I DOŚWIADCZENIE

Nauczyciel rozdaje karty pracy ze schematami do wykonywanych doświadczeń.

Uczniowie podchodzą do stolika nauczyciela i pobierają zestawy do doświadczeń, fartuchy oraz okulary

Nauczyciel przypomina krótko zasady BHP

N: Podczas wykonywania doświadczeń chemicznych należy przestrzegać zasad BHP, dlatego proszę założyć fartuchy oraz okulary ochronne. Należy pamiętać, aby podczas ogrzewania substancji w probówce poruszać ruchami okrężnymi oraz kierować wylot probówki w kierunku, w którym nikt się nie znajduje.

DOŚWIADCZENIE 1

„Badanie zachowania się tlenku magnezu, tlenku wapnia i tlenku żelaza (III) wobec wody”

MgO CaO Fe₂O₃

H₂O + fenoloftaleina

Opis wykonywanego doświadczenia:

Do trzech probówek wlej około 5cm³ wody destylowanej i kilka kropel fenoloftaleiny, a następnie wsyp kolejno: do pierwszej probówki niewielka ilość tlenku magnezu, do drugiej probówki tlenku wapnia i do trzeciej probówki tlenku żelaza (III). Zawartość probówek wymieszaj bagietką.

Nauczyciel prosi o napisanie obserwacji i wniosków na kartach pracy.

Po wykonaniu doświadczenia nauczyciel kieruje pytania do całej klasy:

N: Co zaobserwowaliście?

U: Wskaźnik zmienił barwę na malinową w probówce I, gdzie umieszczony został tlenek magnezu

i w probówce II, gdzie umieszczony został tlenek wapnia

W probówce III, gdzie znajdował się tlenek żelaza (III) wskaźnik nie zmienił zabarwienia.

N: Jakie możemy wyciągnąć wnioski na podstawie tych obserwacji?

U: Tlenek magnezu i tlenek wapnia reagują z wodą. Powstały nowe substancje.

Tlenek żelaza (III) nie reaguje z wodą.

N: Jakie substancje powstały i jaki jest ich charakter chemiczny?

U: Substancje, które powstały to wodorotlenek magnezu i wodorotlenek wapnia, które mają odczyn zasadowy.

N: Dzięki czemu możemy określić charakter chemiczny powstających substancji.

U:Charakter chemiczny możemy określić dzięki fenoloftaleinie, która jest wskaźnikiem zmieniającym barwę na malinową, gdy roztwór ma odczyn zasadowy.

Nauczyciel podaje ogólny schemat reakcji:

Tlenek metali aktywnych + woda  wodorotlenek metalu aktywnego

II OBSERWACJA

Nauczyciel rozdaje karty pracy ze schematami do wykonywanych doświadczeń.

Nauczyciel wykonuje doświadczenie. Zadanie uczniów polega na obserwacji i zapisaniu notatek.

DOŚWIADCZENIE 1 Badanie przewodnictwa elektrycznego w wodzie destylowanej, wodnym roztworze cukru, alkoholu etylowego, wodorotlenku sodu, wodorotlenku potasu i amoniaku.

Opis wykonywanego doświadczenia:

Przygotuj zlewki z roztworami wodnymi cukru, alkoholu etylowego, wodorotlenku sodu, wodorotlenku potasu i amoniaku. Do każdej zlewki wprowadź elektrody węglowe i połącz przewodami ze źródłem prądu stałego według podanego rysunku.

I II III

roztwór cukru roztwór alkoholu etylowego roztwór wodorotlenku sodu

IV V

roztwór wodorotlenku potasu roztwór amoniaku

Nauczyciel prosi o napisanie obserwacji i wniosków na kartach pracy i kieruje pytania do całej klasy:

N: Co zaobserwowaliście?

U: Po podłączeniu przewodników do źródła prądu stałego żarówka zapaliła się w zestawie III, IV i V.

N:Jakie wnioski możemy wyciągnąć na podstawie podanych obserwacji?

U:Prąd płynie przez wodne roztwory wodorotlenku sodu i potasu, a także amoniaku, a nie płynie przez roztwory cukru i alkoholu etylowego.

N:Jak wynika z przeprowadzonego doświadczenia substancje chemiczne można podzielić na takie, których roztwory wodne nie przewodzą prądu elektrycznego i takie, których wodne roztwory go nie przewodzą.

Jak myślicie dlaczego przez roztwory wodne jednych substancji prąd przepływa, a przez inne nie?

U: Woda powoduje uwalniania jonów dodatnich- kationów i ujemnych – anionów. Jeżeli do takiego roztworu włożymy elektrody i podłączymy do źródła prądu, w roztworze będzie przepływać prąd elektryczny. Powstanie zamknięty obwód elektryczny, w którym nośnikami ładunku będą jony.

III GRY I ZABAWY DYDAKTYCZNE

Gra idealna nadaje się na temat powtórzeniowy przed sprawdzianem

Gra dydaktyczna z chemii „Powtórka z kwasów i soli”

Zasady gry

W „Powtórka z kwasów i soli” może brać dwóch zawodników lub dwie drużyny. Przy każdym stanowisku jest jedna osoba, która zna prawidłowe odpowiedzi (lider grupy) Do gry potrzebne są dwa różnokolorowe pionki.

Uczniowie lub drużyny ustawiają się na polu oznaczonym „START”.

Aby przemieścić się do następnego pola należy wyciągnąć odpowiednie pytanie za 2 punkty, 3 punkty lub 5 punktów i udzielić na nie poprawnej odpowiedzi. Trudność pytania zwiększa się wraz ze wzrostem punktacji. Zła odpowiedź lub jej brak zmusza zawodników do pozostania na tym samym polu. Jeśli zawodnik znajdzie się w polu oznaczonym kolorem żółtym otrzymuje premię w postaci dodatkowego pytania. Pole oznaczone kolorem czerwonym, to specjalna premia, można się przemieścić o 3 pola dalej bez udzielania odpowiedzi . Grę wygrywają zawodnicy, którym najszybciej uda się dotrzeć do pola „META”.

Pytania do gry za 2 punkty

2 punkty Jakie pH przyjmują roztwory o charakterze zasadowym?	2 punkty Nazwij podany związek chemiczny Na(NO)3 HCl	2 punkty Dokończ zdanie: Pamiętaj chemiku młody, wlewaj zawsze..............
	2 punkty Nazwij podany związek chemiczny CaSO4 Na2SO3	2 punkty NaOH i KOH maja podobne właściwości chemiczne oraz zastosowanie. Podaj 3 przykłady zastosowania tych związków.

2 punkty Jaką barwę przyjmuje papierek uniwersalny w zasadach, a jaki w kwasach?	2 punkty Jaką barwę przyjmuje oranż metylowy w zasadach, a jaki w kwasach	2 punkty Gdzie znalazł zastosowa­nie kwas siarkowy (VI) ? (podaj przynajmniej 3 dziedziny)
2 punkty Kwas występujący w żo­łądku to: .............................	2 punkty Dokończ zdanie: By nie stracić swej urody, wlewaj zawsze ................	2 punkty Dokończ zdanie: Woda wapienna mętnieje pod wpływem .......................
2 punkty Jakie pH przyjmują roztwory o charakterze zasadowym?	2 punkty Jaką barwę przyjmuje fenoloftaleina w zasadach?	2 punkty Jakie pH przyjmują roztwory o charakterze kwasowym?

Pytania do gry za 3 punkty

3 punkty Podane kwasy podziel na dwie grupy: HC1, H2S04, HNO3, H3P04, H2S, H2C03	3 punkty Które z podanych soli zawierają dwuwartościowy metal? MgSO4, Ca(NO3)2, NaCl, K2SO4, AgCl, Ca3(PO4)2, KNO3	3 punkty Podziel sole na pochodzące od kwasów tlenowych i beztlenowych. CuSO3, BaCO3, K2S, NaCl, Ca3(PO4)2, Na2S, Fe(NO3)2
3 punkty Co to za substancja ? Gdym stężony, tom jak olej Lepiej sukni mną nie polej, Wchłaniam wodę z otocze­nia, Co stężenie moje zmienia, Gdy rozcieńczyć chcesz bez­piecznie, Mnie do wody lej koniecznie!	3 punkty Zaznacz kation metalu i anion reszty kwasowej na podanych poniżej przykładach. MgSO4, Ca(NO3)2, NaCl, K2SO4, AgCl, Ca3(PO4)2, KNO3	3 punkty W podanych związkach zaznacz kwasy beztlenowe. MgSO4, Ca(NO3)2, NaCl, K2SO4, AgCl, Ca3(PO4)2, KNO3
3 punkty W przedstawionych kwa­sach, oddziel resztę kwa­sową: H2SO3 HCl H2S	3 punkty Podaj wzory sumaryczne: wodorotlenku miedzi (II) wodorotlenku żelaza (III)	3 punkty Które z soli zawierają metal jedno-wartościowy ? KNO3 A12(CO3)3, MgSO4 Na2S

Pytania do gry za 5 punktów

5 punktów Napisz równanie reakcji otrzymywania chlorowo­doru.	5 punktów Z którymi metalami nie będzie reagował kwas solny ? magnez, srebro, złoto, cynk, miedź	5 punktów Jedną z metod otrzymywania soli jest dodanie kwasu np. kwasu solnego do tlenku magnezu. Zapisz równanie tej reakcji.
5 punktów Uzupełnij równanie dysocjacji: H2SO3 .... H^+ + ........... NaCl Na^..+ Cl ^..	5 punktów Kwas węglowy otrzy­mujemy w reakcji dwu­tlenku węgla z wodą. Przedstaw równanie re­akcji otrzymywania tego kwasu.	5 punktów Dokończ równanie reakcji oraz nazwij związki chemiczne. Ca(OH)2 + CO2 
5 punktów Uzupełnij równania dy-socjacji: HCl H^... + Cl ^- Ca(NO3)2 Ca ^.. + ……	5 punków Które z podanych tlen­ków reagując z wodą tworzą kwasy ? CO2 N2O5, MgO, Na2O, SO3	5 punktów Jak nazywamy przedsta­wioną reakcję NaOH+HCI NaCl+H2O Podaj nazwę związków chemicznych występują­cych w tym równaniu