Powstanie Krakowskie
inaczej TRÓJZABOROWE- od 21 lutego do 4 marca 1846 roku. Dowódcą
powstania miał być Ludwik Mierosławski, dopóki pruska policja nie
odkryła spisku i nie aresztowała wielu jego uczestników wraz z
Ludwikiem. 22 lutego w Krakowie ukonstytuował się trzyosobowy RZĄD
NARODOWY. 24 lutego Jan Tyssowski ogłosił się dyktatorem. Edward
Dembowski- kolejny przywódca powstania i sekretarz Tyssowskiego.
Głosił on, że trzeba chłopom bezrolnym nadać ziemię, czyli tym
którym nie posiadają własnych gospodarstw. Chłopi zbuntowali się
i wyruszyli z procesją. Dembowski postanowił wyjść im naprzeciw.
Odwołując się do uczuć religijnych uczestników rabacji- chciał
pozyskać ich dla powstania. Po drodze procesja natknęła się na
oddział armii austriackiej, która zaczęła do nich strzelać.
Zginęli wszyscy wraz z Dembowskim. Jego śmierć okazała się
punktem zwrotnym powstania. Tyssowski wraz z innymi przywódcami
powstania opuścił Kraków. Do miasta wkroczyły wojska austriackie.
W 1846r. Rzeczpospolita Krakowska została zlikwidowana, a obszar ten
załączono do zaboru austriackiego. Powstanie zakończyło się
klęską. Skutkami było aresztowano ponad 1200 obywateli pod
zarzutem uczestnictwa w powstaniu, skazano na śmierć (m.in. Ludwika
Mierosławskiego); 23 skazano na dożywocie; Karol Libelt dostał
karę 25 lat więzienia; 88 otrzymało wyroki długoletniego
więzienia. Wyroków jednak nie udało się wykonać, gdyż już w 4
miesiące po ich ogłoszeniu doszło do wybuchu Wiosny Ludów, a
rewolucjoniści uwolnili wszystkich skazanych.
Rabacja
Galicyjska (rzeź galicyjska, rzeź tarnowska, rabacja
chłopska)- 19 lutego 1846 roku Dowódca to Jakub Szela. Na terenie
zaboru austriackiego. Rabacja, czyli inaczej napad zbrojny. Przyczyny
rabacji: ucisk chłopów przez panów, wzrost pańszczyzny, kłamliwa
polityka austriacka (inspirowanie chłopów), brak kontaktów
pomiędzy wsią a dworem, nieurodzaj i powodzie w poprzednich latach
(wzrost biedy wśród chłopów). Austriacy bojąc się powstania
narodowego (zrealizowanego jako powstanie krakowskie) rozpuścili w
środowisku chłopów plotkę, że szlachta polska ma zamiar ich
wymordować . Rabacja była skierowana przeciw polskim ziemianom,
urzędnikom dworskim, urzędnikom rządowym, księżom. Austriacy
wypłacali nagrody za każdego zamordowanego ziemianina- dlatego
zabijali. Koniec rabacji to w marcu 1846 roku. Jakub Szela po rabacji
został odznaczony przez Austriaków i przesiedlony na Bukowinę
(teren dzisiejszej Rumunii), gdzie otrzymał gospodarstwo