Socjologia

Wykład 1 99-10-17

Złudzenia do których prowadzi wiedza.

Nauka (człowiek również) jest wytworem społeczeństwa i to społeczeństwo zmienia. Nauka w dzisiejszym rozumieniu stworzona została przez kulturę europejską.

socjolog -człowiek niedowierzający, demaskujący -bada co człowiek mówi, robi szczególnie gdy przyczyny tego zachowania są inne niż deklarowane.

socjologia -nauka, której celem jest badanie społeczeństw, ludzkich zachowań społecznych, związków między ludźmi itd., której przedmiotem badań jest nieodtworzeniowa rzeczywistość.

Przedmiot socjologii to :

• zbiorowości społeczne (instytucje społeczne, kręgi społ., klasy społ., zbiorowości etniczne i terytorialne) St.

• kwestie tożsamości i społecznej jednostki Dynamika społ.

• historycznie ukształtowane układy skupiające ludzi w organizacjach (instytucje społ.) Statyka społ.

• procesy i zjawiska masowe (ruchliwość społeczna) Dyn.

Ruchliwość społeczną możemy podzielić na:

• pionową (zmiana materialna, kolejne etapy klas społ.)

• przestrzenną (migracje i emigracje)

Socjologia ma własne:

• metody badania

• przedmiot badań

• terminologię

• historię

• czasopisma i wydawnictwa

• poziom prestiżu społecznego

Socjologię dzielimy na:

ogólną szczegółową (empiryczną)

Wyjaśniającą czym jest struktura społeczna, zmiana i rozwój społeczny (np. socj.kultury, socj.polityczna, socj.prawna, socj.miasta,

Jednostek; dostarcza treści i aparatu pojęciowego. socj.przemysłowa) Stosuję w praktyce terminologię, badania itp.

Wykład 2 99-10-22

konsultacje : Instytut Filozofii I Socjologii pok.54; Czwartki 14.45-15.30 i Piątki 13.30-14.15

Metodologia badań socjologicznych.

Dwie definicje terminu `metodologia` :

• nauka, która mówi nam jak poznawać rzeczywistość,

• nauka o nauce (metanauka), stawiająca pytania o naukowości nauki.

Poza nauką podstawowymi źródłami wiedzy o świecie są: religia, mit, tradycja i myślenie a priori

Specyfika badań społecznych:

• wyniki badań społecznych zmieniają rzeczywistość społeczną,

• proces badawczy może zniszczyć normalne warunki istnienia badanego,

• relatywizm historyczny,

• problemy ze standaryzacją -zawsze jest to pewna generalizacja,

• wpływ doświadczenia wewnętrznego osoby badanej.

Cechy charakterystyczne dla wszystkich nauk:

1. obiektywizm (czy istnieje jeden świat ?)

2. determinizm (nie ma czegoś takiego jak stworzenie z niczego, nic nie dzieje się bez przyczyny)

3. generalizacja (ustalają najogólniejsze prawa rządzące danymi zjawiskami)

4. intersubiektywizm (pojęcia dla wszystkich w ten sam sposób rozumiane)

5. replikowalność (musi być sprawdzalna)

6. otwartość (musi dopuszczać zmiany)

7. logiczność (nie może być sprzeczna z prawami logiki)

Badania teoretyczne, czyli refleksja nad społeczeństwem i empiryczne, czyli

badanie poszczególnych społeczeństw.

Badania empiryczne:

1. sprawdzają prawdziwość i przydatność teorii,

2. uściślają zakres stosowalności w praktyce,

3. wzbogacają dotychczasową wiedzę,

4. pozwalają uzyskać wiadomości o nieznanych lub niezbadanych fragmentach rzeczywistości.

Badania podstawowe:

1. problem wynikający z uogólnień,

2. stawiamy Ho,

3. sprawdzamy pod względem logicznym,

4. weryfikujemy,

5. przyjmujemy H lub nie,

6. tworzymy nową teorię.

Badania dla potrzeb praktyki:

1. problem,

2. Hipoteza badawcza w oparciu o dokonane już badania,

3. Krytyka logiczna hipotez,

4. Weryfikacja,

5. Ustalamy twierdzenia, które mają nam odpowiedzieć na problem praktyczny o charakterze diagnostycznym, terapeutycznym, bądź prognostycznym.

Etapy pracy badawczej

1. Zdefiniowanie problemu (problemy są: ogólne, szczegółowe, cząstkowe lub podstawowe),

2. Przegląd i bilans wiedzy na dany temat -literatura,

3. Budowanie własnych hipotez badawczych -stawiamy pewne pytania do sprawdzenia (etap operacjonalizacji),

4. Rozważnie kwestii etycznych,

5. Budowanie projektu badawczego -jakie dane należy zebrać, jak to zrobić, kogo badać.

6. Etap zbierania danych,

7. Obróbka i analiza danych,

8. Interpretacja wyników i wyciąganie wniosków - czy potwierdzamy tezy, które postawiliśmy na początku.

1

1

---