Układ krążenia funkcje

-zapewnia łączność między komórkami, tkankami, narządami ciała - pośredniczy między środowiskiem zewnętrznym, a komórkami ciała - transportuje do komórek substancję odżywcze, regulujące; budulcowe; odpornościowe; sole mineralne; witaminy -zaopatruje tkanki i komórki w tlen -zbiera i przenosi produkty przemiany materii -stanowi środowisko wewnętrzne dla komórek -bierze udział w regulacji temperatury - bierze udział w utrzymaniu stałego PH i ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych - zapewnia homeostazę organizmu (równowagę)

Układ krążenia skład

-serce; naczynia krwionośne[tętnice, żyły, naczynia włosowate, krew]

Serce- budowa

Serce zbudowane jest z mięśni poprzecznie prążkowanych sercowych. Składa się z 4 części; prawy; lewy przedsionek ? oraz dwie komory prawa i lewa. Pomiędzy przedsionkami występują przegrody.

Serce- funkcje

ma za zadanie; wyrzut krwi z taką siłą; aby przeszła przez całe ciało; pomiędzy przedsionkami, a komorą występują zastawki przedsionkowo komorowe pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą komorą [zastawka trójdzielna]; pomiędzy lewym przedsionkiem a prawą komorą; pomiędzy komorami, a tętnicami występują zastawki półksiężycowate, zastawki zapobiegają wracaniu się krwi

Serce- cykl pracy

Pauza (przerwa)- stan spoczynku; krew napływa do przedsionków; skurcz mięśni przedsionków; krew przepływa z przedsionków do komór Skurcz ścian komór- przepompowanie krwi z komór do tętnic

Budowa i skład krwi

Krew

Osocze

Elementy morfologiczne

Surowica

Fibrynogen

Erytrocyty

Leukocyty

Trombocyty [200-400 tys]

Symbole analizy krwi

-WBC (leukocyty)- przeciętnie 5.2 tys/1mm3 -RBC (erytrocyty)- średnio 4.23mln/1 mm3 - HGB (hemoglobina)- średnio 13.0 g/Dl -HCT (hematokryt czyli wskaźnik procentowy objętości erytrocytów we krwi) kobiety ok. 42% - mężczyźni ok. 47 % -MCV- to przeciętna objętość erytrocytów -PLT- to liczba trombocytów we krwi - MCH- zawartość hemoglobiny w erytrocytach

Charakterystyka naczyń krwionośnych

Tętnica

Naczynia włosowate

Żyły

- brak zastawek - duża mięśniówka - małe światło przepływu - wyprowadza krew z serca

-zbudowane ze śródbłonka - brak mięśniówki - doprowadzają tlen i pokarm do komórek

- zastawki - mała mięśniówka - duże światło przepływu - wprowadza krew do serca

Regeneracja

Uszkodzone płytki----------- uszkodzenie ściany jony wapnia-------------------- różne białka osocza \/ Czynnik inicjujący krzepnięcie \/ protrombina- trombina + fibrynogen- fibryna (włókniak)- rozkład włókna

Choroby układu krążenia

Czynniki

Objawy i skutki

Miażdżyca tętnic

- predyspozycje genetyczne - długotrwały proces zapalny, uszkadzający śródbłonek naczyń krwionośnych - palenie tytoniu - dieta bogata w tłuszcze zawierająca dużo cholesterolu - nadciśnienie tętnicze -długotrwały stres - wiek -otyłość

- objawem narastających zmian miażdżycowych jest zwężenie światła naczyń; Jeśli obejmuje on naczynia wieńcowe dochodzi do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, co może doprowadzić do martwicy- zawału serca. Jeśli miażdżyca obejmuje tętnicę mózgu może być przyczyną udaru

Choroba niedokrwienna serca

- zmiany miażdżycowe zwężające naczynia wieńcowe

- choroba objawia się zwykle bólami w klatce piersiowej po przebytym wysiłku, bóle wieńcowe, całkowite zatkanie naczyń wieńcowych prowadzi do zawału mięśnia sercowego

Choroba nadciśnieniowa

- ok. 60% to uwarunkowania genetyczne - otyłość - dieta wysokotłuszczowa - duże spożycie soli -stres

rzadko od razu objawia się poważnymi, zwykle zaczyna się od umiarkowanych bólów głowy, zmniejszonej fizycznej wydolności, w miarę postępu uszkodzenia poszczególnych narządów następuje ból i złe funkcjonowanie

Zawał

Oderwanie blaszki miazdzycowej a nadepnie do naczyń wieńcowych serca, skurcz naczynia wieńcowego, otyłość, palenie tytoniu, dieta wysokotłuszczowa, wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie tętnicze

pojawiają się: silny piekący ból w klatce piersiowej za mostkiem, bezwzględne wskazanie do wezwania pogotowia, duszności, silne poty, mdłości, wymioty, niepokój

Wylew

zator jednej z tętnicy mózgu, wylew krwi z pękniętego naczynia do mózgu, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze,

choroba zaczyna się nagłym silnym bólem głowy z zaburzeniami równowagi, czucia, często prowadzi do utraty przytomności, niedowłady kończyn, zaburzeń mowy, w wyniku martwicy w tej części mózgu, która odpowiada za odpowiednie czynności

Choroby krwi

Hemofilia

- choroba genetyczna - dziedziczenie- allel recesywny sprzężony z płcią

brak krzepliwości krwi; podaje się czynnik 8, który zapobiega wykrwawieniu się

Anemia sierpowata

- choroba genetyczna - allel recesywny sprzężony z płcią

erytrocyty są kształtu sierpa przez co transportują mniejsze ilości tlenu choroba rozwijająca się u odmiany czarnej, ludzie Ci nie chorują na malarię, przenoszoną przez komarzyce

Anemia- niezłośliwa

-zbyt mała ilość erytrocytów; hemoglobiny transportującej tlen - brak żelaza

- ospałość, zmęczenie - nieleczona może prowadzić do anemii złośliwej i śmierci

Układ limfatyczn

Budowa: węzły limfatyczne; żyły; grasica; śledziona; przewody limfatyczne kończyny górnej, naczynia limfatyczne kończyn dolnych

Odporność

nieswoista wrodzona

swoista nabyta

czynna

bierna

naturalna (po chorobie)

sztuczna (szczepionka)

naturalna (od matki)

sztuczna (surowica)

Układ limfatyczny

układ otwarty- limfa płynie w przestrzeniach między komórkowych, transportuje limfocyty- odporność i tłuszcze

HIV

[human immunodeficieny virus] (z ang. ludzki wirus upośledzenia odporności). Jest to wirus, który upośledza ludzki układ ,immunologiczny (odpornościowy) i doprowadza go do stanu kompletnej niesprawności. mówimy wtedy o AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome z ang. Zespół nabytego upośledzenia odporności). Istnieją dwie mutacje wirusa: HIV-1 i HIV-2. ,,Dwójka’’ doprowadza do AIDS wolniej niż ,,Jedynka’’. Te dwie dolegliwości są zwane pandemią XXI w. Rozprzestrzeniają się niebezpiecznie szybko i są śmiertelne

HIV

to wirus. Stopniowo wyniszcza system odpornościowy. Natomiast AIDS to choroba, mówimy o niej dopiero, kiedy układ odpornościowy jest w stanie niezdolności do obrony przed. tzw. chorobami wskaźnikowymi (np. mięsak Kaposiego lub nawracające zapalenie płuc) Są to choroby, przed którymi organizm zdrowego człowieka łatwo się broni, natomiast dla chorego stanowią ciężką walkę. Dzisiaj przejście od nosiciela HIV do chorego na AIDS trwa ok. 10 lat, chociaż nie jest to reguła.

Sposoby zarażenia

- poprzez krew (wspólne igły, przez transfuzję już nie można) -poprzez stosunek płciowy- zarówno dopochwowy, analny jak i oralny (wirus znajduje się we wszystkich wydzielinach narządów płciowych m.in. sperma) - matka przekazując wirus dziecku. Jeśli wirus u matki będzie wykryty wcześniej, to istnieje 99,9 % szans na to, że dziecko urodzi się zdrowe, dzięki podawaniu matce leków antyretrowirusowych oraz poddaniu specjalnym warunkom. Jeżeli natomiast ojciec będzie nosicielem to można odwirusować spermę

bezpieczeństwo

- HIV to ludzki wirus, nie przenoszą go żadne zwierzęta - wirus ginie w temp. 55C, w kontakcie z detergentami chlorowymi raz w suchym środowisku - zakrzepła krew nie zawiera tego wirusa - nie można się zakazić poprzez stosunki codzienne (dotykanie, kichanie, używanie Tyc samych sztucy i talerzy) - zdrowa skóra nie przesusza wirusa, więc nawet krew na skórze nie prowadzi do zakażenia

Albumina

reguluje fizyczne właściwości krwi

Immunoglobuliny

przeciwciała, istotny element obrony organizmu przed obcymi czynnikami

Fibrynogen

bierze udział w krzepnięciu krwi

Lipoproteiny

transportuję tłuszcze i cholesterol