Spójność Społeczna i Gospodarcza Phare (Phare SSG) zmniejsza ograniczenia w czasie i wynikające z tego opóźnienia w nierównomiernym rozwoju regionalnym. Promuje więc tym samym zwiększoną aktywność producencką oraz gospodarczą, wspiera rynek pracy oraz regionalną infrastrukturę. Program ten powołano do życia jako wsparcie przedakcesyjne dla krajów, starających się o wstąpienie do Unii Europejskiej, bowiem jego główne zadania i cele polegały na przystosowaniu między innymi polskiej gospodarki i administracji do norm i poziomów unijnych na płaszczyźnie regionalnej. Z założenia jednak jako przedakcesyjny, działa także nadal - w Polsce w roku 2005 jego wersja Phare 2003 SSG objęła swoim zasięgiem już cały kraj.
Norweski Mechanizm Finansowy i Mechanizm Finansowy EOG, stoją w szeregu wraz Funduszem Spójności i funduszami strukturalnymi - wspomagają bezzwrotnie krajom ubiegającym się o członkostwo lub też nowym członkom Unii Europejskiej (w tym również oczywiście Polsce). Pomoc taką udzielają trzy państwa, należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTY), a mianowicie Islandia, Norwegia oraz Lichtenstein.
Przedakcesyjny Instrument Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (SAPARD) powstał jako pomoc dla przyszłych członków Wspólnoty Europejskiej z rejonu Europy Środkowo-Wschodniej. Wpiera on obszary wiejskie i ich rozwój przed wstąpieniem do Unii, koordynuje procesy integracji rodzimych gospodarek i rolnictwa do kryteriów i struktur Unii Europejskiej, a także stopniowo przygotowuje i wprowadza poszczególne państwa do wstąpienia w systemie wspólnotowej polityki rolnej. Wśród jego najistotniejszych celów i zadań wymienia się:
wzrost atrakcyjności produkcji rolnej i rybnej, a także zwiększenia zainteresowania ich produktami,
pomoc dla infrastruktury terenów wiejskich,
zwiększenie procesów inwestycyjnych na obszarach wiejskich i w gospodarstwach rolniczych,
modernizacja produkcji rolnej na obszarach wiejskich i jej różnicowanie,
prowadzenie zawodowych szkoleń,
wdrażania projektów oraz programów z zakresu ochrony środowiska naturalnego oraz zalesiania.
Finansowanie ze źródeł programu odbywa się natomiast w oparciu o przyjętą zasadę wykonania inwestycji - inwestor na samym początku posiadać musi wkład własny. Dopiero po zakończeniu inwestycji, Unia przesyła dotacje pozwalające na dalszy rozwój działalności oraz inwestycji.
PHARE (program) uchodzi za najważniejszy i największy zarazem mechanizm wsparcia
przedakcesyjnego dla państw kandydujących do Unii Europejskiej. Jego działania polegają przede wszystkim na wspieraniu procesów inwestycyjnych oraz stworzenie zaplecza instytucjonalnego, zajmującego się propagowaniem idei integracyjnych i koordynujących przepływ środków pomocy z Unii do krajów kandydujących (w ramach tego działu, Unia przeznacza na realizację projektów ponad 2 miliardy euro). Pozostałymi nadrzędnymi celami są: prowadzenie współpracy przygranicznej (rozwijającej pogranicze oraz tamtejszą infrastrukturę, a jednocześnie chroniącej środowisko naturalne), wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej (w tym zakresie obejmuje inwestycje strukturalne, programy wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa oraz walkę z bezrobociem w ramach "Rozwoju Zasobów Ludzkich"), poszerzanie wiedzy o Unii Europejskiej i procesach integracyjnych (w ramach "Konkursu Małych Grantów", skierowanego ku pozarządowych organizacjom i stowarzyszeniom) oraz pielęgnacji środowiska naturalnego i wspieraniu rozwoju gospodarczego (w ramach "Phare Access").
Jak widać więc, pomoc ze struktur Unii dla krajów ubiegających się o członkostwo we Wspólnocie, a także dopiero co przyjętych jest szeroka. Wynika to z potrzeby wyrównywania poziomów pomiędzy krajami już należącymi do Unii, a tymi nowymi, w których poziom gospodarki najczęściej jest zdecydowanie odbiegający od standardów unijnych. Duży nacisk kładzie się ponadto na ochronę środowiska, często zaniedbywaną w krajach europejskich oraz rozwój obszarów wiejskich, potrzebujących wsparcia.
ropejski Fundusz Społeczny (EFS)
Fundusz wspierający walkę z bezrobociem i wykluczeniem społecznym. Finansuje także działania wpływające na powój potencjału kadrowego państw członkowskich oraz integrację społeczną rynku pracy.
Europejski Fundusz Społeczny dociera także do osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem oraz osób młodych, dopiero wkraczających na rynek pracy.
Pomoc w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego jest wdrażana poprzez następujące inicjatywy:
- szkolenia zawodowe,
- modernizacja systemów kształcenia oraz dostosowywanie ich do wymogów rynku pracy,
- programy tworzenia nowych miejsc pracy,
- wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw,
- zwalczanie dyskryminacji zawodowej,
- wyrównywania szans zawodowych kobiet i mężczyzn,
- przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i zawodowemu określonych grup społecznych,
- badania naukowe,
- promocja nowych technologii.
W latach 2000-2006 budżet Europejskiego Funduszu Rozwoju Społecznego wynosi ok. 60 mld euro.
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
||||||||
|
|
|
Autor: |
Strony maszynopisu (a4): |
8,1 |
|||
Strony rękopisu (a5): |
20,2 |
|||
Ocena nauczyciela |
|
|
|
Komentarz nauczyciela: |
poprawne
opracowanie, |
Średnia ilość gwiazdek: |
3,39 |
Oceń pracę |
|
||||
pdst. |
gimn. |
liceum |
studia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Najświeższe galerie na Brykowisku
Ostatnio dołączyli do brykujących
Ostatnio dodali prace
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Studia » Pozostałe » Europeistyka |
|
|
Etapy integracji europejskiej
Proces integracji europejskiej przebiegał w następujących etapach, które możemy nakreślić następująco:
1. zainicjowanie strefy wolnego handlu;
2. działania zmierzające do zaistnienia unii celnej;
3. powstanie wspólnego rynku;
4.ukształtowanie się unii gospodarczej;
5. pełna integracja gospodarcza
W praktyce życia politycznego możliwe są oczywiście pewne przesunięcia- i tak np.:
Dwa pierwsze etapy (strefę wolnego handlu oraz unię celną) przeprowadzono w sposób zintegrowany. Unię gospodarczą, z kolei, poszerzono o dodatkowy aspekt- unię walutową. Kierunkiem zmian integracyjnych w Europie było doprowadzenie do jednoczesnego zjednoczenia w sferze gospodarki i polityki (polityka wewnętrzna, zagraniczna i wymiaru sprawiedliwości, czy też obronna).
R E K L A M A |
Wspólny Rynek (z ang. Common Market) formalnie został utworzony dzięki zapisom Traktatu o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej podpisanego w Rzymie
25 marca 1957 r. przez państwa założycielskie: Francję Belgię, Holandię, Luksemburg, Niemcy i Włochy. Traktat ten wszedł w życie 1 stycznia 1958 r.
W preambule traktatu określone zostały najważniejsze cele organizacji (m. in.)
Stworzenie podstaw oraz ściślejszej, trwałej jedności narodów europejskich.
Zapewnienie postępu gospodarczego i społecznego państw poprzez usunięcie barier dzielących Europę.
Stałą poprawę warunków życia i pracy narodów.
Zharmonizowane działanie dla zapewnienia trwałości rozwoju, równowagi w dziedzinie wymiany oraz uczciwej konkurencji.
Działanie na rzecz zjednoczenia gospodarek i zapewnienia ich harmonijnego rozwoju poprzez zmniejszenie różnic pomiędzy poszczególnymi regionami oraz zmniejszenie zacofania regionów mniej uprzywilejowanych
Zniesienie ograniczeń w wymianie międzynarodowej
W art. 3 Traktatu Rzymskiego między innymi skoncentrowano się na zniesieniu w obrocie między państwami należącymi do Wspólnoty ceł oraz ograniczeń ilościowych w imporcie i eksporcie towarów; ustanowieniu wspólnej taryfy celnej i wspólnej polityki handlowej wobec państw trzecich; zniesieniu przeszkód w wolnym przepływie osób, usług i kapitałów. Zakładano też wprowadzenie zasad wspólnej polityki w rolnictwie, transporcie; zbliżenie ustawodawstw poszczególnych krajów w zakresie niezbędnym do funkcjonowania wspólnego rynku. (za: Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, www.eur-lex.europa.eu.pl)
Znalazły się tu również zapisy o ustanowieniu Europejskiego Funduszu Socjalnego (European Social Fund), (zgodnie z wytycznymi z preambuły Traktatu- wyrównywanie harmonijnego rozwoju poprzez zmniejszenie różnic pomiędzy poszczególnymi regionami oraz zmniejszenie zacofania regionów mniej uprzywilejowanych). Miał on przyczyniać się do rozwiązywania problemów związanych z zatrudnieniem oraz stymulować wzrost stopy życiowej w państwach członkowskich. Utworzono także Europejski Bank Inwestycyjny ( ang. European Investment Bank) - główne "narzędzie" polityki finansowej Wspólnoty, którego zadaniem jest ułatwianie jej rozwój gospodarczego.
W artykule Traktatu o EWG znalazły się zapisy dotyczące wspólnego rynku. Założono, że wspólny rynek będzie tworzony etapami, (podczas kolejnych dwunastu lat podzielonych na trzy czteroletnie okresy). Najpierw zniesiono ograniczenia o charakterze ilościowym w handlu między państwami- członkami Wspólnoty. Stało się to w 1961 roku. Kolejny etap, w którym zredukowano cła oraz powoli uskuteczniano wspólną taryfę zewnętrzną trwał od stycznia 1959 roku do lipca 1968. Oznaczało to utworzenie przez państwa założycielskie EWG unii celnej.
Wspólną politykę handlowa wobec państw trzecich zaczęto realizować z dniem 1 stycznia 1970 roku. Główne jej założenia to przede wszystkim: zawieranie umów celnych i handlowych oraz ustanowienie wspólnej taryfy celnej. Politykę tę prowadzi z ramienia Wspólnot Europejskich- Komisja Europejska. Podejmuje ona negocjacje, jak również wypowiada się w związku z wszelkimi ustaleniami dotyczącymi traktatów, czy też porozumień handlowych, (m. in. na temat Układu Ogólnego o Cłach i Handlu ( ang. General Agreement on Tariffs and Trade GATT), czy też Światowej Organizacji Handlu (ang. World Trade Organisation WTO).
Wspólną polityką objęto również newralgiczny sektor rolniczy. Jak się miało później okazać, zajmie on szczególne miejsce jako "element" budżetu wspólnotowego (największe transfery środków Unia przeznacza właśnie na ten obszar gospodarki). Założenia Wspólnej Polityki Rolnej realizowano stopniowo- szczególnie istotne było utworzenie systemu gwarantowanych dochodów rolniczych. Do rzeczywistego ujednolicenia polityki rolnej doszło w roku 1969.
Kolejne lata zintensyfikowały współpracę wspólnotową na niwie polityki przemysłowej, czy też fiskalnej, ale również regionalnej i o czym należy pamiętać- energetycznej (szczególne miejsce zajęła tutaj energia atomowa. Całą problematyką energii jądrowej zajęła się wspólnota powstała równocześnie z EWG- Europejska Wspólnota Energii Atomowej- EURATOM. Jednym z podstawowych zadań tej Wspólnoty było również stworzenie wspólnego rynku energii atomowej oraz nawiązanie i utrzymywanie z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi kontaktów mogących przyczynić się do postępu w pokojowym użytkowaniu energii atomowej.)
Lata 70. to rozpoczęcie współpracy w dziedzinie polityki walutowej. Istotnym wydarzeniem, dzięki któremu zainicjowano stopniowe dochodzenie do Unii Gospodarczej i Walutowej było powstanie Europejskiego Systemu Walutowego (ang. European Monetary System - EMS) w dniu 13 marca 1979 r. Najbardziej doniosłym wydarzeniem było tutaj wprowadzenie europejskiej jednostki walutowej ECU.(ang. European Currency Unit ).
Jednolity Rynek
Pomimo tego, że Traktat ustanawiający EWG był krokiem milowym na drodze do pełnej integracji gospodarczej, to jednak realizacja jego założeń sprowadzała się często jedynie do realizacji wytycznych dotyczących wprowadzenia unii celnej. Nie było to działanie na tyle wystarczające, by pobudzić integrację gospodarczą. Zbyt ogólnikowo potraktowano tak istotne sprawy jak choćby: swoboda konkurencji, czy też wolny przepływ towarów, usług, kapitału oraz siły roboczej. O różnych niepowodzeniach, zahamowaniu tych procesów decydowały różnego rodzaju bariery formalne, takie jak np. niejednorodne przepisy prawne. Nie wspomagały także procesu m. in. wymiany kontrole graniczne. Konieczne stało się podjęcie działań, które wsparłyby w sposób rzeczywisty powstanie jednolitego rynku europejskiego.
Zadania tego podjął się przewodniczący Komisji WE- Jacques Delors. Komisja w 1985 roku przedstawiła projekt zwany Białą Księgą. Dokument ten zawierał koncepcję zbudowania rynku wewnętrznego. Jego akceptacja wiązała się również ze zmianami w Traktatach założycielskich Wspólnot Europejskich (Jednolity Akt Europejski, podpisany 17 lutego 1986 roku w Luksemburgu (JAE) ).
Jednolity Akt Europejski stanowił istotny krok w pogłębieniu dzieła integracji. Zmiany jakie wprowadzał ten dokument dotyczyły przede wszystkim prawa europejskiego. Ustanowił nowe procedury ustawodawcze dające większe uprawnienia Parlamentowi Europejskiemu,
(między innymi tzw. procedura współpracy, dająca Parlamentowi uprawnienia związane ze zwiększeniem wpływu na decyzje Rady). Ograniczył podejmowanie decyzji w Radzie Wspólnot Europejskich (obecnie Rada Unii Europejskiej) na zasadzie jednomyślności na rzecz głosowania większościowego. Wprowadził również nową instytucję- Radę Europejską, organ mający za zadanie wytyczanie ogólnych kierunków polityki Wspólnot, składający się z szefów państw i rządów. JAE połączył też trzy Wspólnoty w jedną Wspólnotę Europejską(przy zachowaniu ich podmiotowości prawnej).
W JAE postanowiono również o utworzeniu rynku wewnętrznego (wolny przepływ towarów, usług, kapitału oraz osób), co miało się stać do 31 grudnia 1992 roku i co uskuteczniono dnia 1 styczna 1993 roku. Na proces budowania tego rynku składało się po pierwsze- przyjęcie, a następnie wdrożenie 282 aktów prawnych.
W Jednolitym Akcie Europejskim podjęto również sprawę polityki spójności charakteryzującej w sposób szczególny Wspólnotę Europejską. Stworzono w związku z tym programy pomocy dla biedniejszych krajów członkowskich (ustanowiono Fundusz Spójności (ang. Cohesion Fund). Początkowo korzystały z niego; Irlandia, Grecja oraz Hiszpania i Portugalia.
Ideę wspólnego rynku uskuteczniono ostatecznie 1 styczna 1993 roku.
3. Unia Europejska
Kolejnym krokiem w dziele integracji europejskiej był Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht, 7 lutego 1992 r.,(wszedł w życie - 1 listopada 1993 r).
Unię Europejską, którą ustanowił Traktat z Maastricht, budują trzy filary. Pierwszy to Wspólnota Europejska powstała jako wynik połączenia trzech istniejących wcześniej Wspólnot (głównie sprawy gospodarcze oraz społeczne, np. prawa konsumenckie i ochrona zdrowia, kultura, obywatelstwo UE, czy też edukacja). W filarze tym znalazły się również zagadnienia łączące się z Unią Gospodarczą i Walutową.
Drugi filar to Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, wreszcie- trzeci to Wspólna Polityka Spraw Wewnętrznych i Wymiar Sprawiedliwości. W znaczący sposób, poprzez takie zapisy traktatowe zintensyfikowano kooperację w ramach polityki europejskiej.
Zapisy traktatowe zakładały m. in. powstanie Unii Gospodarczej oraz Unii Walutowej. Zakładano dojście do niej drogą etapową(3) w ciągu 8-10 lat. Pierwszy etap to działania dostosowawcze, wzmocnienie koordynacji polityki gospodarczej oraz ocena postępu zaangażowania poszczególnych państw w dostosowywaniu się do założeń unijnej polityki gospodarczo-finansowej (Rada). W etapie drugim (od 1 stycznia 1994) utworzono Europejski Instytut Walutowy- który później przekształcono w Europejski Bank Centralny.
Wprowadzono również wytyczne dotyczące nadzoru procesu realizacji generalnych wytycznych Rady co do założeń polityki makroekonomicznej, głównie zachowywania dyscypliny finansowej. Traktat w swoich zapisach ustanawiał również warunki uczestniczenia państw w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej.(kryteria konwergencji- kryteria zbieżności). Były to:
niska inflacja- stabilność cen, najlepiej poniżej 1,5%;
deficyt budżetowy nie większy niż 3% PKB;
dług publiczny nie większy niż 60% PKB;
stabilny kurs walutowy
Zainicjowanie trzeciego etapu przewidziano na dzień 1 stycznia 1997 r.,( data najwcześniejsza). Ostateczny termin wyznaczono na 1 stycznia 1999 roku. Założeniem podstawowym było spełnianie powyższych kryteriów przez minimum siedem krajów. Z wejścia do etapu trzeciego zrezygnowała Wielka Brytania, także Dania nie była pewna swej decyzji odnośnie uczestnictwa w etapie końcowym.
Unia Gospodarcza i Walutowa
Dnia 3 maja 1998 r. Rada UE zadecydowała, że jedenaście państw członkowskich UE (były to: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, Niemcy i Włochy) wypełnia zakres koniecznych warunków przystąpienia do unii walutowej i w związku z tym zadecydowała o powołaniu Europejskiego Banku Centralnego.
( 1 czerwca 1998 r.). Do końca 1998 roku zakończono proces legislacyjny mający na celu wprowadzenie w życie trzeciego etapu Unii Gospodarczo-Walutowej- EMU (ang. Economic and Monetary Union of the European Union).
Wprowadzono nową, unijną walutę -Euro. W związku z tym konieczne było odpowiednie przygotowanie rynków finansowych i takie działania jak usztywnienie kursów centralnych walut należących do strefy Euro( wobec siebie wzajemnie oraz według nowej waluty). Stało się to 1 stycznia 1999 roku. Wyznaczono- dla wprowadzenia nowej waluty bezpośrednio do użytku - trzy lata okresu przejściowego.
Z dniem 1 stycznia 2002 roku Euro ostatecznie weszło do obiegu walutowego i gospodarczego. Od 1 lipca 2002 r. pozostało jedyną jednostką pieniężną na obszarze Unii Gospodarczej i Walutowej (w okresie od stycznia do lipca ważność zachowały jeszcze banknoty starych marek państwowych).
Od 1 stycznia 2001 r. do Unii Gospodarczej i Walutowej należy dwanaście państw, po zniesieniu okresu derogacji dla Grecji (o czym zadecydowała 19 czerwca 2000 r., w Santa Maria da Feira Rada ECOFIN (ang. economic and financial affairs ), organ pomocniczy Rady Unii Europejskiej, tworzony przez ministrów ds. gospodarczych i ministrów finansów państw członkowskich.
Trzeciego etap Unii Gospodarczo-Walutowej oznaczał dla państw "dwunastki" przekazanie kompetencji w zakresie polityki fiskalnej (także ustanowienie stopy procentowej) Europejskiemu Bankowi Centralnemu, instytucji niezależnej w swojej działalności od żadnych innych podmiotów krajowych ani unijnych. (EBC jest jednocześnie centralnym bankiem Unii Europejskiej, ale także bakiem emisyjnym dla wspólnej waluty- Euro. Siedziba Banku znajduje się we Frankfurcie nad Menem).
Tak poważna operacja strukturalna wymagała dla swojego powodzenia znacznego zwiększenia koordynacji oraz włączenia możliwości kontroli nad polityką gospodarczą poszczególnych rządów państw unijnych. Było to szczególnie istotne z uwagi na to, że Traktat z Maastricht właściwie nie wprowadzał zasad dotyczących wspólnotowej polityki gospodarczej prowadzonej partykularnie przez państwa członkowskie.
Jest to zasadniczy kierunek zmian inicjowanych przez kolejne traktaty. Wykazały ten stan rzeczy już zapisy Traktatu Amsterdamskiego podpisanego dnia 17 czerwca 1997 roku, a podpisanego 2 października tegoż roku. Traktat wszedł w życie 1 maja 1999 roku. Państwa członkowskie coraz wyraźniej zaczynają prowadzić politykę zacieśniania współpracy w takich dziedzinach jak np. ochrona środowiska naturalnego, zwalczanie bezrobocia. W tę stronę zmierza też m. in. unijne prawo ochrony konsumentów.
Ważną częścią polityki fiskalnej jest polityka podatkowa. W tej dziedzinie również można zaobserwować proces ujednolicania prawa. Chodzi tu głównie o tak ważną dla gospodarki strefę podatkową jak szczególnie podatki pośrednie, podatki dochodowego płacone przez przedsiębiorstwa, czy też podatki od zysków kapitałowych.
W kwestiach tych wypowiedziała się Rada Europejska na spotkaniu w Santa Maia da Feira, odbywającym się w dniach 19-20 czerwca 2000 r. Zaakceptowano wówczas tzw. "pakiet podatkowy", w którym znalazły się zapisy dotyczące kwestii opodatkowania oszczędności. Przyjęto również założenia kodeksu postępowania (ang. code of conduct- instrumenty "miękkiego prawa", używane w celu zasygnalizowania, w jaki sposób Komisja Europejska może użyć kompetencji jej przysługujących). W tym wypadku chodziło o podatki oraz zyski kapitałowe.
Idea integracji w Europie zrodziła się w odpowiedzi na tragiczne wydarzenia II wojny światowej, która obnażyła wszelkie niedoskonałości w dziedzinie bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej na świecie. W 1945 roku państwa zachodnioeuropejskie znalazły się w głębokim kryzysie ekonomicznym; jasnym stało się, że istniejąca dotąd Liga Narodów nie spełniła zadania, dla którego ją powołano, a na dodatek w podzielonym na dwa bloki świecie coraz większą rolę zaczął odgrywać rządzony przez Stalina Związek Radziecki. Okazało się także, że lansowany dotychczas model samowystarczalnego państwa suwerennego jest chybiony. Potrzeba stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa sprawiły, iż w Europie Zachodniej na nowo odżyły dawno zapomniane idee integracji przejawiające się wzrostem zainteresowania federalną formą organizacji państwa. Na znaczeniu straciły spotkania wielostronne i traktaty międzynarodowe, ponieważ-jak pokazała praktyka-nie potrafiły one zapewnić bezpieczeństwa w Europie. Dlatego też zaczęto zastanawiać się nad zinstytucjonalizowaną formą integracji krajów naszego kontynentu. Początki działań zmierzających do utworzenia takiej organizacji można datować na lata 1946-1947, kiedy to powstawały różne instytucje, które za główny cel stawiały sobie integrację europejską rozumianą jednak inaczej niż obecnie. Chodziło głównie o zacieśnienie stosunków gospodarczych i zintensyfikowanie działań na rzecz bezpieczeństwa, bez integracji politycznej. Jedną z takich instytucji była Niezależna Liga Współpracy Ekonomicznej powstała w czerwcu 1946 roku. Kilka miesięcy później, 19.09.1946 r. Winston Churchill w swym przemówieniu wygłoszonym na uniwersytecie w Zurychu nakreślił program utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy. Fundamentem takiej organizacji miała być współpraca francusko-brytyjska. Niejako w odpowiedzi na postulat Churchilla, jeszcze tego samego roku powołano do istnienia Unię Federalistów Europejskich, którzy po połączeniu z organizacjami unionistycznymi weszła w skład Międzynarodowego Komitetu Koordynacyjnego Ruchów na rzecz Jedności Europejskiej. Do pełnej integracji było jednak jeszcze bardzo daleko. Rozwój organizacji prointegracyjnych szedł w parze z rozkwitem nowych instytucji o charakterze międzynarodowym. W 1948 roku w związku z uruchomieniem pomocy w ramach planu Marshalla utworzono Europejską Organizację Współpracy Gospodarczej. Rok później powołano do istnienia Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Była to pierwsza po wojnie instytucja o charakterze polityczno-militarnym, której głównym celem stało się utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. W tym samym roku, w maju powstała Rada Europy. Żadnej z powyższych organizacji nie przyświecał jednak integracyjny cel. Mimo wszystko odegrały one duże znaczenie w dalszym zacieśnianiu się międzynarodowej współpracy w Europie. Warto zwłaszcza zwrócić uwagę na Radę Europy. Powstała 5 maja 1949 roku w wyniku podpisania Traktatu Londyńskiego. Sygnatariuszami umowy były: Dania, Szwecja, Irlandia, Wielka Brytania, Belgia, Francja, Holandia, Włochy, Luksemburg i Norwegia. Obecnie w jej skład wchodzą prawie wszystkie kraje europejskie (46), Polska przystąpiła w 1991 roku. Siedzibą Rady Europy jest Strasburg. Rada została powołana głównie w celu ochrony demokracji pluralistycznej w Europie, poprzez walkę o przestrzeganie praw człowieka. Troska o utrzymanie pluralizmu przejawia się w wielu obszarach działalności organizacji. Są nimi, wspomniane już wyżej, prawa człowieka, ale także: kwestie socjalne, media, współpraca w dziedzinie prawa, edukacji, kultury, dzieci i młodzieży, ochrony zdrowia i środowiska naturalnego oraz rozwoju regionalnego. Z kompetencji Rady Europy wyłączone są natomiast wszelkie kwestie dotyczące obrony. Do głównych organów Rady należą: Sekretarz Generalny Rady Europy, Komitet Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne, Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy oraz formalnie samodzielny Europejski Trybunał Praw Człowieka. Jak już wcześniej stwierdzono, Rada Europy nie ma charakteru integracyjnego.
|
|
Ojcami europejskiej integracji byli Robert Schuman i Jean Monnet. Monnet, analizując francusko-niemieckie tarcia wynikające z kontroli nad Zagłębiem Ruhry, doszedł do wniosku, że mogą się one w przyszłości stać zarzewiem konfliktu podobnego do drugiej wojny światowej. Aby raz na zawsze rozwiązać ten problem, zaproponował by obydwa kraje sprawowały kontrolę nad produkcją węgla i stali przy pomocy tzw. Najwyższej Władzy. Pomysł ten został zawarty w deklaracji francuskiego ministra spraw zagranicznych-Roberta Schumana, którą autor ogłosił 9 maja 1950 roku. Odpowiedzią na nią było utworzenie na mocy Traktatu Paryskiego 18.04.1951 roku Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). Umowę podpisały: Belgia, Holandia, Luksemburg, Francja, Włochy i RFN. Wcześniej już toczyły się rozmowy na temat powołania Europejskiej Wspólnoty Obronnej; zakończyły się one jednak niepowodzeniem. W związku z tym w 1954 roku powołano do istnienia Unię Zachodnioeuropejską, która oprócz współpracy gospodarczej miała zajmować się kwestią obrony. Organizacja ta nigdy jednak nie odegrała poważnej roli na arenie międzynarodowej. 25.03.1957 roku na mocy Traktatów Rzymskich utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM). Od tej pory trzy istniejące Wspólnoty Europejskie stały się znaczącym ogniwem współpracy między państwami i wyraźnym odzwierciedleniem idei integracji.