Pytanie 3. Santi Gucci - (ur. ok. 1530 we Florencji, zm. ok. 1600 na zamku w Książu Wielkim) – architekt i rzeźbiarz pochodzenia włoskiego działający w Polsce. nadworny arch i rzeżbiarz Stefana Batorego i Zygmunta III.Tworzył w stylu późnego renesansu oraz manieryzmu.

• W latach 1594-1595 wykonał na zamówienie Anny Jagiellonki jedno z najwybitniejszych swych dzieł – nagrobek Stefana Batorego oraz stallę do jego kaplicy grobowej w katedrze wawelskiej. Nagrobek sklada sie z Architektonicznej, plasko i lekko potraktowanej ramy porzadkowej, oraz z "niespodziewanie" uginającego sie pod nia masywnego cokolu. Nagrobek wykonany został z białego pińczowskiego kamienia, czerwonego marmuru węgierskiego i alabastru. Jest to nagrobek w typie trójdzielnym z zupełnym zaprzeczeniem idei klasycyzmu Jego kompozycja jest trójosiowa, oparta na zredukowanym schemacie łuku triumfalnego z wysokim cokołem i dekoracyjnym zwieńczeniem. Zasadnicze podziały nagrobka wyznacza jego podstawa, wysoki, dwukondygnacyjny cokół o wybrzuszonej na kształt sarkofagu kondygnacji górnej. Kolumny natomiast rozgraniczają zasadnicze części pomnika. Podział, który istnieje między nimi dzieli się na trzy płytkie wnęki o archiwoltach wspartych na filarach co powtarza właśnie schemat łuku triumfalnego. Arkada środkowa, szeroka i wysoka, przeciągnięta gzymsem, dzieli się na dwie części: dolną wypełnia całkowicie płyta prostokątna z wypukło-rzeźbioną figurą króla, górna w kształcie lunety, przeznaczona na umieszczenie tablicy z napisem, podtrzymywanej przez aniołki. W bocznych wnękach ustawiono posagi z białego kamienia pińczowskiego, personifikujące cnoty zmarłego, Roztropność i Męstwo. Postaci nie mieszczą się w niszach, stoją w lekkim kontrapoście, ubrane w antykizowane szaty prezentują w dłoniach swoje atrybuty: węża i gołębia oraz kolumnę i lwa. Środkowa, górna część wyróżnia się swoimi rozmiarami i dominantą jaką jest tympanon wypełniony kartuszami herbowymi: herby Polski, Litwy i Sforzów z inicjałami Anny Jagiellonki. Bogata i zróżnicowana, w znacznej mierze wyrażająca treści symboliczne, dekoracja nagrobka, jest podporządkowana jego architekturze, lecz jednocześnie ją przesłania. Tworzą ja przede wszystkim zwijane, wsparte na lwich łapach kartusze nałożone na postumenty cokołu, z których dwa z herbem Batorych Wilcze Zęby, stanowią korzenie kolumn. Środkowy wypełnia alegoryczna scena przejęta z medalu sławiącego króla za odzyskanie Inflant w 1582 roku. Postumenty dolnej części cokołu zdobią maski lwów po obu stronach, po środku czaszka z piszczelami. Te elementy ułożone po trzy stanowią osiowość pomnika.Zakończeniu szczytu odpowiadały nie istniejące już figurki aniołów ustawione na nasadnikach na osiach kolumn, a kompozycję tę dopełniają wmurowane w ścianę za tympanonem bogate panoplia i smukłe dwuuszne amfory płomieniste, wieńczące postumenty bocznych spływów.Oprócz tych zasadniczych akcentów, całą niemal powierzchnię nagrobka zdobi drobna ornamentacja, która rozbija płaszczyzny, a barwnością przypomina dzieło malarskie (kartusze, przeznaczone na napisy, marmurowe wstawki, rzędy płaskich listków podpierających niejako gzymsy, kobiece główki, maszkaron nad tablicą i rozetki).

• Stalle w Kaplicy Batorego, 1594-95, wykonane z czerwonego marmuru piaskowca, alabastru; o 3 siedzeniach z wysokim zapleckiem wypełnionym trzema ślepymi arkadami z herbem Polski w półkolistym zwieńczeniu przedpiersie podzielone pilastrami i dyskami na geometryczne pola; tympanon wypełniają putta podtrzymujące pod kartuszem z Orłem koronę królewską; dekoracje mają cechy wspólne z elementami ornamentalnymi z Kaplicy Zygmuntowskiej,

• D om przy Kanonicznej 21 w Krakowie, 1582-92, Gucci kamienicę dziedzińcową z krużgankami wewnętrznymi nadaje charakter małego pałacu; budynek cechuje swobodna i urozmaicona kompozycja galerii z jej zmiennymi rytmami: w przyziemiukolumny z głowicami jońskimi, na piętrze filary oraz repertuar motywów dekoracyjnych; na dziedziniec prowadzi wejście ujęte w portal, architekt zastosował charakterystyczne dla siebie skontrastowanie: prostocie partii górnej przeciwstawił dolną o półkolumnach ujętych klamrami rustykowanych pasów,

• Z amek w Baranowie Sandomierskim – późnorenesansowy zamek w Baranowie Sandomierskim, ze względu na podobieństwa zwany Małym Wawelem. Siedziba rodu Leszczyńskich. Dziedziniec podniesiony na posziom pietra. W srodek sciany parawanowej wstawiono brame z attykową wieżą. Dachy skrzydel bocznych zakonczone szczytami . Brama prowadzi schodami na dziedziniec. Wychodzi sie na malo reprezentancyjna sciane mieszkalna, ale pop odwróceniu widac wspaniały wachlaż schodów i kolumnade krużganków.

• R ezydencja w Książu Wielkim - trzykondygnacyjny pałac osiowy i symetryczny, na krancach sa czterobiegowe klatki schodowe. boczne pawiloniki poprzedzone loggiami mieszcza biblioteke i kaplice. Manierystyczne sprzecznosci: drobne , lekkie pawiloniki kontra masywna bryla gmachu głownego.Cechy nowoczesne: Wolnostojący, reprezentacyjny pałac, osiowe sprzezenie zabudowan z dziedzincem, ogrodem i obwarowaniami.

• K aplica św. Anny w Pińczowie – kaplica pw. św. Anny wzniesiona w stylu manierystycznym w 1600 r. Kaplica jest zbudowana z miejscowego kamienia, tzw. pińczaka. Wydobywany od XII w. jest cenionym materiałem budowlanym i rzeźbiarskim. Z tego surowca zbudowana jest ogromna część zabytkowych budynków miasta. Kamień ten był powodem, dla którego pracownię kamieniarską właśnie w Pińczowie miał Santi Gucci. Budowla ma kształt kwadratu. Jej wysokość wynosi 13 m. Przykryta jest kopułą z latarnią. Kruchta kaplicy przykryta jest podobną, choć znacznie mniejszą kopułą. W przeszłości budowla posiadała okrągłe okna, obecnie zamurowane z wyjątkiem południowego, które przekształcono. Z wyposażenia wnętrza zachowała się kamienna kropielnica z XVII w. Na ołtarzu umieszczona jest marmurowa tablica fundacyjna. Gzyms pod kopułą ozdobiony jest wiązkami owocowo-kwiatowymi. Z kruchty do kaplicy prowadzi portal ozdobiony główkami aniołków oraz rozetami. KAPLICA WOLNOSTOJĄCA!!!