Przewodnik - Zapalenie zatok: objawy, diagnoza, leczenie
Sinusitis: Symptoms, Diagnosis, Treatment
Atakują zatoki
Ból w okolicach czoła czy między oczami? Może górny ząb? Pełna twarz, zatkany i przekrwiony nos? Możesz mieć zwykła dolegliwość, która wysyła wiele osób do gabinetu lekarskiego: kłopoty z zatokami.
Zatoki – co to jest?
Są to przestrzenie powietrzne w czaszce wypełnione błonami śluzowymi. Większość ludzi ma 4 komplety zatok nosowych: 2 na czole nad oczami, 1 po każdej stronie kości policzkowej (ciemne trójkąty), grupa ich pn. zatoki sitowate, za mostkiem nosa, i grupa za nosem i pod mózgiem pn. zatoki klinowe. Zatoki są jak odciski palców, każdy ma inne. Niektórzy nie mają frontowych, albo tylko jedną.
Zapalenie zatok – co to jest?
Maleńkie podobne do włosów struktury pn. cilia (tu powiększone) przenoszą śluz po błonach śluzowych i w kierunku wyjścia. Wszystkie zakamarki zatok łączą się z nosem by umożliwić swobodną wymianę powietrza i śluzu. Infekcje czy alergie wywołują zapalenie tkanek zatokowych, i stają się czerwone i opuchnięte.
To tylko przeziębienie… na początku
Zapalenie zatok rozpoczyna się od stanu zapalnego wywołanego przeziębieniem, atakiem alergicznym czy substancją drażniącą. Ale nie musi się na tym kończyć. Przeziębienia, alergie i podrażnienia mogą spowodować obrzęk zatok.
U większości osób zapchany nos i ból czy nacisk w kilku miejscach twarzy czy zębów. Zwykle jest wydzielina z nosa: żółta, zielona albo przezroczysta. Możesz odczuwać zmęczenie, problem z poczuciem węchu lub smaku, kaszel, ból gardła lub głowy i ból kiedy się pochylasz do przodu, oraz gorączka.
Kiedy nie przechodzi
Zapalenie zatok trwające dłużej niż 3 miesiące to zapalenie przewlekłe. Nagromadzone w zablokowanych zatokach bakterie nie muszą być jedynym tego powodem. Przyczyną mogą być też anatomia, alergie, polipy, problemy z odpornością i choroby stomatologiczne.
Polipy nosowe
Jeśli zatoki dalej są w stanie zapalnym, błony zatok mogą się pogrubić i spuchnąć. Obrzęk może wystarczyć by wytworzyć podobne do winogron masy pn. polipy (na zdjęciu). Mogą wystawać z zatok do kanału nosowego i blokować nosowe drogi oddechowe.
Środki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa
Te aerozole otwierają opuchnięte przewody nosowe i pozwalają opróżniać zatoki. Ale powinieneś używać tych leków tylko przez kilka dni. Po tym następuje efekt bumerangu, i kanały nosowe ponownie puchną. Innymi opcjami mogą być aerozole steroidowe do nosa lub aerozole lub płyny z solą fizjologiczną. Jeśli objawy nie ustają, skontaktuj się z lekarzem.
Czy potrzebujesz antybiotyk?
Zwykłe przeziębienie to infekcja wirusowa. Przeziębienie może prowadzić do objawów zapalenia zatok, i zwykle znikają same. Antybiotyki nie zwalczają wirusów , więc nie pomogą z objawami zapalenia zatok. Przeziębienie powinno minąć w ciągu tygodnia lub dwu. Zwykle zapalenie zatok powiązane z przeziębieniem też ustępuje.
Leczenie z zapalenia zatok powiązanego z alergią
Próbowałeś płukanie roztworem solnym? Mogą też pomóc aerozole sterydowe, jeśli objawy zatok są spowodowane alergią. Może też pomóc leki przeciwhistaminowe, szczególnie jeśli kichasz i cieknie ci z nosa.
Kiedy do lekarza
Żółty lub zielony śluz oznacza infekcję bakteryjną. Nawet wtedy zwykle mija po 7-14 dniach bez antybiotyków. Ale jeśli stan ulega pogorszeniu, objawy trwają i są ostre albo dostajesz gorączkę, czas na konsultację z lekarzem.
Czy potrzebny zabieg chirurgiczny?
Zabieg pn. FEES (functional endoscopic sinus surgery / funkcjonalna endoskopowa chirurgia zatok) może przynieść pewną ulgę, jeśli nic innego nie działa. Ale zacznij od najprostszego rozwiązania: unikaj rzeczy podrażniające zatoki, a następnie udaj się do lekarza. Zabieg to ostatnia opcja.
Rzadkie komplikacje
Jedynie warstwa kości oddziela zatoki od mózgu. Nie jest tak, ale jeśli infekcja zatok przejdzie przez kość, może zainfekować ściankę mózgu albo sam mózg. Jest to niezwykłe, ale infekcja zatok może wejść do oczodołu wywołując infekcję która może wywołać ślepotę. Mniej ostre komplikacje to ataki astmy i utrata powonienia czy smaku, które są chwilowe.
Czy można uniknąć zapalenia zatok?
Niestety, nie, ale możesz sobie pomóc w następujący sposób: zachowuj zatoki wilgotne, unikaj suchego środowiska, i środków irytujących np. dym papierosowy czy mocne zapachy chemiczne.