WYKŁAD II
18.10.2008 r.
SKARGA NA BEZCZYNNOŚĆ
obejmuje wyłącznie bezczynność polegająca na niewydaniu aktu indywidualnego w rozumieniu art. 3 par. 2 pkt 1-4 Ppsa, tj. decyzji administracyjnej niektórych kategorii postanowień oraz innych aktów lub czynności indywidualnych
nie jest dopuszczalna skarga na podjęcie aktu generalnego np. na brak podjęcia aktu prawa miejscowego lub innej uchwały (jest to problem związany z kryteriami kontroli - podjęcie tych aktów może zależeć od wymogów celowości, gospodarności czy polityki, a te kryteria wymykają się z kontroli sądowej
WYŁĄCZENIE WŁAŚCIWOŚCI SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH
Sądy nie są właściwe w sprawach:
wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami administracji publicznej (hierarchia organizacyjna);
wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi (hierarchia personalna);
odmowy mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach administracji publicznej, chyba, że obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa;
wiz wydawanych przez konsulów; z wyjątkiem wiz wydawanych cudzoziemcowi będącemu członkiem rodziny obywatela państwa członkowskiego UE, EFTA
ZASADY POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO
pojęcie zasad: normy obowiązującego prawa Lu ich logiczne konsekwencje uznane za podstawowe dla całego systemu postępowania sądowoadministracyjnego lub jego określonego elementu
charakter zasad: mają wymiar normatywny - są normami obowiązującego prawa; naruszenie zasady to naruszenie prawa
KATALOG ZASAD POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO
zasada legalności - (zwana zasadą praworządności) - art. 178, ust. 1 Konst. RP, art. 3 par. 1 Ppsa, art. 1 par. 2 Pusa
zasada dwuinstancyjności postępowania sądowoadministracyjnego - art. 176 ust. 1 Kost. Rp
zasada udzielania informacji nieprofesjonalnym stronom postępowania sądowoadministracyjnego - art. 6 Ppsa (zasada udzielania pomocy prawnej)
zasada szybkości postępowania sądowoadministracyjnego - art. 45 Konst. RP, art. 7 psa
zasada jawności postępowania sądowoadministracyjnego (art. 6 Ppsa)
zasada związania sądu administracyjnego ustaleniami wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa art. 11 Ppsa
zasada równości stron i uczestników postępowania - art. 12 Ppsa
zasada dyspozycyjności (rozporządzalności przedmiotem postępowania - art. 60 Ppsa
zasada kontradyktoryjności (sporności)
zasady dowodowe : prawdy obiektywnej i swobodnej oceny dowodów
ZASADA LEGALNOŚCI
kontrola działalności administracji publicznej sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej (art. 1 par. 2 Pusa)
sądy administracyjne stosują środki określone w ustawie (art. 3 par. 1 Ppsa)
wąskie rozumienie legalności - „Sędziowie podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom” - art. 178 ust. 1 Konst. RP.
ZASADA DWUINSTANCYJNOŚCI POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO
„postępowanie sądowe jest co najmniej administracyjne” (art. 176 ust. 1 Konst. RP) - postępowanie sądowoadministracyjne jest rodzajem postępowania sądowego
sądy administracyjne to NSA i Wojewódzkie sądy administracyjne (WSA)
domniemanie właściwości WSA w zakresie spraw należących do właściwości sądów administracyjnych w pierwszej instancji
ZASADA UDZIELANIA INFORMACJI
ma ograniczony wymiar - tak podmiotowy jak i przedmiotowy (art. 6 Ppsa);
podmiotowo: sąd administracyjny udziela informacji tylko stronom występującym bez adwokata lub radcy prawnego
przedmiotowo; sąd udziela potrzebnych wskazówek co do czystości procesowych oraz poucza o ich skutkach prawnych i skutkach zaniedbań;
rozwinięcie tej zasady m.in. art. 140 par. 1 i 3 Ppsa - udzielenie wskazówek co do sposobu i terminu wniesienia środka odwoławczego
ZASADA SZYBKOŚCI POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO
art. 45 Konstytucji „Każdy ma prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez .. sąd”;
art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - rozpatrzenie sprawy w rozsądnym terminie”
art. 7 Ppsa - sąd administracyjny powinien podejmować czynności zmierzające do szybkiego załatwienia sprawy i dążyć do jej rozstrzygnięcia na pierwszym posiedzeniu;
rozwinięcie zasaday - m.in. art. 139 (krótki termin na ewentualną publikację wyroku - 14 dni z jednorazowym przedłużeniem 7 dni), art. 141 - 14 dniowy termin na sporządzenie uzasadnienia wyroku;
ZASADA JAWNOŚCI POSTĘPOWANIA SĄDOWOADMINISTRACYJNEGO
rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 10 Ppsa);
posiedzenia sądowe - co do zasady - są jawne, a sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie (art. 90 par. 1 Ppsa);
na posiedzenie jawne wstęp na salę sądową mają poza stronami i osobami wezwanymi - tylko osoby pełnoletnie (ar. 95); (tzw. zasada publiczności)
posiedzenie przy drzwiach zamkniętych to wyjątek; może ono nastąpić z urzędu m.in. zagrożenie bezpieczeństwa państwa, możliwość ujawnienia okoliczności objętych tajemnicą państwową lub służbową) albo na wniosek strony (m. in. Ochrona życia prywatnego strony) art. 96 Ppsa; - Sąd wydaje wtedy postanowienie, które jest ogłoszone publicznie.
Osoby obecne na posiedzeniu niejawnym każda ze stron może wskazać 2 osoby zaufania. Oprócz tego - prokurator, pełnomocnicy. Ogłoszenie orzeczenia końcowego na posiedzeniu niejawnym jest zawsze jawne.
ZASADA ZWIĄZANIA SĄDU ADMINISTRACYJNEGO USTALENIAMI WYROKU SKAZUJĄCEGO CO DO POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA
ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd administracyjny - art. 11 Ppsa;
znaczenie ma wyłącznie wyrok prawomocny skazujący;
istotą tej zasady jest dążenie do uniknięcia sprzecznych ustaleń poczynionych przez różne sądy w sferze odpowiedzialności karnej
(Identyczna zasada jest w K.C. i wiąże się z niezawisłością sądu)
3