IX Społeczeństwo lokalne i zbiorowości terytorialne. Przestrzeń wiejska, przestrzeń miejska, suburbia, urbanizacja

Typy zbiorowości lokalnych wg. Tonnies’a

Stosunki społeczne są rezultatem woli ludzi

-kurwille (naturalna, organiczna) – uczucie i myśl całości ludzkiego doświadczenia, a działania są wynikiem wewnętrznej potrzeby gemeinschaft (wspólnota)

-wesenwille (arbitralna) - myśl oddziela się od uczucia i

usamodzielnia, a związane z tą wolą działanie jest skierowane na osiąganie celów zewnętrznych gesellschaft (zrzeszenie, społeczeństwo, stowarzyszenie)

	Wspólnota		Stowarzyszenie
Więzy łączące ludzi	Pokrewieństwo, braterstwo, sąsiedztwo		Umowy, wymiana dóbr materialnych, wyrachowanie
We wzajemnych stosunkach ludzie uczestniczą jako	Osobowość		Role społeczne
Środki kontroli	Zwyczaj, tradycja		Prawo sformalizowane
Ludzie kierują się	Wiara		Względem na opinię publiczną
Podstawa gospodarcza	Własność zbiorowa	Własność prywatna

Amerykańska socjologia międzywojenna

Trzy wątki brane pod uwagę przez Parka:

-przestrzenne uwarunkowanie zjawisk społecznych (ekologia społeczna)

-miasto – przedmiot badań nad procesami i zjawiskami społecznymi zachodzącymi w jego obrębie – wszystko da się podporządkować pewnym częściom miast np. występowanie przestępczości, usytuowanie dzielnic biedy i bogactwa itp.

-empiryzm – intensywne badanie stosunków i procesów występujących w pojedynczym wypadku (socjografia)

W sumie zasługi socjologii amerykańskiej w dziedzinie badań społeczności lokalnych są trojakie i polegają na:

• zwróceniu uwagi na przestrzenny wymiar zjawisk społecznych,

• zwróceniu uwagi na społeczności lokalne w obrębie miasta,

• wypracowaniu metody monograficznej jako jednej z metod socjologii.

Społeczność lokalna – terytorium, interakcje społeczne oraz więź psychiczna wyrażająca się w postaci wspólnoty; struktury „średniego poziomu”; miejsce, w który, jednostka styka się z szerszym społeczeństwem i kulturą

Zbiorowość terytorialna – powstaje w wyniku industrializacji, urbanizacji i wzrostem ruchliwości przestrzennych, zanikanie więzi lokalnych. Zbiorowości terytorialne są skupiskiem zatomizowanych jednostek, którego skład bywa płynny i zmienny, co dodatkowo utrudnia tworzenie się więzi społecznej. Jednostki, z któ®ych składa się zbiorowość terytorialna, bytują obok siebie i zaspokajają swoje potrzeby w obrębie tego samego obszaru geograficznego, ale nie muszą czuć się i najczęściej się nie czują związane ani z nim, anie z sobą nawzajem. Znacznie silniejsze są ich związki z ludźmi spoza układu lokalnego. Poza tym układem znajdują się tez grupy odniesienia. Zbiorowość terytorialna jest kategorią szerszą kategorią niż społeczność lokalna. Każda społeczność lokalna jest zbiorowością terytorialną, ale nie każda zbiorowość terytorialna jest społecznością lokalną (jednak może się w nią przekształcić)

Socjologia wsi/Socjologia miasta/Socjologia polityki

Lokalizm – względna autonomia oraz upodmiotowienie konkretnych społeczności lokalnych w zakresie gospodarczym ; lokalizm jest związany z demokracją (warunek);

Lokalna społeczność samorządowa (model społeczności lokalnej) – taka społeczność dla której przestrzeń i terytorium są naturalną podstawą dobrowolnego zrzeszania się. Jest to społeczność otwarta, nie stawiająca przeszkód napływowi nowych ludzi do danego układu lokalnego i odpływowi z niego dotychczasowych członków. Dobrowolne stowarzyszenia i zrzeszenia są w niej rozbudowane, a członkowie społeczności uczestniczą w rozmaitych sferach życia zbiorowego. Członków społeczności cechuje silna identyfikacja z miejscem zamieszkania i aktywny udział w lokalnym życiu politycznym.