Nauka administracji prof Zbigniew Cieślak CAŁE WYKŁADY

Istota i miejsce administracji na tle ustroju państwa

Jan Jakub Russo – dominacja ludu we władzy:

  1. Władza ustawodawcza – sejmu ( uchwala ustawy

-senat(zgłasza poprawki i projekty ustaw)

2. Władza wykonawcza – rząd

-prezydent (podpisuje ustawy)


Jeżeli prezydent nie podpisze ustawy to wraca ona do sejmu (głosowanie większościowe) lub kierują ją do trybunału konstytucyjnego.


Rząd w konstytucji ma wiele znaczeń:

-rada ministrów

-system organizacyjny w administracji rządowej

-terenowe organizacje rządu (np. wojewodowie)

-organ administracji niezespolonej:

* urzędy skarbowe + dyrektor

* izby skarbowe + prezes

* minister finansów

- organ administracji zespolonej ( np. wojewoda)

Administracja publiczna obejmuje administrację rządową i administrację samorządową – jest ona ściśle związana z administracją rządową

Administracja samorządowa jest nadzorowana przez wojewodę np. jeżeli gmina zgłasza ustawę niezgodną konstytucją wojewoda ma prawo ją uchylić


Każda z jednostek samorządu terytorialnego ma osobowość prawną. Jest od siebie niezależna np. województwo nie ma władzy nad powiatem, są to odrębne jednostki.( w latach 90’ były rady narodowe. Rada narodowa wyższego stopnia była przełożonym rady niższego stopnia. Jest to system radziecki.)

Istnieje około 3 tys. podmiotów administracyjnych państwa. Warszawa ma swoją specjalną ustawę pod względem kompetencyjnym:

- powiat: rada powiatu + starosta

-województwo: sejmik wojewódzki + marszałek województwa (główny wykonawca)

-administracja rządowa: administracja centralna i administracja terenowa

organy stanowiące i organy tworzące


-organem stanowiącym jest minister a aparatem wykonawczym jest ministerstwo

-organem stanowiącym jest wojewoda a aparatem wykonawczym jest województwo

-organem stanowiącym jest wójt a aparatem wykonawczym jest urząd gminy


Układ administracyjny – splot prawnych i pozaprawnych(materialnych) elementów łącznie z ludźmi (pojęcie szersze niż administracja publiczna)

Zakłady administracyjne np. uniwersytety, szkoły,szpitale,przychodnie,muzea,jednostki badawcze, też realizują wartości administracyjne, różnego rodzaju stowarzyszenia i fundacje (organy społeczne szczególnie posiadające status pożytku publicznego)


Administracja w znaczeniu przedmiotowym – bezpośrednia realizacja wyznaczonych przez ustawodawcę celów przez jednostki do tego powołane

Administracje w znaczeniu podmiotowym – suma podmiotów administrujących i ich organów


Bezpośrednia realizacja zadań – cecha odróżniająca administrację od władzy ustawodawczej i sądowniczej. Organizacje administracji publicznej bezpośrednio wykonujące działania :


Sądownictwo administracyjne :

- wojewódzkie sądy administracyjne

-naczelny sąd administracyjny


Rozwiązania prawne w administracji publicznej :


Reformy Warszawy po 1990 roku

  1. Siedmiogród – 7 dzielnic, później + Ursus – było 8

  2. System gmin centralnych

  3. Miasto podzielone na dzielnice, które są jednostkami pomocniczymi


Wykład 2


Administracja – opis zbiorów zachowań, by zrealizować jakieś dobro. Wartości ogniskują zachowania. Zachowania te są kreowane. Jest to również zbiór tych zachowań, które ogniskowane są przez realność jednostki. Oddane są przez normy różnych rodzajów.


Zachowania powtarzalne to realność przewidzenia zachowań ludzkich. Możemy tworzyć ich modele. Modelując administrację możemy pomijać pewne efekty przedstawionych zachowań powtarzalnych i niepowtarzalnych :



Przedmiot badań zachowania powtarzalnego i niepowtarzalnego:

- zakres badań, wyróżnienie : układ administracyjny – może być duży lub mały , wyróżniony na różnym poziomie, tożsame identyczne układy różnią się zakresem ilościowym.

Zbiór czynników je określające:

  1. Struktura zachowania

  2. Czynnik ludzki

  3. Sposób zachowania (funkcjonowanie układu administracyjnego)

  4. Skutki ( efekt działania do wartości wyróżnionych)

  5. Relacje wewnątrz układu administracyjnego

  6. Relacje układu administracyjnego z otoczeniem tego układu (szersze,równorzędne,podmioty,grupy,wspólnoty poza administracją)


Cele badawcze:

  1. Układ administracyjny bada się by opisać stan faktyczny (cechy danej administracji)

  2. Formułowanie prawidłowości i twierdzeń dotyczących administracji

  3. Formułowanie postulatów sprawnościowych (sądy dotyczące lepszego funkcjonowania układów)


Jak badamy ? – metodologia

- gromadzimy informację w sposób systematyczny

-analizujemy dane

-tworzymy końcowy opis układu administracyjnego


Zdobywanie informacji

-różnego rodzaje dokumentów związane z funkcjonowaniem danego organu (w układzie administracyjnym są to różne rozstrzygnięcia, postanowienia, polecenia służbowe,akty ogólne, zarządzenia)

- najważniejszym źródłem są dokumenty które mają walor aktów stanowienia prawa (kodeks, osoby prawne). Jak chcemy opisać je – gromadzimy dokumenty z jakiegoś określonego czasu danych wartości


Rozstrzygnięcie rozstrzygnięcia

-decyzje 2 instancji , gdy występują odwołania

- wyroki sądowe sądu administracyjnego – aktywność adresata decyzji (skarga na decyzje)


Analiza danych

-opis stanów faktycznych – wyliczenie ile aktów zostało uchylonych, ile wyroków

- jeżeli dany zespół wydał 100 w tym uchylił on 40 wyroków – układ nie funkcjonuje prawidłowo) np. niejasność prawa, nieprawidłowość danego zespołu

* ocena stopnia fachowego pracowników

* relacje między ilością spraw a liczbą osób zatrudnionych


Metody badań statystycznych

- najczęściej jest to nieusystematyzowane

-przesądzenie czy charakter celowy czy przypadkowy

-systematyzowanie informacji – orzekać jaie są tendencje funkcjonowania układu administracyjnego, porównani jednego układu administracyjnego z drugim


Analiza informacji – uświadomienie że analiza informacji układu administracyjnego podejmowana jest po coś, po to by osiągnąć cel badawczy


Wykład 3


3 różne kierunki badania administracji:

- nauka prawa administracyjnego – metoda dogmatyczno-prawna (znaczenie norm + dedukcja)

- nauka polityki administracyjnej – analiza celów kierunków badania, badanie wartości, skuteczność realizacji celów

- nauka administracji – nauka o faktach , rozumowanie indukcyjne – zebrana wiedza o faktach( budowa twierdzeń)


Rozwój nauki administracji jest powolny

-aksologia administracji – tworzą sie instytucje formalne lub mniej formalne

- etyka administracji

- historia administracji


Model fenomenologiczny (femonologiczny ? )

Kategoria układu administracyjnego – układ to zbiór zachowań – jest osadzony w czasie , przestrzeni i odnosi się do innych osób. Czynniki łączne z ludźmi, prawidłowe i nieprawidłowe zachowania


Nie można łamać normy – powoduje to różnego rodzaju sankcje


3 elementy normy prawniczej:


Przekształca się on w koło – 4 element – tym co rządzi relacjami miedzy zachowaniem


Mechanizmy które rządzą relacjami – model femonologiczny


Cechy układu administracyjnego ( Badanie układu administracyjnego)

  1. Wyróżnianie układu pod względem podmiotu, przedmiotu

  1. Podmiotowe – określamy do kogo kieruje swoje intencje (poważne konsekwencje w metodzie badań)

  2. *podmiotowe – uogólnienie wyników badań zespołu oraz określenie czasu badania

  3. Przedmiot – rodzaj ilości spraw – najobszerniejsza dziedzina prawa (kryterium wyróżnienia układu, określa cele badawcze, metody)

  4. Miejsca układu w systemie administracji publicznej – miejsce ma zanczenie w związu z otoczeniem



Wykład 4

Uwarunkowania

- czynniki które modelują zachowania ludzi. Są uwarunkowania :

1. systemowe – administracja publiczna od strony podmiotowej – rządowa i systemowa ; praktyczna realizacja wartości to ujęcie przedmiotowe

2. poza systemowa - zbiór różnych czynności dyspozycji zachowań np. polityczne, kulturowe, etyczne, oraz inne uwarunkowania


*systemowe – aksjologiczne ( wartości które motywują do działania, organizacyjne układy administracji , normatywne ( najważniejsze) , ekonomiczne uwarunkowanie


Aksjologiczne są wewnętrzne i zewnętrzne

Organizacyjne są strukturalne i organizacyjne

Normatywne wynikają z cech regulacji i z luk prawnych

Ekonomiczne są podstawą realizacji zadań i podstawą funkcjonowania tego uwarunkowania



Każdy układ uwarunkowany jest czynnikami z otoczenia

  1. Polityczne – związki prawne od polityków czy radnych np. reorganizacja urzędów, zwalnianie urzędników i przyjmowanie nowych

  2. Kulturowe – wypuklanie praw jednostki, zagrożenia korupcją (wpływ na zachowanie)

  3. Etyczne – mówimy o etyce poszczególnych grup zachowania. Ma określone kwalifikacje etyczne ( radcy prawni, konserwatorzy zabytków). Niektóre korporacje mają kodeksy etyczn. Tożsamość etyczna może wpłynąć na jego zachowanie (grupa zawodowa i jej etos). Może wpływać na zachowania osób

  4. Inne np. społeczne – wpływ opinii publicznej i społeczeństwa. Wszystko co związane z formami i przejawami opinii publicznej ( w mediach) . Wpływ na decyzje placówek, wpływ opinii publicznej i organizacji społeczeństwa na decyzje organów i urzędników

  5. Prakseologiczne – działać efektywnie – najmniejsze koszty, duże zyski

Uwarunkowania systemowe

  1. Aksjologiczne (nauka o wartościach) – kategorie wartości (dobro,cenność,ocena pozytywna stanu rzeczy) – pracodawca chce osiągnąć dobro

  1. Kategoria wartości – instrument realizacji wartości

  2. Każdy układ jest uwarunkowany aksjologicznie

  3. Aksjologicznie wewnętrzne uwarunkowanie - prawodawca tworzy zbiór zachowań. Treść wartości powinna motywować do zachowania osób. Są również inne wartości usług (ustawy są określane przez pracodawcę )

  4. Aksjologiczne zewnętrzne uwarunkowanie systemowe – partia polityczna na podstawie wartości np. polityk będzie próbował wpływać na decyzje

  1. Uwarunkowania organizacyjne ze względu na strukturę

  1. Struktura organizacyjna zachowań

  2. Administracja zbudowana jest z pewnych reguł organizacyjnych

  3. Pracownicy są wyznaczeni w jakim „klocku” się znajdują

  4. Zachowanie osoby jest zdeterminowane przez miejsce

  5. Są to grupy określające status podmiotów i organów

  6. Przepisy określa struktura wewnętrzna organu

  7. Przepisy określają miejsce podmiotu w systemi organów

  8. Struktura organu decyduje o zachowaniach np. w urzędach, jednostki szczeblowe wykraczające poza dział

  9. Miejsce organu w systemie – relatywizm rozważań np. wójt i organ

  10. Miejsce w systemie organów może decydować o zachowaniu urzędników


Kadry – stopień przygotowania merytorycznego i etycznego osób zatrudnionych w administracji. Występuje system kary i nagrody , wymagań by zostać zatrudnionym oraz podnoszenia kwalifikacji


Wykład 5


  1. Normatywne uwarunkowania – czynniki wpływające na organizacje administracji


Przepisy prawne i podstawowe elementy


Język prawny różni się od języka prawniczego użyciem sensów w procesie wykładni prawa – wprost motywowane i przeciw normie


Normatywne uwarunkowanie

  1. Czynnik – charakter wykładni przepisów prawnych

  2. Czynnik – prawo na niskim poziomie (często sprzeczne) – proces prawotwórczy jest słaby

  3. Czynnik – celowe zaniechanie ustawodawcy (luka aksjologiczna – świadome nie regulowanie prawa, zakres treści prawa )

Ekonomiczne uwarunkowanie

  1. Związek zachowania – podstawa ekonomiczna

  1. Uchwalanie budżetu państwa – suma środków może zmaleć

  1. Podstawy ekonomiczne zadań – brak środków na zadanie – zachowanie opisane treścią, bez funduszy do realizacji zadań


Wykład 6


Usprawnianie układów administracyjnych (optymalizowanie procesów administracyjnych)

  1. Ze względu na strukturę zachowań

  1. Nowe urzędy centralne – pojawiają się i znikają w zależności od władz

  2. Znikanie i tworzenie nowych ministerstw

  3. Reorganizacja układów administracyjnych bądź znoszenia i tworzenia nowych układów administracyjnych


  1. Ze względu na funkcje jakie układ administracyjny spełnia

  1. Funkcja to pewien stan rzeczy by coś osiągnąć

  2. Ocenia stopnia realizacji funkcji :

  1. Ze względu na cele dla których układ utworzono

  1. Cele – specyficzne wartości – stan rzeczy pożadany prze pracodawców poprzez zachowanie pracowników

  2. Są dwa rodzaje :

  1. Ze względu na obniżanie kosztów działania danego układu

  1. Koszty ekonomiczne i pozaekonomiczne

  2. Efekty maksymalizowane i najmniejsze zróżnicowanie kosztów


Wykład 7


Model femonologiczny

- odrywamy wartości, normy , dyspozycje pozaprawne i nie mówimy o wizji idealnej administracji

-zachowania które są w pewnych zbiorach sumą różnych zachowań

-układ administracyjny np. departamenty – występuje zbiór zachowań w okresie rocznym , są spontanicznie hamowane

5 mechanizmów – jako cechy zachowań

  1. Mechanizm dostosowania układu do otoczenia

a) otoczenie może być poza systemem jak i w systemie administracyjnym

b) polega na tym że każdy układ administracyjny jest w otoczeniu – pewne bodźce które mogą wpłynąć na zachowanie osób w układzie (przeciwdziałanie lub pomoc w działaniu)

* konstrukcje prawa administracyjnego (dostosowanie do potrzeb otoczenia)

*w zależności od ilości cech układ będzie bardziej zróżnicowany

c) uwarunkowania aksjologiczne – czynności opisujące moc do zachowania grupy pracowników : albo reakcja zgodna z prawem , albo reakcja niezgodna z prawem

d) organ administracji jest upoważniony do odpowiedniej oceny stanu faktycznego i rozstrzygnięcie tej sprawy jest zgodne (gdy występują pojęcia niedookreślone) i będą rozstrzygać sprawę

e) uznanie administracyjne – ustawodawca daje swobody organom w podjęciu decyzji. Może określić jakieś skutki prawne lub nie ( w zależności od czynności płynących z otoczenia )

2. Mechanizm rachunku aksjologicznego

a) zachowania są wynikiem doniosłości wartości sprzecznych – zespół pracowników decyduje o treści zachowań

b) występują konstrukcje wartości ( z zewnątrz i w układzie ) – naturalny spór który rozstrzyga urzędnik

c) zrównoważony rozwój – należy wywarzyć wartości wraz z ochroną

d) systemowe kolidowanie wartości – urzędnik daje przewagę jednej wartości nad drugą

e) różne rodzaje , różne kolizje


3. Mechanizm zmian strukturalnych zbioru zachowań

a) struktura i treść zachowań – np. radę gminy + duży zarząd (mogli narzucać wolę całej radzie)

b) struktura rady gminy + zakres zadań – została zmieniona

c) zmiana nieformalna będąca dostosowaniem się w mechanizmie strukturalnym, znaczna część zachowań była motywowana prawem

4. Mechanizm zmian funkcjonalnych

a) układy charakteryzują się tym, że ze względu na racjonalność mają doprowadzić do stanów rzeczy np. komisariat policji stosuje się do norm by osiągnąć bezpieczeństwo na danym terenie

b) funkcje organiczne - istotnie związane z danym układem, odnoszą się do samej realizacji wartości

c) funkcja konieczna- stan rzeczy który musi zaistnieć by dana funkcja została zrealizowana umożliwiając realizację funkcji organicznych

d) funkcje zbędne – stany rzeczy które są zbędne. Wynikają z wielu czynników, obowiązują regulacje prawne z różnych czasów

e) mechanizm ten polega na zaplanowanej funkcji która zmienia swoją treść, bądź nie istnieje

5. Mechanizm wyrównywania pola regulacji

- brak regulacji – urzędnik rekonstruuje swoje zachowanie, które ma na celu dążenie do określonych czynności prawnych np. uzależnić wynajem lokalu bez tytułu prawnego

-urzędnik zastępował ustawodawcę by zrealizować wartości dla danego układu – stosowano analogię

-trudno zauważalny mechanizm


Wykład 8


Model normatywny

Norma – wypowiedź dotycząca podstawowych zachowań w danej sytuacji. Składa się z 5 elementów:

  1. Kto ma sie zachowywać lub nie czynić danych zachowań

- jest regulowany przez 4 grupy przepisów:

a) do podmiotu

  1. Do przedmiotu

  1. Czas

  1. Miejsce


Istnieją normy zadaniowe i kierunkowe ( treść ich nie ma regulacji warunków, skutków, bezpośredniego odniesienia do wartości, kontrola jest zależna od systemu administracyjnego, nie odnosi się do stanu faktycznego, realizacja norm zadaniowych


Normy zadaniowe a kierunkowe(różnice)

- relacja zachowań do wartości – normy kierunkowe – organ dąży do osiągnięcia stanu rzeczy

-normy zadaniowe są oznaką słabości prawodawcy


Prawne formy działania –sformalizowane działanie, w jaki sposób określa się powinność np. akt administracyjny . Te normy określają tryb działania i rozstrzygania


Dwa kryteria odpowiedzialnych rozstrzygnięć (można stypizować akty)

- typy rozstrzygnięć stanowiących ( na wniosek, opinii. Typu zatwierdzenia, współdziałania)


Są one w 3 fazach przygotowania oraz pełnią inicjatywę pełną partycypacji posiadanego organu, odpowiada ona za skutki rozstrzygnięć

  1. Na wniosek zainteresowanego lub urzędu

  2. Zatwierdzenie – inny podmiot zatwierdza a inny je przygotowuje i rozstrzyga

  3. Po zaciągnięciu opinii podmiot sam przygotowuje i rozstrzyga rozstrzygnięcia


Wykład 9


Normy kompetencyjne – typ powinności odnoszący się do stosowania prawnych form działania. Regulują zakres podmiotowy i przedmiotowy stosowania danej. Przepisy które określają treści powinności adresata






Podział form prawnych ze względu na poszczególne grupy:

- podmiot wyposażony w prawo do działania za pomocą swoich organów – suma wszystkich podmiotów wyczerpuje siew 5 podgrupach

  1. Sam podmiot i jego organy wewnętrzne np. gmina

  2. Podmioty o tym samym statusie prawnym np. gmina A porozumienia komunalne z gminą B

  3. Pod system administracji podmiot stosuje formę np. uchwala budżet

  4. Podmioty znajdujące się w systemie administracji samorządowej – tworzą system w administracji w terenie

  5. Podmioty spoza systemu np. międzymiastowa współpraca lub zagraniczna


Model aksjologiczny

-związek ścisłych norm i wartości – sens istnienia administracji , wg ustawodawcy cenne wartości

- czym jest wartość z punktu widzenia administracji : wartość to stosunek ocen dokonanych w danym miejscu i czasie wobec faktu odniesionego do oceny faktycznej np. skonkretyzowanie ocen stanów rzeczy


Rodzaje wartości

Wartości procesowe – prawidłowość rozstrzygnięcia, szybkość postępowania

Wartości merytoryczne – zapisane w konstytucji, niepełny obraz stałych ocen prawodawczych. Może ten system ustawodawczy ulec zmianie


W Konstytucji są 3 grupy wartości :

  1. Wyróżnione ze względu na państwo

  1. Demokracja – 3 podział władzy

  2. Prawo jako wartość- ma być sprawiedliwe- jasność prawa, ochrona praw nabytych

  3. Sprawiedliwość

  4. Jednolitość państwa

  5. Niepodległość – może być modyfikowana za pomocą konstytucji

  6. Nienaruszalność

  7. Dziedzictwo narodowe – ważna wartość

  8. Środowisko – dobro skończone, które sie wyczerpuje i może się pogorszyć

  9. Zrównoważony rozwój – rozwija się społeczeństwo przy małych kosztach aksjologicznych np. nakaz stosowania najlepszych technik

  10. Podmiotowość wspólnot samorządowych – jednostki samorządowe mają osobowość prawną – podmiotowość prawną

  11. Autonomia kościołów i wyznań – państwo ma obowiązek honorowania tego

  1. Wartości wyróżnione przez naród

  1. Tożsamość narodowa –źródłem było dziedzictwo

  2. Rozwój-warunkiem realizacji dobra wspólnego jego rozwój państwa – kulturowy, naukowy

*wartości w postaci upowszechniania dóbr kultury

*wartość udostępniania dóbr kultury w równym stopniu

Utrzymywanie związku Polaków za granicą z dobrami kultury naukowej

  1. Wolności i prawa człowieka i obywatela

  2. Wartości ustawowe


Wykład 10


Dyrektywy prakseologiczne modelu normatywnego

Legitymizacja działań administracji- nakazuje twórcy układu administracyjnego odwołanie się do ustaw lub do ich tworzenia. Jest kierowana do urzędnika – ma on obowiązek wskazania ustawowej podstawy

Dyrektywy realizacji dobra wspólnego – wyróżnia administrację , wiąże osoby , twórcę , urzędników


Podmiotowy aspekt

  1. Zasada optymalnej pojemności kompetencyjnej organu

  1. Rozdzielność kompetencji organu

  1. Oznaczenie form organizacyjnego działania


Dwa kryteria form oddziaływania

Legalność – organ nadzorczy może uchylić rozstrzyganie organów niższych

Celowość


  1. Określenia skutków organizacyjnego działania



Zasada prawdy materialnej –jest to rozeznanie sytuacji. Organ przed wydaniem rozstrzygnięcia sprawdza okoliczności i wnioski by rozstrzygnięcie te było zgodne z prawem

Dwu instancyjności postępowania – postępowanie weryfikacyjne

Zasada prawidłowości wydania aktów administracyjnych - każde działanie może byćobalone

Zasada trwałości aktu administracyjnego


W sensie finalnym

  1. Zasada identyfikacji dobra wspólnego

  2. Określenie materialno-prawnych form działania

  3. Określenie materialno-prawnych skutków oddziaływania

  4. Zasada ważenia interesów państwa, wspólnot i obywateli


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nauka administracji prof Zbigniew Cieślak
wyklad 2 19.10.2007, Administracja UŁ, Administracja I rok, Nauka administracji, Nauka administracji
wyklad 3 26.10.2007, Administracja UŁ, Administracja I rok, Nauka administracji, Nauka administracji
Nauka administracji z elementami teorii zarządzania Wykłady 14 11 2013
nauka o administracji wyklady
nauka administracji wykady, Wyklady, Administracja
NAUKA ADMINISTRACJI wyklady
Nauka administracji - program wykładu dra R. Giętkowskiego, PRAWO ADMINISTRACYJNE
nauka administracji wyklady id Nieznany
Nauka administracji z elementami teorii zarządzania 28 11 2013 Wykład
Prawo Administracyjne prof dr hab J Filipek Opracowanie wykladow
Nauka administracji wykład z 17.04.2004, WSAP Ostrołęka, II Rok
WYKŁADY-nauka administracji, Nauka Administracji
postepowanie administr wyklady calosc, Nauka, Administracja
NAUKA ADMINISTRACJI wyklady, Nauka, Administracja
cieślak, Nauka Administracji
prof Tulejski Faszyzm i nazizm - wykłady dla administracji, moje dokumenty, Dominika
Cieslak, Administracja I rok, semestr I, Nauka administracji
nauka o administracji wykłady 1, NOTATKI- ADMINISTRACJA UWM OLSZTYN, NOTATKI- ADMINISTRACJA UWM OLSZ

więcej podobnych podstron