Zapalenie zatok

Zapalenie zatok

przynosowych

przynosowych

Opis przypadku

Opis przypadku

Pacjent lat 32 zgłosił się do lekarza rodzinnego z

Pacjent lat 32 zgłosił się do lekarza rodzinnego z

utrzymującym się od kilku dni połowiczym bólem głowy

utrzymującym się od kilku dni połowiczym bólem głowy

strony prawej z towarzyszącym uczuciem rozpierania

strony prawej z towarzyszącym uczuciem rozpierania

okolicy oczodołu prawego, nieżytem ropnym nosa,

okolicy oczodołu prawego, nieżytem ropnym nosa,

podwyższoną temperaturą ciała (38,2 st. C) oraz

podwyższoną temperaturą ciała (38,2 st. C) oraz

uczuciem ogólnego rozbicia. Ból o charakterze tępym

uczuciem ogólnego rozbicia. Ból o charakterze tępym

nasilał się przy schylaniu i kaszlu. Pacjent otrzymał

nasilał się przy schylaniu i kaszlu. Pacjent otrzymał

antybiotyk (Augmentin), który stosował przez 7 dni oraz

antybiotyk (Augmentin), który stosował przez 7 dni oraz

lek przeciwzapalny (Ibuprom). Po kilku dniach leczenia

lek przeciwzapalny (Ibuprom). Po kilku dniach leczenia

uzyskano poprawę stanu ogólnego z miernym efektem

uzyskano poprawę stanu ogólnego z miernym efektem

terapeutycznym stanu miejscowego. W badaniu

terapeutycznym stanu miejscowego. W badaniu

przedmiotowym utrzymywała się tkliwość w rzucie

przedmiotowym utrzymywała się tkliwość w rzucie

zatoki szczękowej prawej, obrzęk błony śluzowej jamy

zatoki szczękowej prawej, obrzęk błony śluzowej jamy

nosowej z obecnością ropnej wydzieliny w przewodzie

nosowej z obecnością ropnej wydzieliny w przewodzie

nosowym prawym z zaciekaniem wydzieliny po tylnej

nosowym prawym z zaciekaniem wydzieliny po tylnej

ścianie gardła. Pacjent został skierowany do specjalisty.

ścianie gardła. Pacjent został skierowany do specjalisty.

Definicja

Definicja

Zapalenie zatok przynosowych (sinusitis) jest to

Zapalenie zatok przynosowych (sinusitis) jest to

proces zapalny błony śluzowej zatok przynosowych,

proces zapalny błony śluzowej zatok przynosowych,

który rozwija się z powodu zaburzeń ich drenażu i

który rozwija się z powodu zaburzeń ich drenażu i

wentylacji jako następstwo zakażenia, alergii lub

wentylacji jako następstwo zakażenia, alergii lub

odmienności budowy anatomicznej bocznej ściany

odmienności budowy anatomicznej bocznej ściany

jamy nosa. Zwykle zapalenie zatok przynosowych

jamy nosa. Zwykle zapalenie zatok przynosowych

przebiega łącznie z zapaleniem błony śluzowej jamy

przebiega łącznie z zapaleniem błony śluzowej jamy

nosa (rhinosinusitis).

nosa (rhinosinusitis).

Zapalenie zatok przynosowych możemy

Zapalenie zatok przynosowych możemy

podzielić

podzielić

ze względu na czas trwania

ze względu na czas trwania

procesu

procesu

chorobowego

chorobowego

na:

na:

•

ostre ropne zapalenie zatok- proces chorobowy

ostre ropne zapalenie zatok- proces chorobowy

trwający do 3 tygodni,

trwający do 3 tygodni,

•

podostre ropne zapalenie zatok- proces

podostre ropne zapalenie zatok- proces

chorobowy w zatokach trwający od 1 do 3

chorobowy w zatokach trwający od 1 do 3

miesięcy,

miesięcy,

•

przewlekłe ropne zapalenie zatok- proces

przewlekłe ropne zapalenie zatok- proces

chorobowy występujący w zatokach dłużej niż 3

chorobowy występujący w zatokach dłużej niż 3

miesiące.

miesiące.

Ze względu na przebieg kliniczny

Ze względu na przebieg kliniczny

rozróżnia się:

rozróżnia się:

•

ostre zapalenie zatok przynosowych (sinusitis

ostre zapalenie zatok przynosowych (sinusitis

acuta) - epizodyczny proces zapalny, który po

acuta) - epizodyczny proces zapalny, który po

przeprowadzonym leczeniu zachowawczym nie

przeprowadzonym leczeniu zachowawczym nie

pozostawia istotnych uszkodzeń błony śluzowej,

pozostawia istotnych uszkodzeń błony śluzowej,

•

nawracające ostre zapalenie zatok przynosowych

nawracające ostre zapalenie zatok przynosowych

(sinusitis acuta recidivans) - powtarzające się

(sinusitis acuta recidivans) - powtarzające się

epizody ostrego zapalenia, które poddają się

epizody ostrego zapalenia, które poddają się

leczeniu zachowawczemu bez trwałych zmian w

leczeniu zachowawczemu bez trwałych zmian w

błonie śluzowej zatok,

błonie śluzowej zatok,

•

przewlekłe zapalenie zatok (sinusitis chronica) -

przewlekłe zapalenie zatok (sinusitis chronica) -

przetrwały przebieg zapalenia z trwałymi

przetrwały przebieg zapalenia z trwałymi

zmianami w błonie śluzowej, które wymaga

zmianami w błonie śluzowej, które wymaga

dodatkowo postępowania chirurgicznego.

dodatkowo postępowania chirurgicznego.

Czynnikami etiologicznymi zapalenia

Czynnikami etiologicznymi zapalenia

zatok

zatok

są:

są:

•

bakterie tlenowe: Streptococcus pneumoniae 30-

bakterie tlenowe: Streptococcus pneumoniae 30-

40%, Haemophilus influenzae 20-30%, Moraxella

40%, Haemophilus influenzae 20-30%, Moraxella

catarrhalis 12-20 %, Streptococcus pyogenes do 3%,

catarrhalis 12-20 %, Streptococcus pyogenes do 3%,

Staphylococcus aureus ; bakterie Gram(-):

Staphylococcus aureus ; bakterie Gram(-):

Pseudomonas aeruginosa ok. 15%, Escherichia coli

Pseudomonas aeruginosa ok. 15%, Escherichia coli

7%, Proteus mirabilis 7%, Klebsiella pneumoniae-

7%, Proteus mirabilis 7%, Klebsiella pneumoniae-

spotykane głównie w zakażeniach

spotykane głównie w zakażeniach

wewnątrzszpitalnych; bakterie beztlenowe:

wewnątrzszpitalnych; bakterie beztlenowe:

Bacteroides, Fusobacterium, Peptostreptococcus,

Bacteroides, Fusobacterium, Peptostreptococcus,

•

wirusy: rynowirusy, wirusy grypy, paragrypy, wirusy

wirusy: rynowirusy, wirusy grypy, paragrypy, wirusy

Echo,

Echo,

•

grzyby: Aspergillus, Alternaria, Candida (C. albicans,

grzyby: Aspergillus, Alternaria, Candida (C. albicans,

C. krusei, C. parapsilosis), Cryptococcus, Trichophyton

C. krusei, C. parapsilosis), Cryptococcus, Trichophyton

Ok. 10% zapalenia zatok jest pochodzenia odzębowego:

Ok. 10% zapalenia zatok jest pochodzenia odzębowego:

ropnie przywierzchołkowe, ropnie okołozębowe, stany

ropnie przywierzchołkowe, ropnie okołozębowe, stany

po ekstrakcji zębów.

po ekstrakcji zębów.

Czynniki usposabiające do wystąpienia

Czynniki usposabiające do wystąpienia

zapalenia zatok przynosowych:

zapalenia zatok przynosowych:

•

ogólne

ogólne

–

poprzedzająca infekcja wirusowa górnych dróg

poprzedzająca infekcja wirusowa górnych dróg

oddechowych,

oddechowych,

–

alergia,

alergia,

–

mukowiscydoza,

mukowiscydoza,

–

zaburzenia odporności (pospolity zmienny

zaburzenia odporności (pospolity zmienny

niedobór odporności, niedobór IgA, jatrogenne

niedobór odporności, niedobór IgA, jatrogenne

niedobory odporności, zespół nabytego

niedobory odporności, zespół nabytego

upośledzenia odporności AIDS)

upośledzenia odporności AIDS)

–

zaburzenia ruchomości rzęsek (zespół

zaburzenia ruchomości rzęsek (zespół

nieruchomych rzęsek),

nieruchomych rzęsek),

–

nagłe zmiany temperatury,

nagłe zmiany temperatury,

–

podróże samolotem w czasie trwania zakażenia

podróże samolotem w czasie trwania zakażenia

górnych dróg oddechowych

górnych dróg oddechowych

Czynniki usposabiające do wystąpienia

Czynniki usposabiające do wystąpienia

zapalenia zatok przynosowych:

zapalenia zatok przynosowych:

•

anatomiczne

anatomiczne

- uraz twarzoczaszki,

- uraz twarzoczaszki,

- pływanie, nurkowanie, wspinaczka na

- pływanie, nurkowanie, wspinaczka na

dużej wysokości,

dużej wysokości,

- ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach

- ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach

oddechowych,

oddechowych,

- nieżyt polekowy (leki miejscowe stosowane

- nieżyt polekowy (leki miejscowe stosowane

donosowo)

donosowo)

•

mechaniczne

mechaniczne

- nie wykształcenie nozdrzy tylnych,

- nie wykształcenie nozdrzy tylnych,

- skrzywienie przegrody nosa,

- skrzywienie przegrody nosa,

- polipy, ciało obce,

- polipy, ciało obce,

- guz,

- guz,

- przerost migdałka gardłowego

- przerost migdałka gardłowego

Ostre zapalenie zatok przynosowych

Ostre zapalenie zatok przynosowych

Najczęściej powstaje w przebiegu zakażeń

Najczęściej powstaje w przebiegu zakażeń

bakteryjnych lub wirusowych oraz w następstwie

bakteryjnych lub wirusowych oraz w następstwie

urazów. Początek choroby jest nagły i zazwyczaj

urazów. Początek choroby jest nagły i zazwyczaj

wiąże się z ostrym nieżytem błony śluzowej nosa

wiąże się z ostrym nieżytem błony śluzowej nosa

określanym jako przeziębienie lub z zakażeniem

określanym jako przeziębienie lub z zakażeniem

wirusowym górnych dróg oddechowych. U

wirusowym górnych dróg oddechowych. U

dorosłych proces zapalny najczęściej dotyczy

dorosłych proces zapalny najczęściej dotyczy

zatok szczękowych, sitowych, czołowych oraz

zatok szczękowych, sitowych, czołowych oraz

klinowych.

klinowych.

Do zasadniczych objawów ostrego zapalenia

Do zasadniczych objawów ostrego zapalenia

zatok przynosowych zalicza się:

zatok przynosowych zalicza się:

•

jednostronne upośledzenie drożności nosa,

jednostronne upośledzenie drożności nosa,

•

obecność w jamach nosowych bezbarwnej śluzowej

obecność w jamach nosowych bezbarwnej śluzowej

wydzieliny, która może zmieniać się w żółtą lub

wydzieliny, która może zmieniać się w żółtą lub

zieloną treść ropną,

zieloną treść ropną,

•

spływanie wydzieliny z nosa po tylnej ścianie nosa

spływanie wydzieliny z nosa po tylnej ścianie nosa

do nosogardła,

do nosogardła,

•

ból twarzy i głowy lub uczucie rozpierania w okolicy

ból twarzy i głowy lub uczucie rozpierania w okolicy

oczodołu i w okolicy zatoki objętej procesem

oczodołu i w okolicy zatoki objętej procesem

zapalnym

zapalnym

Ostremu zapaleniu zatok przynosowych towarzyszą

Ostremu zapaleniu zatok przynosowych towarzyszą

objawy ogólne w postaci podwyższonej

objawy ogólne w postaci podwyższonej

temperatury ciała, złego samopoczucia, uczucia

temperatury ciała, złego samopoczucia, uczucia

rozbicia i braku łaknienia.

rozbicia i braku łaknienia.

Ból pochodzenia zatokowego

Ból pochodzenia zatokowego

jest kłujący, tętniący i

jest kłujący, tętniący i

nasila się w godzinach rannych oraz przy schylaniu,

nasila się w godzinach rannych oraz przy schylaniu,

podnoszeniu, kaszlu i innych czynnościach

podnoszeniu, kaszlu i innych czynnościach

zwiększających ciśnienie w zatokach. Umiejscowienie

zwiększających ciśnienie w zatokach. Umiejscowienie

bólu może wskazywać na objęcie procesem zapalnym

bólu może wskazywać na objęcie procesem zapalnym

określonej zatoki:

określonej zatoki:

•

sitowie - jeżeli ból lub rozpieranie odczuwa się w

sitowie - jeżeli ból lub rozpieranie odczuwa się w

przyśrodkowym kącie oka a okolica ta jest tkliwa przy dotyku

przyśrodkowym kącie oka a okolica ta jest tkliwa przy dotyku

oraz występuje ból głowy umiejscowiony w skroni lub okolicy

oraz występuje ból głowy umiejscowiony w skroni lub okolicy

oczodołu,

oczodołu,

•

zatoka szczękowa - jeżeli ból odczuwany jest w okolicy

zatoka szczękowa - jeżeli ból odczuwany jest w okolicy

policzka, oczodołu lub jako ból zębów; przy ucisku przednia

policzka, oczodołu lub jako ból zębów; przy ucisku przednia

ściana zatoki szczękowej jest tkliwa,

ściana zatoki szczękowej jest tkliwa,

•

zatoka czołowa - jeżeli ból jest umiejscowiony w okolicy

zatoka czołowa - jeżeli ból jest umiejscowiony w okolicy

czołowej, a przy ucisku przedniej lub dolnej ściany zatoki

czołowej, a przy ucisku przedniej lub dolnej ściany zatoki

czołowej stwierdza się ich tkliwość,

czołowej stwierdza się ich tkliwość,

•

zatoka klinowa - jeżeli ból jest opisywany jako wieloogniskowy

zatoka klinowa - jeżeli ból jest opisywany jako wieloogniskowy

lub występujący w potylicy i promieniuje do okolicy czołowej,

lub występujący w potylicy i promieniuje do okolicy czołowej,

skroniowej, oczodołowej lub w kierunku szczytu czaszki.

skroniowej, oczodołowej lub w kierunku szczytu czaszki.

W badaniu przedmiotowym można

W badaniu przedmiotowym można

stwierdzić

stwierdzić

:

:

•

obrzęk i zaczerwienienie błony śluzowej jamy

obrzęk i zaczerwienienie błony śluzowej jamy

nosowej,

nosowej,

•

obrzęk skóry w okolicy nasady nosa oraz w okolicy

obrzęk skóry w okolicy nasady nosa oraz w okolicy

powiek

powiek

•

wydzielinę śluzową, śluzowo-ropną lub ropną w

wydzielinę śluzową, śluzowo-ropną lub ropną w

jamie nosowej,

jamie nosowej,

•

wydzielinę śluzową lub ropną w nosogardle,

wydzielinę śluzową lub ropną w nosogardle,

•

wydzielinę ropną na bocznej ścianie jamy nosowej,

wydzielinę ropną na bocznej ścianie jamy nosowej,

która będzie napływać z przewodu nosowego

która będzie napływać z przewodu nosowego

środkowego,

środkowego,

•

bolesność policzka przy ucisku dołu nadkłowego (w

bolesność policzka przy ucisku dołu nadkłowego (w

zapaleniu zatoki szczękowej) oraz przy ucisku

zapaleniu zatoki szczękowej) oraz przy ucisku

górnej ściany oczodołu (w zapaleniu zatoki

górnej ściany oczodołu (w zapaleniu zatoki

czołowej).

czołowej).

Czynniki sprzyjające nawrotom ostrego zapalenia

Czynniki sprzyjające nawrotom ostrego zapalenia

zatok:

zatok:

•

czynniki anatomiczne:

czynniki anatomiczne:

- skrzywienie przegrody nosa,

- skrzywienie przegrody nosa,

- odmienności budowy anatomicznej bocznej ściany jamy nosa,

- odmienności budowy anatomicznej bocznej ściany jamy nosa,

małżowiny nosowej środkowej, wyrostka haczykowatego, grobli

małżowiny nosowej środkowej, wyrostka haczykowatego, grobli

nosa,

nosa,

•

czynniki morfologiczne:

czynniki morfologiczne:

- polipy nosa,

- polipy nosa,

- guzy jam nosa,

- guzy jam nosa,

- przerost migdałka gardłowego.

- przerost migdałka gardłowego.

•

obrzęki błony śluzowej:

obrzęki błony śluzowej:

- zakażenie,

- zakażenie,

- alergia,

- alergia,

- nieżyt naczynioruchowy,

- nieżyt naczynioruchowy,

- zaburzenia hormonalne (np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy).

- zaburzenia hormonalne (np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy).

•

urazy:

urazy:

- miejscowe,

- miejscowe,

- barotrauma,

- barotrauma,

- ciała obce

- ciała obce

•

czynniki konstytucjonalne:

czynniki konstytucjonalne:

- zespoły zaburzenia ruchomości rzęsek nabłonka oddechowego,

- zespoły zaburzenia ruchomości rzęsek nabłonka oddechowego,

- mukowiscydoza,

- mukowiscydoza,

- niedobory immunologiczne

- niedobory immunologiczne

Podział przewlekłego zapalenia zatok

Podział przewlekłego zapalenia zatok

przynosowych:

przynosowych:

- zapalenie w przebiegu infekcji wirusowo-

- zapalenie w przebiegu infekcji wirusowo-

bakteryjnych

bakteryjnych

- aspirynowe zapalenie zatok

- aspirynowe zapalenie zatok

- atopowe zapalenie zatok

- atopowe zapalenie zatok

- alergiczne grzybopochodne zapalenie zatok

- alergiczne grzybopochodne zapalenie zatok

- przewlekłe hyperplastyczne eozynofilowe

- przewlekłe hyperplastyczne eozynofilowe

zapalenie zatok

zapalenie zatok

- przewlekłe hyperplastyczne nieeozynofilowe

- przewlekłe hyperplastyczne nieeozynofilowe

zapalenie zatok

zapalenie zatok

Objawy przewlekłego zapalenia zatok:

Objawy przewlekłego zapalenia zatok:

•

przewlekle upośledzenie drożności nosa o różnym

przewlekle upośledzenie drożności nosa o różnym

nasileniu,

nasileniu,

•

obecność wydzieliny w jamach nosowych o

obecność wydzieliny w jamach nosowych o

charakterze śluzowym, ropnym lub śluzowo-

charakterze śluzowym, ropnym lub śluzowo-

ropnym,

ropnym,

•

bóle głowy i uczucie rozpierania twarzy

bóle głowy i uczucie rozpierania twarzy

najczęściej w okolicy nasady nosa lub

najczęściej w okolicy nasady nosa lub

przyśrodkowego kąta oka,

przyśrodkowego kąta oka,

•

spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła

(mniej nasilone niż w zapaleniu ostrym),

(mniej nasilone niż w zapaleniu ostrym),

•

zaburzenia węchu narastające stopniowo

zaburzenia węchu narastające stopniowo

zwłaszcza u chorych z obecnością polipów nosa

zwłaszcza u chorych z obecnością polipów nosa

•

nerwobóle nerwu nad- i podoczodołowego (n. V).

nerwobóle nerwu nad- i podoczodołowego (n. V).

Wskazaniami do wykonania tomografii

Wskazaniami do wykonania tomografii

komputerowej w przebiegu ostrego

komputerowej w przebiegu ostrego

zapalenia zatok są:

zapalenia zatok są:

•

brak poprawy po 48-72 godzinach leczenia

brak poprawy po 48-72 godzinach leczenia

ostrego zapalenia zatok o ciężkim przebiegu,

ostrego zapalenia zatok o ciężkim przebiegu,

•

podejrzenie zatokopochodnych powikłań

podejrzenie zatokopochodnych powikłań

oczodołowych lub wewnątrzczaszkowych

oczodołowych lub wewnątrzczaszkowych

Tomografię komputerową zatok powinno się

Tomografię komputerową zatok powinno się

wykonać u wszystkich chorych diagnozowanych w

wykonać u wszystkich chorych diagnozowanych w

kierunku przewlekłego zapalenia zatok

kierunku przewlekłego zapalenia zatok

przynosowych.

przynosowych.

W celu ustalenia jednoznacznego rozpoznania w

W celu ustalenia jednoznacznego rozpoznania w

przewlekłym zapaleniu zatok u dorosłych

przewlekłym zapaleniu zatok u dorosłych

wykonuje się aspirację płynu z zatok i jego posiew.

wykonuje się aspirację płynu z zatok i jego posiew.

Leczenie

Leczenie

•

W leczeniu ostrego zapalenia zatok

W leczeniu ostrego zapalenia zatok

przynosowych

przynosowych

stosujemy leczenie

stosujemy leczenie

zachowawcze( antybiotykoterapia) i leczenie

zachowawcze( antybiotykoterapia) i leczenie

uzupełniające:

uzupełniające:

–

leki obkurczające błonę śluzową,

leki obkurczające błonę śluzową,

–

leki mukolityczne,

leki mukolityczne,

–

leki przeciwzapalne i przeciwbólowe

leki przeciwzapalne i przeciwbólowe

Antybiotykoterapia

Antybiotykoterapia

•

Leki

Leki

pierwszego rzutu -

pierwszego rzutu -

amoksycylina (Amotaks,

amoksycylina (Amotaks,

Duomox 0,5-1,0 g co 8 godzin)

Duomox 0,5-1,0 g co 8 godzin)

•

Leki

Leki

drugiego rzutu

drugiego rzutu

- amoksycylina z kwasem

- amoksycylina z kwasem

klawulanowym (Amoksiklav, Augmentin, Curam

klawulanowym (Amoksiklav, Augmentin, Curam

0,375-0,625 g co 8 godzin lub 0,625-1,0 g co 12

0,375-0,625 g co 8 godzin lub 0,625-1,0 g co 12

godzin); cefalosporyny I generacji: cefradyna (Sefril

godzin); cefalosporyny I generacji: cefradyna (Sefril

0,5 g co 6 godzin ) lub II generacji: cefaklor (Ceclor,

0,5 g co 6 godzin ) lub II generacji: cefaklor (Ceclor,

Vercef 0,25-0,5 g co 8 godzin), cefuroksym (Bioracef,

Vercef 0,25-0,5 g co 8 godzin), cefuroksym (Bioracef,

Zinnat 0,25 co 12 godzin).

Zinnat 0,25 co 12 godzin).

•

Leki trzeciego rzutu

Leki trzeciego rzutu

(stosowane przy uczuleniu na

(stosowane przy uczuleniu na

penicyliny) - makrolidy, np: klarytromycyna (Klacid

penicyliny) - makrolidy, np: klarytromycyna (Klacid

0,25-0,5 g co 12 godzin), azytromycyna (Sumamed

0,25-0,5 g co 12 godzin), azytromycyna (Sumamed

0,5-1,0 g przez 3 doby) oraz klindamycyna (Klimicin

0,5-1,0 g przez 3 doby) oraz klindamycyna (Klimicin

0,3-0,45 g co 8 godzin). W bardzo ciężkich

0,3-0,45 g co 8 godzin). W bardzo ciężkich

przypadkach stosowane mogą być fluorochinolony np:

przypadkach stosowane mogą być fluorochinolony np:

ciprofloksacyna (Ciprinol, Ciprobay 0,25-0,5 g co 12

ciprofloksacyna (Ciprinol, Ciprobay 0,25-0,5 g co 12

godzin).

godzin).

Leczenie uzupełniające

Leczenie uzupełniające

•

Leki obkurczające błonę śluzową -

Leki obkurczające błonę śluzową -

przywracają

przywracają

drożność ujść zatok przynosowych, stosowane

drożność ujść zatok przynosowych, stosowane

miejscowo na błonę śluzową w postaci kropli, żeli,

miejscowo na błonę śluzową w postaci kropli, żeli,

aerozoli, np: oksymetazolina (Afrin, Nasivin, Oxalin),

aerozoli, np: oksymetazolina (Afrin, Nasivin, Oxalin),

ksylometazolina (Otrivin, Xylogel, Xylometazolin) lub

ksylometazolina (Otrivin, Xylogel, Xylometazolin) lub

ogólnie doustnie, np: pseudoefedryna (Cirrus,

ogólnie doustnie, np: pseudoefedryna (Cirrus,

Disophrol).

Disophrol).

•

Leki mukolityczne-

Leki mukolityczne-

stosowane miejscowo lub ogólnie

stosowane miejscowo lub ogólnie

powodują rozrzedzenie wydzieliny ułatwiając jej

powodują rozrzedzenie wydzieliny ułatwiając jej

ewakuację z zatok, aerozole do nosa: Mucofluid,

ewakuację z zatok, aerozole do nosa: Mucofluid,

Mistabron, leki doustne: ACC, Fluimucil, Flegamina.

Mistabron, leki doustne: ACC, Fluimucil, Flegamina.

•

Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe

Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe

- niesteroidowe

- niesteroidowe

leki przeciwzapalne (Ibuprom, Diclac, Pyralgina).

leki przeciwzapalne (Ibuprom, Diclac, Pyralgina).

Leczenie przewlekłego zapalenia zatok

Leczenie przewlekłego zapalenia zatok

A

A

ntybiotykoterapię stosuje się w trzech sytuacjach

ntybiotykoterapię stosuje się w trzech sytuacjach

klinicznych:

klinicznych:

•

w leczeniu zaostrzeń

w leczeniu zaostrzeń

•

jako radykalne leczenie zachowawcze

jako radykalne leczenie zachowawcze

•

jako leczenie zachowawcze w okresie przygotowawczym

jako leczenie zachowawcze w okresie przygotowawczym

do zabiegu chirurgicznego oraz w okresie pooperacyjnym

do zabiegu chirurgicznego oraz w okresie pooperacyjnym

Czas leczenia powinien być nie krótszy niż 3 tygodnie.

Czas leczenia powinien być nie krótszy niż 3 tygodnie.

Jako

Jako

lek pierwszego rzutu

lek pierwszego rzutu

stosuje się amoksycylinę z

stosuje się amoksycylinę z

kwasem klawulanowym (Amoksiklav, Augmentin, Curam

kwasem klawulanowym (Amoksiklav, Augmentin, Curam

0,375-0,625g co 8 godzin lub 0,625- 1,0g co 12 godzin),

0,375-0,625g co 8 godzin lub 0,625- 1,0g co 12 godzin),

możliwe jest także zastosowanie makrolidu (Klacid 0,25-

możliwe jest także zastosowanie makrolidu (Klacid 0,25-

0,5 co 12 godzin, Klimicin 0,3-0,45 co 8 godzin) czy

0,5 co 12 godzin, Klimicin 0,3-0,45 co 8 godzin) czy

skojarzenie klindamycyny z doustną cefalosporyną II lub

skojarzenie klindamycyny z doustną cefalosporyną II lub

III generacji.

III generacji.

Powikłania

Powikłania

•

oczodołowe:

oczodołowe:

- obrzęk zapalny powiek,

- obrzęk zapalny powiek,

- zapalenie tkanek miękkich oczodołu,

- zapalenie tkanek miękkich oczodołu,

- ropień podokostnowy,

- ropień podokostnowy,

- ropień oczodołu

- ropień oczodołu

•

wewnątrzczaszkowe:

wewnątrzczaszkowe:

- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,

- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,

- ropień mózgu płata czołowego,

- ropień mózgu płata czołowego,

- ropień nadtwardówkowy,

- ropień nadtwardówkowy,

- ropień podtwardówkowy,

- ropień podtwardówkowy,

- zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

- zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

Mogą wystąpić również zapalenia szpiku kości

Mogą wystąpić również zapalenia szpiku kości

płaskich czaszki i szczęki.

płaskich czaszki i szczęki.

Komentarz do przypadku

Komentarz do przypadku

Zastosowanie antybiotykoterapii wraz z podaniem

Zastosowanie antybiotykoterapii wraz z podaniem

leku przeciwzapalnego przy podejrzeniu zapalenia

leku przeciwzapalnego przy podejrzeniu zapalenia

zatok przynosowych było poprawne lecz powinno

zatok przynosowych było poprawne lecz powinno

być uzupełnione podaniem środków donosowych

być uzupełnione podaniem środków donosowych

w postaci preparatów obkurczających błonę

w postaci preparatów obkurczających błonę

śluzową i upłynniających wydzielinę. Brak

śluzową i upłynniających wydzielinę. Brak

możliwości należytej ewakuacji zalegającej

możliwości należytej ewakuacji zalegającej

wydzieliny zapalnej z przestrzeni zatok

wydzieliny zapalnej z przestrzeni zatok

przynosowych doprowadziło do konieczności

przynosowych doprowadziło do konieczności

nakłucia i opróżnienia zatoki szczękowej przez

nakłucia i opróżnienia zatoki szczękowej przez

laryngologa. Dla rozpoznania stanu zatok

laryngologa. Dla rozpoznania stanu zatok

szczękowych wskazane było wykonanie badania

szczękowych wskazane było wykonanie badania

radiologicznego zatok przynosowych.

radiologicznego zatok przynosowych.