie” wychodzącym na rodzinnym Lesbos. Stylizowany na pamiętnik podoficera Antonisa Kostulosa pisany do ukochanej kobiety. 57 szkiców i obrazów ukazujących dzień żołnierza frontowego, który w końcu ginie. Wyprzedziła ona o pięć lat książkę Remarque'a „Na zachodzie bez zmian” ale nie została przetłumaczona wystarczająco szybko.

- „Madonna Syrena” 1949 - bohaterami rybacy, greccy wygnańcy z Azji Mniejszej. Dotarli do wybrzeży Lesbos. Dzięki pracowitości stworzyli nową osadę rybacką. „Radość i smutki, walki, nadzieje i rezygnacje mieszkańców tej młodej dzielnicy, z główna postacią Smaragdy - niezwykle pięknej, pełnej dobroci dziewczyny, kochającej morze - są treścią powieści.” Zostaje ona po nieszczęściach osobistych zakonnicą przy kościółku Madony-Syreny. „W kościółku tym, który stał na skale nadmorskiej, znajdował się dziwny obraz nieznanego malarza, przedstawiający Madonnę o postaci Gorgony, syreny współuczestniczącej w losach ludzi, przynoszącej ulgę w cierpieniu.” Madonna- Syrena albo Najświętsza Dziewica mórz. Gorogona - według podań ludowych to jedna z nimf, która jest siostrą Aleksandra Wielkiego jak się ją spotka na morzu to pyta się czy Aleksander Wielki żyje. Jeśli ktoś odpowie przecząco to zatapia jego statek.

- „Powieść czterech”1958 czterej autorzy piszą powieść w odcinkach co tydzień kto inny. Na przemian Mirivilis, Karagatsis, Angelos Terzakis, Venezis.

Yiannis Ritsos

Pokolenie roku 1930.

(1909-1990)

Urodzony w Monemvasia, szybko osierocony przez matkę, jego ojciec zamknięty w zakładzie psychiatrycznym. Yannis po skończeniu gimnazjum wyjechał do Aten i pracował w kancelarii adwokackiej. Pracował jako tancerz i jako korektor w wydawnictwie, związał się z ruchem socjalistycznym, chorował jak matka wiele razy na gruźlicę. W czasie wojny zaangażowany w EAM Po wojnie żeni się z lekarką w 1956 rodzi się mu córka, W trakcie junty uwięzony i na indeksie. Figura domu osesyjnie powracająca w jego twórczości domu będącego chorobą, śmeircią, uwięzieniem. Jego twórczość dzieli się na pięć okresów „przygotowanie”, drugi okres „próba” 1936- 1943, „powrót do korzeni i aktualności” 1943-1955, czwarty „dojrzałość” 1956-1971, piąty „kontynuacje” 1971-

„Traktor” 1934- debiut Zaangażowanie w socjalizm i anty faszyzm. 23 utwory piętnasto i dwunastosylabowcem.

„Piramidy” 1935 bardzo osobisty, obrazy z życia miejskiej biedoty, demoralizujący pieniądz, potępienie egoizmu, i mizantropi.

„Epitafium” 1936 - poetycka reakcja na krwawe stłumienie demonstracji w salonikach. Cały nakład spalony przez Metaxas'a przed świątynią Zeusa w Atenach.

„Sonata księżycowa” monolog - kobieta w czerni obok młodzieniec. W 1956 dostaje państwową nagrodę za nią.

Osiąga sławę międzynarodową.

„Helene”- 1972 monolog dramatyczny, po wypuszczeniu z więzienia zostaje wydrukowany

„Kamienie. Powtórzenie. Krata”

„Gesty”

„Erotyki” 1981 opiewa urodę i piękno świata i ludzkiego ciała.

Giorgos Seferis

Pokolenie roku 1930

Urodził się w 1900 w Izmirze. W 1914 jego rodzina musiała opuścić to miasto chroniąc się przed represjami tureckimi. W 1917 roku po skończeniu gimnazjum wyjechał do Paryża studiować prawo. Po rocznym pobycie w Londynie rozpoczął prace dla Ministerstwa Spraw zagranicznych, w czasie wojny schronił się razem z rządem na Krecie a potem w Egipcie. Po wojnie był posłem w Ankarze, Bejrucie, Londynie Laureat nagrody nobla z 1963. W 1964 przeszedł na emeryturę. Zmarł w 1971 w Atenach. Utoższamienei się z Odysem szukajacym swojej duchowej ojczyzny. Nie przekreślał tradycji z niej czerpał przykładem utwór „Miłosne słowa” piętnasto-sylabowcem. Duże wrażenie zrobiłą na nim Ziemia Jałowa Eliota, którą sam przetłumaczył. Z 8 zbiorów poezji trzy mają tytuł „Dziennik pokładowy”

„Zwrot” 1931 - debiut. W poezji chciał dokonać przewrotu. Został dostrzeżony przez Palamas'a.

„Opowieść”(Mithistoria) 1935 - mit i historia nie tylko autobiografia ale również opowieść o katastrofie mało azjatyckiej (1922) która w twórczości poetów jest wdziana niczym apokalipsa.

„Zeszyt ćwiczeń” 1937 - okres eksperymentów formalnych, beznadziejne oczekiwanie na to co jest bezpowrotne.

„Dziennik pokładowy I” 1940 - wydany w Egipcie, motto z Holderlina. Okres gorączkowych przygotowań do wojny kiedy poezja i jej znaczenie są stawiane w wątpliwość. W dużej mierze ponure wizje nadciągającej wojny czego przykładami wiersze „Nasze słońce”, „Ostatni dzień”, „Decyzje zapomnienia” - zwięzłość, prostota.

„Król Asine” - tragizm ludzkiej daremności, Homer wspominał o Asine, w 1922 szwedzcy archeolodzy odkrywają ruiny cyklopowych murów.

„Dziennik pokładowy II” 1944 - napisany w Egipcie

„Drozd” 1947 - poemat. W 1946 autor zamieszkał na wyspie Poros w nadmorskiej willi „Zacisze” i obserwował wyławianie zatopionego przez Niemców w 1941 r. małego parowca „Drozd” którego los stają się metaforą. Symbolem koszmarnej wojny.

„Dziennik pokładowy III” 1955 poświęcony Cyprowi, dążenie do odzyskania ojczyzny, hellenizm. Poeta na Cyprze był w 1953 i rok później. Tylko w wierszu „Salamina Cypru” nawiązuje do okupacji angielskiej tej wyspy. Ciekawy również utwór „Helena” z tego tomiku gdzie Helena jest niczym w tragedii Eurypidesa tylko widmem, prawdziwa Hellena znajduje się w Egipcie u króla Proteusza. Pokazuje to bezcelowość wojny, ale również los człowieka, który zawsze chybia.

„Trzy poufne wierze” 1966 - ostatni tom poezji. „Na scenę” - pokazuje brak winnych w trakcie wojny, poszukiwanie moralności jest trudne, każdy mówi, ze to nie on.

Poeta pozostaje krytyczny wobec junty czarnych pułkowników.

Po śmierci wydano jego dziennik „Rękopis, wrzesień 41” i inne tomy obejmujące w zasadzie z całe jego życie. 1925-1951.

Odisseas Elitis (właśc. Alepudelis)

- Najważniejszy poemat nowogrecki XXI

- Pokolenie lat 30 /surerealizm

Urodzony w 1911 w Iraklion na Krecie. Od 1914 mieszka w Atenach i tam kończy prawo. Wakacje spędza na Krecie, Lesbos, lub morzu Egejskim. 1948-51 i 1969-72 mieszkał w Paryżu gdzie zaprzyjaźnił się z największymi artystami swoich czasów Picassem, Matissem, Bretonem, Chagallem … Laureat nagrody nobla z 1979 w uzasadnieniu napisano, że walka współczesnego człowieka o wolność i prawo do twórczego działania.

Chciał zostać sportowcem, ojciec chciał uczynić go fabrykantem w końcu zostaje poetą. Podziwia Elurarda nadrealistę. Nie posługiwał się surrealistycznym automatycznym zapisem ani paradoksami. Język i przyroda spotykają się na gruncie fantazji Uważał, że poezja dział jak magia łączy rzeczywistość z w idealizowanym myśleniem.

„Orientacje” 1940 - debiutancki tom, poezja radosna. Morze jako symbol trwania, niezmienności.

„Słońce pierwsze” 1943 - wieczne zespolenie z naturą poeta czuje się wolny i świadomy swej misji. Nie interesują go wydarzenia, a wzruszenia im odpowiadające i je przeobrażające. Poezja przynosząca ukojenie.

„Pieśń bohaterska i smutna o poruczniku zabitym na froncie albańskim” 1945 - piękny poemat opisujące jego doświadczenia jako porucznika, przezywającego najazd włoski a potem hitlerowski.

Przez następne 15 lat nie tworzy, tłumaczył Eluarda, lorkę, Majakowskiego, Rimbauda

„Godny jest” 1959- tytuł od zwrotu nagrobnego hymnu wielkanocnego oraz od nazwy Obrazu Matki Boskiej na Świętej Górze. Poemat z trzech części: „Genezis” - narodziny poety, ale i Grecji i całego makroświata. Dzieli się na 6 paragrafów odpowiadających biblijnym dniom stworzenia i odnosi do homeryckiego powstawania języka. „Cierpienie”- 6 psalmów P, cztery ody O i dwa teksty T ułożone w schemat PPOTOPPOTOPP, tematem człowiek walczący. „Gloria” -.wizja zwycięstwa i świętowania.

Pantelis Prevelakis (1909)

Dużo pisał o rodzinnej Krecie Chciał dorównać Kazantzakisowi. . Po II W. Ś. wraca na Kretę którą się rozczarowuje

„Kronika pewnego miasta”1938 - Debiut poświeconą historycznemu miastu Rethimo

„Spustoszona Kreta” 1945-

„Kreteńczyk” 1948- 1950 - Trylogia „Drzewo”- nawiązanie do powstania na Krecie z 1866 „Pierwsza wolność” opisuje okres 1886-1910 wyraża „zespołową duszę greckiego narodu w pewnym okresie jego historii” „Ustrój”

`Bohaterowie poruszają się miedzy dwoma biegunami: patosem wolności i wszechwładna obyczajowością - cierpią, radują się, kochają, umierają, rodzą - tak jak dyktuje niepisane prawo tradycji'

„Drogi Twórczości” - trylogia autobiograficzna „Słońce Śmierci” ” ważną role gra ciotka Rusaki, wcielenie ludowej mądrości pogodzonej z losem i przyrodą, symbolem Krety i ludowej kultury. 1859, „Głowa Meduzy” 1863, „Chleb aniołów” 1966 - głównym bohaterem Jorgakis, który pierwszą wojen przeżywa na rodzinnej wyspie, a okres międzywojenny w Atenach.

Stratis Tsirkas (1911-1980)

Dorobek lat powojennych

Porównywany do Durella i Faulknera

„Dziwaczni ludzie” 1944 debiut tomik opowiadań.

„Nie rządzone miasta” Akwernites Polites1960-1965 tytuł oznacza zarówno miasto bez rządów jak i miasto chylące się ku upadkowi. - trylogia wojenna (cz 1 Klub, cz.2 Ariagni, cz. 3 Nietoperz => tych tytułów nie jestem pewna) - tłumaczenie wspólnego tytułu zawsze będzie interpretacja - za dużo znaczeń. Akcja dzieje się na Bliskim Wschodzie - 3 tomy - 3 miasta (Kair, Jerozolima, Aleksandria) - łączy je wspólny bohater. Akcja powieści dzieje się od 1941-1944. Powieść pełna formalnych eksperymentów - swoboda czasu (retrospekcja, antycypacja), różne miejsca (miasta kosmopolityczne), a więc różni bohaterowie (różne armie, uciekinierzy, uchodźcy) Bohater - młody grecki żołnierz Manos Simonidis ("marksizujący Hamlet) Narrator w 3 os., ale wcale nie jest obiektywny. Przedstawienie dwóch sposobów pojmowania historii: linearnie i cykliczny Nagrodzona w Paryżu w 1971- Oddaje atmosferę ośrodków greckich w Aleksandrii czy Palestynie, które chylą się ku upadkowi, równocześnie oddaje atmosferę Grecji przeżartej konfliktami wewnętrznym w latach 1941-44.

Antonis Samarkis (ur. 1919 w Atenach

Ukończył prawo w Atenach, działał w ruchu oporu, skazany przez Niemców w 1944 na karę śmierci. Od 1963 zajmuje się wyłącznie twórczością literacką. Do Dostojewskiego i Orwella

Zbiory opowiadań: „Wzywa się nadzieje” 1954, „Odmawiam” 1961, „Dżungla” 1966, „Paszport” 1972. porusza w nich aktualne problemy społeczne dochodząc aż do absurdu. Jego tematami są: głód, bezrobocie, wojna, cierpienie, społeczne hipokryzje, utrata nadziei na sprawiedliwe, spokojne, wolne życie.

„Znak niebezpieczeństwa” 1959 - powieść.

„Pęknięcie” (Lo Lathos) 1966 - nagradzana w kraju i we Francji ekranizowana i tłumaczona. Agenci policji politycznej walczą z podziemiem w interesie zakłamanego ustroju. „niepokój, trwoga i ból prowadzą ostatecznie do optymistycznych poszukiwań wiary w człowieka i dobro”. Przeprowadzają specjalną akcje mającą skłonić uwięzionego do przyznania się nie torturami a ludzkim zachowaniem. Pęknięcie jest oczekiwane przez policjantów bo ma spowodować, że aresztowany zacznie sypać, przez więźnia ponieważ ma nadzieje, ze pojawi się przestrzeń w której będzie mógł uciec. Jednak pęknięcie następuje w samym policjancie, w którym udawanie ludzkiego wywołuje ludzki odruch.

Vasilis Vasilikos ur. 1934

„Opowieść Jazona” 1953 - debiut powieść, zainspirowana „Tezeuszem” Gide'a.

„Z” 1966 - dokumentarno - dziennikarski reportaż z wydarzeń, które doprowadziły do morderstwa posła lewicy Grigoriosa Lambrakisa (lekarz sportowiec, zwycięzca olimpiad, społecznik) w maju 1963. Tytuł książki od zi- żyje, stała się ona podstawą do filmów.

Inspirował się Gidem i Camusem

Inne tematy literackie

Przekrojowe

- Kreta w historii i literaturze nowożytnej

Vitsentzos Kornaros 1553 - 1613/1614

Erotokritos(Etotokritos, 1640) - 10 tys. Wersów politycznych, pięcioczęściowy, miłość młodzieńca z niższych sfer do królewny ateńskiej Aretuzy. Akcja dzieje się w Atenach starożytnych.

- streszczenie: Aretuza jedyna córka króla Iraklisa i Artemidy. Syn sekretarza królewskiego - Erotokritos ma przyjaciela, któremu zwierza się ze swojej miłości. Jest turniej rycerski w którym Erotokritos odbiera z od księżniczki złoty wieniec, po ciężkiej walce. Chcą się ożenić, ale umiera ojciec Erotokritosa, więc młodzieniec musi opuścić Ateny. Po jego wyjeździe księżniczka Arteuza nie zgadza się wyjść za nikogo, dlatego zostaje uwięziona. Oblężenie Aten, które ratuje przebrany za Saracena Erotokritos , pokonując Aristosa wodza wrogów, król chce dać mu półkrólestwa, on chce tylko ręki jego córki. Arteuza się zgadza dopiero rozpoznawszy pierścień zaręczynowy na palcu Erotokritosa. (Zaręczyli się po turnieju) Żenią się szczęście i miłość.

„W utworze dominuje duch greckiej mitologii ludowej, niema wcale elementów religii chrześcijańskiej. Szczegóły owiane są ciepłym liryzmem , język ludowy, bogaty, plastyczny, melodyjny - podnosi walory utworu zbliżonego do pieśni gminnej.” Psychologiczne uzasadnienie postaci.

- Pierwowzorem: Paris et Vienne - Pierra de la Cypede, jednak w Erotokritosie inaczej bo nie liczy się przebiegłość a honor i odwaga rycerza, oraz księżniczka nie ucieka z pałacu królowej. Szuka się też inspiracji z Ariosta i Tassa.

Lekceważone przez zwolenników Katharevusy - Korais nazwał je dziełem „Homera plebejskiej literatury”. Inni twórcy- Palamas i Solomos docenili.

Ofiara Abrahama(1635) - dwuaktowe misterium, dramat na podstawie Starego Testamentu i apokryfów. 1200 wersów piętnastosylabowych. Brak podziału na sceny, niektórzy uważali, że to epos, ale ma didaskalia intonacje które wskazuje na to, że to był dramat. Sam gatunek typowy dla Bizancjum.

- streszczenie historia Abrahama, który musi poświęcić syna Izaaka. Rozpacza razem z żoną Sarą, chce oddać swoje bogactwa a nawet poświęcić siebie. Bóg dopiero widząc gotowość i posłuszność daruje życie Izaakowi.

-Napisany w Dimotiki. Pokazuje dramat ludzki. Wzorem Luigi Grotta „Lo Isach”

Pantelis Prevelakis (1909)

Dużo pisał o rodzinnej Krecie Chciał dorównać Kazantzakisowi. . Po II W. Ś. wraca na Kretę którą się rozczarowuje

„Kronika pewnego miasta”1938 - Debiut poświeconą historycznemu miastu Rethimo

„Spustoszona Kreta” 1945-

„Kreteńczyk” 1948- 1950 - Trylogia „Drzewo”- nawiązanie do powstania na Krecie z 1866 „Pierwsza wolność” opisuje okres 1886-1910 wyraża „zespołową duszę greckiego narodu w pewnym okresie jego historii” „Ustrój”

`Bohaterowie poruszają się miedzy dwoma biegunami: patosem wolności i wszechwładna obyczajowością - cierpią, radują się, kochają, umierają, rodzą - tak jak dyktuje niepisane prawo tradycji'

„Drogi Twórczości” - trylogia autobiograficzna „Słońce Śmierci” ” ważną role gra ciotka Rusaki, wcielenie ludowej mądrości pogodzonej z losem i przyrodą, symbolem Krety i ludowej kultury. 1859, „Głowa Meduzy” 1863, „Chleb aniołów” 1966 - głównym bohaterem Jorgakis, który pierwszą wojen przeżywa na rodzinnej wyspie, a okres międzywojenny w Atenach.

Kobieta w literaturze nowogreckiej

Stratis Mirivilis (1892-1969)- „Madonna Syrena” 1949 - bohaterami rybacy, greccy wygnańcy z Azji Mniejszej. Dotarli do wybrzeży Lesbos. Dzięki pracowitości stworzyli nową osadę rybacką. „Radość i smutki, walki, nadzieje i rezygnacje mieszkańców tej młodej dzielnicy, z główna postacią Smaragdy - niezwykle pięknej, pełnej dobroci dziewczyny, kochającej morze - są treścią powieści.” Zostaje ona po nieszczęściach osobistych zakonnicą przy kościółku Madony-Syreny. „W kościółku tym, który stał na skale nadmorskiej, znajdował się dziwny obraz nieznanego malarza, przedstawiający Madonnę o postaci Gorgony, syreny współuczestniczącej w losach ludzi, przynoszącej ulgę w cierpieniu.” Madonna- Syrena albo Najświętsza Dziewica mórz. Gorogona - według podań ludowych to jedna z nimf, która jest siostrą Aleksandra Wielkiego jak się ją spotka na morzu to pyta się czy Aleksander Wielki żyje. Jeśli ktoś odpowie przecząco to zatapia jego statek. .

Dionisios Solomos -„Kobietaz Zakinthos” 1826 - wzór użycia i zapisu języka ludowego. Na wyspie Solomosa pojawiają się uchodźcy, jedna z kobiet odmawia pomocy wypędza i przeklina uchodźców. Przeciwko bezdusznej postawie bogatych, o charakterze paszkwilu. Deprecjacja wartości ludzkich.

Aleksandros Papadiamantis Morderczyni” drukowana w „Panathinea' od stycznia do czerwca 1903.

- stara- Chadula, przekonana, że kobiety są po to aby cierpieć i nieść cierpienia, popełnia zbrodnie bez wyrzutów sumienia aby naprawiać świat. Dlatego zabija małe dziewczynki, najpierw swoją wnuczkę potem trzy inne, ścigana jest za utopienie dziewczynki, czego nie zrobiła a chciała. Ściga ja policja chce się schronić w Świątyni Zbawiciela w górach wyspy Skiathos ale nie zdąża, rzuca się w morze i tonie. Ginie między boską a ludzką sprawiedliwością. -„Tragiczna bohaterka jest tu symbolem - oskarżenia w imieniu pokrzywdzonych - warunków życia, upokorzenia i praw społecznych. Język noweli jest archaiczny w opisach, ludowy w dialogach.” Opis losów bohaterki pokazany jest z empatią.

Klęska małoazjatycka w literaturze greckiej

Stratis Mirivilis (1892-1969)- „Madonna Syrena” 1949 - bohaterami rybacy, greccy wygnańcy z Azji Mniejszej. Dotarli do wybrzeży Lesbos. Dzięki pracowitości stworzyli nową osadę rybacką. „Radość i smutki, walki, nadzieje i rezygnacje mieszkańców tej młodej dzielnicy, z główna postacią Smaragdy - niezwykle pięknej, pełnej dobroci dziewczyny, kochającej morze - są treścią powieści.” Zostaje ona po nieszczęściach osobistych zakonnicą przy kościółku Madony-Syreny. „W kościółku tym, który stał na skale nadmorskiej, znajdował się dziwny obraz nieznanego malarza, przedstawiający Madonnę o postaci Gorgony, syreny współuczestniczącej w losach ludzi, przynoszącej ulgę w cierpieniu.” Madonna- Syrena albo Najświętsza Dziewica mórz. Gorogona - według podań ludowych to jedna z nimf, która jest siostrą Aleksandra Wielkiego jak się ją spotka na morzu to pyta się czy Aleksander Wielki żyje. Jeśli ktoś odpowie przecząco to zatapia jego statek. .

Morze w literaturze nowogreckiej

Stratis Mirivilis (1892-1969)- „Madonna Syrena” 1949 - bohaterami rybacy, greccy wygnańcy z Azji Mniejszej. Dotarli do wybrzeży Lesbos. Dzięki pracowitości stworzyli nową osadę rybacką. „Radość i smutki, walki, nadzieje i rezygnacje mieszkańców tej młodej dzielnicy, z główna postacią Smaragdy - niezwykle pięknej, pełnej dobroci dziewczyny, kochającej morze - są treścią powieści.” Zostaje ona po nieszczęściach osobistych zakonnicą przy kościółku Madony-Syreny. „W kościółku tym, który stał na skale nadmorskiej, znajdował się dziwny obraz nieznanego malarza, przedstawiający Madonnę o postaci Gorgony, syreny współuczestniczącej w losach ludzi, przynoszącej ulgę w cierpieniu.” Madonna- Syrena albo Najświętsza Dziewica mórz. Gorogona - według podań ludowych to jedna z nimf, która jest siostrą Aleksandra Wielkiego jak się ją spotka na morzu to pyta się czy Aleksander Wielki żyje. Jeśli ktoś odpowie przecząco to zatapia jego statek. .

Odisseas Elitis (właśc. Alepudelis)

Pokolenie lat 30 /surerealizm

Urodzony w 1911 w Iraklion na Krecie. Od 1914 mieszka w Atenach i tam kończy prawo. Wakacje spędza na Krecie, Lesbos, lub morzu Egejskim. 1948-51 i 1969-72 mieszkał w Paryżu gdzie zaprzyjaźnił się z największymi artystami swoich czasów Picassem, Matissem, Bretonem, Chagallem … Laureat nagrody nobla z 1979 w uzasadnieniu napisano, że walka współczesnego człowieka o wolność i prawo do twórczego działania.

Chciał zostać sportowcem, ojciec chciał uczynić go fabrykantem w końcu zostaje poetą. Podziwia Elurarda nadrealistę. Nie posługiwał się surrealistycznym automatycznym zapisem ani paradoksami. Język i przyroda spotykają się na gruncie fantazji Uważał, że poezja dział jak magia łączy rzeczywistość z w idealizowanym myśleniem.

„Orientacje” 1940 - debiutancki tom, poezja radosna. Morze jako symbol trwania, niezmienności.

„Słońce pierwsze” 1943 - wieczne zespolenie z naturą poeta czuje się wolny i świadomy swej misji. Nie interesują go wydarzenia, a wzruszenia im odpowiadające i je przeobrażające. Poezja przynosząca ukojenie.

„Pieśń bohaterska i smutna o poruczniku zabitym na froncie albańskim” 1945 - piękny poemat opisujące jego doświadczenia jako porucznika, przezywającego najazd włoski a potem hitlerowski.

Przez następne 15 lat nie tworzy, tłumaczył Eluarda, lorkę, Majakowskiego, Rimbauda

„Godny jest” 1959- tytuł od zwrotu nagrobnego hymnu wielkanocnego oraz od nazwy Obrazu Matki Boskiej na Świętej Górze. Poemat z trzech części: „Genezis” - narodziny poety, ale i Grecji i całego makroświata. Dzieli się na 6 paragrafów odpowiadających biblijnym dniom stworzenia i odnosi do homeryckiego powstawania języka. „Cierpienie”- 6 psalmów P, cztery ody O i dwa teksty T ułożone w schemat PPOTOPPOTOPP, tematem człowiek walczący. „Gloria” -.wizja zwycięstwa i świętowania.

Aleksandros Papadiamantis (1851-1911)

Pochodził z wyspy Skiathos, na morzu egejskim jego ojciec był duchownym. On sam pojechał do Aten gdzie pracował w drukarni, i jako tłumacz (Turgieniewa, Dostojewskiego, Maupassanta, France'a). Drukował też swoje opowiadania - w sumie było ich 181. W 1908 powrócił na rodzinną wyspę. Tuż przed śmiercią otrzymał państwowe odznaczenie za osiągnięcia na rzecz literatury. Jako pierwszy wprowadził do literatury tematykę morską. Zalicza się go do nurtu naturalistycznego, w ramach którego opisywał życie prostych ludzi z sympatią, z ironią i sarkazmem możnych i tyranów. Posługiwał się „katharevousa” w swojej własnej jej wersji. Poruszał problemy alienacji, biednych dzielnic Aten, albo swojej wyspy. Bohaterowie mówią swoim autentycznym „demotiki”

Znany jest z powieści odcinkowych „Żydówka”/ „żydowska dziewczynka”, „Emigrant”

„Morderczyni” drukowana w „Panathinea' od stycznia do czerwca 1903.

- stara- Chadula, przekonana, że kobiety są po to aby cierpieć i nieść cierpienia, popełnia zbrodnie bez wyrzutów sumienia aby naprawiać świat. Dlatego zabija małe dziewczynki, najpierw swoją wnuczkę potem trzy inne, ścigana jest za utopienie dziewczynki, czego nie zrobiła a chciała. Ściga ja policja chce się schronić w Świątyni Zbawiciela w górach wyspy Skiathos ale nie zdąża, rzuca się w morze i tonie. Ginie między boską a ludzką sprawiedliwością. -„Tragiczna bohaterka jest tu symbolem - oskarżenia w imieniu pokrzywdzonych - warunków życia, upokorzenia i praw społecznych. Język noweli jest archaiczny w opisach, ludowy w dialogach.” Opis losów bohaterki pokazany jest z empatią.

Pieśń gminna (dimotiko' tragudi) :

-żywiołowa twórczość ludowa, przekazywana z ust do ust i znana na wszystkich ziemiach ludności greckiej

-jest rodzimą, grecką twórczością poetycką, najmocniej objawiającą ducha nowożytnej romiosini (greckości)

-pozostała niestety poza oficjalnym nurtem literatury i została odkryta przez obcych badaczy

-jej twórcy posługiwali się mową potoczną, swoim własnym miejscowym dialektem, językiem przez samych Greków zwanym romejskim.

- opublikowanie przez Fauriela w 1824-25 roku zbioru pieśni gminnej, wywołało w kręgach intelektualnych pokolenia romantyków duże poruszenie. Utwory te przypominały nieco poematy Homera. a) bo były to oryginalne ballady improwizowane przez anonimowych niepiśmiennych wieśniaków (jak Homer) i były przekazywane także drogą ustną.

a) materiału do antologii dostarczali żyjący w diasporze Grecy, wykształceni na Uniwersytetach zachodnich.

b) publikowane pieśni były więc świadomie poddawane różnym przeróbkom i poprawkom wprowadzano „uczone” słownictwo, czasem sztucznie wzmacniano ludowość.

c) dopiero Nikolaos Politis , twórca greckiego ludoznawstwa oparł opracowanie pieśni na naukowych podstawach.

-pieśni gminne były improwizowane i śpiewane we wsiach i miasteczkach

Rodzaje:

1. cykl akrytycki- akritika- przechowywały pamięć o czynach bizantyńskich obrońców granic wschodnich przed Arabami i Turkami

2. cykl historyczny- istorika- opowiadały o upadku greckich miast walczących z tureckim najeźdźcą

3. cykl kleftycki- kleftika- o wyczynach górskich kleftów, armatorów i korsarzy.

4. cykl okolicznościowy- lirika- towarzyszące greckim wieśniakom przy świętach i czynnościach życia codziennego pieśni miłosne, weselne, świąteczne, kołysanki; i żałobne- miroloja.

5. ballady- paralojes- rozwijające wątki znane z baśni i legend wszystkich ościennych ludów bałkańskich i sąsiadów wsch.

Ad. 1

Cykl akrytycki- jest najstarszym spośród znanych. Powstał w Kapadocji, na pograniczu wschodnim Ces. Bizant., na styku światów chrześc. i islamu, w wielokulturowym środowisku.

Akryci (od gr. słowa akri- granica) byli żołnierzami strzegącymi granic w zamian za działki ziemi. W VIII w. uzyskali znaczne przywileje. Nie tylko bronili granic Cesarstwa przed najazdami Persów, Arabów i Turków Seldżuckich, ale starali się też chronić ludność miejscową i utrzymywać bezpieczeństwo na szlakach. Zwalczali bandy rabusiów i polowali na dzikie zwierzęta. Utrzymywali stałe posterunki (wigle) na przełęczach górskich.

Z czasem niektóre z rodów akrytyckich zdobyły wysoką pozycję a ich przywódcy stali się na swoich terenach władcami (kilku udało się nawet zostać cesarzami- Fokasowie, Dukasowie, Komnenowie). Ziem Bizancjum strzegli aż do XIII w.

Pieśni akrytyckie uwieczniały wyczyny chrześcijańskich obrońców pogranicza i ich boje z rabusiami- apelatami

Najstarsze utwory cyklu akrytyckiego powstały ok. X w. nie w europejskiej części Grecji ale w Azji, na ziemiach Kapadocji. Tam powstały też ok. XV/XVI w. pierwsze wersje eposu Dijenis Akritas^# o czynach akryty Bazylego Dijenisa, czyli Dwurodzonego- nawróconego na wiarę chrześcijańską arabskiego emira (które mogły się stać inspiracją dla wielu znanych dziś pieśni akrytyckich) oraz takie utwory cyklu akrytyckiego jak: Pieśń o Armurisie i Pieśń o synu Andronika.

^#Dijenis Akritas jest częstym bohaterem cyklu akrytyckiego, w niezliczonych wariantach rozbija armie rabusiów, niewiernych Saracenów, walczy z 9-glowymi smokami, zaleca się do ukochanej córy Dukasów, buduje pałac nad brzegami Eufratu, oraz zmaga się ze śmiercią- Charosem. Oprócz Dijenisa i jego matki, dzielnej Wiotkiej, utwory te wysławiają jeszcze innych bohaterów, jak: Armuris, Andronikos, Porfiris, Teofilakt, Konstantyn, Janakis.

Ad.2

Cykl historyczny- powstawał w momencie agonii Cesarstwa Bizantyńskiego, podczas trwających walk i bitew. Wieść o jego upadku przynoszą trzy baśniowe ptaki (jak mojry) lub przybyły z mroku statek.

Twórcy sięgali zarówno do tradycji pieśni akrytyckiej, ale też do lamentu żałobnego.

Formę trenu ma choćby pieśń na wzięcie w 1669r. przez Turków stolicy Krety- Kandzi, zwanej też Kastro.

Nawet po powstaniu niepodległego państwa greckiego pieśń historyczna nie przestała dokumentować wydarzeń decydujących o losach Grecji:

-rządy pierwszego króla Greków, Otona Bawarskiego

-boje Kreteńczyków o zjednoczenie z Grecją

-walki o Macedonię

-wojny bałkańskie

-obie wojny światowe

-Wojna domowa 1945-1949, podczas której powstał cykl pieśni partyzanckich przeciw

oddziałom rządowym- andartika

Ad.3

Pieśni kleftyckie- ich ojczyzną są krainy Grecji Środkowej i Północnej- Tesalia i Epir, pokryte stromymi górami i porośnięte lasami, które od starożytności wzbudzały strach. Oprócz kreowanych przez wyobraźnie mitycznych stworów (jak satyrowie czy syleni), mieszkali w nich juz całkiem realni rabusie- zwani kleftami. Oddziały kleftów tworzyli pierwotnie zbiegowie, przestępcy i wygnańcy, ale też zbuntowani przeciwko Turkom i greckim panom- wieśniacy. Później w ich szeregi weszli także dzielni młodzieńcy skuszeni urokiem niekontrolowanego życia i posiadania broni. Przewodzili im kapetanowie, często pochodzący z rodzin miejscowych notabili i przekazujący godność kapetyna z ojca na syna.

Kleftowie żyli z rozbojów. Napadali zarówno na Greków jak i Turków. Uważa się ich jednak za bohaterów walk „za wolność i wiarę”. Cytując za prof. Borowską „w wyobraźni ludowych twórców życie klefta nabiera baśniowych cech: jeździ on na koniu podkutym srebrnymi podkowami, o rzędach kapiących od złota i klejnotów, sami żywią się prochem i łykają kule ;) a w walce rozbijają tysiące wrogów”. Giną na polu walki nie dożywając starości. Mężni, dzieli i niezłomni.

Kleftowie opanowali Pn. Macedonię, Moreę, Tesalię i Epir- powoływano tam przeciw nim oddziały milicji- czyli oddziały armatolów, w których służyli chrześcijanie (jako jedyni chrześcijanie mieli pozwolenia na noszenie broni). Mieli oni kontrolować szlaki i czuwać nad bezpieczeństwem na przełęczach. Oczywiście podlegali panowaniu sułtana.

Kleftycka pieśń gminna miała znaczenie swoistej kroniki wydarzeń dla niepiśmiennych, a ciekawych nowin wieśniaków. Podawana z ust do ust, opierała się na powtórzeniach, stałych schematach - łatwo było zapamiętać. Opiewano czyny kleftów i armatolów, krewnych i sąsiadów. Stawali się oni lokalnymi bohaterami.

Ad. 4

pieśni okolicznościowe- scalały wspólnotę wiejską, towarzyszyły codziennym czynnością, świętom, ważnym wydarzeniom jak narodziny, ślub czy śmierć. Ma charakter obrzędowy i magiczny. Wyłania się z nich obraz tradycyjnej, wiejskiej greckiej rodziny, w której kobieta, matka i gospodyni ma znacznie więcej do powiedzenia niż mężczyzna.

Liczne reprezentowane są tez treny- miroloja. Lapidarne teksty, ale odznaczające się artyzmem, bogatą symboliką i emocjami. Posiadają powtarzane fragmenty ale i improwizowane- pokazujące w przejmujący sposób uczucie straty. Pieśni często improwizowane przez zawodowe płaczki. Pieśni posiadają obraz zaświatów rodem ze starożytności, nie ma raju piekła, ani sądu nad duszami, na śmierć patrzy się od strony tego świata, stęsknionych zmarłych.

Pieśni wygnańcze- dokumentują emigrację. Mało żyznych terenów pod uprawę- zmuszało do wyjazdów. Zjawisko emigracji nasiliło się jeszcze w okresie dominacji tureckiej. Uciekali do kolonii greckich w miastach europejskich. Wielu dorobiło się na handlu morskim, zakładali faktorie na wybrzeżu Morza Śródziemnego i w głównych miastach europejskich. Ich synowie studiowali na najlepszych Uniwersytetach.

Najstarsze pieśni wygnańcze sięgają ostatnich wieków istnienia Bizancjum- uciekali w góry Epiru, Tesalii i Macedonii, potem do Mołdawii i na Wołoszczyznę. W pieśniach tych wspomina się długie podróże morskie i dalekie kraje Zachodu, przeważa jednak motyw tęsknoty i nostalgii. Centralny motyw- powrotu. Obczyzna postrzegana jako zło, związana z nieszczęściem i śmiercią, w przeciwieństwie do swojskości.

Ad. 5

Ballady- rozwijają wątki sięgające czasów starożytnych, opierają się często na baśniach i motywach archetypicznych, zawierają też fikcyjne opowieści pełne cudów i czasem makabrycznych przygód. Inspirowały one twórców renesansowej literatury kreteńskie oraz poetów romantycznych (jak Dionizos Solomos) czy współczesnych jak Seferis.

Wiersz polityczny:

Większość pieśni gminnych została ułożona w piętnastozgłoskowym wierszu, najczęściej nierymowanym, zwanym wierszem politycznym, czyli powszechnym. Wiersz ten stał się narodową miarą nowożytnej poezji greckiej, pełniąc podobną rolę jak heksametr homerycki. W nim spisano najpełniejsze redakcje poematu o dziejach Dijenisa Akritasa, Bergadis napisał Utrudzonego, tworzył w nim też Solomos i poeci jak Palamas czy Sikielianos.

Wiersz polityczny był idealny do umieszczania przysłów ludowych, miał tendencję do zamykania myśli w jednym wersie. Początkowa część wersetu przeważnie zawiera pełną myśl a dalsza jego część jest jej powtórzeniem wariantowym. Werset ma zaznaczone dwie nierówne części: ośmiozgłoskową zakończoną cenzurą i siedmiozgłoskową. Rytm jest swobodny, jambiczno- trocheiczny, zestrojony z melodią greki. Cechuje go zmienna liczba akcentów (od 2-7).

pieśn rebetiko

Etymologia słowa rebetis nie jest jasna. Najczęściej wywodzi się je ze słownictwa języka tureckiego: rebet - nieustępliwy, buntowniczy lub harabati - przedstawiciel bohemy, pijaczek, mieszkaniec slumsów.

Biedota miejska gromadziła się wówczas w małych, zazwyczaj ukrytych w podwórkach i zaułkach, knajpach, zwanych cafe aman lub tekedes, szukając pociechy w alkoholu lub haszyszu

W składzie zespołu dominowały skrzypce (ew. egejska lira lub tureckie kemence), santouri (cymbały), oud (lutnia arabska) lub baglama (długoszyjkowa lutnia turecka). Zespołowi towarzyszyła przygrywająca na kastanietach śpiewaczka, która niejednokrotnie spełniała również rolę tancerki. Muzyka tego okresu (do początku lat 30-tych XX w.) znacznie różniła się od tego, co zwykło określać się mianem właściwego rebetiko We wczesnej fazie rebetiko, określanej po prostu cafe aman, nie stosowano wsparcia harmonicznego dla wykonywanych melodii, akompaniament ograniczał się do uderzania w puste struny instrumentu strojone w kwincie lub po prostu powielanie melodii granej lub śpiewanej przez solistę

Lata 30-te XX w.

Stopniowo tekedes wypracowały swój własny styl muzyczny, właściwe rebetiko, wykonywane w Grecji w mniej lub bardziej przetworzonej postaci do dzisiaj. Zmieniło się instrumentarium. Mniej więcej na początku lat 30-tych XX w. zaczęto stosować bouzouki - efekt eksperymentów dokonywanych przez samych wykonawców

Zmienił się także sam styl wykonawczy. Pełen orientalnego kunsztu żeński śpiew zastąpiono niskim, podniszczonym częstym stosowaniem używek męskim głosem. Muzyka stała się prostsza i cięższa, wpływy muzyki orientalnej uległy zmniejszeniu na rzecz brzmień zachodnioeuropejskich: wprowadzono akompaniament akordowy, zrezygnowano ze skal ćwierćtonowych, melodyka wyraźniej zaczęła nawiązywać do włoskich pieśni popularnych, szczególnie za pośrednictwem kantades - ludowych pieśni Wysp Jońskich

Jeszcze kilkakrotnie w swojej historii kultura rebetiko traktowana była jako "wrogi element społeczny": podczas okupacji hitlerowskiej, wojny domowej w latach 1945-48 czy wreszcie w czasach dyktatury "czarnych pułkowników" (1967-74).

Markos Vamvakaris

Mimo nasilających się prześladowań oraz ciężkich warunków życia w dzielnicach portowych, kultura i muzyka greckiego półświatka przeżywały swój "złoty okres" właśnie w latach 30-tych XX w. Przykładem typowej biografii "muzyka z biednych dzielnic" jest życie Markosa Vamvakarisa, jednej z najbardziej charakterystycznych postaci rebetiko. Urodzony w katolickiej rodzinie w Syros, Markos od małego miał styczność z muzyką, akompaniując na bębnie ojcu grającemu na gajdach. Pracę rozpoczął już w wieku 8 lat, zatrudniając się wraz z matką w miejscowej tkalni. W wieku 15 lat Vamavakaris przeprowadził się wraz z rodziną do Pireusu. Imając się na codzień różnych dorywczych zajęć w porcie oraz sąsiedniej rzeźni, młody Markos szybko wsiąkł w zasnuty dymem klimat tekedes. Pewnego dnia usłyszał grającego na bouzouki "Starego Nikosa", "czarny charakter" w dzielnicy, który spędził 10 lat w więzieniu ucząc się i przejmując od współwięźniów ciężki, mroczny, pełen improwizowanych introdukcji (taximia) styl gry. Muzyka Nikosa zafascynowała Vamavakarisa. Jeśli nie dostanę gdzieś bozuouki, obetnę sobie ręce - powiedział pewnego dnia swemu ojcu. Za pierwsze odłożone pieniądze kupił sobie instrument i całkowicie oddał się muzyce. Po 6 miesiącach intensywnych ćwiczeń Markos rozpoczął występy w tekedes umilając czas "cwanym chłopcom".

Dokonane w 1933 r. przez grecki oddział Odeon Records pierwsze nagrania Vamvakarisa były jedną z najwcześniejszych rejestracji dźwięku bouzouki. W czasach gdy był już znanym muzykiem, współpracował z trzema innymi rebetis : Stratosem Pagioumtzisem, Anestisem "Artemisem" Deliasem oraz Giorgosem "Batisem" Tsorosem. Ulubioną formą legendarnej "złotej czwórki", były mastouriaka, czyli piosenki o zakazanych używkach, których stosowanie z pewnością wpłynęło na gardłowy, nieco przypominający bluesa styl śpiewu Vamvakarisa. Oto fragment jednej z popularnych w greckim przedwojennym półświatku piosenek wykonywana przez "czwórkę":

Współczesny grecki przemysł fonograficzny jest swoistym fenomenem jeśli chodzi o udział muzyki tradycyjnej. Nie wspominając o produkcjach pop, rock, jazz czy nawet muzyki elektronicznej, zawierających mnóstwo brzmieniowych nawiązań do folkloru, laiko oraz rebetiko zgodnie ze sobą koegzystują wypełniając, wraz z licznymi wydawnictwami z autentyczną muzyką wsi (dimotika), sporą część rynku płytowego. Spośród całej rzeszy współczesnych wykonawców warto wymienić Glykerię, Charis Aleksiou, Eleftherię Arvanitaki, Steliosa Kazantzidesa, George Dalarasa (znany m.in. ze współpracy z Goranem Bregovičem), czy zespoły takie jak Athinaiki Kompania i Dromi.

Jeszcze kilkakrotnie w swojej historii kultura rebetiko traktowana była jako "wrogi element społeczny": podczas okupacji hitlerowskiej, wojny domowej w latach 1945-48 czy wreszcie w czasach dyktatury "czarnych pułkowników" (1967-74).

Markos Vamvakaris

Mimo nasilających się prześladowań oraz ciężkich warunków życia w dzielnicach portowych, kultura i muzyka greckiego półświatka przeżywały swój "złoty okres" właśnie w latach 30-tych XX w. Przykładem typowej biografii "muzyka z biednych dzielnic" jest życie Markosa Vamvakarisa, jednej z najbardziej charakterystycznych postaci rebetiko. Urodzony w katolickiej rodzinie w Syros, Markos od małego miał styczność z muzyką, akompaniując na bębnie ojcu grającemu na gajdach. Pracę rozpoczął już w wieku 8 lat, zatrudniając się wraz z matką w miejscowej tkalni. W wieku 15 lat Vamavakaris przeprowadził się wraz z rodziną do Pireusu. Imając się na codzień różnych dorywczych zajęć w porcie oraz sąsiedniej rzeźni, młody Markos szybko wsiąkł w zasnuty dymem klimat tekedes. Pewnego dnia usłyszał grającego na bouzouki "Starego Nikosa", "czarny charakter" w dzielnicy, który spędził 10 lat w więzieniu ucząc się i przejmując od współwięźniów ciężki, mroczny, pełen improwizowanych introdukcji (taximia) styl gry. Muzyka Nikosa zafascynowała Vamavakarisa. Jeśli nie dostanę gdzieś bozuouki, obetnę sobie ręce - powiedział pewnego dnia swemu ojcu. Za pierwsze odłożone pieniądze kupił sobie instrument i całkowicie oddał się muzyce. Po 6 miesiącach intensywnych ćwiczeń Markos rozpoczął występy w tekedes umilając czas "cwanym chłopcom".

Dokonane w 1933 r. przez grecki oddział Odeon Records pierwsze nagrania Vamvakarisa były jedną z najwcześniejszych rejestracji dźwięku bouzouki. W czasach gdy był już znanym muzykiem, współpracował z trzema innymi rebetis : Stratosem Pagioumtzisem, Anestisem "Artemisem" Deliasem oraz Giorgosem "Batisem" Tsorosem. Ulubioną formą legendarnej "złotej czwórki", były mastouriaka, czyli piosenki o zakazanych używkach, których stosowanie z pewnością wpłynęło na gardłowy, nieco przypominający bluesa styl śpiewu Vamvakarisa. Oto fragment jednej z popularnych w greckim przedwojennym półświatku piosenek wykonywana przez "czwórkę":

Lambro, powstańca grecki. Powieść poetycka w dwóch pieśniach - powieść napisana przez Juliusza Słowackiego w Paryżu w roku 1832. Jej pierwodruk ukazał się w trzecim tomie Poezji wydanych w 1833 roku. Jak to określa sam poeta: Lambro jest to człowiek, będący obrazem naszego wieku, bezskutecznych jego usiłowań, jest to wcielone szyderstwo losu, a życie jego jest podobne do życia wielu mrących ludzi, o których przyjaciele piszą, czym być mogli, o których nieznajomi mówią, że nie byli niczym^[1]. Utwór opowiada o greckim bohaterze walk wyzwoleńczych żyjącym w XVIII wieku. Wcześniej walczył, w powieści zaś jest ukazany jako osoba niezdolna do czynu i doznająca klęski. Powieść charakteryzuje ukryta struktura autobiograficzna; podstawą jej napisania był upadek powstania listopadowego, a także świadomość Słowackiego, że nie udało mu się bezpośrednio wziąć w nim udziału. "Lambro" jest także jednym z pierwszych w Polsce poetyckich opisów stanów narkotycznych, które wynikały z osobistych doświadczeń poety z opium czy meskaliną oraz lektury Wyznań angielskiego opiumisty Thomasa de Quinceya. Narkomanii tytułowego bohatera autor nadaje wymiar metafizyczny; jest ona swoistą ucieczką przed życiem i przed sumieniem, przynoszącą zarazem ocalenie jak i klęskę^[2]. Autor polemizuje także z poglądami na temat narodu zawartymi w Konradzie Wallenrodzie Adama Mickiewicza. Fragment "Lambra" jest mottem "Kordiana".

Lambro stanął niegdyś na czele Greków, namówionych przez Katarzynę do powstania, i zdradzony przez północną carowę, po wielu bezskutecznych usiłowaniach, morskim został korsarzem. Ryga, drugi bohater powieści, autor sławnego hymnu powstańców, wydany przez Austrię w ręce Turków, niesławną śmierć znalazł, powieszony na maszcie fregaty

Karagiozis(ma zawsze ruszającą się prawą rękę jego imię oznacza czarne oko) i jego żona Aglaia mają trójkę dzieci, całość się dzieje w Imperium Tureckim. W XIX w. przyszedł z Azji Mniejszej z Turcji gdzie ta rozrywka miała dosyć rubaszny charakter. Wcześniej Indie ? Chiny ? Jest to Teatr jednego aktora,

1925 pierwsze teksty wydane.

---