Instytucje polityczne państw starożytnych wykład

Instytucje religijne.

Pojęcie kultu pochodzi z końca republiki rzymskiej.

W starożytności występowały 2 typy ofiar-żywność i napoje lub rozmaite wota pozostawiane w miejscach kultu.

Państwa Greckie

Kult w świecie greckim organizowany był przez poszczególne polis o własnych kalendarzach i świętach itp. Jednak w różnych miastach występowały praktycznie te same rytuały.

W starożytności wierzono silnie w objawienia bogów, którzy mieli uczyć jak ich czcić, lub wiedza ta pochodziła z tradycji homeryckich itp.

Dużą role odgrywały wyrocznie, z którymi konsultowano ważne decyzje. Sam autorytet wyroczni pochodził z ich sprawdzalności.

Teologią zajmowali się filozofowie a nie kapłani.

Możemy wyróżnić 2 rodzaje organizacji kultu:

• ludzie których wierzy się , że powoła bug i byli jego ambasadorami,

• ludzie wybrani rzez w spólnote by w ich imeieniu czcili bogów i zabiegali o ich łaskę,

W starożytnej Grecji nie występowali kapłani zawodowi, czasem byli tylko tacy, którzy brali udział tylko w świętach odbywających się raz na kilka lat(bo .każdy kapłan był przypisany tylko do jednego kultu).

Zmiany w kultach zachodziły bardzo powoli i tylko z ważnych powodów.

Właściwie o co chodzi w religii greków dowiadywali się on głównie za pośrednictwem poezji.

Misteria-obrzędy mające zbliżyć człowieka do danego bóstwa. Pełniły one rolę teologiczną. Wierzono, też że ich życie w świecie zmarłych będzie szczęśliwe- w przeciwieństwie do większości ludzi którzy po śmierci staną sie cieniami. Tylko wtajemniczeni mogli się zajmować czynnościami podczas misterium, pomimo, że za misterium płacili wszyscy obywatele (np. Eleuzis tylko potomkowie dawnych królów mogli się zajmować misteriami). O misteriach nie za wiele mogli pisać, wierzyli, że to powinna być sfera sacrum. Właściwie o misteriach dowiadujemy się dopiero z przekazów chrześcijańskich, które wyśmiewały misteria.

.

Często nowe kulty zakładano z polecenia wyroczni.

Same świątynie były tylko częściowo dostępne wiernym (posiadały miejsca zarezerwowane dla boga).

Opis Plutarcha (kapłana) o działalności wyroczni delfickiej w zestawieniu z badaniami archeologów wskazują, że Plutarch w części pomieszczeń nie bywał.

Czasem jakieś kulty wygasały zmieniano rolę świątyń. Zazwyczaj działo się tak gdy jakaś świątynia uległa zniszczeniom (pożary, trzęsienia ziemi).

Rzym

Rzym stanowił państwo, z bardziej jednolitym systemem. Liwiusz pisał, że cały ład kultu został stworzony przez króla Numę, który określił dokładnie zakres obowiązków każdego z kolegiów kapłańskich ( Numei przypisywano kantaty z bogami).

Później w organizacja tych pojawili się Rex sacrorum czyli ten jtóry przejoł kultowe obowiązki dawnego króla (np. Składnie ofiar).

Sami kapłani nie skupiali się tylko na kulcie mieli różne inne zajęcia.

Kolegium Flaminów większych- kult prymitywny ukształtował się przez połączenie Jowisza i Marsa, działali oddzielnie.

Flamendiais (należący do kolegium flaminów większych) - miał wiele zakazów, musiał chodzić ze specjalnym nakryciem głowy. Powinien mieć żonę i uroczysty ślub w obecności Pontifexa. Żona kapłana też musiał odpowiednio wyglądać. Mieli też regulowane co mogą jeść. Jego łóżko musiało mieć nogi pokryte ziemią prawdopodobne związane z przekonaniem pierwotnym. Nie mógł też dłużej niż 3 dni przezywać poza domem- więc nie mógł być politykiem i mieć innych zajęć.

Kolegium Pontifikum- Pntifex Maxiumus (oznacza najwyższy kapłan, tego tytułu używali też cesarzowie). Pierwotnie jednak Pontifex Maximus nie miał władzy nad wszystkimi kolegiami a tylko nad kolegium Pntifików. Gdy umierał członek kolegium wybierano następnego, potem się to skomplikowało i wprowadzono system mieszany wyboru. Stanowiska Pontifika było ważne politycznie bo ustalał on kalendarz ( bo tym kiedy jakie święta i kiedy przypadają dni nefasti -czyli te w których nie można był się zajmować polityką)

Westalki- 9/10 latki zamknięte kolegium i kadencja trwała 30 lat. Westalka była jedyna kobieta, która mogła sama zarządzać swoją własnością bez mężczyzny. Ich przełożonym był tez Pontifex Maksimus. To on też dobierał dziewczynki i od jego wyroku nie było odwołania, chyba, że ktoś z rodziny już był kapłanem.

Westalki obowiązywał sformalizowany struj i odpowiednie rytuały. Sprawowały kult Westy, ich zadaniem było doglądanie świętego ognia Westy. Ale by być westalka trzeba było mieć odpowiednie pochodzenie.

Flaminowie Mniejsi- zajmowali się pozostałymi kultami.

Kolegium Augurów – zasięgali woli bogów wróżąc z lotu ptaka, a później z kur (jak jadły to dobrze jak nie to źle). Kolegium to cieszyło się olbrzymim autorytetem.

(CO DO WCZENEJ RELIGII RZYMIAN INFO MAMY OD ŚW> AUGUSTYNA< KTÓRY TRAKTUJE JE JAKO NIŻŻSZE, prawdopodobnie wcześnie wierzono raczej w boskie siły i to je czczono, każdy proces miał wielu bożków. Ekspertami tłumaczącymi jak rozmawiać z bogami byli pontyfikowie).

Co do wiary jest seria dialogów o filozofii i teologi zapisanej przez Cycerona. Rozmawia tam Augur, który był krytyczny wobec wróżb i pokazuje jak bardzo te znaki są mylne, po czym zmienia front, że należy kultywować dawne tradycje.

Kolegium 10 (potem 15, potem więcej) składających ofiary -składali ofiary i organizowali uczty bogów.

Były też bractwa religijne

fratres alvares - zajmowali się modlitwą i oczyszczaniem rolników,

fecjaołowie- zajmowali się negocjacjami między stronami sporów ,

Kolegium lupelków- odbywali obrzęd uznawany za nierzymski, składali ofiary i przebierali się za zwierzęta i okładali okoliczne kobiety rzemieniami.